Gran Chaco: Bolivia Argentinië Paraguay Juridische steun en training van inheemse gemeenschappen Land: Bolivia Programma: Werelddiaconaat Werkveld: Vrede, mensenrechten en lobby Partner: CERDET Projectnummer: W 009188 Nodig voor dit werk: € 50.000 De organisatie CERDET, het Centro de Estudios Regionales para el Desarollo de Tarija (centrum voor de regionale studie en ontwikkeling van Tarija) ondersteunt inheemse gemeenschappen in het zuiden van Bolivia. De inheemse volken zijn afhankelijk van het land om hun voedsel te verbouwen of te verzamelen. In de vorige eeuw is hen grond ontnomen. Inheemse organisaties krijgen steun van CERDET om hun rechten te bepleiten en hun leefwijze te verdedigen. In de afgelopen jaren kregen de inheemsen groepen, met name de Guaranis, steun bij de onderhandelingen met de gas- en oliemaatschappijen over vergoedingen voor gebruik van hun grond en herstel van hun leefgebied. Dat heeft in de afgelopen jaren (in het vorige afgeronde project) tot resultaat gehad dat men aanzienlijke stukken grond terugkreeg. Programma Gran Chaco CERDET participeert in het Programma Gran Chaco. Zes partnerorganisaties van ICCO & Kerk in Actie hebben besloten een gezamenlijk driejarig programma uit te voeren om op te komen voor de rechten van inheemse volken in het Gran Chaco-gebied van Zuid Amerika. De zes partnerorganisaties in dit programma zijn: In West Paraguay: Tierraviva, Pro Comunidades Indígenas(PCI) en Iniciativa Amotocodie In Zuidoost Bolivia: CERDET In Noord Argentinië: Asociana en JUM. De partnerorganisaties zijn enkele van de weinige organisaties die de inheemsen (soms in coördinatie met steun aan kleine niet-inheemse boerenfamilies) ondersteunen en begeleiden bij organisatievorming, juridische hulp bij grondrechtprocessen, verbetering van de gezondheidszorg en watervoorziening, landbouw en bijenteelt. De samenleving heeft veel vooroordelen over de inheemsen en ziet en behandelt hen als tweede- of derderangs burgers. Met de komst van de eerste inheemse president Evo Morales in Bolivia is daar de situatie wat sneller aan het veranderen. In dit Gran Chaco-programma worden een aantal doelstellingen gerealiseerd die samenwerking tussen de ondersteunende organisaties en de inheemsen vereisen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het opzetten van een observatorio (uitkijkpost voor informatieverzameling, signalering, lobby) van de veelvuldig geschonden grondrechten van de inheemsen én het uitbrengen van een jaarverslag over de schending van rechten van de inheemsen. Met vereende krachten kunnen zij hun rechten beter opeisen. Verder wordt de uitwisseling van kennis en ervaring tussen de verschillende inheemse groepen bevorderd op het gebied van ecologische en traditionele landbouwproductie en op het gebied van man-vrouwverhoudingen, kunstnijverheidproductie en cultuuroverdracht. Al naar gelang de aanwezige specialistische kennis worden de specifieke activiteiten “getrokken” door verschillende partnerorganisaties. De algehele coördinatie van het Programma Gran Chaco ligt bij de organisatie Tierraviva. Het belang van de steun van ICCO & Kerk in Actie aan dit programma ligt 1 in de vergrote samenwerking tussen partnerorganisaties en inheemse gemeenschappen, bredere uitwisseling van kennis en ervaringen en versterking van de complementariteit, in antwoord op de problematiek van de inheemse volken en gemeenschappen in de Gran Chaco, die ook steeds meer op internationaal niveau is komen te liggen. Colombia Henk Vijver, werken aan verzoening Land: Colombia Programma: Zending Werkveld: Vrede, mensenrechten en lobby Partner: IMCOL Projectnummer: Z 001671 Nodig voor dit werk: € 32.750 ‘Hoe kunnen mensen verder leven met een traumatisch verleden?’ Die vraag staat centraal in het project ‘Verzoening’ van een aantal Colombiaanse kerken. Henk Vijver werkt enkele maanden per jaar als uitgezonden medewerker van Kerk in Actie in Colombia. “Ondanks alles geloven Colombianen in verzoening en vergeving, al is het maar als een klein begin. Ze willen vertellen over alles wat ze hebben meegemaakt aan geweld en onrecht. Mijn eerste taak zal zijn naar die verhalen te luisteren. Misschien komt er hier en daar een proces van verzoening op gang”. Henk werkt in Colombia nauw samen met de theoloog/ethicus Edgar López van de katholieke Universidad Javeriana die in het kader van dit project enkele weken per jaar in Nederland is om colleges aan de VU te geven. Afro-Colombiaanse jongeren tegen geweld Land: Colombia Programma: Kinderen in de Knel Werkveld: Kinderen en jongeren Partner: Afrodes Projectnummer: K 009208 Nodig voor dit werk: € 25.000 Op de vlucht in eigen land Tien procent van de Colombiaanse bevolking is op de vlucht in eigen land voor het geweld van de linkse guerrilla, de rechtse paramilitairen en het leger. Eenderde van deze vluchtelingen bestaat uit Afro-Colombianen met Afrikaanse voorouders. Ze belanden na hun vlucht van het platteland in de sloppenwijken rond grote steden. Jongeren sterker maken Afrodes is een organisatie van meer dan 2300 Afro-Colombiaanse families die meer dan 11.000 personen vertegenwoordigen die van hun eigen land of uit hun dorp aan de Pacific of Caribische kust hebben moeten vluchten naar stedelijke gebieden van bijvoorbeeld Bogota, Cartagena, Quibdo, Buenaventura en Cali. Als organisatie bieden zij jongeren, die vaak werkeloos zijn, culturele, educatieve en recreatieve activiteiten om de Afro-cultuur en hun waarden levend te houden. Op deze manier kunnen zij zich te weer stellen tegenover politiek geweld, jeugdbendes en etnische discriminatie. De jongeren maken deel uit van een groep en worden zo minder kwetsbaar voor de bedreigingen van gewapende groepen en personen die hen ronselen voor het leger. Heel veel ontheemde vluchtelingen gaan naar de hoofdstad Bogotá. Dit project van Afrodes steunt in 2012 in Bogotá verschillende leiderschapscursussen (voor cultuurversterking, voor recreatie en voor belangenbehartiging bij overheidsinstanties) voor in totaal 360 jongeren in Bogota en Soacha bij Bogota. 2 Bouwen aan duurzame vrede in Colombia Land: Colombia Programma: Werelddiaconaat Werkveld: Vrede, mensenrechten en lobby Partner: PCS Projectnummer: W 005449 Nodig voor dit werk: € 25.000 Project Counselling Service (PCS) in Colombia is een organisatie die zich richt op het versterken van andere organisaties die zich inzetten voor gedwongen ontheemden in Colombia. Men geeft deze organisaties advies en training om individueel sterker te worden, maar men brengt deze organisaties ook bij elkaar om samen sterker te staan. PCS wil met haar werk bijdragen aan de opbouw van de vrede, de democratie en de rechtstaat van Colombia. Dit doet men door middel van het bevorderen van de rechten van de ontheemde bevolking, met nadruk op vrouwen en jongeren. PCS betrekt actief de protestantse kerken in haar werk. Men wil de rol van de protestantse kerken versterken in het opkomen voor de gedwongen ontheemden. Bescherming mensenrechtenorganisaties Land: Colombia Programma: Werelddiaconaat Werkveld: Vrede, mensenrechten en lobby Partner: PBI Projectnummer: W 009263 Nodig voor dit werk: € 25.000 In Colombia heeft Peace Brigades International (PBI) een team van ongeveer veertig onafhankelijke, niet-Colombiaanse waarnemers. Deze waarnemers bieden dagelijks begeleiding aan bedreigd personeel van mensenrechtenorganisaties. Ook verblijven zij in geïsoleerde dorpen die met aanvallen worden bedreigd of onder sociale druk staan van leger, guerilla of paramilitaire groepen. Door hun aanwezigheid proberen zij aanvallen te ontmoedigen of de druk te weerstaan. Hierdoor kunnen mensenrechtenorganisaties hun werk blijven doen en kunnen de inwoners van bedreigde dorpen of teruggekeerde ontheemden verdergaan met het opbouwen van hun sociaal-economische bestaan. Opvang en begeleiding van ontheemden in Bogotá Land: Colombia Programma: Werelddiaconaat Werkveld: Armoedebestrijding Partner: Mencoldes Projectnummer: W 009204 Nodig voor dit werk: € 72.500 Ongeveer vier miljoen Colombianen zijn in eigen land op de vlucht voor geweld. Velen belanden in de sloppenwijken van Bogotá. Mencoldes geeft materiële en psychosociale hulp aan ongeveer dertig tot veertig nieuwe gezinnen per maand en helpt vluchtelingen om een bedrijfje te beginnen als naaister, bouwvakker of monteur. Ook behartigt Mencoldes de belangen van de ontheemden bij de overheid en zet zich in voor de terugkeer van de ontheemden naar hun eigen land en woonplaats. Kerk in Actie lobbyt bij de Nederlandse en Colombiaanse regering en internationale (vluchtelingen)organisaties voor meer aandacht voor de ontheemden van Bogotá. 3