Voeding en vertering Het verteringsstelsel BS 2 het verteringsstelsel Het verteringsstelsel Verteringsstelsel • Voedingsmiddelen verwerken • Vorige les besproken: voedingsstoffen vs. voedingsmiddelen – Koolhydraten (suikers), eiwitten, mineralen, vitamines, water en vetten • Wat is vertering? Proces van klein maken van voedingsstoffen zodat ze kunnen worden opgenomen in het bloed Verteringsstelsel • Werkblad Leonardo da Vinci invullen – 3 minuten!! • Kijk welke onderdelen van het maag en verteringsstelsel je nog kent / al weet Schematisch Spijsverteringskanaal Schematisch Spijsverteringskanaal Verteringssappen bevatten Enzymen • Eiwitten die bepaalde reacties kunnen versnellen • Afhankelijk van – Temperatuur – Zuurgraad (pH) • Denatureren Vragen: • Wat doet een enzym? • Wat is denaturatie? – En is dit permanent of omkeerbaar? • Werken enzymen onder verschillende omstandigheden (bijv temperatuur) even hard / goed / snel? • Wat is een optimumkromme? https://www.youtube.com/watch?v=yMCl6 Gul2ug&feature=related Activeringsenergie Tijd • Substraat Product Invloed enzym activeringsenergie Verterings enzymen (1) • Amylase – Zit in speeksel (+ alvleesklier) – Splitst zetmeel (polysacharide) in kleinere eenheden (disachariden, suiker) • Peptase – Actief in maag door zure omgeving (pH 1.5 – 3.5) – Splitst eiwitten (aminozuren) – Waarom pas in maag actief? – Inactieve vorm pepsinogeen Verterings enzymen (2) • Alvleesklier – Lipase (Splitst vet) – Tryptase (splitst eiwitten) (trypsinogeen) – Polypeptidasen • Dunne darm – Maltase (splitst maltose) – Lactase (splitst melksuiker) – Sacharase – Peptidasen Vet vertering • Emulgeren – Vetdruppels verkleinen in kleinere vetdruppeltjes – Gal door lever gemaakt en opslag in galblaas • Lipase breekt vet af tot losse vetzuren Resumé • Koolhydraatvertering begint in de mond • Eiwitvertering in de maag • Vetvertering in de 12-vingerige darm • Kliercellen leveren hulpstoffen: – enzymen, zuren, basen, water, slijm en gal Peristaltiek • https://www.youtube.com/watch?v=7TMLp-41zg Vragen?? Verzadigd vet? • Verzadigd • Enkelvoudig onverzadigd • Meervoudig onverzadigd Vezels • Vezels zijn belangrijke stoffen voor een gezonde spijsvertering – verzadigd gevoel na het eten, dus? ….. • Leveren geen voedingsstoffen aan het lichaam en kunnen niet verteerd worden in de dunne darm. Wel zijn ze belangrijk voor een goede darmwerking. • Reiniging Gebruiksaanwijzing enzymen • Vorm niet wijzigen dan past het substraat er niet meer in en gaat de enzymwerking verloren • Bij verhitting verandert vorm – werking verloren: vanaf 45 a 50 ºC: denatureren • Voorzichtig met zuren en basen – Ook bij hoge of lage pH zal vorm veranderen
