Roche Nederland B.V. Patiëntenbijsluiter Cymevene® Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter, het kan nodig zijn om deze nogmaals door te lezen Heeft u nog vragen, raadpleeg dan uw dokter of apotheker. Dit geneesmiddel is aan u persoonlijk voorgeschreven, geef dit geneesmiddel niet door aan anderen. Dit geneesmiddel kan schadelijk voor hen zijn, zelfs als de verschijnselen dezelfde zijn als waarvoor u het geneesmiddel hebt gekregen. Inhoudsopgave Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: 1. WAT IS CYMEVENE EN WAARVOOR WORDT HET GEBRUIKT 2 2. WAT U MOET WETEN VOORDAT U CYMEVENE GEBRUIKT 2 3. HOE WORDT CYMEVENE GEBRUIKT 3 4. MOGELIJKE BIJWERKINGEN 4 5. HOE BEWAART U CYMEVENE 5 Kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling 2 Klinische gegevens 2 Farmaceutische gegevens 7 Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 1 Cymevene®, 500 mg, poeder voor infusievloeistof. Het werkzaam bestanddeel is ganciclovir. Registratiehouder: Roche Nederland B.V. Postbus 42 3640 AA MIJDRECHT TEL.: 0297-232000 Cymevene poeder voor infusievloeistof is ingeschreven in het register onder RVG 13007. 1. WAT IS CYMEVENE EN WAARVOOR WORDT HET GEBRUIKT Cymevene is verkrijgbaar als poeder voor infusievloeistof. Een flacon bevat 500 mg ganciclovir in de vorm van ganciclovirnatrium. Ganciclovir is een antiviraal middel dat werkzaam is tegen het cytomegalovirus (CMV). Infecties ten gevolge van dit virus kunnen optreden bij patiënten bij wie het afweersysteem is verzwakt. Een verpakking Cymevene bevat 5 flacons. Cymevene poeder voor infusievloeistof (voor toediening in een ader met een infuus) wordt voorgeschreven: ♦ bij de behandeling van ernstige, gezichtsbedreigende CMV-infecties van het netvlies bij AIDSpatiënten. ♦ bij patiënten, die een beenmergtransplantatie hebben ondergaan en bij wie het risico bestaat dat er een levens- of gezichtsbedreigende cytomegalovirusinfectie optreedt. 2. WAT U MOET WETEN VOORDAT U CYMEVENE GEBRUIKT Gebruik Cymevene niet: ♦ wanneer u overgevoelig (allergisch) bent voor ganciclovir of aciclovir. ♦ wanneer u zwanger bent. ♦ wanneer u borstvoeding geeft. Wees extra voorzichtig met Cymevene: ♦ wanneer u te weinig witte bloedcellen hebt of in het verleden hebt gehad na het gebruik van andere geneesmiddelen. Dit geldt ook als u behandeld bent met geneesmiddelen, chemische middelen of straling waarvan bekend is dat ze schadelijk zijn voor het beenmerg. ♦ wanneer uw nierfunctie verminderd is; de dosis dient dan te worden aangepast (zie onder "Hoe wordt Cymevene gebruikt"). ♦ wanneer u lijdt aan een psychiatrische aandoening of in het verleden aan een psychiatrische aandoening hebt geleden; u moet uw dokter daarvan in kennis te stellen. Dit geldt ook als u behandeld wordt of behandeld bent geweest met geneesmiddelen die een invloed op het geestelijke vermogen of zenuwstelsel uitoefenen. Raadpleeg uw dokter als één van de bovenstaande waarschuwingen voor u van toepassing is of in het verleden is geweest. Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® April 1999 www.Roche.nl 2 ♦ Omdat Cymevene een nadelige invloed kan uitoefenen op de voortplantingscellen wordt zowel aan mannen als aan vrouwen aangeraden tijdens de behandeling met Cymevene een doeltreffende anticonceptiemethode toe te passen. ♦ Omdat Cymevene schadelijk kan zijn voor het beenmerg, wordt aangeraden de eerste 14 dagen van de behandeling om de twee dagen de witte bloedcellen te laten tellen. Soms kan het nodig zijn dat dit dagelijks gebeurt. Ook tijdens de verdere behandeling zal de dokter regelmatig de witte bloedcellen laten tellen. ♦ Tijdens de behandeling zal de nierfunctie regelmatig gecontroleerd worden. ♦ Toepassing van Cymevene bij kinderen dient uitsluitend te geschieden indien de dokter van mening is dat de mogelijke voordelen opwegen tegen de risico's. Zwangerschap Cymevene mag niet gebruikt worden door zwangere vrouwen. Vertel het aan uw dokter als u denkt zwanger te zijn of van plan bent zwanger te worden. Borstvoeding Het is niet bekend of ganciclovir met de moedermelk wordt uitgescheiden. Vrouwen die borstvoeding geven, moeten daarom geen Cymevene gebruiken. Wanneer toediening van Cymevene toch noodzakelijk is, moet de borstvoeding worden gestopt. De minimale periode die in acht moet worden genomen voordat borstvoeding weer veilig kan worden gegeven, is niet bekend. Rijvaardigheid en het gebruik van machines: Slaperigheid, duizeligheid of andere verschijnselen die invloed kunnen hebben op het bewustzijn (zie Bijwerkingen), kunnen voorkomen bij patiënten die behandeld worden met Cymevene. Als deze verschijnselen bij u optreden, kan dat tot gevolg hebben dat u niet meer in staat bent veilig te rijden of machines te bedienen. Gebruik van Cymevene in combinatie met andere geneesmiddelen: Licht uw dokter of apotheker in als u andere geneesmiddelen gebruikt of onlangs heeft gebruikt, ook als het geneesmiddelen betreft waarvoor geen recept noodzakelijk was. Dit geldt in het bijzonder voor: probenecid (een middel tegen jicht), antikankermiddelen, sommige antibiotica, zidovudine en didanosine (middelen die gebruikt worden bij AIDS) en mycofenolaatmofetil (wordt gebruikt na transplantaties). Dit is ook van belang als u behandeld bent met geneesmiddelen, chemische middelen of straling waarvan bekend is dat ze schadelijk zijn voor het beenmerg of als u behandeld wordt of behandeld bent geweest met geneesmiddelen die een invloed op het geestelijke vermogen of het zenuwstelsel uitoefenen (zie ook onder "Wees extra voorzichtig met Cymevene"). 3. HOE WORDT CYMEVENE GEBRUIKT Voordat Cymevene poeder gebruikt kan worden, moet het eerst opgelost worden in infusievloeistof. Doorgaans wordt dat in de apotheek of in het ziekenhuis gedaan. Aanvangsdosering: Uw dokter zal de dosering en de duur van de behandeling bepalen aan de hand van uw lichaamsgewicht en de ernst van de aandoening. De aanvangsdosering bedraagt in het algemeen 5 mg per kilogram lichaamsgewicht om de 12 uur gedurende 14 tot 21 dagen. Deze dosis wordt met een infuus gedurende een uur toegediend. Onderhoudsdosering: Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® April 1999 www.Roche.nl 3 Uw dokter zal de dosering en de duur van de behandeling bepalen aan de hand van uw lichaamsgewicht en de ernst van de aandoening. De onderhoudsdosering bedraagt in het algemeen 6 mg per kilogram lichaamsgewicht per dag gedurende 5 dagen per week of 5 mg per kilogram lichaamsgewicht per dag gedurende 7 dagen per week. Volg de aanwijzingen van uw dokter nauwkeurig op. Alleen uw dokter kan bepalen hoe lang u de behandeling moet voortzetten. Stop nooit de behandeling zonder overleg met uw dokter. Als u de indruk heeft dat de werking van Cymevene te sterk of te zwak is, raadpleeg dan uw dokter of apotheker. Gestoorde nierfunctie: Bij patiënten met een gestoorde nierfunctie zal de dokter de dosering aanpassen naargelang de mate van nierwerking. Wat moet u doen wanneer u te veel van Cymevene hebt gebruikt: In geval van een (vermoedelijke) overdosering moet onmiddellijk medische hulp ingeroepen worden. Het drinken van veel water is aan te bevelen. Naargelang de verschijnselen die zich voordoen, zal een behandeling worden ingesteld. 4. MOGELIJKE BIJWERKINGEN Zoals alle geneesmiddelen kan Cymevene bijwerkingen hebben. Tijdens de toediening van Cymevene werden de volgende bijwerkingen het meest gemeld: afname van het aantal witte bloedcellen en van het aantal bloedplaatjes. Tevens zijn gemeld: Algemeen: Het meest vermeld: hoofdpijn, koorts, gevoel van zwakte. Verder: gewichtsverlies, lichtgevoeligheidsreacties, rillingen, gevoel van onwel zijn, infecties, oedeem (het vasthouden van water), pijn in de borsten, pijn in de borst. Maag- en darmstelsel: Het meest vermeld: diarree, misselijkheid, braken, buikpijn, gebrek aan eetlust, winderigheid, spijsverteringsstoornissen. Verder: gezwollen buik, oprispingen, zweer in de mondholte, verstopping, slikstoornissen, moeilijkheden bij het ophouden van ontlasting, bloeding in het maagen/of darmkanaal, ontsteking van de alvleesklier, aandoening van de tong, aften, ontsteking van de slokdarm en/of maag, leverontsteking. Bloed- en lymfestelsel: Bloedarmoede, onderdrukking van het beenmerg (verminderde productie van bloedcellen), vergrote milt. Ademhalingsstelsel: Benauwdheid, toegenomen hoest. Zenuwstelsel: Slaperigheid, duizeligheid, stoornis van het gevoel soms met jeuk of kriebeling, abnormale dromen, angst, gevoel van welbehagen, slapeloosheid, gestoord denkvermogen, gestoorde loop, ongecoördineerde spierbewegingen, verwardheid, droge mond, prikkelbaarheid, depressie, psychose, verminderde gevoelszin, zenuwachtigheid, opgewondenheid, overmatige bewegingsdrang, verminderd libido, impotentie, spiersamentrekkingen, verhoogde spierspanning, Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® April 1999 www.Roche.nl 4 zenuwaandoening, geheugenverlies, manische reacties (abnormaal sterke opgetogenheid), migraine, bevingen, emotionele onevenwichtigheid, toevallen en coma. Huid Het meest vermeld: uitslag en jeuk. Verder: oppervlakkige ontstekingen, haaruitval, zweten, acne, droge huid, huiduitslag met vlekken en bultjes, netelroos, koortsblaasjes, sinaasappelhuid. Zintuigen: Gezichtsstoornis, veranderde smaak, oogafwijkingen (pijn in het oog, verminderde gezichtsscherpte, blindheid, ontsteking van het bindvlies, loskomen van het netvlies, ontsteking van het netvlies, afwijkingen van het glasachtig lichaam, groene staar), doofheid, oorpijn, oorsuizen. Hart- en vaatstelsel: Trombose, vaatverwijding, hartritmestoornissen, verlaagde of verhoogde bloeddruk. Spier- en skeletstelsel: Spierzwakte en pijn in de spieren, rug, botten en/of gewrichten. Urinewegsysteem: Vaker urineren, urineweginfectie, bloed in de urine, verminderde nierwerking. Voortplanting: Cymevene kan in de aanbevolen doses een tijdelijke of permanente remming van de productie van zaadcellen veroorzaken. Dierexperimenteel onderzoek wijst ook uit dat permanente onderdrukking van de vruchtbaarheid bij vrouwen kan voorkomen. Overige: Afwijkende leverfuncties (meestal alleen bij laboratoriumonderzoek vast te stellen), te veel of te weinig suiker in het bloed. Bij gebruik van een infuus: Aderontsteking en/of pijn op de plaats van het infuus. Bloeding en abces in de omgeving van de injectieplaats. Als bij u een bijwerking optreedt die niet in deze bijsluiter is vermeld of die u als ernstig ervaart, licht dan uw dokter of apotheker in. 5. HOE BEWAART U CYMEVENE Een ganciclovir bevattende infusie-oplossing is gedurende 24 uur houdbaar bij kamertemperatuur (15-25°C), mits bereid onder strikt aseptische condities, maar het verdient aanbeveling de oplossing koel te bewaren (2-8°C). Niet laten bevriezen. Bewaar Cymevene, evenals andere geneesmiddelen, uit het zicht en buiten het bereik van kinderen. Deze bijsluiter is voor het laatst herzien in april 1999 Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® April 1999 www.Roche.nl 5 !---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Verkorte samenvatting van de kenmerken van Cymevene® Kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling Cymevene flacons bevatten 546 mg steriel gelyofiliseerd ganciclovirnatrium, overeenkomend met 500 mg ganciclovir. Klinische gegevens Therapeutische indicaties Behandeling van ernstige gezichtsbedreigende cytomegalovirusretinitis bij AIDS-patiënten. Preventie van levens- of gezichtsbedreigende cytomegalovirus-infecties, zoals CMV-pneumonie, bij patiënten die een beenmergtransplantatie hebben ondergaan en die een asymptomatische CMV-infectie (met CMV-uitscheiding) hadden voor de toediening van ganciclovir. Dosering en wijze van toediening A. CMV-retinitis bij AIDS-patiënten De aanbevolen dosering, frequentie of infusiesnelheid dient niet te worden overschreden. Initiële inductiebehandeling: 5 mg/kg per intraveneus infuus met constante snelheid over 1 uur om de 12 uur (10 mg/kg/dag) gedurende 14 tot 21 dagen voor patiënten met normale nierfunctie. Langdurige onderhoudsbehandeling: 6 mg/kg per dag gedurende 5 dagen per week of 5 mg/kg per dag gedurende 7 dagen per week kan worden gebruikt. Zie echter de rubriek "Interacties". Indien progressie van het ziektebeeld optreedt, dient re-inductie plaats te vinden. Nierfunctiestoornis: Bij patiënten met gestoorde nierfunctie wordt het volgende doseringsschema gebruikt: IV INDUCTIE IV ONDERHOUDSDOSERING ______________________________________________________________________________ Creatinineklaring Dosis Doseringsinterval Dosis Doseringsinterval (ml/min/1,73 m²) (mg/kg) (in uren) (mg/kg) (in uren) ______________________________________________________________________________ >69 5,0 12 5,0 24 50-69 2,5 12 2,5 24 25-49 2,5 24 1,25 24 10-24 1,25 24 0,625 24 <10 1,25 3x per week 0,625 3x per week ______________________________________________________________________________ Bij hemodialysepatiënten dient de aangepaste dosering à 1,25 mg/kg dan wel 0,625 mg/kg direct na de hemodialyse te worden toegediend. Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 2 B. Preventie van CMV-infecties na beenmergtransplantatie Alvorens een profylactische behandeling met ganciclovir bij de desbetreffende patiënten begonnen wordt moet de aanwezigheid van asymptomatische CMV-infectie en het aanslaan van het transplantaat vast staan. Binnen 72 uur hierna kan begonnen worden met de ganciclovir profylaxe. De aanbevolen dosering, frequentie of infusiesnelheid dient niet te worden overschreden. Initiële inductiebehandeling: 5 mg/kg per intraveneus infuus met constante snelheid over 1 uur om de 12 uur (10 mg/kg/dag) gedurende 7 dagen voor patiënten met normale nierfunctie. Langdurige onderhoudsbehandeling: 5 mg/kg per dag gedurende 7 dagen per week tot 100 dagen na transplantatie. Zie echter de rubriek "Interacties". Nierfunctiestoornis: Bij patiënten met gestoorde nierfunctie wordt het bovenvermelde doseringsschema (zie bij AIDSpatiënten) gebruikt. Bij hemodialysepatiënten dient de aangepaste dosering à 1,25 mg/kg dan wel 0,625 mg/kg direct na de hemodialyse te worden toegediend. C. Monitoren van de patiënt De renale functie moet elke 2 weken gecontroleerd worden. In verband met de frequentie van neutropenie of leukopenie, zoals waargenomen bij patiënten die Cymevene ontvingen, wordt aanbevolen tijdens de eerste 14 dagen van de toediening van ganciclovir om de twee dagen witte bloedceltellingen uit te voeren. Dit dient dagelijks te geschieden bij patiënten die tevoren leukopenie kregen op ganciclovir en bij patiënten die bij het begin van de behandeling minder dan 2.000 cellen per kubieke millimeter hebben. Tijdens het verdere verloop van de behandeling dient de hematologische functie elke 2 weken gecontroleerd te worden. Bij patiënten bij wie Cymevene of andere nucleoside analogen reeds 3 eerder resulteerden in een leukopenie, of bij wie het aantal neutrofielen kleiner is dan 1.000/mm bij het begin van de behandeling, moet minstens eenmaal per week een telling van het aantal neutrofielen uitgevoerd worden. D. Aanpassing van de dosis 3 Dit is nodig bij patiënten met een nierfunctiestoornis. Een ernstige neutropenie (<500/mm ) en/of 3 een thrombocytopenie (<25.000/mm ) maken een onderbreking van de behandeling noodzakelijk 3 tot de situatie verbeterd is (neutrofielen >750/mm ) Contra-indicaties Cymevene is gecontraïndiceerd bij zwangere vrouwen, bij vrouwen die borstvoeding voortzetten en bij patiënten die overgevoelig zijn voor ganciclovir of aciclovir. Speciale waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik Een belangrijk aantal van de patiënten die ganciclovir kregen toegediend, ontwikkelde neutropenie. Ganciclovir dient derhalve met voorzichtigheid te worden toegepast bij patiënten met een vooraf bestaande cytopenie, met een cytopeniereactie op andere geneesmiddelen in de anamnese en bij patiënten die blootgesteld zijn geweest aan geneesmiddelen, chemicaliën of straling, waarvan bekend is dat ze toxisch zijn voor het beenmerg. Ganciclovir dient niet te worden toegediend indien het aantal neutrofielen lager is dan 500 cellen/mm³. Het risico van neutropenie is echter niet voorspelbaar op grond van het aantal neutrofielen voor behandeling. Neutropenie komt gewoonlijk voor gedurende de eerste of tweede week van de inductietherapie en bij toediening van een Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 3 cumulatieve dosis van ≤ 200 mg/kg. Het aantal cellen normaliseert gewoonlijk binnen 2 tot 5 dagen na discontinueren van het geneesmiddel of verminderen van de dosis. Gezien het frequent optreden van neutropenie en leukopenie bij patiënten die gancoclovir krijgen, dient het bloedbeeld van deze patiënten vooral gedurende de eerste 2 weken van de behandeling nauwkeurig gevolgd te worden (zie ook rubriek Dosering en wijze van toedienen). Thrombocytopenie (< 50.000/mm³) werd bij een belangrijk aantal van de patiënten, behandeld met ganciclovir, waargenomen. Patiënten met iatrogene immunosuppressie als gevolg van behandeling met immunosuppressieve geneesmiddelen bleken meer kans te hebben op een vermindering van het aantal trombocyten dan patiënten met AIDS. Patiënten met minder dan 100.000 trombocyten per ml hebben een verhoogd risico van deze toxiciteit van ganciclovir. In de klinische studies is de profylactische effectiviteit van oraal ganciclovir alleen aangetoond voor CMV-retinitis in asymptomatische CMV-seropositieve patiënten. De voordelen van profylaxe dienen te worden afgewogen tegen de mogelijke risico’s van bijwerkingen zoals leukopenie, anemie en diarree. Resistentie tegen ganciclovir na orale profylactische toediening is tot nu toe in ongeveer 1% van de patiënten opgetreden. Ganciclovir dient met zorg te worden toegepast bij patiënten met psychose of denkstoornissen in de anamnese en bij patiënten die psychologische of neurologische toxiciteit hebben ontwikkeld op andere geneesmiddelen. Ganciclovir veroorzaakte puntmutaties en chromosoomschade in zoogdiercellen in vitro en in vivo, maar veroorzaakte geen puntmutaties in bacterie- of gistcellen of overmatige sterfte in muizen. Hoewel geen morfologisch getransformeerde cellen in vitro aan het licht kwamen, dient ganciclovir als potentieel carcinogeen te worden beschouwd, temeer omdat ganciclovir carcinogeen gebleken is voor muizen bij doseringen van 20 mg/kg per dag. Aangeraden wordt vrouwen in de vruchtbare leeftijd een effectieve contraceptie toe te dienen tijdens behandeling met ganciclovir. Ook aan mannen wordt tijdens behandeling met ganciclovir het gebruik van een voorbehoedmiddel geadviseerd. Toepassing van Cymevene bij kinderen vergt een buitengewoon zorgvuldige afweging in verband met de potentiële carcinogeniteit en de reproductie-toxiciteit. Toediening aan kinderen dient uitsluitend te geschieden na zorgvuldige evaluatie en alleen indien de arts van mening is dat de potentieel heilzame behandeling zwaarder weegt dan de aanzienlijke risico's. In klinische studies met ganciclovir bedroeg de maximum dosis 6 mg/kg per intraveneus infuus over een periode van 1 uur. Hogere doses of snellere infusie zullen waarschijnlijk meer toxiciteit opleveren. Toediening van ganciclovir per intraveneus infuus dient vergezeld te gaan van adequate hydratie, aangezien ganciclovir door de nieren wordt uitgescheiden. Indien de nierfunctie verminderd is, dient de dosis te worden aangepast op geleide van een geschatte creatinineklaring. (zie "Dosering"). Cymevene-oplossingen hebben een hoge pH (9-11) en kunnen phlebitis en/of pijn op de plaats van het intraveneus infuus veroorzaken. Er moet voor worden gezorgd dat ganciclovir-oplossingen uitsluitend worden geïnfundeerd in venen met adequate doorbloeding om een snelle verdunning en verdeling te bereiken. Het risico dat sneller progressie van CMV-retinitis optreedt bij het gebruik van orale Cymevene is groter dan bij gebruik van de intraveneuze vorm. Geadviseerd wordt regelmatig (2-wekelijks) deze progressie te controleren en als progressie onaanvaardbaar snel optreedt over te schakelen naar een onderhoudsbehandeling met de intraveneuze vorm, nadat eerst een reïnductiebehandeling is toegepast. Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 4 Cymevene mag uitsluitend worden voorgeschreven door terzake deskundige specialisten. Diagnostiek Adequate laboratoriumtesten dienen te worden uitgevoerd om de diagnose CMV-infectie te bevestigen. Deze diagnose dient niet alleen gebaseerd te zijn op de aanwezigheid van CMV-antilichamen, aangezien veel personen CMV-antilichamen hebben zonder een actieve CMV-infectie. De aanwezigheid van CMV dient te worden bevestigd door een viruskweek, identificatie van CMVantigeen, met gebruikmaking van CMV-specifieke immunochemische reagentia (bijv. specifieke antilichamen tegen CMV) of CMV-specifieke DNA-hybridisatie reagentia. Bij afwezigheid van een bevestigende test voor een actieve CMV-infectie dient voorzichtigheid te worden betracht bij het stellen van de diagnose CMV-infectie enkel op grond van histologische bevindingen, zoals virusinclusies in biopten, of op grond van klinische symptomen. De diagnose CMV-retinitis dient primair te worden gesteld met behulp van indirecte ophthalmoscopie door de oogarts. In de differentiaaldiagnose dienen candidiasis, toxoplasmose en cotton wool spots te worden betrokken, aangezien deze een op CMV gelijkend retinaal beeld kunnen geven. Het is daarom essentieel dat de diagnose CMV wordt bevestigd door een oogarts die bekend is met de verschijnselen in de retina van deze ziekten. Een CMV-kweek uit urine, bloed, keel, weefsel of lichaamsvloeistoffen kan de diagnose ondersteunen. Een negatieve CMV-kweek sluit cytomegalovirus-retinitis echter niet uit. Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Het is mogelijk dat probenecide, zowel als andere geneesmiddelen die de renale tubulaire secretie of terugresorptie remmen, de renale klaring van ganciclovir remt en de plasma halfwaardetijd van ganciclovir verlengt. Het is ook mogelijk dat geneesmiddelen die de replicatie van snel delende cel populaties remmen zoals beenmerg, spermatogoniën en germinale lagen van de huid en de gastro-intestinale mucosa, additief toxische effecten hebben wanneer ze worden toegediend met, voor of na ganciclovir. Antineoplastische verbindingen, vincristine, vinblastine, adriamycine, flucytosine, pentamidine, dapsone, amphotericine B, trimethoprim/sulfa-combinaties of andere nucleoside-analogen dienen met voorzichtigheid te worden gecombineerd met ganciclovir. Aangezien zowel zidovudine als Cymevene aanleiding kunnen geven tot het ontstaan van neutropenie, is het aan te raden tijdens de initiële inductiebehandeling van Cymevene beide producten niet tegelijkertijd toe te dienen. Indien besloten wordt tot een onderhoudsbehandeling met Cymevene, kan men de behandeling met zidovudine opnieuw instellen, indien de behandelend arts dit nodig acht. Tot op heden verkregen gegevens in een klein aantal patiënten wijzen erop dat gelijktijdige behandeling met zidovudine en Cymevene in de meeste patiënten kan leiden tot ernstige neutropenie. Als gevolg hiervan en van eventuele aanpassing van de dosering van zidovudine wordt een nadelige beïnvloeding van de effectiviteit van zidovudine niet uitgesloten. Cymevene verhoogt de oppervlakte onder de curve van didanosine aanzienlijk (ongeveer 80%). Wanneer Cymevene 2 uur vroeger toegediend wordt dan didanosine, verkleint de oppervlakte onder de curve van ganciclovir (ongeveer 25%). Er is echter geen effect op ganciclovir wanneer de twee geneesmiddelen tegelijkertijd toegediend worden. Indien het nodig geacht wordt, zal de toxiciteit van didanosine van dichtbij gevolgd worden. Wanneer Cymevene tegelijkertijd wordt toegediend met imipenem-cilastatine kunnen gegeneraliseerde insulten optreden. Een dergelijke combinatie zou enkel gebruikt mogen worden na een strenge evaluatie van de risico's. Op grond van enerzijds de resultaten uit een onderzoek met een enkelvoudige toediening van de aanbevolen doses intraveneus ganciclovir en van oraal mycofenolaat-mofetil en anderzijds van de Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 5 bekende effecten van nierinsufficiëntie op de farmacokinetiek van ganciclovir en mycofenolaatmofetil, kan worden verwacht dat de gecombineerde toediening van deze middelen (die competitief zijn voor renale tubulaire uitscheidingsmechanismen) zal leiden tot een toename van de concentratie van MPAG (inactieve metaboliet van mycofenolaat) en ganciclovir (zie rubrieken Dosering en wijze van toediening, Bijzondere waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik en Farmacokinetische eigenschappen). Bij patiënten met nierinsufficiëntie, aan wie mycofenolaat-mofetil en ganciclovir samen worden toegediend, dienen de aanbevelingen voor de dosis van ganciclovir in acht te worden genomen en de patiënten dienen nauwkeurig te worden gevolgd. Een wezenlijke verandering van de farmacokinetiek van MPA (actieve metaboliet van mycofenolaat) wordt niet verwacht en aanpassing van de dosis van mycofenolaat-mofetil is niet vereist. Deze geneesmiddelen dienen uitsluitend tezamen met Cymevene te worden gebruikt na zorgvuldige afweging van de risico's en bespreking van de voor- en nadelen met de patiënt. Gebruik bij zwangerschap en het geven van borstvoeding In dierproeven is ganciclovir schadelijk gebleken. Cymevene is gecontraïndiceerd bij zwangere vrouwen. Het is niet bekend of ganciclovir met de moedermelk wordt uitgescheiden. Aan vrouwen die borstvoeding geven, dient Cymevene daarom niet te worden gegeven. Wanneer toediening van Cymevene aan de moeder toch geïndiceerd is, dient de borstvoeding te worden gestopt. De minimale periode die in acht moet worden genomen alvorens borstvoeding veilig kan worden voortgezet, is niet bekend. Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te gebruiken Slaperigheid, duizeligheid of andere verschijnselen die het bewustzijn kunnen beïnvloeden (zie Bijwerkingen), kunnen voorkomen bij patiënten, die behandeld worden met Cymevene. Als deze verschijnselen optreden, kunnen ze de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen nadelig beïnvloeden. Bijwerkingen Bij patiënten die met ganciclovir werden behandeld kwamen hematologische bijwerkingen het meest voor: neutropenie en thrombocytopenie. Tevens kunnen voorkomen: Algemeen: het meest frequent: hoofdpijn, koorts, asthenie. Overigens: cellulitis, lichtgevoeligheidsreacties, vergroot abdomen, thoraxpijn, rillingen, malaise, sepsis, infectie, oedeem, pijn, gewichtsverlies. Gastro-intestinaal systeem: meest frequent: diarree, misselijkheid, braken, buikpijn, anorexie, flatulentie, dyspepsie. Overigens: oprispingen, ulceratie in de mondholte, constipatie, slikstoornissen, fecale incontinentie, hemorragie, pancreatitis, aandoening van de tong, stomatitis aphthosa, afwijkende leverfuncties, oesophagitis, gastritis, hepatitis, geelzucht. Bloed- en lymfesysteem: (hypochrome) beenmergdepressie, splenomegalie. anemie, pancytopenie, eosinofilie, leukopenie, Ademhalingssysteem: dyspnoe, toegenomen hoest. Centraal zenuwstelsel: somnolentie, duizeligheid, paresthesieën, abnormale dromen en gedachten, angst, euforie, insomnie, gestoord denkpatroon, gestoorde loop, ataxie, verwardheid, droge mond, prikkelbaarheid, manische reacties, migraine, tremor, insulten, coma, depressie, Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 6 hypesthesie, nervositeit, psychose, agitatie, emotionele labiliteit, amnesie, hyperkinesie, hypertonie, afgenomen libido, myoclonus, neuropathie. Huid en appendices: meest frequent: huiduitslag, jeuk. Overigens: alopecia, zweten, acne, maculopapulaire huiduitslag, urticaria, herpes simplex, droge huid. Zintuigen : gestoorde visus, gewijzigde smaak, afwijkingen van het glasachtig lichaam, pijn aan het oog, amblyopie, blindheid, conjunctivitis, doofheid, loskomen van de retina, retinitis, glaucoom, oorpijn, tinnitus. Metabole en voedingsstoornissen: stijging van de spiegels van creatinine, van alkalische fosfatasen, van SGPT en SGOT, van creatine fosfokinase en van lactaatdehydrogenase, hypokaliëmie, verminderde bloedglucose, hyperglykemie. Cardiovasculair systeem: diepe veneuze trombose, vasodilatatie, aritmieën, hypertensie, hypotensie, flebitis. Urogenitaal systeem: verminderde creatinineklaring, abnormale nierfunctie, verhoogde aandrang tot urineren, pijn in de borsten, urineweginfectie, hematurie, verhoogd ureum in het bloed, nierfalen, impotentie. Spier- en skeletstelsel: myasthenie, myalgie, artralgie, rugpijn, botpijn,beenkrampen. Na intraveneuze toepassing: flebitis en/of pijn op de plaats van het intraveneus infuus, abces en bloeding in de omgeving van de injectieplaats. Ganciclovir kan in de aanbevolen doses een tijdelijke of permanente remming van de spermatogenese veroorzaken. Dierexperimenteel onderzoek wijst ook uit dat permanente onderdrukking van de fertiliteit bij vrouwen kan voorkomen. Overdosering Overdosering met Cymevene na intraveneuze toediening is bij enkele patiënten gerapporteerd. Symptomen die hierbij werden waargenomen zijn: neutropenie (in alle gevallen was de neutropenie reversibel na het staken van de Cymevene toediening) en hematurie (één patiënt: twee dagen na overdosering was de hematurie weer verdwenen). Uit dierproeven zijn de volgende symptomen bij overdosering van ganciclovir (500 mg/kg) waargenomen: braken, hypersalivatie, anorexie, bloedige diarree, inactiviteit, cytopenie, verhoogde waarden van leverenzymen en ureum, testiculaire atrofie en sterfte binnen 7 dagen. Overdosering na orale toediening is nog niet gemeld. In geval van ernstige overdosering kunnen dialyse en hydratatie de plasmaspiegels van ganciclovir sneller verlagen. Farmaceutische gegevens Lijst van hulpstoffen Geen. Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 7 Houdbaarheid In de ongeopende handelsverpakking is het product 3 jaar houdbaar tot de op de verpakking aangegeven uiterste gebruiksdatum. De gereconstitueerde oplossing in de flacon is gedurende 12 uur houdbaar bij kamertemperatuur (15-25°C). Een ganciclovirbevattende infusie-oplossing is gedurende 24 uur houdbaar bij kamertemperatuur (15-25°C), maar het verdient aanbeveling de oplossing koel te bewaren. Niet laten bevriezen. Indien reconstitutie / bijmenging niet onder strikt aseptische voorwaarden plaatsvindt, moet de houdbaarheid van het gereconstitueerde product uit microbiologisch oogpunt worden beperkt tot maximaal 24 uur bij 2-8ºC. Speciale voorzorgsmaatregelen bij opslag Cymevene dient bij kamertemperatuur (15-25°C) bewaard te worden. Vermijd overmatige warmte. Aard en inhoud van de verpakking Doos à 5 helder glazen flacons van 10 ml, bevattende 500 mg ganciclovir in de vorm van steriel gelyofiliseerd natriumzout. Gebruiksaanwijzing/verwerkingsinstructies Wijze van gebruik: Cymevene dient uitsluitend per intraveneus infuus te worden toegediend. Directe intraveneuze toediening moet worden vermeden evenals intramusculaire en subcutane toediening. Dit vanwege respectievelijk een kans op grotere toxiciteit als gevolg van excessieve plasmaspiegels en ernstige weefselirritatie door de hoge pH (9-11) van gancicloviroplossingen. Wijze van hanteren en vernietigen van Cymevene: Het hanteren en vernietigen van Cymevene dient met voorzichtigheid te geschieden (zie de rubrieken "Bijwerkingen" en "Waarschuwingen en voorzorgen"). Cymevene oplossingen hebben een hoge pH (9-11). VERMIJD INNAME, INHALATIE OF DIRECT CONTACT MET DE HUID OF SLIJMVLIEZEN. Indien Cymevene contact maakt met huid of slijmvliezen dan dient deze direct grondig met zeep en water te worden gereinigd. Bij contact met de ogen zorgvuldig met kraanwater spoelen. Lokale procedures met betrekking tot het vernietigen van (resterende hoeveelheden) Cymevene dienen te worden opgevolgd. Cymevene dient bij mensen als potentieel teratogeen en carcinogeen te worden beschouwd. Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 8 Reconstitutie: Iedere 10 ml flacon van helder glas bevat het equivalent van 500 mg van de vrije base vorm van ganciclovir. De inhoud van de flacon dient op de volgende manier voor toediening te worden gereed gemaakt: 1. 2. 3. 4. Gelyofiliseerd ganciclovir dient te worden gereconstitueerd door 10 ml steriel water voor injectie in de flacon te spuiten. Schud de flacon om het geneesmiddel op te lossen. De gereconstitueerde oplossing dient te worden geïnspecteerd op de aanwezigheid van deeltjes voor toevoeging aan infusievloeistof De gereconstitueerde oplossing in de flacon is gedurende 12 uur houdbaar bij kamertemperatuur (15-25ºC). Bereiding van de infuusoplossing: Gebaseerd op het gewicht van de patiënt en de therapeutische indicatie dient het geschikte, berekende volume te worden opgenomen uit de flacon en toegevoegd aan een acceptabele infusievloeistof (doorgaans 100 ml) voor toediening over een periode van 1 uur. De volgende infusievloeistoffen zijn chemisch en fysisch verenigbaar gebleken met ganciclovir: natriumchloride 0,9% g/v, glucose 5% g/v, Ringer-infusieoplossing, Ringer-lactaat-infusieoplossing. N.B. Elke ganciclovirbevattende infusie-oplossing dient binnen 24 uur na bereiding te zijn gebruikt, om de kans op bacteriële verontreiniging te verminderen. Het restant van de gereconstitueerde oplossing in de flacon dient na 12 uur te worden weggegooid. Deze samenvatting is voor het laatst herzien in september 1999 Productnaam: Datum goedkeuring: Bron: Cymevene® September 1999 www.Roche.nl 9