Uitlenen van Effecten (`Securities lending`)

Uitlenen van Effecten
(‘Securities lending’)
NN Investment Partners
Date
December 2015
Wij leggen u graag beknopt uit wat ‘securities lending’ is. Het is namelijk heel goed mogelijk dat NN Investment Partners
(NN IP) aandelen en / of obligaties heeft uitgeleend of zal uitlenen die deel uitmaken van een of meerdere beleggingsfondsen van NN IP, waarin u heeft geïnvesteerd.
Wat heeft u als fondsbelegger eraan dat wij effecten uitlenen?
’Securities lending’ levert een fonds gemiddeld enkele basispunten extra rendement per jaar op. Door de manier waarop
NN IP dit heeft georganiseerd, zijn de risico’s voor onze fondsen minimaal.
‘Securities lending’ draagt bij aan efficiëntere markt
Zoals opgemerkt, levert ‘securities lending’ gemiddeld enkele basispunten extra rendement per jaar op voor een fonds.
Daarnaast zijn er voor de fondsen indirecte voordelen verbonden aan ‘securities lending’. ‘Securities lending’ vergroot de
markt en draagt daardoor bij aan meer liquiditeit in de markt en een betere prijsvorming. Hierdoor kan de beheerder
van uw fonds gemakkelijker manoeuvreren in de markt. Zo kan hij bijvoorbeeld efficiënter en sneller een grote positie
opbouwen of afbouwen. Zonder de voordelen hiervan te kunnen becijferen kan wel gezegd worden dat efficiëntere
markten een positieve invloed hebben op de prijs waartegen effecten kunnen worden gekocht of verkocht. Dat werkt
gunstig uit op de waardeontwikkeling van de fondsen.
Positieve invloed op de fondsen
De verruiming van de markt kan bijvoorbeeld ontstaan doordat commissionairs in effecten en andere marktpartijen
gemakkelijker ‘short’ kunnen gaan en dat ook doen. Bij ‘short gaan’ worden effecten gekocht met geleend geld. Voor
commissionairs in effecten en andere tussenpersonen kan het lenen van effecten een manier zijn om hun aan- en verkooporders efficiënter af te handelen. Daarvan kunnen beleggingsfondsen profiteren doordat hun transactiekosten
dalen. Bij beleggingsfondsen kan het gaan om grote transacties. Lagere transactiekosten kunnen per saldo over een jaar
een merkbare invloed hebben op de waardeontwikkeling van een fonds.
Grote markt
Alle grote vermogensbeheerders lenen een deel van de effecten, gekocht door hun fondsbeheerders, uit. De totale omvang van de markten waarin ‘securities lending’ mogelijk is, wordt geschat op €14.000.000 miljard. Hiervan zou momenteel €1.800.000 miljard per dag uitgeleend zijn (bron: Markit Securities Finance). In 2008 begon NN IP met het uitlenen
van effecten uit de Luxemburgse en Nederlandse aandelenfondsen. In 2010 werd gestart met het uitlenen van effecten
uit de Luxemburgse en Nederlandse vastrentende fondsen.
Wat is ‘securities lending’
Bij ‘securities lending’ lenen de fondsen aandelen en / of obligaties voor een bepaalde periode uit aan een tegenpartij,
de lenende partij. Vermogensbeheerders als NN IP hebben gekochte effecten niet meer zelf in bewaring. Zij besteden de
bewaarfunctie uit aan een gespecialiseerd bewaarbedrijf. Dit bewaarbedrijf of een andere tussenpersoon is altijd betrokken bij ‘securities lending’.
Beheerder behoudt alle vrijheid
De fondsen blijven economisch eigenaar van de uitgeleende effecten. Dat betekent dat zij tijdens de uitleenperiode de
dividenden op aandelen en de rente op obligaties blijven ontvangen. Wel gaat de juridische eigendom over op de partij
die de effecten geleend heeft. Als een fonds niet beschikt over de juridische eigendom, kan de beheerder effecten niet
rechtsgeldig verkopen en / of het stemrecht uitoefenen. Daarom lijkt het onhandig om de juridische eigendom in verband met ‘securities lending’ te verliezen. In de praktijk is er echter geen enkel probleem. NN IP heeft in alle contracten
de clausule opgenomen dat zij uitgeleende effecten op elk moment mag terugvragen (‘recallen’). Beheerders die een
positie uitgeleende effecten willen verkopen, worden dus in het geheel niet gehinderd in hun manoeuvreerruimte; zij
kunnen op elk gewenst moment tot verkoop overgaan. Het ‘recallen’ heeft bijvoorbeeld ook plaats als de beheerder van
een duurzaam fonds tijdens een Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) aan het bestuur van een onderneming vragen wil stellen over het beleid dat deze onderneming op het gebied van duurzaamheid voert.
Uitlenen van Effecten (“Securities lending”)
Page 2 of 4
Afdeling Risicomanagement heeft spilfunctie
Allereerst zijn er binnen NN IP duidelijke afspraken gemaakt tussen de partijen die nauw betrokken zijn bij ‘securities
lending’, de fondsbeheerders, de afdeling Risicomanagement en de afdeling Interne Controle. Deze afspraken zijn schriftelijk vastgelegd. De afdeling Risicomanagement is de spil in de risicobewaking. De afdeling is geïntegreerd in de hele
organisatie. Zij bewaakt de operationele risico’s, de kredietrisico’s en alle andere risico’s die NN IP als gevolg van zijn
activiteiten loopt. De risico’s worden niet afzonderlijk bewaakt maar in hun totaliteit. Een ander belangrijk element in de
risicobewaking is dat de afdeling niet afwacht totdat zich daadwerkelijk risico’s voordoen. Zij anticipeert op risico’s die
zich kunnen voordoen. Toezicht op de risico’s die worden gelopen, heeft onder meer plaats op basis van in huis vervaardigde risicomodellen.
Tegenover de uitgeleende effecten staan kasmiddelen en/of effecten
Het grootste risico van ‘securities lending’ is dat partij die de effecten geleend heeft, dus de juridische eigenaar, niet
meer aan zijn verplichtingen kan voldoen. De belangrijkste dekking in dit verband is dat de partij die effecten geleend
heeft altijd een belangrijk deel van de waarde van deze effecten in pand geeft aan de uitlener. Bij ‘securities lending’ van
obligaties is dat een bepaald bedrag aan kasmiddelen. Bij het uitlenen van aandelen kan de dekking bestaan in kasmiddelen en / of effecten. Als de dekking vermindert in verband met waardedaling van de, in pand gegeven, effecten is de
lener verplicht om bij te storten. Zo wordt de waarde van het onderpand weer op het vereiste niveau gebracht.
NN IP selecteert haar tegenpartijen
Zoals al opgemerkt, concentreren de risico’s voor NN IP zich bij ‘securities lending’ bij de tegenpartij. NN IP wil er op elk
moment zeker van zijn dat de tegenpartij aan zijn verplichtingen kan voldoen. Kortom, de partij waaraan effecten zijn
uitgeleend, dient deze effecten conform afspraak terug te geven. Een belangrijke waarborg hiervoor noemden wij al.
Tegenover de waarde van de uitgeleende effecten moet altijd voldoende dekking staan en als de in pand gegeven effecten in waarde zijn gedaald, moet de tegenpartij bijstorten. NN IP heeft ook andere waarborgen ingebouwd om de risico’s
in verband met ‘securities lending’ zo klein mogelijk te houden. Zo mossenpersonen uitsluitend effecten uitlenen aan
specifieke partijen waarvan NN IP de kredietwaardigheid nauwkeurig heeft gecheckt. Gaat het om ‘securities lending’
waarbij NN IP alleen te maken heeft met de tussenpersoon (en waarbij NN IP de partij waaraan deze uitleent niet kent),
dan let NN IP erop dat de betreffende tussenpersoon kredietwaardig is.
Processtappen ‘securities lending’:
Uitlenen van Effecten (“Securities lending”)
Page 3 of 4
Disclaimer
Hoewel de inhoud van dit document met de meeste zorg is samengesteld en gebaseerd is op betrouwbare informatiebronnen , wordt er geen
enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van die informatie. De informatie en
mogelijke aanbevelingen kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd.
Uitlenen van Effecten (“Securities lending”)
Page 4 of 4