rechten van het kind

junior
junior
42
UNICEF, het Kinderfonds van de Verenigde
Naties, pleit over de gehele wereld voor het
welzijn van kinderen zonder onderscheid naar
ras, geslacht, nationaliteit, religieuze, politieke of
andere overtuiging. Het Kinderfonds voert in de
ontwikkelingslanden activiteiten uit die de gezondheid, het onderwijs, de hygiëne, de water- en voedselvoorziening van kinderen beogen.
n
e
h
t
e
c
R
De
d
n
i
t
K
e
h
van
De kinderrechten gelden voor alle kinderen en jongeren over de
hele wereld. Er mag geen onderscheid gemaakt worden: al
hebben ze een verschillende huidskleur, een verschillend geloof,
een verschillende nationaliteit, jongen of meisje...
Wat zijn rechten?
Iedereen moet elke dag voldoende kunnen eten, iedereen moet
een huis hebben waar hij kan wonen, iedereen moet verzorgd
d
worden als hij ziek is. Dat geldt voor zlle mensen in alle landen. We noemen dat de Rechten van de Mens. Kinderen zijn
kwetsbaarder dan volwassenen en hebben dus extra aandacht nodig. Alle rechten voor kinderen zijn nog eens bij
elkaar gezet in het Verdrag inzake de rechten van het kind of
kortweg het Kinderrechtenverdrag.
Wat is het Kinderrechtenverdrag?
Op 20 november 1959 werd een eerste Verklaring van de rechten van het kind aangenomen door de Verenigde Naties. In die
Verklaring staan tien belangrijke rechten van kinderen. Maar
niemand was verplicht die rechten te respecteren. Het bleef
enkel bij een verklaring. Pas 30 jaar later op 20 november
1989 werd door de Algemene vergadering van de Verenigde
Naties het kinderrechtenverdrag aangenomen.. Dit verdrag
geldt voor alle kinderen van de wereld. Een verdrag is eenb
afspraak tussen landen. Er staan regels in waaraan alle landen zich moeten houden nadat zij het verdrag ondertekenen
en bekrachtigen. Sinds 16 januari 1992 geldt het Kinderrechtenverdrag ook in België.
In het Kinderrechtenverdrag staan maar liefst 54 artikels.
Alle rechten worden er uitgebreid in beschreven.
Het Kinderrechtenverdrag kent vier sleutelbegrippen:
1
2
Kinderrechten gelden
voor alle kinderen, zonder
onderscheid
Kinderen hebben het
recht op leven, om zo
goed mogelijk te kunnen
opgroeien en zich te ontwikkelen
3
© UNICEF/Roger Lemoyne
Kinderen hebbne recht
op een eigen mening en
men moet er rekening
mee houden
4
Regeringen en volwassen
moeten altijd handelen
in het belang van het
kind en moeten dus bij al hun
beslissingen rekening houden
met kinderen
1
De Speciale Zitting
in New York…
12 Jaar geleden hielden de wereldleiders een vergadering waarop ze een betere toekomst beloofden
aan ieder kind. Die vergadering heette de Wereldtop
voor Kinderen. Maar er zijn nog niet genoeg goede
dingen gebeurd voor kinderen. De beloftes die toen
werden gemaakt zijn niet allemaal nagekomen. Dit
blijkt uit het rapport dat de Secretaris-generaal
van de Verenigde Naties, Kofi Annan, daarover
heeft gemaakt.
Daarom kwamen alle leiders uit de hele wereld dit
jaar opnieuw bijeen. Dit gebeurde tijdens de Speciale
Zitting van de Verenigde Naties over kinderen in mei
2002. Ze maakten ook een aantal nieuwe beloftes.
Die beloftes staan opgesomd in de tekst
“Een wereld geschikt voor kinderen”. De regeringen
zullen deze tekst gebruiken om hun actieplan van de
komende jaren op te stellen en zo aan alle kinderen
een beter leven te geven.
Tijdens de Speciale Zitting werden vooral de
volgende vier belangrijke thema’s besproken…
Een gezond leven voor elk kind
Zo staat het in het Kinderrechtenverdrag.Door armoede en
gebrek aan gezondheidszorg sterven elk jaar nog steeds
meer dan 10 miljoen kinderen jonger dan 5 jaar door ziekten
en honger. Ook vaccinatie is een basisrecht voor elk kind! In
België bijvoorbeeld is de ziekte polio of kinderverlamming volledig verdwenen dankzij vaccinaties. Dit jaar nog verklaarden
Wereldgezondheidsorganisatie en UNICEF officieel Europa
poliovrij. Maar dit is nog niet overal het geval. Democratische
Republiek Congo is één van de landen waar polio nog steeds
een bedreiging is voor de gezondheid van de kinderen. Zolang
er nog één kind besmet is met het virus, kunnen andere kin-
2
deren die niet ingeënt zijn op hun beurt besmet worden.
UNICEF organiseert er jaarlijks Nationale Vaccinatiedagen.
Op de Speciale Zitting in New York werd overeengekomen dat
tegen 2005 polio nergens ter wereld meer mag voorkomen.
Er moeten nog extra inspanningen geleverd worden, maar de
uitroeiing van polio is in zicht.
Onderwijs is belangrijk voor alle kinderen
In de hele wereld zijn er 110 miljoen kinderen, overwegend
meisjes, die niet naar school gaan. Omdat ze te arm zijn,
omdat ze moeten werken, omdat de school te ver weg is…
Vaak zijn er te weinig leerkrachten. Maar onderwijs is belangrijk. In België is er leerplicht tot 18 jaar. De school moet gratis en toegankelijk zijn voor iedereen. In Benin, in WestAfrika, gaat slechts de helft van de jongens en minder dan
de helft van de meisjes naar school. Voor vele families is er
geen geld om de school voor hun kinderen te betalen. Op de
Speciale Zitting werd beslist om programma’s op te zetten
om kinderen op te sporen die niet meer naar school gaan.
Hierbij moet aandacht gaan naar meisjes. In Benin heeft
UNICEF een systeem opgezet waarbij meisjes van het 6de
leerjaar “dada’s” of “grote zus” zijn van enkele kleinere meisjes op school. Zij helpen hen en wandelen elke morgen en elke
avond mee met hen naar school. Zij melden ook abnormale
afwezigheden. Zo tracht men zoveel mogelijk meisjes op
school te houden.
hebben geen dak boven hun hoofd, krijgen geen medische verzorging en gaan niet naar school. Die straatkinderen trachten te overleven door allerlei werkjes op te knappen: schoenen
poetsen, auto’s wassen of vanalles verkopen. Of ze moeten
stelen om te overleven. Wereldleiders hebben tijdens de Speciale Zitting afgesproken om de ergste vormen van kinderarbeid uit te roeien. Dit zijn ondermeer het gebruik van kindsoldaten, kinderhandel, slavernij, prostitutie, gevaarlijke
arbeid… Zij hebben ook tot doel gesteld om hulp te bieden
aan kinderen die op straat leven en werken.
De strijd tegen HIV/aids
Kinderen moeten beschermd worden tegen oorlog, mishandeling en alle vormen van uitbuiting. Teveel kinderen groeien op
temidden van geweld of worden uigebuit door kinderarbeid.
Over de hele wereld worden meer dan 250 miljoen kinderen
aan het werk gezet. Arbeid kan schadelijk zijn als het de
ontwikkeling in de weg staat en er geen tijd overblijft om
naar school te gaan of te ontspannen. Kinderen die vluchten
van de ellende of hun ouders verliezen komen vaak terecht op
straat. In Brazilië bijvoorbeeld zijn er veel kinderen die op
straat leven. Zij
© UNICEF/Roger Lemoyne
Bescherming tegen uitbuiting en geweld
Natuurlijk is het van het grootste belang dat aids
ooit verdwijnt van de aardbol. Bijna 600.000 baby’s worden elk jaar besmet met HIV (het aidsvirus) door de overdracht van moeder op kind. Als
gevolg van de ziekte zijn miljoenen kinderen wees
geworden en worden miljoenen jonge mensen gediscrimineerd, die ook niet de nodige verzorging krijgen.
Namibië behoort tot de zwaarst getroffen landen
ter wereld. Tot nu toe durven veel mensen het
woord “aids” niet eens te noemen.Velen zijn er
doodsbang voor en sommigen denken dat de ziekte
door hekserij of tovenarij komt. Voorlichting is
daarom heel belangrijk, zodat de jongeren weten
hoe ze zich kunnen beschermen tegen de ziekte.
Via het project “Take control” tracht UNICEF op
scholen jongeren in te lichten. Regeringen moeten
nadenken en acties ondernemen om de ziekte te
vermijden, zoals overeengekomen op de Speciale
Zitting. Tegen 2010 moeten er voor de helft minder
zuigelingen besmet zijn met het HIV. Er moet ook
gezorgd worden dat jongens en meisjes met aids
dezelfde behandeling krijgen als andere kinderen.
3
Je kan de kinderrechten
opdelen in vier groepen.
Recht op een behoorlijk leven: overlevingsrechten
Alle kinderen hebben recht op een behoorlijk leven. Dat wil
zeggen: voldoende en gezond eten, schoon drinkwater, goed
onderdak en medische zorg. Kinderen hebben ook het recht
om bij hun ouders te wonen.
Het recht om je op de best mogelijke manier te ontwikkelen: ontwikkelingsrechten
Kinderen hebben recht op gratis basisonderwijs, op spel, ontspanning en op een eigen naam en nationaliteit. Kinderen
hebben het recht op informatie en voorlichting. Ze mogen
kranten en boeken lezen. Kinderen moeten de mogelijkheid
krijgen hun talenten (bv. zingen, dansen...) te ontwikkelen. Alle
kinderen hebben recht op een eigen cultuur. Dat geldt ook
voor kinderen van minderheden die verschillen van de meeste
mensen in een land. Kinderen die tot zo’n groep bekoren, hebben recht om die taal te leren en hun eigen gebruiken te kennen en hun godsdienst te belijden.
Het recht op een eigen mening en inspraak:
inspraakrechten
Kinderen mogen vrij denken en dromen. Ze mogen het nieuws
volgen op de radio en televisie. De informatie die ze krijgen,
mogen ze ook met anderen bespreken. Ze mogen zeggen wat
ze denken en men moet ook naar hen luistern. Kinderen hebben het recht om zelf een menig over hun toekomst te hebben. Dat noemen we participatie. Volwassenen mogen dus
niet zomaar allerlei dingen beslissen voor kinderen. Ze moeten
kinderen zelf ragen wat die
daar van vinden en rekening
houden met wat de kinderen
zeggen. Dat betekent niet dat
kinderen zomaar alles mogen
beslissen of altijd hun zin
moeten krijgen.
Het recht om beschermd te worden: beschermingsrechten
Kinderen moeten beschermd worden tegen geweld en uitbuiting. Z e hoeven dus geen zwaar werk te doen en mogen niet
geronseld worden om in het leger te vechten. Ze mogen niet
worden mishandeld of seksueel misbruikt. En als dat toch
gebeurt, hebben de kinderen recht op een goede opvang,
zodat ze hun moeilijke ervaringen zo goed moegelijk kunnen
verwerken. Ook gehandicapten hebben recht op een normaal
mogelijk leven, dus op speciale zorg.
Wat doet UNICEF?
De Rechten van het Kind zijn het uitgangspunt van al wat
UNICEF doet. UNICEF, het kinderfonds van de Verenigde
Naties, helpt het leven van kinderen te verbeteren. Ook al
gaat het soms niet goed met de rechten van kinderen in de
wereld, de meeste mensen in ontwikkelingslanden geloven in
een betere toekomst en werken daaraan. UNICEF helpt hen
daarbij. UNICEF speelde een grote rol bij het tot stand
komen van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
UNICEF is dan ook de organisatie die speciaal verantwoordelijk is voor de uitvoering van het Verdrag. Daarom houdt
UNICEF zich ook op allerlei manieren met kinderrechten bezig.
UNICEF helpt regeringen vaak bij het aanpassen van hun wetten en let er vervolgens op of die wetten ook echt worden uitgevoerd; UNICEF wil dat kinderen belangrijk worden gevonden,
dat kinderen eerst komen. UNICEF geeft kinderen een stem.
Voor meer informatie
“Ik zou je willen zeggen…”
Dit boekje nodigt kinderen vanaf 6 jaar uit om hun rechten
beter te leren kennen en begrijpen. Aan de hand van illustraties, foto’s en teksten zien kinderen dat die rechten vaak
geschonden worden. Het boekje vertelt hen ook hoe UNICEF
zich inzet voor de rechten en het welzijn van kinderen overal ter
wereld.
“Een wereld geschikt voor kinderen”
Video van 15 minuten met een samenvatting van de Speciale
Zitting over kinderen in New York. Gratis.
“Wij, de kinderen. Een wereld geschikt voor kinderen”
Samenvatting van de documenten en officiële teksten
gebruikt voor de Speciale Zitting in New York in mei 2002.
Gratis.
4
EDUCATIEVE CAMPAGNE
ROND KINDERARBEID
“Kinderarbeid”
Nieuw pedagogisch dossier voor de leerlingen. € 7,5.
Dit dossier wil kinderen duidelijk maken wat kinderarbeid is
en wat de redenen zijn die aan de basis liggen van die uitbuiting. Met behulp van opdrachten wordt ook aangetoond
hoe ingewikkeld de problematiek is. Er bestaan juridische
instrumenten en oplossingen om een einde te stellen aan
die uitbuiting.
Voor meer inlichtingen:
Herlinde De Vos, [email protected] , 02/233.37.94.