Reumatoïde Artritis (1/2) chronische inflammatoire gewrichtsaandoening prevalent (1%, elke leeftijd, vrouwen>mannen) symptomen: pijn, stramheid, zwelling schade: anatomisch, functioneel, sociaal & economisch Reumatoïde Artritis (2/2) perifere artritis (niet axiaal, behalve C1-C2) poly-articulair & symmetrisch vnl handen en voeten (niet DIP’s) potentieel elk groot gewricht aanwezigheid RF of anti-CCP (+/- 70%) extra-articulaire manifestaties (vasculitis) Hoe RA kan beginnen - 2 verhalen Eveline, 45 jaar • 2011 HK carpal tunnel li • 2012 HK carpal tunnel re • 2012-2015 herhaalde IA infiltraties • recent toenemende pijn en zwelling polsen, handen en voeten • RX erosie MTP V bilat • RF & anti-CCP negatief Hoe RA kan beginnen - 2 verhalen Lut, 25 jaar • Nooit gewrichtsklachten tot 6 weken geleden • crescendo pijn, stramheid en zwelling handen, polsen, knieën sedert 4 weken • anti-CCP antistoffen + Van symptomen naar schade (anatomisch & functioneel) Van symptomen naar schade (anatomisch & functioneel) Pathogenese RA is multifactorieel genetisch, microbioom, hormonaal,… RA: wat hebben we de voorbije 15 jaar geleerd ? • Snellere diagnose – anti-CCP antistoffen • Treat to target – DAS28 score • Verbeterde farmacotherapie – optimaal gebruik van conventionele farmaca – targetted therapies (biologicals, small molecules) RA antistoffen met diagnostische betekenis Voorkomen bij ptn met RA Voorkomen bij controle ptn Reumafactor 65-70% 20% Anticitrulline antistoffen (anti-CCP) 65-70% <2% Anticitrulline antistoffen zijn specifieker voor RA Anticitrulline antistoffen zijn vroegtijdig aanwezig Treat to target: gebruik van DAS28 score in RA < 2.5 zeer goed 2.5 – 3.5 matig > 3.5 onvoldoende ziektecontrole Conventionele basistherapie DMARD methotrexaat, leflunomide, sulfasalazine Biologicals anti-TNF, anti-IL6R, anti-B cel, anti-T cel Small molecules (in de pijplijn) JAK-inhibitoren NSAID Cortico’s RA farmacotherapie Infectierisico • Ten dele geassocieerd met RA (DAS28, extra-articulair) • Ten dele geassocieerd met co-morbiditeiten (diabetes, cardiovasculair, COPD, ethyl) • Ten dele geassocieerd met leeftijd • Ten dele geassocieerd met therapie: biologicals > corticosteroids (predni 10 mg/d) > DMARDs • Bijzondere attentie voor TB Preventie infecties • Screenen latente TB – TB blootstelling; tuberculin skin test (IGRA); RX thorax – Zo nodig: isoniazid 300 mg (9 maanden) • Vaccinaties – Influenza – Pneumococ (vb Prevenar 13 eenmalig) – Hepatitis B RA: wat zijn uitdagingen voor de komende 15 jaar? • Personaliseren van therapiekeuze & voorspellen therapierespons • RA in een ouder wordende populatie • Opvolgen langetermijn veiligheid & efficaciteit • Niet-farmacotherapeutische begeleiding Voorspellen therapierespons adhv biomerkers hoop (genomics, proteomics) >< frustratie RA in een ouder wordende populatie RA in een ouder wordende populatie Diagnostische uitdagingen • seronegativiteit • grotere gewrichten > kleinere gewrichten • moeilijke dd met polymyalgie Therapeutische uitdagingen • weinig evidence based data • onderbehandeling van ouderen met RA • kwetsbare ouderen (frail) >< fitte ouderen • go, go slow, no-go Langetermijn veiligheid & efficaciteit Belgian infliximab EAP study group Ten-year followup of infliximab therapy in RA patients with severe, longstanding refractory disease: a cohort study. F De Keyser, J De Kock, H Leroi, P Durez, R Westhovens & EAP Belgian study group. J Rheumatol. 2014;41:1276-81. Langetermijnopvolging van personen met reumatoïde artritis onder infliximab: ervaringen van het Belgische Infliximab Expanded Access Program. F De Keyser, P Durez, R Westhovens. Tijdschr voor Geneeskunde 2016;72:959-965. Langetermijn veiligheid & efficaciteit Belgian infliximab EAP study group Langetermijnopvolging is mogelijk in een dagelijkse, landelijke setting Langetermijnopvolging laat toe om (a posteriori) een subgroep af te lijnen die het uitstekend doet onder een bepaald farmacon Langetermijnopvolging EAP heeft toegelaten om DAS28 score te valideren in dagelijkse praktijk Langetermijn veiligheid & efficaciteit Belgian infliximab EAP study group veilig effectief (DAS28 2.5 +/- 1.0 Lan g eterm ijn veilig h eid & efficaciteit Belg ian in flixim ab EAP stud y g rou p DAS28 cut-off sens spec 2.6 0.99 0.26 3.0 0.98 0.38 3.2 0.96 0.46 3.5 0.94 0.54 3.7 0.90 0.58 3.9 0.85 0.63 4.0 0.79 0.66 4.5 0.76 0.77 5.0 0.58 0.87 5.2 0.51 0.90 5.5 0.43 0.95 6.0 0.34 0.97 aanvaardbare ziekteactiviteit Arthritis Res Ther. 2005;7(5):R1063-71. Niet-farmacotherapeutische begeleiding coaching medisch deficiet corrigeren aan de slag met zijn/haar capaciteiten