Werking botox ontrafeld Kennislink, 27 januari 2005: 'Botulinetoxine' Kennen de meesten van ons beter onder de naam 'Botox'. Het wordt o.a. gebruikt als behandelingsmethode tegen rimpels, omdat het een spierverlammende werking heeft. Amerikaanse onderzoekers hebben deze spierverlammende werking nu eens in detail uitgezocht. Dat botulinetoxine voor spierverlammingen zorgt, was al langer bekend. De moleculaire mechanismen die eraan ten grondslag liggen, zijn nu ook opgehelderd. Het botulinetoxine belemmert prikkeloverdracht van zenuw op spier. Zenuwen brengen normaal hun impuls op de spieren over via blaasjes met neurotransmitters die met het membraan fuseren en daarbij hun inhoud afgeven richting spier. Voor de membraanfusie is het noodzakelijk dat zogenaamde snare-eiwitten tussen de membranen binden. Het toxine blijkt zenuwcellen binnen te dringen en daar te binden aan de snare- eitwitten. Hierbij worden deze eiwitten in stukken geknipt, met als resultaat dat de neurotransmitters niet kunnen worden afgegeven aan de spier. De bacterie Clostridium botulinum produceert botulinetoxine Verjonging Botulinetoxine dat geproduceerd wordt door de bacterie Clostridium botulinum werd in 1896 voor het eerst geïsoleerd door een Belgische arts die een voedselvergiftiging door bedorven ham onderzocht. De eerste medische toepassing van botulinetoxine vond plaats in de jaren zeventig door de Amerikaanse oogarts Alan Scott. Hij spoot het in de oogspieren van scheelziende patiënten. Begin jaren tachtig voorzag hij therapeutische toepassingen van het gif bij allerlei neurologische ziekten. De stof wordt de laatste jaren inderdaad bij steeds meer aandoeningen gebruikt, waaronder spierspasmen, oorsuizen en overmatig zweten. Na drie tot zes maanden moet de behandeling worden herhaald, omdat de zenuw nieuwe uitlopers naar de spier laat groeien. BOTOX-behandeling Bij een Botox-behandeling injecteert de plastisch chirurg een hele kleine hoeveelheid botulinetoxine in de onderhuidse aangezichtsspiertjes. Botulinetoxine blokkeert het ‘aanspan-signaal’ tussen de zenuwtjes in de huid en de huidspieren. Hierdoor kunnen de spiertjes in de huid niet meer (volledig) worden aangespannen en blijft de huid volledig 'glad'. Dit proces duurt ongeveer 1-2 weken. Het effect houdt een aantal maanden aan, daarna neemt de mogelijkheid om de spiertjes aan te spannen weer langzaam toe. Er groeien dan namelijk weer nieuwe zenuwuiteinden aan om de geblokkeerde zenuweinden te vervangen te vervangen. De rimpelverminderende werking van botulinetoxine werd door artsen aanvankelijk als welkome bijwerking vastgesteld. Handige ondernemers maakten daar gebruik van, want inmiddels is het gif in zwang geraakt voor uiterlijke verjonging. De stof geniet daardoor tegenwoordig grote bekendheid onder de merknaam Botox, een afkorting van botulinetoxine.