Vitamine E - Wikiwijs Maken

Vitamine B
Inleiding
We gaan vertellen wat vitamine B is.
We gaan vertellen waar vitamine B in zit en hoeveel heb je er van nodig
We gaan vertellen welke functie vitamine B heeft
We gaan vertellen wat er gebeurt bij een tekort of overschot
Wat is vitamine B?
Vitamine B is een vitamine.
Je hebt veel soorten vitaminen B.
In totaal heb je 8 soorten vitamine B.
De verzamelnaam van deze vitaminen is Vitaminen B complex.
Je kunt vitamine B pillen kopen bij bijvoorbeeld Kruidvat, Etos, Trekpleister ect.
Waar zit vitamine B in?
Vitamine B zit in:
- Brood en (volkoren)graanproducten
- Melk en melkproducten, zoals halfvolle melk, volle melk, karnemelk.
- Groente en fruit, zoals bloemkool, banaan, kiwi.
- Vis en vlees, zoals witte vis, zalm, biefstuk, tonijn.
- Peulvruchten, zoals pinda’s, peultjes, snijbonen.
- Soja producten, zoals Soja melk, yoghurt, bonen.
Wat is de functie van vitamine B?
Vitamine B zorgt voor een goede werking van het zenuwstelsel en spijsvertering.
Zodat alles goed verteerd wordt.
Vitamine B is ook erg belangrijk voor de groei van je haren, verzorging van de huid,
het onderhouden van je hart en zodat je goed blijft zien (ogen).
Wat gebeurt er bij een tekort of overschot?
Als je een tekort hebt van vitamine B kun je last krijgen van vermoeidheid,
misselijkheid en zelfs last van een slecht geheugen (dingen slecht onthouden)
Je kunt eigenlijk nooit een overschot hebben aan vitamine B omdat je alle vitamines
uitplast die je niet meer nodig hebt. Stel je hebt wel een overschot dan kan je last
krijgen van diaree. Maar het komt echt bijna nooit voor dat je een overschot hebt.
Ijzer
Inleiding:
We gaan vertellen wat ijzer is.
We gaan vertellen waar zit ijzer in zit en hoeveel heb je er van nodig hebt.
We gaan vertellen welke functie ijzer heeft.
-We gaan vertellen wat er gebeurt bij een tekort of overschot.
Wat is ijzer?
Ijzer is een mineraal.
Je hebt 2 soorten ijzer, heemijzer en non-heemijzer.
Wat is nou het verschil hiertussen?
Heemijzer zit vooral in vlees zoals biefstuk. Je haalt dus meer heemijzer uit vlees dan uit
groente.
Non-heemijzer zit vooral in groente, zoals sperziebonen. Je haalt dus meer nonheemijzer uit groente dan uit vlees.
Waar zit ijzer in en hoeveel heb je er van nodig?
Ijzer zit in:
- rundvlees / lamsvlees
- volkorenbrood
- broccoli
- sperziebonen
Zoveel ijzer heb je nodig:
Meisjes van onze leeftijd (16 / 17 jaar): 11 milligram
Jongens van onze leeftijd (16 / 17 jaar): 15 milligram
Welke functie heeft ijzer?
Het helpt bij de vorming van hemoglobine.
Het helpt bij het zuurstof transport.
Dus gewoon bij de stofwisseling (koolstofdioxide en zuurstof)
Wat gebeurt er bij een tekort of overschot?
Als je een tekort hebt aan ijzer dan kun je last krijgen van vermoeidheid, bleke huid,
rusteloze benen (dit is dat je niet stil kan zitten en bezig moet zijn) en snel
buitenadem.
Als je een overschot hebt dan kun je last krijgen van buikpijn, hartproblemen zoals
hartritme storenissen en zelfs kans op leverkanker.
2
In wat voor voedingsmiddelen komt vitamine A in voor:
Vitamine A zit van nature in producten van dierlijke oorsprong zoals vlees, zuivel, eieren en vis. In
lever zit heel veel vitamine A. Aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten wordt vitamine A
vaak kunstmatig toegevoegd. Het lichaam kan vitamine A ook zelf aanmaken. In dat geval spreken we
van bètacaroteen of provitamine A. Bètacaroteen zit voornamelijk in groene groente en worteltjes.
Wat is de functie van deze voedingstof:
Vitamine A heeft heel wat functies in het lichaam. Naast het bevorderen van groei en het gezond
houden van de buitenlaag in weefsels en organen helpt vitamine A ook de weerstand en verkort de
ziekteduur. Vitamine A is dus betrokken bij de weerstand en wordt ook wel de anti-infectie vitamine
genoemd. Het speelt een rol bij de groei, het gezichtsvermogen, een gezonde huid, tandvlees en
haar.
Beta Carotheen wordt in het lichaam omgezet in Vitamine A. Beta-caroteen is ook een anti-oxidant,
het beschermt de cellen in het lichaam tegen vrije radicalen.
Wat doet het lichaam met deze voedingstof:
Vitamine A is een vitamine die oplosbaar is in vetten. Het lichaam slaat een overschot van deze
vitamine gedeeltelijk op in vet. Een ander deel wordt uitgescheiden via de urine of de gal. Vitamine A
wordt ook retinol genoemd.
Wat als er een teveel of tekort van deze voedingstof is:
Te veel vitamine A kan leiden tot eetlust, verminderd gezichtsvermogen, hoofdpijn, misselijkheid,
vermoeidheid, duizeligheid, spierpijn, oogafwijkingen, haarverlies. Je krijgt dit niet snel. Een
overdosering is vaak meer dan 3000 microgram per dag. Dit staat gelijk aan het eten van meer dan
negen sneetjes brood met leverpastei per dag.
De belangrijkste symptonen van tekort aan vitamine A zijn: nachtblinheid, droge huid met
schilferingen, vaak krijg je dof haar en slecht gebid. Een verminderde afweer systeem is logisch omdat
je van vitamine a een goede afweersysteem krijgt
3
Wat is magnesium:
Magnesium is een mineraal, net als calcium, zink of ijzer. Mineralen zijn belangrijk voor je gezondheid,
omdat ze ervoor zorgen dat vitaminen hun werk kunnen doen in je lichaam. Het mineraal magnesium
stuurt meer dan 300 verschillende enzymen aan. Dit zijn eiwitten deze enzymen zorgen ervoor dat
allerlei processen in je lichaam goed verlopen. Magnesium heeft ook vele funtie`s welke percies wordt
nog gezegd.
In wat voor voedingsmiddelen komt magnesium is voor:
Magnesium zit in veel verschillende voeding. De hoeveelheid magnesium verschilt wel sterk. Groene
bladgroenten bevatten het meeste magnesium, ook in andere groenten en in fruit zit magnesium.
Bananen, pruimen en abrikozen bevatten het meeste magnesium van de fruitsoorten. In
graanproducten zit ook magnesium met name bruin brood verder zit het in melkproducten en vlees.
Wat is de functie van magnesium:
Magnesium wordt ook wel het anti-stress mineraal genoemd. Dit mineraal is een belangrijke
voedingsstof voor de hersenen. Het verhoogt de weerstand tegen stress, depressies, spanningen en
gaat geestelijke vermoeidheid tegen. Magnesium versterkt bovendien het geheugen en het
concentratie vermogen. Verder is magnesium betrokken bij het vrijmaken van energie uit de voeding
en het goed functioneren van het zenuwstelsel en de spieren.
Magnesium is goed voor de spierkracht, spierontspanning en het uithoudingsvermogen van de
spieren. Door een verhoogde behoefte en tegelijk extra verlies via zweet kunnen sporters, vooral
duursporters, baat hebben bij extra magnesium.
Wat bij een tekort of teveel aan deze voedingstof:
Een tekort aan magnesium komt niet snel voor. De klachten en symptomen van een tekort zijn
lusteloosheid, vermoeidheid, prikkelbaarheid en spierzwakte, emotionele stress en spanning. Een
magnesiumtekort kan ook leiden tot benauwdheid, verwarring, maagkrampen, spierkrampen en zelfs
tot hartritmestoornissen.
Het lichaam verwijderd overtollig magnesium, waardoor een overschot magnesium alleen kan
optreden als iemand tabletten gebruikt waar magnesium in zit. De enige symptoom kan zijn diaree.
4
Vitamine E
Wat voor soort vitamine of mineraal is het ?
Een andere naam voor vitamine E is de naam tocoferol en dat betekend weer
vruchtbaarheid. Vitamine E is een vet oplosbare vitamine en een antioxidant. Een
antioxidant beschermt de cellen in het lichaam tegen agressieve stoffen die ontstaan
bij algemene processen. Vitamine E speelt ook een belangrijke rol bij de aanmaak
van rode bloedcellen en het instant houden van spier en andere weefsels. Het
beschermd ook de cellen en de celwand hierdoor is vitamine E dus erg belangrijk
voor je weerstand.
In welke voedingsmiddelen komt de vitamine voornamelijk voor ?
Vitamine E komt voornamelijk voor in plantaardige oliën:
 granen,
 noten,
 zaden,
 groenten
 fruit.
Maar ook in zuivel komt het voor zoals:
 eierdooier,
 melk,
 Volkerenproducten
En in dierlijke producten zoals vlees en vis komt het minder voor.
Wat gebeurd er met het lichaam bij een tekort of overschot van vitamine E ?
Een te kort aan vitamine E komt niet vaak voor. Bloedarmoede kan een symptoom
zijn van een tekort aan vitamine E. Wanneer je bloedarmoede hebt kan het zuurstof
niet goed vervoerd worden door je lichaam, hierdoor blijven de bloedlichaampjes niet
in leven en sterven ze langzaam af.
Bij overschot aan vitamine E zijn niet veel nadelige gevolgen bekend het is niet
schadelijk. Het kan alleen wel de bloedstolling van mensen met een tekort aan
vitamine k en mensen die bloedverdunners gebruiken beïnvloeden.
Hoeveel vitamine E hebben wij per dag ongeveer nodig ?
Mannen tussen de 20 en de 50 jaar hebben per dag ongeveer 11,8 milligram
vitamine E nodig. Vrouwen tussen de 20 en de 50 jaar hebben gemiddeld per dag
9,3 milligram vitamine E nodig. Iemand van onze leeftijd heeft ongeveer tussen de
10,6 en de 13,3 milligram vitamine E per dag nodig.
5
Wat-voedt-jou
Chroom (chromium)
Chroom (chromium) is een chemisch element met symbool Cr en atoomnummer 24.
Chroom (chromium) zorgt ervoor dat insuline goed werkt en zorgt ervoor dat het
bloedsuiker gehalte op één lijn blijft. Chroom werkt voor een deel ook mee bij het goed laten
verlopen van koolhydraat- en vetstofwisseling.
Waar zit het in?
Graanproducten met veel zemelen bevatten veel chroom. Het is niet duidelijk of chroom uit
deze producten ook goed opgenomen kan worden. Chroom komt veel voor in:
-
Biergist
Volkorenbrood
Groente
Rietsuikermelasse
Vlees
Lever
Vlees, kip en vis bevatten per portie tussen de 1- 2 microgram chroom. Hoeveel chroom er in
groente en fruit zit, is zeer wisselend.
Hoeveel heb ik nodig?
In Amerika wordt er voor volwassenen 20 tot 45 microgram chroom per dag aanbevolen,
maar een andere bron laat ons zien dat die hoeveelheid niet klopt, maar dat het tussen de
50 en 200 microgram moet liggen. Er word nog steeds onderzoek naar gedaan en het is nog
steeds niet duidelijk. In Europa is er geen aanbevolen hoeveel chroom per dag.
Wat zijn de gevolgen van een teveel of tekort aan chroom?
Te veel chroom heeft geen negatieve gevolgen.
Bij ernstige ondervoeding kan de glucoseconcentratie in het bloed te hoog worden en het
zorgen voor gewicht verlies. Dan is er te weinig chroom.
Sporters
Chroom zet koolhydraten en vetten om in energie en daarom worden producten met
chroom veel gebruikt door sporters.
Diabetes
Chroom speelt een rol bij de werking van insuline in het lichaam. Het verbetert de
insulinegevoeligheid. Steeds meer onderzoeken laten zien dat het gebruik van chroom
aanvullingen een positief effect geeft bij diabetes. Mensen met een slecht geregelde
diabetes kunnen, in overleg met de arts, chroom aanvullingen gebruiken.
6
Vitamine K
Vitamine K, een vetoplosbare vitamine, is belangrijk voor de bloedstolling,
maar ook voor de botstofwisseling. Pasgeboren baby’s (tot en met drie
maanden) krijgen extra vitamine K om (hersen)bloedingen te voorkomen. Zij
hebben van de moeder geen vitamine K-voorraad meegekregen en kunnen
het zelf nog niet voldoende aanmaken.
Waar zit het in?
Vitamine K wordt voor een deel door de bacteriën in de (dikke) darm gemaakt,
vanaf een leeftijd van ongeveer drie maanden. Deze hoeveelheden zijn in de
meeste gevallen niet voldoende, zodat aanvulling vanuit de voeding
noodzakelijk is. Vitamine K is onder te verdelen in vitamine K1 (phylloquinon)
en verschillende vormen van vitamine K2 (menaquinonen). Groene
bladgroenten bevatten veel vitamine K1. Daarnaast zit vitamine K1 in
plantaardige oliën en in kleinere hoeveelheden in fruit, zuivel en brood.
Vitamine K2 halen we met name uit kaas, ei, kip, vlees en melkproducten.
Supplementen kunnen zowel vitamine K1 als K2 bevatten.
Hoeveel heb ik nodig?
75 mcg/dag 14/18jaar
Wat is veilig?
In de praktijk komt een teveel aan vitamine K niet voor. Daarom is er geen
bovengrens aan te geven.
Omdat vitamine K een belangrijke rol speelt in de bloedstolling moeten
patiënten die orale anti-stollingsmiddelen gebruiken, zeer goed opletten
hoeveel vitamine K ze binnenkrijgen. Dit kan van cruciaal belang zijn.
Wat zijn de gevolgen van een teveel aan vitamine K?
Er zijn geen nadelige effecten bekend van een hoge inname van vitamine K uit
de voeding of in de vorm van supplementen. In de praktijk komt een teveel aan
vitamine K niet voor.
Wat zijn de gevolgen van een tekort aan vitamine K?
Een tekort aan vitamine K leidt tot een vertraagde bloedstolling en kan
bloedingen tot gevolg hebben. Een vitamine K-tekort is zeldzaam en komt
voornamelijk voor bij pasgeboren baby’s, mensen met een ernstige
opnamestoornis en patiënten die langdurig antibiotica hebben geslikt.
Antibiotica kunnen de darmbacteriën die vitamine K aanmaken namelijk
7
vernietigen. Pasgeboren baby’s hebben altijd een vitamine K-tekort, omdat
deze vitamine de placenta niet kan passeren. Daarom krijgen baby’s na de
geboorte altijd 1 milligram vitamine K toegediend. Kinderen die borstvoeding
krijgen, hebben daarnaast tot en met de derde maand dagelijks 150 microgram
extra vitamine K nodig.
8
Chloride
Chloride is een mineraal dat een onderdeel is van zout Chloride is samen met
Kalium en Natrium nodig voor een goede vochtbalans van het lichaam.
Chloride komt voor in het maagzuur in de vorm van zoutzuur.
Waar zit het in?
Chloride zit in bijna alle voedingsmiddelen zoals in keukenzout, zeewier en
olijven.
Tekort?
Omdat er in de meeste voedingsmiddelen chloride zitten komt een tekort aan
chloride bijna nooit voor. Zelfs bij een zout arm dieet kan je geen tekort aan
chloride krijgen. Als je een tekort hebt kan dit leiden tot een tekort aan
maagzuur, diarree en in de ernstige gevallen groeistoornissen.
Teveel?
Bij een overschot van zout houd je lichaam meer vocht vast en krijg je een te
hoge bloeddruk. Het risico op maagkanker, hart en vaatziekten en
botontkalking wordt groter. Je nieren moeten bij een inname van teveel zout
harder werken en kunnen ze hierdoor beschadigen. Bij een te hoge inname van
chloride zijn de verschijnselen niet bekend.
Hoeveel chloride mag ik binnenkrijgen?
Bij mensen die tussen de 9 en 50 jaar zijn mag je gemiddeld 2,3 gram chloride
per dag binnenkrijgen.
9
Vitamine D
Wij hebben de opdracht gekregen om een verslag te maken over vitamine D en de mineraal
Calcium. De bronnen die we mogen gebruiken zijn ons handboek en internet om informatie
op te zoeken. De volgende punten worden in het verslag verwerkt:





Wat is het voor soort vitamine/mineraal
In welke voedingsmiddelen komen vitamine D en Calcium
Wat er met het lichaam gebeurt bij een te kort aan vitamine D of Calcium
Wat er met het lichaam gebeurt bij een te veel aan vitamine D of Calcium
Hoeveel een student van onze leeftijd van de vitamine D/Calcium binnen moet
krijgen per dag
Wij hebben vitamine D gekozen om ons verslag over te maken. Waarom? Deze vitamine
hebben we elke dag nodig. Door dit verslag te maken hopen wij meer over vitamine D en
Calcium te weten te komen en hopen we dat het voor de lezer ook duidelijk is.
De eerste vraag die wij behandelen is wat het nou eigenlijk voor soort vitamine is de
vitamine D.
vitamine D is nodig om calcium uit de voeding van het lichaam op te nemen. Vitamine D is
dus belangrijk voor de groei en voor sterke botten en tanden. Daarom is het belangrijk dat
baby’s, vrouwen die zwanger zijn meer naar buiten gaan om meer vitamine D binnen te
krijgen. Door de zon op je huid maakt vitamine D zich zelf aan onder de huid. Vitamine D
word ook wel zonnevitamine genoemd. Vitamine D is dus een van de weinige vitamines die
zich zelf kan aanmaken in het lichaam. Vitamine D heeft nog meer functies, zoals
botontkalking verminderen op latere leeftijd. De vitamine is ook nodig voor de celgroei en de
celdeling, zoals in het immuun(afweer)systeem.
Veel mensen denken dat je alleen vitamine D binnenkrijgt door de zonnestralen. Het zit in
nog veel meer voedingsmiddelen. Vitamine D zit ook in vette vis, zoals haring, makreel en
zalm. Ook zit vitamine D in eieren en vlees maar aan vitamine D is dat heel weinig. Vitamine
D kan ook worden toegevoegd aan een voedingsproduct hier in Nederland is dat de boter,
zoals halvarine, margarine en bak en braad producten. Ook aan baby voeding in een pak, dus
kunstmatig word vitamine D toegevoegd.
Ons lichaam heeft dus vitamine D nodig voor de bouw en de groei van ons lichaam. Maar
wat als we nou een te kort aan vitamine D in ons lichaam hebben? Meestal heb je het niet
gelijk door als je aan vitamine d tekort leid. Maar aan de volgende symptomen kun je het
aan herkennen, zoal regelmatig verkouden, slappe spieren en spier krampen, chronisch moe
( je bent altijd moe, ook al rust je uit.), vaak botbreuken en overgewicht, dit zijn er een paar
waar je last van kan krijgen als je vitamine D te kort hebt maar er zijn er nog meerdere.
10
Een te kort aan vitamine D brengt dus veel klachten met zich mee, maar als je lichaam nu te
veel van deze vitamine binnen krijgt want gebeurt er dan? Je kan eingelijk geen ‘’overdosis’’
aan vitamine D hebben. Jou lichaam reageert op de zon en maakt vitamine D zelf aan, dit
regelt jou lichaam zelf. Het enige risico is dat je lichaam te veel supplementen (vitamine)
verbruikt dit kan een gevolg hebben voor kalkafzettingen in je lichaam.
Iedereen heeft dus vitamine D nodig om te groeien, maar elke leeftijdsgroep moet een
bepaalde hoeveelheid hebben. Op onze leeftijd (de jeugd) hebben we ook dus een bepaalde
hoeveelheid vitamine D nodig, dit is 100 microgram per dag. Dit geld ook voor volwassenen.
Bronvermelding: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-d.aspx
11
Calcium
Wat voor een soort mineraal is Calcium?
Mineralen zijn belangrijk voor de gezondheid. Zonder de hulp van mineralen kunnen
bijvoorbeeld vitaminen niet functioneren in ons lichaam. Zo is Calcium (ca) een belangrijke
mineraal. De belangrijkste functie, taak, van deze mineraal is stevigheid geven aan het skelet
en het gebit. Ook zorgt Calcium voor het goed functioneren van de spieren en voor het
doorgeven van prikkels naar de zenuwen (neurotransmitters). Calcium geeft ook energie en
is ook betrokken bij bloedstolling, de celgroei en de hormoonstofwisselingen. Ook is
bescherming mogelijk voor kanker in de darm en activering van sommige enzymsystemen.
Calcium zit vooral veel in melk, melkproducten en kaas. Maar ze zitten ook in brood, noten,
groenten, peulvruchten en aardappelen
Bij een tekort aan calcium kan er osteoporose als gevolg zijn (botontkalking) dit betekend dat de
botten afbouwen.
Ook kan osteomalacie optreden (beenverwerking) bij volwassenen. Door tekort aan vitamine D3 word
er minder calcium opgenomen en daalt het calciumgehalte
Spierkrampen komen in ernstige gevallen ook voor.
Een teveel aan calcium verstoort de opname van ijzer, zink, magnesium en fosfor. Ook
kunnen er nierstenen ontstaan. Ook kunnen er klachten zijn zoals misselijkheid, veel plassen,
dorst, diarree, vermoeidheid en braken
De aanbevolen hoeveelheid calcium per dag voor een student van mijn leeftijd (19) is 1000
mg. Ook bij calcium geldt dat de aanbevolen hoevelheden per leeftijdsgroep verschilt.
12
Kalium
.
Omschrijving
Kalium is een mineraal. Kalium regelt samen met chloor en natrium de vochtbalans en bloeddruk in
het lichaam. Kalium is nodig voor de zenuwprikkelgeleiding en het handhaven van een normale
bloeddruk. Verder is kalium noodzakelijk voor het samentrekken van de spieren en voor de
energiehuishouding in de spieren.
Grootste bronnen van Kalium zijn: Groente en fruit, aardappelen, vlees, brood, melk en noten. Ook
zoutmengsels zoals Jozo zout bevatten een mengsel van natrium en kalium zout. Kalium heeft een
bloeddruk verlagend effect.
Als je aardappelen of groente kookt in een grote hoeveelheid water, gaat een groot deel van het
kalium verloren. Daarom is het belangrijk om zo min mogelijk water te gebruiken.
Inname en opname
Aanbevolen inname
Voor kalium heeft de Gezondheidsraad geen aanbevelingen opgesteld. De behoefte hangt samen
met de vochtbalans van het lichaam, en is daardoor niet alleen afhankelijk van hoeveel iemand
binnenkrijgt via eten en drinken. Voor een goede bloeddruk is het belangrijk veel kalium binnen te
krijgen in combinatie met weinig natrium of zout. In Scandinavië zijn in 2012 wel aanbevolen hoeveelheden afgeleid. Voor mannen word er 3.500 mg
aangeraden en voor vrouwen is dat 3.100 mg per dag.
Opname
Het lichaam zorgt meestal zelf voor de juiste hoeveelheid kalium. De nieren houden de hoeveelheid
kalium in het lichaam constant. Wie te weinig kalium binnenkrijgt, zal op deze manier zo min
mogelijk kalium verliezen. Ongeveer 90% van het kalium in het lichaam wordt uitgeplast. De rest
verlaat het lichaam via de ontlasting. Door zweten verliezen we heel weinig kalium.
Hoeveel kalium iemand verliest hangt ook af van de hoeveelheid natrium in het lichaam. Wie veel
natrium verliest, verliest ook meer kalium en andersom.
Gezondheidseffecten :
Kalium is een mineraal dat samen met de mineralen chloor en natrium voor de vochtbalans van het
lichaam zorgt. Zo speelt kalium, net zoals chloor en natrium ook een belangrijke rol bij het regelen
van de bloeddruk. Zo zorgt kalium voor een positief verlagend effect op de bloeddruk. Ook zorgt
kalium ervoor dat zenuwprikkels goed geleid worden en dat spieren zich goed kunnen samentrekken.
Kaliumtekort
13
Er kan een kalium tekort in het lichaam optreden na bijvoorbeeld hevig braken, ernstige diaree of
door het gebruik van plas of laxeerpillen. Het is vrij zeldzaam om een kalium tekort op te lopen
omdat het lichaam maar weinig kalium opneemt.
Je kan een kaliumtekort herkennen aan de volgende verschijnselen:





verminderde eetlust
verzwakte spieren
misselijkheid
lusteloosheid
in ernstige gevallen hartritmestoornissen
Als een kaliumtekort optreed is het belangrijk alleen kalium tabletten in te nemen in overleg met je
arts. Een andere oplossing is het vergoten van de inname van aardappelen, groente en fruit.
Te veel kalium
Een overschot aan kalium kan ontstaan wanneer de nieren niet meer goed functioneren. Het kalium
gehalte kan ook te hoog worden door verschillende medicijnen voor de bloeddruk, bijvoorbeeld
plaspillen. Het is vrijwel onmogelijk te veel kalium op te nemen via eten of drinken. Dit komt omdat
het lichaam maar weinig kalium opneemt. Er kan een acute kalium vergiftiging optreden als de
dagelijks aanbevolen hoeveelheid overschreden wordt, en de meerderheid niet uit geplast word Een
te hoog kaliumgehalte in het lichaam kan in het ergste geval leiden tot een hartstilstand.
14
Vitamine b12
.
Wat voor soort vitamine is vitamine B12?
Vitamine B12 is een vitamine uit het B complex. Het is de enige in water oplosbare vitamine
die in het lichaam wordt opgeslagen. Vitamine B12 wordt ook wel cobalamine genoemd.
Vitamine B12 is een verzamelnaam voor 4 varianten cobalamine: Cyanocobalamine,
Hydroxocobalamine, Methylcobalamine en Adenosylcobalamine. Cobalamines zijn de enige
natuurlijke kobalt-houdende verbindingen en daarom onmisbaar voor het menselijk lichaam.
Er is vitamine B12 nodig voor een goede werking van het zenuwstelsel en de aanmaak van
rode bloedcellen, methionine (een essentieel aminozuur), myeline (eiwit dat de zenuwimpulsgeleiding versnelt), darmwandbekleding en tongslijmvlies. Ook is het belangrijk voor de
foliumzuur-stofwisseling en voor de vorming van DNA. Vitamine B12 is voor opname in het
lichaam afhankelijk van Intrinsic Factor, een eiwit dat in de maag wordt gemaakt. Maar er zijn
ook genoeg mensen waar de vitamines niet meer door het lichaam uit de voeding gehaald
worden.
Gezondheidseffecten:
Wat gebeurd er met het lichaam bij een tekort aan vitamine B12?
Bij mensen die helemaal geen dierlijke producten gebruiken, zoals veganisten, is er een grote
kans op een tekort aan vitamine B12. Alcoholisten en ook ouderen met de maagziekte
atrofische gastritis of mensen met een tekort aan het maageiwit Intrinsic Factor lopen het
risico op een tekort. Een tekort aan vitamine B12 leidt tot een vorm van bloedarmoede:
Pernicieuze anemie. Het ontstaat als gevolg van een auto-immuun ziekte van het
maagslijmvlies. Door deze auto-immuun ziekte produceert de maag niet of nauwelijks
‘intrinsic factror’. Dit stofje is belangrijk voor een goede opname van vitamine B12 in de
dunne darm. Vanwege een tekort aan intrinsic factor kan vitamine B12 dus niet opgenomen
worden. Een infectie van de Helicobacter pylori-bacterie kan de oorzaak zijn van een van een
atrofische maagontsteking. Hierbij is de slijmvlieslaag aan de binnenkant van de maag veel
dunner dan normaal, waardoor minder intrinsic factor door de maag wordt geproduceerd. Dit
stofje is belangrijk voor een goede opname van vitamine B12 in de dunne darm. Wanneer het
laatste deel van de dunne darm (ileum) operatief verwijderd is of niet goed functioneert kan
een vitamine B12-tekort ontstaan. Vitamine B12 wordt namelijk via de wand van het ileum
door het lichaam opgenomen. Ook door bacteriële overgroei in de dunne darm
wordt vitamine B12
minder goed opgenomen door het lichaam. Bij een maagoperatie waarbij (een groot deel) van
de maag verwijderd wordt, produceert het maagslijmvlies niet voldoende intrinsic factor,
waardoor vitamine B12 niet goed wordt opgenomen. Bij ouderen kan de productie van
15
maagzuur afnemen. Ook hierdoor kan vitamine B12 minder goed opgenomen worden.
Ouderen hebben daardoor vaker een vitamine B12-tekort. Ook kan het tekort neurologische
gevolgen hebben, zoals tintelingen in de vingers, paraestesie, geheugenverlies (bij ouderen),
coördinatiestoornissen of ataxie en spierzwakte in de benen.
In welke voedingsmiddelen komt vitamine B12 voor?
Vitamine B12 zit alleen in dierlijke producten, zoals melk, melkproducten (zuivel), vlees,
vleeswaren, eieren, vis (bij voorkeur wilde vis, zoals mosselen, krab en schelpdieren). Algen en
zeewieren bevatten een op deze vitamine lijkende stof, maar deze stof heeft geen
vitaminewerking.
16