400 jaar Familie Wismans.

400 jaar Familie Wismans.
Drie hoofdtakken.
We gaan 400 jaar terug in de tijd naar Meerlo. Daar treffen we rond 1600 de eerste
familieleden aan. De Wismansen blijken erg honkvast. De meeste vinden we nog steeds
terug in het huidige Noord-Limburg. Vanuit Meerlo werd rond 1700 verhuisd naar MerseloVenray. Om dan enkele eeuwen in de omgeving van de gemeenten Venray en Horst te
blijven. Maar ook in de Lingewaard bij Arnhem is een flinke tak ontstaan die zijn oorsprong
vond in Castenray. Over de grens komen we afstammelingen tegen in Frankrijk (vanuit
Merselo), Verenigde Staten (vanuit Veulen-Venray), Duitsland (vanuit Castenray), Australie
(vanuit de Lingewaard) en Nieuw Zeeland (vanuit Castenray).
De stamboom van Wismans laat drie hoofdtakken zien:
1. Venray: deze vrij solitaire tak zien we voornamelijk in Venray en Merselo. Dit is tevens
mijn tak. In 1884 ontstaat er een takje in Frankrijk.
2. Venray/Schaapscompagnie: dit is de omvangrijkste tak en die vinden we ook voornamelijk
in Venray en omgeving . Hieruit stammen ook de leden Henricus en Martinus Wismans van
de Schaapscompagnie Venray. En hieruit ontstaat in 1912 een tak in de Verenigde Staten.
3. Horst/Castenray: deze vinden we voornamelijk terug in omgeving Horst en Castenray.
Deze tak is een vertakking van de Venray/Schaapscompagnie tak. Hieruit ontstaat ook de
omvangrijke tak Arnhem/Lingewaard.
De eerste voorouders die ik heb kunnen vinden woonden in Meerlo. Daar woonden rond
1600 de families Wismans en Kuenen. In 1680 trouwde Antonius Kuenen met Gertrudis
Wismans. Zij woonden op de boerderij van de
familie Wismans. Hun kinderen kregen allen de
achternaam Wismans. Achternamen konden in
die tijd nog vrij gekozen worden en er was
blijkbaar een goede reden om het nageslacht
Wismans te noemen. Het derde kind uit de
familie, Simon trouwde in 1717 met Gerarda
Janssen en kocht in 1727 een boerderij in
Merselo, de “Potteplats” op de Haag.
Uit het gezin van Simon en Gerarda ontstaan de twee eerste hoofdtakken.
1: Mijn (groene) tak met zoon Gerardus.
2: De (rode) tak Venray/Schaapscompagnie met zoon Simon.
Deze tak zal ik in het kort eerst doornemen om daarna uitgebreider de eerste tak te doen.
Deze Simon trouwde in 1746 met Jeanne
Baltessen en verhuisde van Potteplats naar een
boerderij in de Merselse paes. (huidige Pas 3).
De jongst zoon van Simon en Jeanne, Theodorus
trouwde in 1793 met Maria Hagens en
verhuisde naar Horst. Hieruit groeide de derde
tak
Horst/Castenray
en
later
Arnhem/Lingewaard.
Een van hun oudere zonen, ook Simon geheten,
bleef op de Pas wonen en trouwde in 1774 met
Margaretha Claessens.
De oudste zoon van Simon en Margaretha, Gerardus, trouwde in 1800 met Anna Maria
Thielen en verhuisde naar Leunen. Twee kleinzonen van Gerardus en Anna Maria zijn de
leden van de Venrayse Schaapscompagnie, Henricus en Martinus Wismans. Beide zijn ruim
30 jaar lid geweest van de Grote Compagnie. Jacobus Martinus de zoon van Martinus
Wismans emigreerde in 1912 naar Amerika. Hij touwde rond 1915 met de Nederlandse
Theodora Lemmers en zij kregen zes kinderen. Nu wonen er ongeveer 40-50 nazaten
voornamelijk in de staat Wisconsin en in staten aan de oostkust.
Terug naar onze tak (de groene), naar Gerardus, oudste zoon van Simon uit Meerlo en
Gerarda Janssen uit Venray. Gerardus werd in 1718 geboren, dus niet op Potteplats. Hij nam
de boerderij wel over van zijn ouders. Hij trouwde twee maal. Eerst in 1745 met Joanna
Janssen (één zoon) en in 1746 met Margaritta Peeters (10 kinderen).
Zoon Simon uit het eerste huwelijk trouwt in 1782 met Helena
Heijligers. Hun oudste zoon Johannes was dienstplichtig militair in
het leger van Napoleon. Na aanvankelijk te zijn gedeserteerd is hij
terug gekeerd in het leger en is de veldtocht van Napoleon naar
Moskou in 1812 ook hem fataal geworden.
Vervolgens nam zoon Gerardus uit het tweede huwelijk de boerderij
over. Hij trouwde in 1789 met Johanna Hermkens. Ook hun oudste
zoon Simon was dienstplichtig militair in het leger van Napoleon en is sinds 1807 vermist of
gedeserteerd.
Na het overlijden van de ouders Gerardus en Johanna, werd Potteplats overgenomen door
dochter Anna Maria, die in 1826 trouwde met Johannes Smulders.
Zoon Leonard kocht in hetzelfde jaar
een boerderij in Venray van de
molenaarsfamilie Joonen. Op de
hoek Hoenderstraat – Langeweg.
Een jaar later trouwde hij met
Petronella Jennneskens en er
werden vier kinderen geboren.
Leonard heeft maar 11 jaar van de boerderij kunnen genieten. Hij overleed in 1837. Vanaf
dat moment runde Petronella de boerderij, weliswaar met hulp van knechten, maten en
herders en later met zoon Gerard. De boerderij was zo groot, dat er in 1860 wel twintig
mensen woonden, waaronder een vijftal studenten.
Hoewel Gerard de oudste en enigste zoon was, nam hij de boerderij aan de Hoenderstraat
niet over. Na het overlijden van vader Leonard werkte hij wel een hele tijd thuis op het
bedrijf, maar trouwde in 1857 met Petronella
Jans uit Merselo en vestigde zich daar op de
boerderij van de ouders van Petronella. Zij was
enigst kind. Dat maakte het overnemen van
het bedrijf in de Straat (huidige Veldstraat 24)
een stuk gemakkelijker. De boerderij is
plaatselijk ook bekend als ‘Stegesplats’.
Vermoedelijk doordat er vóór de familie Jans drie generaties Versteegen gewoond hebben.
In het gezin Wismans-Jans werden acht
kinderen geboren. Zoon Johannes (Jean)
vertrok in 1884 naar Frankrijk als herder
voor
een
van
de
Venrayse
Schaapscompagnieën. Hij trouwde in 1892
met Sophie Catez en vestigde zich in het
Noord Franse Labourse. Jean hield zich ook
bezig met de schapenhandel. Zijn kleinzoon
Jean Claude woont nog steeds in Labourse
in de voormalige boerderij waar de
schapenhandel destijds was gevestigd.
Origineel naambordje voordeur fam. Wismans Labourse
De oudste zoon Antoon trouwde in 1889 met Maria Theresia Michels uit Merselo. Omdat er
thuis op de boerderij te weinig werk was voor twee gezinnen vestigde het jonge paar zich
tijdelijk in Groeningen, gemeente Vierlingsbeek. Hier runde Antoon een boerderij en een
herberg. 1901 kwamen Antoon en Maria terug naar Merselo en namen het ouderlijk bedrijf
over. Hier werd het bedrijf uitgebouwd. Woeste grond aan de rand van de peel werd
ontgonnen.
Familie Wismans-Michels. Vlnr: Han, Grad, Nel, Antoon, Tonia, Maria Teresia, Til, Trui en Fien.
Het gezin Wismans-Michels telde één zoon en zes dochter waarvan er drie in het klooster
gingen. Nel trouwde met Martinus Poels. Na het vroege overlijden van Martinus kwam Nel
met vier kleine kinderen terug naar huis om met haar ouders de boerderij te runnen. Trui
trouwde met Petran van Dijck en vestigde zich in Ysselsteyn. Grad, de enigste zoon, trouwde
met Anna Maria Poels en vestigde zich op de boerderij van de familie Poels in de Pas. (Pas 3).
Grad Wismans, mijn opa, had al jaren meegewerkt op de boerderij in de Veldstraat en o.a.
woeste grond ontgonnen. Dit bedrijf zou hij overnemen. Maar doordat zijn zuster Nel, na het
overlijden van haar man, terugkwam naar
het ouderlijk huis, kon dat niet doorgaan.
Grad en Marie Poels trouwden in 1924 en
vestigden zich op de boerderij van Poels aan
de Pas. In 1934, bij de geboorte van de
tweeling Jan en Nellie kwam Marie te
overlijden. Het gezin bestond in middels uit
zeven kinderen. Tonie, Toon, Teng, Gerrit,
Mia, Jan en Nellie. Grad hertrouwde in 1942
met Johanna Pouwels uit Ysselsteyn.
Familie Wismans-Pouwels. Vlnr: Toon, Mia, Teng, Grad, Tonie, Jan, Han Pouwels, Nellie en Gerrit.
In 1959 werd het bedrijf aan de Pas voortgezet door mijn vader Gerrit. Hij trouwde in dat
jaar met mijn moeder Lea Tacken uit Meterik. Er werden vier kinderen geboren. Henk, ikzelf
dus, Marjo, Truus en Jeanny. Vader is 2 maart 2015 overleden.
De hele familie bij het 50 jarig huwelijk van mijn ouders Gerrit en Lea in 2009
Ik woon nog steeds op de Pas 3 in Merselo. In 1989 getrouwd met Truus Broeren. We
hebben drie kinderen. Marloes, Harm en Rens.
Merselo, augustus 2016
Henk Wismans