Substraat met champost bewijst zich

ZATERDAG 13 DECEMBER 2014
33
gewas & glas
20 hectare komkommerteelt stapt over op PullOrganic substraat
Substraat met champost bewijst zich
Koen van Wijk
Na een proef van drie seizoenen begint telen op substraat met
champost als grondstof door te breken in de komkommerteelt.
Komend seizoen groeit het areaal komkommer op het substraat
PullOrganic naar zo’n 20 hectare. Onder hen Maatschap
Keijsers uit Veldhoven.
achtergrond
H
et mes snijdt aan twee kanten
bij de teelt op met champost
verrijkt substraat. Enerzijds
blijven door deze toepassing
de verwerkingskosten van dit
afvalproduct uit de paddenstoelenteelt beperkt. Anderzijds blijkt substraat verrijkt met organische stof
zoals champost het biologisch evenwicht voor de plant te verbeteren.
‘Wij speelden al langer met het
idee om substraat in de glasgroententeelt te verrijken met organische stof.
Dat valt hier samen met de zoektocht
naar een rendabele toepassing voor
champost’, vertelt Henny van Gurp,
senior Projectleider Plant van ZLTO.
‘Alternatieven voor het afvoeren
van champost zijn hard nodig, aangezien het materiaal vanaf 2015 ook
in Duitsland onder de meststoffenwet
valt, net als in Nederland.’ Als alternatieven uitblijven wordt de verwerking van champost daardoor een stuk
duurder voor paddenstoelentelers.
Het experimenteren met de toepassing van champost in de glasgroenten wordt sinds vorig jaar
gefaciliteerd vanuit het ZLTO-project
Champost tot Waarde, met financiële
ondersteuning van het Productschap
Tuinbouw (PT).
Geen afvalproduct
‘Het blijkt dat komkommerplanten uitstekend op dit substraat groeien en dat de productie niet onder
doet voor de gangbare teelt’, laat
Van Gurp weten. Het mineralenrijke
champost hoeft dan ook niet meer als
afvalproduct gezien te worden.
Maatschap Keijsers in Veldhoven
is deelnemer aan het experiment.
Dit jaar paste het bedrijf op 1 hectare
het nieuwe substraat PullOrganic toe
in de substraatbakken. PullOrganic
bestaat voor een groot gedeelte uit
champost. Het komende teeltjaar
schakelt het hele bedrijf over op dit
substraat. Momenteel wordt de nieuwe teelt voorbereid in de kas van 1,8
hectare groot.
‘Het blijkt dat
komkommerplanten
prima groeien’
PullOrganic is een fabricaat van
Pull bv uit Rhenen en bestaat uit een
mengsel van champost en perliet. ‘Dit
product heeft de ontwikkeling met
champost een boost gegeven’, vindt
komkommerteler Herman Keijsers.
Na drie teeltseizoenen stelt hij
vast dat de productie niet onder doet
voor de teelt op gangbare substraat.
‘Daarmee is bewezen dat dit substraat teeltzekerheid geeft. Dat is een
voorwaarde voor innovaties om er
mee verder te gaan.’
De teeltzekerheid wordt nog
Komkommerteler Herman Keijsers maakt de kas met PullOrganic klaar voor de komende teelt. bevestigd door een proefrij met
PullOrganic tussen de perliet, waar
relatief veel en frequent water wordt
gegeven. Ook deze proef heeft goed
voldaan evenals een proefrij waar,
door een technische storing, tijdelijk te weinig water is gegeven. Met
andere woorden: champost geeft het
substraat een bepaalde buffer mee.
Het idee om op substraat met
veel organische stof te telen, leefde
al langer bij Herman Keijsers en zijn
bedrijfsleider Jac van den Broek.
Sterkere gewassen
‘We zagen bij collega’s dat gewassen op meerjarig substraat met meer
organische stof beter groeiden dan
op nieuw substraat. Die gewassen
zijn sterker en de gewaskleur is vaak
beter.’
De telers zochten daarnaast naar
een manier om het fungicidengebruik terug te dringen. ‘In een substraat met meer organische stof lijkt
het beter te lukken om een goed bio-
logisch evenwicht beter op te bouwen’, merkte Keijsers.
Uit regelmatig tijdens het seizoen genomen SoilWeb-analyses is
gebleken dat antagonisten zich beter
ontwikkelen in substraat met organische stof, geeft de komkommerteler
aan. ‘Maar om in nieuwe substraat
voldoende organische stof op te bouwen, duurt jaren. Daarom zijn we met
champost als grondstof voor substraat gaan experimenteren.’
Opvallend zijn de verschillen in
bemesting, in vergelijking met standaard substraat. ‘Tijdens de start van
de teelt komen EC- en pH-waarden
voor die veel hoger zijn dan gebruikelijk, beiden lopen op richting 8,0.’
Dergelijke waarden zijn op substraten als perliet en steenwol ongebruikelijk en meestal wordt de groei
geremd of is de gewaskleur niet goed
bij deze waarden, stelt Keijsers. Bij
de teelt op PullOrganic groeien de
planten kort na aanplant vlot door,
het blad is zeker niet kleiner dan op
Foto: John Claessens
andere substraten en de gewaskleur
is vaak zelfs beter.
Beter zonder fungiciden
Een proef tijdens het afgelopen
seizoen wijst er op dat PullOrganic er
zonder fungiciden beter uit kwam. ‘In
de proefrij met PullOrganic raakten
minder planten geïnfecteerd en de
planten groeiden beter door. Aan het
einde van het seizoen lag de productie bijna 10 procent hoger.
Keijsers: ‘Inmiddels hebben we
nu drie jaar ervaring met telen op
substraat met champost als bestanddeel en onze ervaringen zijn positief.
Mogelijk biedt het substraat ook
mogelijkheden bij andere ontwikkelingen, zoals een residuvrije teelt.’
In elk geval past het systeem
prima binnen het cradle to cradleverhaal, stelt hij. ‘Dat geeft dan ook
zeker mogelijkheden om hier iets
mee te doen in de marketing. Want
zo’n verhaal spreekt ook de consument aan.’
ZLTO op zoek naar meerwaarde voor champost
ZLTO werkt aan manieren om champost tot
meerwaarde te brengen. Het streven is om
in 2016 champost een volwaardige reststroom te laten zijn. Daarmee moet het een
product worden dat een waarde vertegenwoordigt in plaats van een kostenpost voor
het individuele paddenstoelenbedrijf. Een
kostenpost die door allerlei beleidsmaatregelen alleen maar op dreigt te lopen voor
de paddenstoelenteler.
Paddenstoelentelers moeten jaarlijks van
800.000 ton afgewerkte champost af. Terwijl er ook andere toepassingen binnen de
agrarische sector mogelijk moeten zijn,
vindt ZLTO. Met dit uitgangspunt startte de
organisatie het programma Champost tot
Waarde met financiële ondersteuning van
het Productschap Tuinbouw (PT).
Champost bestaat gewoonlijk uit een
mengsel van dekaarde en de onderliggende compost. Bij Sikes Champignons is
een methode ontwikkeld om de dekaarde
De broodjes met PullOrganic substraat tijdens het vorige teeltseizoen. Foto: Pull bv Rhenen
van de onderliggende compost te schrapen. Dat biedt weer mogelijkheden om
nieuwe toepassingen te zoeken voor de
‘zuivere’ champost.
Een andere oplossing is champost als
input te gebruiken voor teelt van planten.
Zo kan champost goed gebruikt worden
in de glastuinbouw. PullOrganic is zo’n
groeimedium waarbij het champost in
het substraat bij komkommers onder glas
een nieuw leven krijgt. PullOrganic is een
mengsel van champost en perliet. Ook in
de toekomst werkt ZLTO samen met de
sector aan alternatieve oplossingen.
Zo begint de organisatie in januari met
een project dat moet aantonen of en hoe
bewerkte champost via tuincentra als
meststof aan particulieren te leveren is.
Want afgewerkte champost barst nog van
de voedingsstoffen en zou na bewerking
kunnen veranderen van een kostenpost in
een bron van inkomen.