Eindexamen economie havo 2009 - II havovwo.nl Opgave 6 De horeca in Nederland In economische publicaties wordt veel gebruikgemaakt van tabellen en grafieken. In het informatieboekje staan vier statistieken, waarin gegevens over de bedrijfstak horeca (hotels, restaurants en cafés) in Nederland worden vergeleken met gegevens over de totale Nederlandse economie. Naar aanleiding van deze statistieken worden in deze opgave vijf vragen gesteld. 2p 19 2p 20 2p 21 2p 2p 22 23 Op 1 januari 2003 bedroeg het aantal vacatures in de horeca 7.000. Bereken het aantal vacatures in de horeca op 31 december 2003. Uit de statistieken kan onder andere de ontwikkeling van het reële gemiddelde cao-loon in de horeca worden afgeleid. Bereken hoeveel procent het reële gemiddelde cao-loon in de horeca in 2001 hoger was dan in 2000. Noem een statistiek waaruit blijkt dat in 2002 in de horeca, in vergelijking met de totale Nederlandse economie, naar verhouding meer in deeltijd werd gewerkt. Verklaar het antwoord. Karien leest uit de statistieken af dat in 2003 ten opzichte van 2002 de arbeidsmarkt voor de horeca is verruimd. Noem een statistiek waaruit deze verruiming van de arbeidsmarkt kan worden afgeleid. Licht het antwoord toe. Stel dat in 2002 het gemiddelde cao-maandloon van een horecawerknemer € 1.600 bedroeg. Bereken het gemiddelde cao-maandloon van een horecawerknemer in 2003. ▬ www.havovwo.nl -1- www.examen-cd.nl ▬ Eindexamen economie havo 2009 - II havovwo.nl Informatieboekje bij opgave 6 statistiek 1 ontstane en vervulde vacatures in de horeca ontstane vacatures 59.000 67.000 54.000 42.000 vervulde vacatures 60.000 67.000 55.000 44.000 in Nederland ontstane vacatures 2000 945.000 2001 870.000 2002 668.000 2003 597.000 vervulde vacatures 924.000 911.000 708.000 620.000 2000 2001 2002 2003 statistiek 2 prijspeil 120 indexcijfers 115,5 115 112,8 110 109,9 105,8 105 100 100 107,6 104,2 100 95 0 2000 2001 2002 2003 legenda: consumentenprijsindex (CPI) prijsindex horeca ▬ www.havovwo.nl -2- www.examen-cd.nl ▬ Eindexamen economie havo 2009 - II havovwo.nl statistiek 3 lonen: gemiddelde cao-lonen (nominaal) eenheid 2000 horeca indexcijfer 100 Nederland indexcijfer 100 2001 106,5 107,1 2002 104,8 110,5 2003 110,6 114,7 lonen: gemiddelde incidentele loonontwikkeling (nominaal) eenheid 2000 2001 2002 horeca mutatie* 0,1 0,1 −4,4 Nederland mutatie* 0,9 0,9 −0,7 * in procenten van het gemiddelde loon ten opzichte van het voorafgaande jaar 2003 1,9 0,9 statistiek 4 werkgelegenheid horeca 258,5 2003 149,3 legenda: personen arbeidsjaren 268,8 2002 150,0 265,1 2001 157,6 254,4 2000 139,1 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 300,0 x 1.000 werkgelegenheid Nederland 6.979 2003 5.498 legenda: personen arbeidsjaren 7.056 2002 5.594 7.000 2001 5.610 6.871 2000 5.519 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 x 1.000 ▬ www.havovwo.nl -3- www.examen-cd.nl ▬