Lesweek 4 Verschillende methoden van Sterilisatie benoemen. jh2009 Sterilisatie methoden. • • • • Hitte Chemisch Straling Gas jh2009 Sterilisatie door hitte Wat is belangrijk bij hitte sterilisatie – Wat je moet afdoden – Temperatuur – Tijd jh2009 Sterilisatie methode door hitte • Open vlam (uitgloeien) • Bioburdenreductiemethode: – inactivatie van cellen door de overdracht van hitte door een open vlam waardoor oxidatie van de cellen • Sterilisatieomstandigheden: – temperatuur ongeveer 1800°C tijd 2 – 3 sec • Gebuikt voor: – Sterilisatie van metalen, glazen of keramische instrumenten • Niet geschikt voor: – Hittegevoelige materialen: plastics, vloeistoffen en optische instrumenten • Voordelen: – Eenvoudig en snel • Nadelen: – Aleen geschikt voor een heel beperkte groep instrumenten – Is snel weer besmet jh2009 Sterilisatie door stoom onder druk • Bioburdenreductiemethode: – Inactivatie van cellen via overdracht van warmte door stoom onder druk met hoge temperatuur waardoor coagulatie van proteїnen optreedt. • Sterilisatieomstandigheden: – 121°C gedurende 15 minuten – 134°C gedurende 3 minuten • Procesduur – 45 en 60 minuten • Gebruikt voor – – – – – – De meeste medische hulpmiddelen zoals; Chirurgische instrumenten Verband, textiel Glaswerk, keramiek Rubber Waterige oplossingen jh2009 Sterilisatie door stoom onder druk vervolg • Voordelen – – – – – Veilig Relatief korte procestijd Niet giftig Proces kan goed geregeld en gevalideerd worden Geschikt voor de meeste medische hulpmiddelen • Nadelen: – – – – – – Niet geschikt voor Thermolabiele materialen Kwetsbare (optische) apparatuur Vochtgevoelig materiaal Watervrije olien, vetten, parafifine poeders jh2009 Sterilisatie met hoge temperatuur (boven 100°C) • Bioburdenreductiemethode – • Sterilisatieomstandigheden – • Waterige oplossingen voornamelijk: parentarale vloeistoffen in grote volumina (LVP) Voordelen – • 75 en 90 minuten Gebruikt voor – • 121°C gedurende 15 minuten Procestijd – • Inactivatie van cellen door de overdracht van warmte door heet water waardoor coagulatie van proteїnen wordt veroorzaakt Snelle afkoeling van vloeistof Nadelen – – De beladingmethode is zeer kritisch Proces moeilijk te beheersen jh2009 Sterilisatie d.m.v. droge hitte (hete lucht) • Bioburdenreductiemethode – Inactivatie van cellen door de overdracht van warmte door droge hete lucht. Inactivatie door oxidatie temperatuur 160-280°C • Sterilisatieomstandigheden – 160°C gedurende 120 minuten – 170°C gedurende 60 minuten – 180°C gedurende 30 minuten • Procestijd – 4 en 10 uur • Gebruikt voor – – – – – Metalen instrumenten Glaswerk, keramiek Poeders Watervrije oliën, smeermiddelen, vetten Was, paraffine, vasaline jh2009 Sterilisatie d.m.v. droge hitte (hete lucht) vervolg • Voordelen – – – – Inactivatie van pyrogenen Niet corrosief Eenvoudige installatie Lage apparatuur kosten • Nadelen – – – – Lange procestijd Hoge energiekosten vanwege lang proces Alleen geschikt voor beperkte groep materialen Beperkt assortiment verpakkingsmaterialen beschikbaar (bijv. Gesloten metalen dozen) – Niet geschikt voor: • Verband, textiel • Rubberen materialen • Gevoelige optische apparatuur jh2009 Steriliseren d.m.v. gassen en chemicaliën • Vergiftiging (intoxicatie) van levend organisme kan veroorzaakt worden door gassen als ook door vloeistoffen. • Als je als personeel lang wordt blootgesteld aan deze stoffen kun je onwel worden. • In het ergste geval sterf je binnen korte tijd. jh2009 Ethyleen Oxide (EO) • Bioburdenreductiemethode – Inactivatie van cellen door vergiftiging ten gevolge van blootstelling aan ethyleenoxide • Sterilisatieomstandigheden – Gasconcentratie 800-1200 mg/ltr • Procesduur – Enkele uren • Gebruikt voor – Thermolabiele materialen waarvoor geen andere sterilisatiemethode beschikbaar is jh2009 Ethyleen Oxide (EO) vervolg • Voordelen – Sterilisatie bij lage temperatuur • Nadelen – – – – – – Proces is moeilijk te beheersen en te valideren Lange beluchtingstijd Uiterst giftig Gevaar dat residuën achterblijven in de materialen Maatregelen nodig ter bescherming van personeel Ethyleenoxide is explosief bij concentratie boven 3% jh2009 Formaldehyde en Stoom • Formaldehyde is een gas die van nature in kleine hoeveelheden in levende organismen aanwezig is. • Het is een bijproduct van de stofwisseling • Het komt voor in – Appels – Koffie – Enz jh2009 Formaldehyde en Stoom vervolg • Bioburdenreductiemethode: – Inactivatie van cellen door coagulatie van proteїnen en methylatie van nucleїnezuren door blootstelling van de lading aan een mengsel van formaldehyde en stoom • Sterilisatieomstandigheden: – Gasconcentratie 15-100mg/l – Temperatuur rond 50-75°C – Sterilisatietijd 40-180 min (afhankelijk van proces) • Procestijd – Enkele uren jh2009 Formaldehyde en Stoom vervolg • Toepassing – Thermolabiele materialen waarvoor geen andere sterilisatiemethode mogelijk is en waarvoor een hogere temperatuur dan 75°C niet aanvaardbaar is. • Voordelen – Sterilisatie bij lage temperatuur – Geen aeratie noodzakelijk. Dit is echter alleen juist als elke vorming van condensaat wordt voorkomen. • Nadelen – Sterilisatiemiddel is giftig jh2009 Sterilisatie dmv Glutaraldehyde is geen sterilisatie methode maar een hoog-nivea desinfectie • Bioburdenreductiemethode: – Inactivatie van cellen door vergiftiging door onderdompeling in glutaaraldehyde. • Sterilisatieomstandigheden – Minimaal 30 min bij een concentratie van 2% bij pH 8 • Toepassing – Instrumenten met een snelle omlooptijd, die niet gesteriliseerd kunnen worden in stoom of waarbij sterilisatie door bestraling of andere chemicaliën te lang duurt of te kostbaar is. Gewoonlijk: cystoscopen en flexibele endoscopen jh2009 Sterilisatie dmv Glutaraldehyde is geen sterilisatie methode maar een hoog-nivea desinfectie vervolg • Voordelen – – – – – – – • Geen schade aan lenzen en kunststof delen van instrumenten Niet corrosief Veroorzaakt geen coagulatie van bloed Dringt goed door Heeft geen effect op de scherpte van snijdende instrumenten Residuën kunnen snel weggespoeld worden Het bacteriedodend vermogen van glutaaraldehyde wordt niet beїnvloed door organische materialen zoals serum Nadelen – Naspoelen moet onder aseptische condities worden gedaan met steriel water of zoutoplossing – Producten van PVC, siliconen en latexrubber moeten langer in water gedompeld worden – Producten worden niet verpakt; ze moeten meteen na de naspoeling gebruikt worden. jh2009 Sterilisatie dmv Straling • Soorten stralingen – Alfastraling • Bestaat uit relatief grote, positief geladen deeltjes (atoomkernen bestaande uit 2 protonen en 2 neutronen, zoals de kern van het element Helium) – Bètastraling • Bestaat uit kleine, negatief geladen deeltjes (elektronen) – Gammastraling • Elektromagnetische straling jh2009 Sterilisatie dmv Straling vervolg • Bioburdenreductiemethode – Inactivatie van cellen door bestraling • Sterilisatieomstandigheden – 25kGy (2,5Mrad) dosis • Procestijd – Enkele minuten jh2009 Sterilisatie dmv Straling vervolg • Toepassing – Hulpmiddelen die niet bestand zijn tegen hitte of chemicaliën zoals gebruikt bij andere sterilisatiemethoden. Meestal gaat het hierbij om industriële bulkproductie van medische hulpmiddelen bijvoorbeeld injectiespuiten enz. • Voordelen – Sterilisatie heeft plaats in de transportverpakking – Geen handling van de goederen in hun primaire, steriele verpakking • Nadelen – Kostbare installatie jh2009 Sterilisatie met gasplasma • Bioburdenreductiemethode – Inactivatie van cellen door blootstelling aan waterstofperoxidegas • Sterilisatieomstandigheden – Lage temperatuur gasfase van waterstofperoxidegas bij een diep vacuüm gedurende verscheidene minuten. – Daarna wordt en plasmafase opgewekt bij een vermogen van ongeveer 400W om het gas uiteen te laten vallen in water en zuurstof. – De temperatuur tijdens het gehele proces is maximaal 45°C • Procestijd – 28 – 77 minuten jh2009 Sterilisatie met gasplasma vervolg • Toepassing – Materialen die niet bestand zijn tegen de hoge temperatuur en druk kunnen bij stoomsterilisatie. – Zoals kunststoffen, starre endoscopen, sondes, camera’s, motoren en accu’s. – Verpakking dient te gebeuren in non-woven polypropyleen of Tyvek zakken • Voordelen – Korte procestijd – Geen giftige afvalstoffen; daarom geen aeratie nodig jh2009 Sterilisatie met gasplasma vervolg • Kan niet gebruikt worden voor – Poeders, cellulose of andere H2O2 absorberende materialen. – Medische hulpmiddelen met een lumen hebben een beperking, welke verschilt per type van het apparaat… – Instrumenten met aan één zijde gesloten lumen of met een geheel gesloten lumen. • Nadelen – Niet geschikt voor sterilisatie van producten gebaseerd op textiel, karton en papier (materialen die cellulose bevatten) – In vergelijking met stoomsterilisatie, een hogere prijs per sterilisatieproces jh2009 sterilisatoren jh2009 Evaluatie • Einde van deze les jh2009