EDG Fieldscope 85 + 65 (A) test

Test: Nikon Fieldscope EDG 65(A ) en Fieldscope EDG 85 (A).
11 juli 2010
Ongeveer een jaar na de aankondiging ontstond er de gelegenheid om deze nieuwe EGD
Fieldscopes eens aan de tand te voelen. Dankzij Nikon Nederland.
Nikon heeft twee soorten observatiekijkers, de goedkopere
Spotting Scopes en de duurdere Fieldscopes. De EDG
(spreek uit “edge”) wordt door Nikon gezien als de top van wat
er nu mogelijk is.
De EGD Fieldscopes zijn er in een rechte of in een uitvoering
met een schuin geplaatst oculair. De Telescopen werden
geleverd met enkele bijbehorende oculairs, een FEP-20-60
zoom, een FEP-30W en een FEP-75W keer. De andere oculairs FEP-20W, FEP-38W,
FEP-50W en een FEP-25 LER waren niet aanwezig, maar voor een eerste indruk is dat niet
echt nodig. Jammer is dat een EMA-1 adapter om oudere Fieldscope oculairs te kunnen
gebruiken niet aanwezig was. Met deze eenvoudige ring kun je alle Fieldscope oculairs van
1981 tot nu met schroefdraad gewoon gebruiken. Voor de duidelijkheid een FEP-30W geeft
een 30 keer vergroting op een Fieldscope EDG 85. Zet je dit oculair op een 65 mm dan heb je
een 24 keer vergroting. Het is de grootte van de frontlens die de vergrotingsfactor mede
bepaald. Een overzicht staat hieronder bij de adviesprijzen.
Het bijzondere aan de EDG telescopen is dat ze dezelfde diëlektrische coating hebben als de
EDG verrekijkers die sinds begin 2008 alleen in de USA te koop waren. Door deze coating zou
het contrast en de transmissie beter zijn. Andere merken zoals Zeiss gebruiken al langer
Van voor naar achter: Spotting Scope 60; EDG 65 A en EDG 85 A.
diëlektrische coating. Ook de Monarch X verrekijkers uit begin 2009 hebben de diëlektrische
coating. Binnenkort zal een nieuwe serie EDG verrekijkers ook in Europa leverbaar zijn.
De diëlektrische prisma coating, ook wel “thin film” coating genoemd, bestaat uit dunne
sub-micron lagen van transparante diëlektrische materialen. Daarnaast heeft Nikon ook een
fase correctie coating op de prisma's gebruikt. De EDG kijker is natuurlijk ook waterdicht, heeft
een statief aansluiting met zwaartepunt correctie en ED glas om aberratie te verminderen.
statief aansluiting met zwaartepunt correctie
Nu gebruik ik slechts weinig een observatie telescoop. Kom ik er een tegen dan kijk ik er graag
door heen, maar heb niet het geduld om uren naar een Kanoet te kijken. Om dezelfde reden ga
ik ook nooit mee vissen. Ben dan ook niet in staat om een echte test te doen. Om die reden is
er ook afgestemd met Jan Meijerink en Gijs van Ginkel. Personen die wel bekend zijn met
kijkers en telescopen en deze ook regelmatig voor een test krijgen aangeboden. Een test van
Jan Meijerink is verschenen op de website van de Twentse Vogel Werkgroep:
http://www.tvwg.nl/testrapporten/testrapporten.htm
Gijs van Ginkel publiceert in meerdere natuur en jachtbladen.
Wat valt er zo op als je de telescopen zo ter hand neemt: Zwaar. Kom wel eens een Swarovski
ATM 80 HD tegen en die weegt toch een halve kilo minder. Zwaar betekend in dit geval echter
ook stevig en robuust. Vraag me af hoe je de telescoop mee moet nemen het veld in, er is
geen ophangoog voor een draagriem en een draagtas ontbreekt in de doos. Die mag je
optioneel aanschaffen. De behuizing van de EDG Fieldscopes bestaat uit een metalen legering
met rubberen bekleding op de voorste helft. Doorvragen bij Nikon Nederland leerde dat er een
licht-metaal voor de behuizing is gebruikt. Waarschijnlijk dus aluminium en dat is toch ongeveer
40% zwaarder dan het magnesium dat Swarovski gebruikt voor de ATM 80 HD.
De EDG Fieldscopes hebben geen vizier of een richtkijker. In het veld is dat minder een
probleem dan in het bos, maar kijk je met een sterke vergroting, dan wordt het toch moeilijk om
die ene vogel op te sporen.
Een groot compliment voor de zonnekappen en de bijbehorende afdicht kleppen. Als je ze niet
wilt gebruiken zijn ze eenvoudig te verwijderen. Je duwt het rubber iets opzij en je neemt het
deksel er uit. Dat gaat ook op met de deksels van het oculair, die met een rubberen bandje vast
zitten wat weg te nemen is. Je kunt ze ook laten zitten en naar beneden draaien zodat ze niet in
de weg zitten.
Op de oculairs zit een stevige rubberen rand die uit te draaien is als je zonder bril kijkt. Bij het
zoom oculair heb je in de 20 keer vergroting meer oog afstand dan bij de vergroting 60 keer.
de EDG fieldscope met 30 x oculair
Dat is jammer, want je hebt dan net geen steun van het oogrubber. Het 75 keer oculair heeft
een harde uitdraaibare ring en die geeft niet het comfort van de zacht rubberen randen.
Digiscoping.
Voor de test was er geen FSA–L2 adapter om rechtstreeks een Nikon reflex camera op de
telescoop te bevestigen. Bij het FEP-30W oculair wordt standaard wel een 2de hardere oogkap
mee geleverd waardoor je een camera houder uit de FSB serie op het oculair kunt bevestigen.
Je Coolpix bepaald dan welke FSB houder je nodig hebt. Op het zoom-oculair kun je geen
digiscoping adapter gebruiken. De FSA-L2 is volgens mij de enige camera adapter met een
ingebouwde zoom. Bij andere merken zie je zoiets niet. Met een FSA-L2 op een DX camera
heb je met de 85mm telescoop een zoombereik van 500mm tot 1750mm. Met een FX camera
is er zichtbare vignettering rond de 500mm en die verdwijnt bij 750mm (volgens Nikon). Op een
DX is dit van 400mm tot 600mm. Nikon geeft dit zelf aan op hun website. Met een FSA-L2 heb
je een vast diafragma van f/13. Je kunt de camera gebruiken in de A stand. In de zoeker zie je
dan de sluitertijd.
Met een 65mm scope heb je (DX camera) een bereik van 400mm tot 1400mm. Geen idee
waar je op uit komt met een Coolpix maar 10.000 mm is dan geen probleem.
Oculairs.
Nikon levert zeven verschillende oculairs passend op de EDG Fieldscopes. Ze hebben allemaal
een bajonet aansluiting. Voor de oudere Fieldscope oculairs met de schroefdraad is er een
adapter. Alle oculairs hebben een multi coating en zijn waterdicht. Je voelt de rubberringen als
je een oculair verwisseld. Alsof je een vacuüm trekt. Zit stevig in elkaar en je moet ook stevig
draaien en trekken. De ontgrendelpin neem je in de draaibeweging mee, dat is geen probleem.
Eigenlijk is het wel jammer dat Nikon de uit 1981 stammende schroefdraad nu heeft vervangen
door een bajonet. Moeten ze niet te vaak doen. Maar veel licht vraagt veel ruimte en dat ging
dus niet meer.
30x EDG oculair met Coolpix oogkap
De praktijk met de EDG 85.
En als je dan eens door een oculair heen kijkt: wow. Ik keek door een FEP-30W. Wat een licht,
wat een scherpte, wat een helderheid. Geen spoor van kleurrandjes (color fringing).
Rand-onscherpte is te wel zien, maar je moet er echt naar zoeken. En het lijkt alsof je met ogen
door het oculair kunt roeren.
Als je door een oude telescoop kijkt moet je met je oog op zoek naar een klein wit gaatje want
dat geeft dan het beeld van de telescoop. Bij de huidige telescopen is dat lichte gaatje intussen
voor je ogen wel beeldvullend geworden, maar de ruimte die je hebt als je door een FEP-30W
kijkt, heerlijk. Geheel nieuw is het niet want Nagler type oculairs zijn al langer bekend.
Daarna eens door het FEP-20-60 zoom oculair gekeken. Zelf heb ik wat tegen zooms, in de
fotografie zie je soms dat het grootste diafragma in de telestand kleiner wordt. Bij een oculair
staat het diafragma er niet op, maar je mist toch zo rond de 3 stops licht als je van 20 naar 60x
zoomt. Als je zoomt weet je niet waar je precies zit, dat is op het oculair niet aangegeven. Op
Van links naar rechts: 20-60 zoom, 30x, 75x.
de draairing is een klein puntje en dat kun je draaien tussen Low (20) en High (60). De ring is
iets te smal en het draait niet soepel. Als je er door heen kijkt, raak je de ring niet aan en je zult
dus ook niet ongewenst een andere vergroting krijgen. Bij de zoom zie ik in de telestand wel
kleurrandjes ontstaan. Het voordeel van de zoom is wel dat je gemakkelijk je onderwerp kunt
vinden. Ik moest wel de scherpte opnieuw instellen, dat komt niet omdat deze veranderd maar
omdat een groothoek minder kritisch is. Als je terug zoomt van 60 naar 20 hoef je niet opnieuw
scherp te stellen. Veel gebruikers kopen alleen een zoom oculair, zelf zou ik toch een 20 en een
vaste 50 of 60 adviseren.
Het FEP-75W beviel me minder. De hoeveelheid licht die er door heen komt is veel minder dan
bij de FEP-30W, logisch meer vergroting kost licht. Het 75 keer oculair vraagt om een
nauwkeurige scherpstelling. De scherptediepte is gering.
Daarna met dezelfde oculairs ook eens door de Fieldscope EDG 65 gekeken, dat had ik dus
beter anders om kunnen doen. M'n ogen waren al verpest door de kwaliteit van de EDG 85. Je
mist iets helderheid, je ziet iets meer meters om je onderwerp heen.
Als laatste en ter vergelijk eens door een oude (1991) Spotting Scope 60 met het bijbehorende
15x45 zoom oculair gekeken. Daar was ik toch altijd heel blij mee. Deze oudere kijker valt na
het geweld van een EDG telescoop wel heel erg tegen. Nu heeft een Spotting Scope nooit de
kwaliteit van een Fieldscope. Een actuele Spotting Scope 65 WP kost ongeveer de helft dan
een actuele Fieldscope 60 III. En deze laatste kost weer ongeveer de helft van een actuele
Fieldscope 60 ED III-A. En bij Nikon zegt de prijs alles over de kwaliteit.
Als je schoolcijfers zou
moeten geven voor deze 3
telescopen, dan krijgt de
Spotting Scope 60 een 3.
De EDG 65 een 8 en de
EDG85 een 9.
Waarom geen 10: de
mechanische kwaliteit zal
best goed zijn, groot, zwaar,
stevig. Maar het draaien aan
de scherpte ring en het
verwisselen van een oculair
gaat ook zwaar. De
concurrentie laat zien dat
zoiets niet hoeft. Maar
misschien is dat ook de
EDG oculair adapter.
reden dat de spullen van de
concurrentie soms aanzienlijk duurder zijn. De optische kwaliteit lijkt mij uitstekend.
Winkel.
Je koopt niet zomaar een observatie telescoop omdat
iemand er in een test iets over zegt. Je wil zelf eens de
verschillen tussen een zien tussen een Leica APO
Televid 82, een Kowa TSN 883 , een Zeiss 85 T* FL
en of een Swarovski ATM 80 HD. Je wilt het oculair
met of zonder bril proberen. Je wilt er eens door heen
kijken en de scherpstelling aanvoelen. In welke winkel
kan dat?
De prijzen.
EDG Fieldscopes Nikon Consumenten adviesprijs.
EDG Fieldscope 65mm € 1.799
EDG 65mm A € 1.799
EDG Fieldscope 85mm € 2.299
EDG Fieldscope 85mm A € 2.299
Oculair voor EDG Fieldscopes
FEP-20W (16x/20x Wide) € 399
FEP-30W (24x/30x Wide) € 649
FEP-38W (30x/38x Wide) € 459
FEP-50W (40x/50x Wide) € 499
FEP-75W (60x/75x Wide) € 549
FEP-20-60 (16-48x/20-60x Zoom) € 749
FEP-25LER (20x/25x LER) € 589
Adapters
FSA-L2 Camera-adapter voor DSLR € 879
FS Oculair Adapter EMA-1 € 49
Toebehoren EDG Fieldscopes
draagtas SOC-7 voor EDG 65 € 99
het 30 keer oculair, links 2009, rechts 1991
draagtas SOC-8 voor EDG 85 € 99
Samenvatting.
+ optische kwaliteit.
+ prijs.
+ mechanische kwaliteit.
- gebruiksgemak.
- zwaar.
Links:
http://www.nikon.com/about/news/2009/0305_edg_01.htm
http://nikon.nl/nl_NL/products/product_summary_list.page?sParamValueLbl=Sportoptika&sPar
am1ValueLbl=Vaatlustorud&sSubnav2ParamLbl=Okulaarid%20vaatlustorudele&ParamValue=
Sport+Optics&Subnav1Param=Field+%26+Spotting+Scopes&Subnav2Param=Eyepieces+Fi
eldscope&Subnav3Param=0&RunQuery=l3&ID=0
http://www.nikon.be/nl_BE/news_room/news_releases_main.page?Period=New&Quarter=0&S
Y=0&ID=templatedata\nl_BE\news_article\data\BV-NR-WWA2610EDG-Fieldscopes-85-VR-an
d-85-A-VR&sParamValueLbl=Nieuw&sParam1ValueLbl=EDG-fieldscopes+85+VR+en+85-A+
VR
test Jan Meierink:
http://www.tvwg.nl/testrapporten/telescoop/EDG%20telescopen%20Nikon.htm
test Gijs van Ginkel:
http://www.vogelbescherming.nl/index.cfm?act=files.download&ui=096FBF9D-BB3A-B66E-ABAC165080F3025A
Update: medio januari 2011
Gijs van Ginkel schrijft in zijn testverslag. “De oogschelpen van de Nikon EDG 85 en de oude
Zeiss Diascope kunnen door de gebruiker zelf niet worden verwijderd voor schoonmaken of
vervangen. Bij beschadiging moet de telescoop dan naar de reparateur en dat is bij Nikon
geen vreugde, want de service kwaliteit van Nikon kijkers en Nikon telescopen scoort in
Nederland erg laag in vergelijking met andere top kijker merken.”
Waarschijnlijk bedoeld hij dat de oogschelpen van de oculairs niet gemakkelijk kunnen worden
vervangen. Kijk nu even op de foto van de 30x EDG oculair met Coolpix oogkap. En dan zie
je zacht rubber dat je er zelf zo af kunt halen. Daaronder zit een harde ring, bedoeld voor
digiscoping. Ook het rubber van de frontlens waar de lensdeksel op gemonteerd is, is er zo af
te halen.
Over de Nikon Service valt op te merken dat de Nikon Service Punt (NSP) voor fotografie in
Beverwijk uitstekend functioneert sinds de reorganisatie in 2006. Van de reparatie voor
verrekijkers en telescopen weet ik dat deze zaken door het NSP doorgestuurd worden naar een
gespecialiseerd NSP in Duitsland. Zelf ken ik hier geen klachten over. Over de service
gedurende de INCA (Haarlem) periode tot 2006 ken ik meerdere personen die daar niet
tevreden over waren.
Hans Braakhuis.