Provincie Groningen Verkiezingsprogramma Provinciale Staten

Provincie Groningen
Verkiezingsprogramma
Provinciale Staten
2011-2015
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave .............................................................................................................................. 2
Inleiding............................................................................................................................................ 3
Overheid en middenbestuur ..................................................................................................... 4
Jeugdzorg ........................................................................................................................................ 6
Sociaal beleid ................................................................................................................................. 8
Zorg en Welzijn ............................................................................................................................. 8
Kunst en cultuur .......................................................................................................................... 10
Sport ................................................................................................................................................ 11
Landelijk gebied, landbouw en natuurbescherming ...................................................... 12
Waterbeheer ................................................................................................................................. 14
Veiligheid........................................................................................................................................ 15
Milieu, duurzaamheid, leefbaarheid en gezondheid ...................................................... 16
Energie ............................................................................................................................................ 17
Economie, kenniseconomie en onderwijs .......................................................................... 19
Toerisme ........................................................................................................................................ 21
Verkeer en vervoer (infrastructuur en mobiliteit) ......................................................... 22
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ......................................................................... 23
Europa ............................................................................................................................................. 25
Financiën ........................................................................................................................................ 27
2
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Inleiding
De ChristenUnie bedrijft politiek bij een open Bijbel en wij als leden daarvan en
volksvertegenwoordigers willen onze politieke keuzes maken als navolgers van
Jezus Christus. Dat leidt tot een politiek van dienstbaarheid aan de samenleving,
verdediging van onze geestelijke en politieke vrijheden, opkomen voor het gezin,
voor kwetsbaren, eerbied voor het leven en een keus voor duurzaamheid. De
ChristenUnie laat zich inspireren door de Bijbel om inzicht en richting te
verkrijgen voor de vraagstukken van overheid en samenleving van vandaag.
Daarbij laten we het niet bij woorden alleen. In de afgelopen jaren heeft de
ChristenUnie
laten
zien
vanuit
christelijk-sociale
uitgangspunten
verantwoordelijkheid te kunnen dragen voor het bestuur van de provincie
Groningen, door een actieve en betrokken Statenfractie en ook door deelname
aan het college van Gedeputeerde Staten. De ChristenUnie wil zich ook de
komende periode inzetten voor het bestuur van de provincie.
De ChristenUnie ziet de overheid als dienares van God. Zij zorgt binnen haar
mogelijkheden voor goede randvoorwaarden voor een samenleving, waarin
mensen tot hun recht komen en in vrede met elkaar leven. De ChristenUnie wil
zich daarbij dienstbaar opstellen als een stabiele en betrokken christelijk-sociale
partij met een boodschap die hoop geeft en waarop mensen kunnen vertrouwen.
Die boodschap houdt in dat wij in de politiek gelovig gehoorzaam willen zijn aan
God en aan wat Hij met de samenleving voor heeft. Het gaat om het dienen van
God en het liefhebben van mensen.
Wij geloven dat in de dienst aan God en de dienst aan de naaste iets opbloeit
van het goede leven. De mens staat niet op zichzelf en kan niet alles zelf
bepalen. Het is juist andersom: mensen komen pas tot bloei wanneer zij zich
verantwoordelijk voelen, zorg dragen voor elkaar en respectvol met elkaar
omgaan. Vanuit het besef dat mensen in de samenleving aan elkaar gegeven
zijn, mogen we samen werken aan een gezond en bloeiend leefklimaat.
De ChristenUnie wil dat de provincie betrokken is bij de samenleving. Daarom
verwachten wij van het provinciale bestuur dat zij slagvaardig, transparant, open
en
klantgericht
opereert
en
haar
partners
(bevolking,
besturen,
kennisinstellingen, bedrijfsleven etc.) in een heel vroeg stadium betrekt bij
besluitvormingsprocessen.
De gevolgen van de economische recessie gaan ook de provincie niet voorbij. De
ChristenUnie loopt niet weg voor zijn verantwoordelijkheid om ook in moeilijke
tijden mee te besturen. Ook niet als er pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden.
Wij zullen dat steeds met een warm hart voor mens en samenleving doen, omdat
het onze overtuiging is dat omzien naar elkaar de basis moet zijn voor ons
handelen. Wij gaan voor een dienstbare overheid, die betrokken is op de
leefomgeving en voor een bloeiende samenleving waarin iedereen kan meedoen!
De ChristenUnie heeft een warm christelijk-sociaal hart voor de provincie
Groningen!
3
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Overheid en middenbestuur
De samenleving wordt niet primair gevormd door overheid of door
overheidsbestuurders,
maar
door
de
burgers
zelf.
Zij
nemen
verantwoordelijkheden, gaan verplichtingen aan en maken de samenleving
leefbaar in hun onderlinge relaties. Een vrije samenleving in een democratische
rechtsstaat kan alleen bloeien als voldoende mensen er vertrouwen in hebben en
hun gedrag richten naar de kernwaarden waar het in de rechtsstaat om draait.
Het in stand houden van de rechtsstaat vergt inspanningen van overheid en
burger.
De ChristenUnie is niet tegen marktwerking, maar wel tegen scheefgroei. De
ChristenUnie is terughoudend in het toestaan van marktwerking in sectoren waar
publieke belangen in het geding zijn. Om kapitaal, techniek en ondernemerschap
dienstbaar te doen zijn aan de samenleving en aan de schepping horen
werknemers, milieu, consumenten en onderwijs voldoende invloed te hebben. In
die context laat de overheid de markt zijn werk doen, maar voorkomt dat we in
een samenleving komen waarin het recht van de sterkste geldt. De ChristenUnie
streeft zo naar sterke sociale verbanden, waarbij de markteconomie faciliterend
is.
Burgers kunnen een beroep doen op de overheid als hun veiligheid of
bestaanszekerheid in het geding is. De overheid doet wat de burger zelf niet tot
stand kan brengen, terwijl het toch noodzakelijk is voor het goed functioneren
van de samenleving. De ChristenUnie kiest dus voor een beperkte overheid, die
zich opstelt als bondgenoot van burgers. Een overheid die mensen in
moeilijkheden op weg helpt. Daarna komt pas de rol van de overheid als
beslisser en afdwinger.
De overheid heeft een aantal basistaken. De ChristenUnie vindt het allereerst
belangrijk dat de overheid het recht handhaaft. Verder moet ze opkomen voor
kwetsbaarheid, zowel van mens als natuur. Dit gaat niet zover dat de overheid
verplicht is tot het afdekken van alle risico’s in het leven van haar burgers. Tot
slot geeft de overheid kaders en geeft richting aan ontwikkeling. Omdat de
overheid besluiten kan afdwingen worden er hoge eisen gesteld aan
overheidshandelen. De ChristenUnie staat voor een overheid die betrouwbaar,
transparant en herkenbaar is. Als goed rentmeester gaat de overheid sober en
doelmatig met de publieke middelen om. Wij gaan voor een benaderbare
overheid, zowel met nieuwe communicatiemiddelen als in persoonlijk contact aan
de balie. De overheid neemt de burger serieus. Burgers hebben echter niet alleen
rechten, ook plichten. Naast het afnemen van diensten door burgers, vraagt de
overheid burgers en bedrijfsleven zich ook over een en ander uit te spreken
(interactief beleid).
4
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
De provincie vormt het middenbestuur van Nederland. De provincie zorgt ervoor
dat regio en gemeenten steeds de samenwerking opzoeken en elkaar niet
beconcurreren (*). Concurrentie om bedrijventerreinen of woningen werkt
contraproductief, zeker in krimpgebieden. Provincies moeten via het
instrumentarium van de ruimtelijke ordening de regionale afweging maken.
Anders wordt er gebouwd voor de leegstand of treden verrommeling en
aantasting van het landschap op. Verkeer en vervoer, landschap, recreatie en
natuur hebben een bovengemeentelijke functie en zijn taakgebieden op
provinciale schaal.
(*) In geval van gebleken tekortschietende bestuurskracht van de afzonderlijke
gemeenten
ter
behartiging
van
regionale
belangen
stimuleert
het
provinciebestuur de betreffende gemeenten tot samenwerking. Als er
desondanks onvoldoende bereidheid is tot samenwerking en er sprake is van
aantoonbare schade voor de regio, dient het provinciebestuur zijn rol (binnen de
kaders van wet- en regelgeving) dringender uit te voeren.
Het Rijk heeft de afgelopen jaren veel taken aan de provincie toevertrouwd op
het gebied van verkeer en vervoer en landschap en natuur. Dat is de juiste
schaal voor deze onderwerpen. Bij deze extra taken hoort ook een juiste
financieringssystematiek vanuit het Rijk
Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), een samenwerkingsverband tussen de provincies Groningen, Drenthe en Friesland is ingesteld voor
zaken die de drie provincies gezamenlijk aangaan. Intensivering van de
samenwerking zal zich moeten richten op concrete zaken, dus op zaken die voor
de provincies gezamenlijk van belang zijn en waar samenwerking van
meerwaarde is. Dat kan zich voordoen bij indiening van gezamenlijke noordelijke
projecten, samen optrekken in Brussel en Den Haag etc. De besluitvorming zal
nadrukkelijk democratische gelegitimeerd dienen te worden. Incidenteel kan een
gezamenlijke vergadering worden gehouden, echter niet ter vervanging van de
reguliere Provinciale Statenvergaderingen.
De twaalf provincies werken samen in het IPO, het interprovinciaal overleg. Het
IPO heeft ten doel om vooral bij het Rijk en de gemeenten, maar ook bij andere
bestuursorganen op te komen voor de belangen van de provincies. Activiteiten
van het IPO mogen niet leiden tot aantasting van de bevoegdheden van de
afzonderlijke provincies.
Kortom, de provincie is…
o regisserend regionaal bestuur, heeft een ontwikkeltaak voor verkeer en
vervoer, landschap, recreatie en natuur; kerntaak: ruimtelijk economisch
domein en regionale/streekcultuur
5
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
o naast de uitvoering ook financieel decentraliseren van Brede Doel
Uitkering (BDU) verkeer en vervoer en andere specifieke
geldstromen
o regionale uitvoeringsdiensten van het Rijk zoals Dienst Landelijk
Gebied (DLG) en Rijkswaterstaat naar provincies
Aandachtspunten
o De provincie heeft een voldoende robuust eigen belastinggebied
o Een samenvoeging van de noordelijke provincies is niet aan de orde; de
ChristenUnie is wel voor samenwerking met de provincies Drenthe en
Friesland
o Het samenbundelen van gemeentelijke taken leidt op gemeentelijk terrein
tot verregaande samenwerking; intensieve samenwerking tussen
buurgemeenten dient bij gebleken noodzaak door de provincie krachtig
gestimuleerd te worden. Een gemotiveerd initiatief van de provincie tot een
gemeentelijke herindeling wordt niet bij voorbaat door de ChristenUnie als
uitgesloten verklaard.
o Gemeenten en provincies hebben een goed instrument om hun eigen
functioneren onder de loep te nemen: de bestuurskrachtmeting; dit zou bij
elk bestuursorgaan om de 6 jaar ingezet moeten worden
o Waterschappen leggen zich toe op uitvoering en beheer
o In het Europa van de regio’s zijn provincies onmisbaar: versterking van de
samenwerking tussen provincies (bijvoorbeeld thematische samenwerking
of op het niveau van landsdelen) is nodig om een stevige positie in Europa
te kunnen innemen.
Jeugdzorg
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. De ChristenUnie kan dit volmondig
beamen.
De zorg voor onze jeugd is allereerst een verantwoordelijkheid van de ouders.
Hiervoor is een veilig en gezond opgroeiklimaat nodig. Soms redden de ouders
het niet alleen, dan is er professionele hulp nodig. Die extra zorg moet zo veel
mogelijk
geboden
worden
door
een
toegankelijke
en
effectieve
jeugdhulpverlening en tijdig, dichtbij en kortdurend zijn.
6
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
De ChristenUnie wil vooral dat de zorg voor de kinderen zo goed mogelijk
geregeld wordt. Dit is het uitgangspunt dat gehanteerd wordt om de komende
jaren tot een goede verdeling tussen gemeenten en provincies te komen. De
structuur is daarbij ondergeschikt aan het doel, maar nu al is wel duidelijk dat
veel ambulante zorg eenvoudiger (voor de kinderen beter) door de gemeenten
kan worden aangestuurd. De combinatie van complexe en zware hulp vraagt een
gemeenteoverstijgende coördinatie van zorgaanbieding. Op basis van een
definiëring door het verantwoordelijke ministerie zal duidelijk zijn wat onder
preventieve, lichte, zware en complexe hulpverlening wordt verstaan en welk
bestuursorgaan hiervoor verantwoordelijk is.
Zo lang Jeugdzorg nog onder de verantwoordelijkheid van onze provincie valt,
vraagt dit van de provincie om een visionaire, inhoudelijke regie en niet alleen
het stroomlijnen van processen. Vooral de beleidsterreinen onderwijs, veiligheid
en volksgezondheid en zorg zullen onderling en samen met de lokale overheden
afgestemd moeten worden om de zorg voor onze jongeren tot een succes te
laten zijn.
Aandachtspunten
o Het waarborgen van keuzevrijheid voor cliënten ten aanzien van een
zorgaanbieder is belangrijk, op deze manier krijgt de cliënt de zorg die bij
hem of haar past, ook als deze door een specialistische zorgaanbieder
wordt geleverd. Bij het vaststellen van kaders voor de zorginkoop moet dit
altijd in het oog worden gehouden.
o Bij het inkopen van zorg dienen voldoende plaatsen bij de landelijk
werkende instellingen ingekocht te worden.
o De ChristenUnie vindt het van groot belang dat preventie en vroegtijdige
signalering in het beleid worden opgenomen, zodat lichte problematiek
niet uitgroeit tot complexe (bevordering sterke eerstelijnszorg)
o Wat de ChristenUnie betreft worden heldere afspraken over de
mogelijkheden en de wijze van het (democratisch) controleren van het
jeugdbeleid gemaakt
o Er wordt onderscheid gemaakt tussen preventie en lichte hulpverlening en
tussen zware en complexe hulp (zware hulp is niet altijd complex)
o Over een goede systematiek van financiering, inclusief controleerbare
‘resultaatmetingen’ worden duidelijke afspraken gemaakt
7
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Sociaal beleid
De ChristenUnie vindt dat de samenleving gebaat is bij aandacht voor het
publieke, voor het gezamenlijke, voor wat ons bindt. Wij willen vanuit de bijbelse
opdracht graag meewerken aan een samenleving waarin we ‘omzien naar elkaar’.
De ChristenUnie is van mening dat er in een ‘samenleving met samenhang’
geïnvesteerd moet worden. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) biedt
naar onze mening mogelijkheden om met elkaar te werken aan de ‘sociale
cohesie’ die voor de samenleving zo noodzakelijk is. De gemeenten zijn op dit
gebied in veel gevallen het eerste aanspreekpunt. De provincie heeft een
signalerende, agenderende en stimulerende taak en kan gemeenten bij elkaar
brengen om expertise uit te wisselen. Als de provincie inzet op sociaal beleid, zal
dit beleid gekoppeld moeten worden aan verantwoordelijkheden en doelen van
lagere overheden. Hiermee wordt complementair beleid gerealiseerd ten goede
van de samenleving als geheel. De provincie heeft daarom slechts een taak op
het gebied van signaleren, agenderen, ondersteunen, flankeren en monitoren.
De rol van de provincie Groningen in sociaal beleid moet blijven: samenbinden,
regisseren en kennis delen in de taken waar de provincie het verschil kan maken.
De benaming 'sociaal beleid' omvat meer dan alleen beleid. Het begrip 'zorg'
doet meer recht aan een christelijk-sociale visie op zwakkeren. Daarom spreken
we als ChristenUnie liever over ‘zorg' (en welzijn) dan over (de afstandelijke
term) 'sociaal beleid'.
Aandachtspunten
o Duidelijk moet zijn met welk doel, hoe lang en welk soort ‘flankerend’
provinciaal beleid wordt opgestart en gemeentelijk beleid wordt
ondersteund
Zorg en Welzijn
ChristenUnie Groningen komt op voor de zwakke groepen in de samenleving.
De ChristenUnie heeft naast aandacht voor jeugd nadrukkelijk aandacht voor
gehandicapten, ouderen, vrijwilligers en mantelzorgers (sociale cohesie),
asielzoekers, allochtonen en 'armen'. De provincie draagt zorg voor een platform
waar kennis en expertise gedeeld worden (over bijvoorbeeld de Wmo), bewaakt
de zorgkwaliteit en stimuleert gemeenteoverstijgende projecten zoals de
voedselbank.
In de provincie Groningen zijn verschillende zorgvraagstukken. Drie daarvan zijn:
toegenomen werkloosheid en armoede, bewaken zorgkwaliteit en -aanbod in
krimpgebieden en de stijgende zorgvraag door toenemende vergrijzing.
8
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Bij het formuleren van programmapunten op het gebied van zorg houden we
rekening met de beperkte taak en financiële middelen die de provincie heeft op
dit beleidsgebied en uiteraard met onze eigen visie op de rol van de overheid.
Aandachtspunten
Gehandicapten
o
De provincie ziet erop toe dat er voldoende mogelijkheden zijn van
opleiding, arbeid, ontspanning en goede woonomstandigheden voor
(verstandelijk) gehandicapten.
o
De provincie bevordert, zo veel mogelijk in samenwerking met gemeenten
en
gehandicaptenorganisaties,
provinciaal
overleg
over
(arbeids)participatie van arbeidsgehandicapten en andere speciale
personengroepen.
Ouderen
o
De ChristenUnie maakt zich sterk voor extra aandacht voor de huisvesting
van en zorgverlening aan ouderen. Waar mogelijk moet de provincie
projecten ondersteunen en stimuleren waardoor ouderen langer
zelfstandig kunnen blijven wonen; te denken valt aan aanpasbaar bouwen
als
norm,
multifunctionele
zorgcentra
en
een
netwerk
van
ouderensteunpunten.
o
Initiatieven vanuit onze samenleving om te komen tot het oprichten van
(identiteitsgebonden) hospices worden door de ChristenUnie van harte
ondersteund.
o
Gelet op de toenemende vergrijzing ontwikkelt de provincie in goede
afstemming met de gemeenten een toekomstgericht integraal
ouderenbeleid.
Vrijwilligerswerk, mantelzorg en Wmo
o
Ondersteuning van vrijwilligersorganisaties en deskundigheidsbevordering
van vrijwilligers verdienen aandacht van de provincie. Projecten voor
vrijwilligers kunnen aanspraak maken op een financiële bijdrage van de
provincie.
o
De mantelzorger moet een plek krijgen waar begrip is voor zijn/haar
omstandigheden in de werksituatie. Speciale aandacht moet er zijn voor
de jonge mantelzorger (met een zieke ouder). Projecten om alle
problemen van deze jongeren in kaart te brengen en oplossingen te
zoeken ondersteunen wij.
9
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
o
De ChristenUnie vindt dat de provincie moet beschikken over expertise om
ondersteuning te bieden aan gemeenten die vragen hebben over de
uitvoering van de Wmo (niet om verantwoordelijkheden over te nemen).
Participatie
o
Het bestrijden van armoede en sociale uitsluiting, bijvoorbeeld door het
ondersteunen van zelfhulporganisaties
o
De provincie blijft toezicht houden op gemeenten voor wat betreft hun
taakstelling inzake de huisvesting van asielzoekers
o
Het steunen van projecten gericht op het volwaardig deelnemen van
asielzoekers aan de samenleving, met extra aandacht voor jeugdige
asielzoekers (ex-ama’s)
o
Het steunen van arbeidsbemiddelings- en scholingsprojecten die gericht
zijn op langdurig werklozen
o
Het steunen van projecten gericht op het creëren van werkervaring- en
stageplaatsen
Armoede
o
Armoedebeleid moet onderdeel blijven van de sociale agenda
o
In het kader van armoedebestrijding krijgen initiatieven van bijvoorbeeld
Stichting Leergeld en Voedselbanken (zo lang die nodig zijn) provinciale
ondersteuning
Overige aandachtspunten
o
Identiteitsgebonden
hulpverleningsorganisaties
faciliteiten houden / krijgen als andere organisaties
moeten
dezelfde
Kunst en cultuur
Kunst en cultuur zijn vensters van onze beschaving. Kunst en cultuur
weerspiegelen onze waarden en normen, onze identiteit als mens, als dorp, stad,
provincie of land. Het omvat onder meer beeldende kunst, literatuur,
podiumkunst, muziek, monumenten, architectuur en landschapsinrichting. Juist
kunst en cultuur zijn niet waardenvrij. Artistieke kwaliteiten zijn een gave van de
Schepper en mogen tot Zijn eer worden ontplooid. Kunsten kunnen het leven en
de samenleving verrijken. De provinciale overheid heeft als kerntaak het behoud
van het culturele erfgoed. Daarnaast kan de provincie een bijdrage aan het
culturele klimaat in haar provincie leveren door gemeentegrenzenoverstijgende
10
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
culturele activiteiten financieel of anderszins te ondersteunen. Onze provincie
heeft een rijke cultuurhistorie waar we zuinig op moeten zijn. Immers: kennis
van onze geschiedenis geeft zicht op de toekomst.
Kunst en cultuur verdienen een grote uitingsvrijheid, maar de ChristenUnie is
van mening dat als kunst oproept tot discriminatie, geweld, godslastering of
onzedelijkheid, dit mensen uit elkaar drijft en niet met publieke middelen
bekostigd mag worden.
Aandachtspunten
o Participatie van brede lagen in de samenleving
aandachtspunt bij subsidieverstrekking
is een belangrijk
o Kunst en cultuur in de openbare ruimte worden gestimuleerd; ze moeten
verrassen en het debat erover in de samenleving op gang brengen
o Groninger kunst en cultuur worden in het bijzonder gestimuleerd
o Kunst en cultuur moeten voor iedereen toegankelijk en bereikbaar zijn
(ook in financiële zin)
o Projectsubsidies zullen altijd het karakter van stimulering van kunst en
cultuur moeten hebben
o Culturele instellingen zullen hun basis (financieel, organisatorisch,
levensvatbaarheid) op orde moeten hebben, voordat er provinciale
subsidies gegeven worden; een gedegen verantwoording van ontvangen
middelen is een voorwaarde voor een blijvende subsidierelatie
Sport
Sport is een praktische manier om respectvol met elkaar te leren omgaan. Sport
geeft een mooie manier om de van God gegeven talenten te ontwikkelen en de
volksgezondheid te bevorderen. De provincie kan een stimulerende en
faciliterende rol op het terrein van de (breedte)sport en gehandicaptensport
hebben. Deze rol komt tot uitdrukking in het samenbrengen van gemeentelijk
beleid. Hierbij gaat het bijv. om het afstemmen van accommodaties en het
stellen van prioriteiten bij subsidiëring van sportactiviteiten. Voor het faciliteren
van de profsport ziet de ChristenUnie geen bijdrage weggelegd voor de
provinciale overheid. De ChristenUnie wil geen provinciegeld inzetten bij het
(financieel of anderszins) deelnemen aan grootschalige sportevenementen die
qua uitstraling het niveau van de provincie overstijgen. Dit is hooguit een taak
van de rijksoverheid.
11
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Aandachtspunten
o De provincie stimuleert lokale overheden om zich (gezamenlijk) actief in te
zetten voor gehandicaptensport
o De provincie ontwikkelt goede recreatieve buitensportvoorzieningen, zoals
ruiterpaden en kanoroutes met faciliteiten en voorzieningen voor de
gebruikers
Landelijk gebied, landbouw en natuurbescherming
Voor het platteland is de land- en tuinbouw de belangrijkste economische motor
en sociale drager. Daarnaast speelt het landelijk gebied een essentiële rol als
recreatiegebied en als leefgebied. Gevarieerde natuurgebieden en aantrekkelijke
landschappen zijn belangrijk voor de recreatie en om iets te herkennen van de
manier waarop God de wereld heeft geschapen. Daarom vindt de ChristenUnie
het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met de inrichting van het landelijk
gebied. De identiteit van een gebied en de bijbehorende biodiversiteit zijn voor
de ChristenUnie leidend bij het maken van afwegingen.
De provincie speelt een grote en actieve regisseursrol in het landelijk gebied. Het
Rijk en de provincies maken werk van de integrale aanpak van het landelijk
gebied. Het beleid rond natuur en landschap is gericht op de verbetering van de
leefomgeving van mensen, planten en dieren. De instandhouding van de
biodiversiteit is een verplichting, die we in internationaal verband zijn aangegaan
en waaraan we ook op provinciaal en lokaal niveau een steentje moeten
bijdragen.
Landbouw blijft in de provincie Groningen een economische factor van betekenis.
De sector heeft bovendien steeds meer oog voor het belang van duurzaamheid
en is ook bereid een bijdrage te leveren aan een kwalitatief goed beheer van het
buitengebied. De provincie zet in op verdieping en verbreding van de landbouw.
Om de agrarische sector als (sociaal-economische) drager en hoeder van het
landelijk gebied te steunen, investeert de provincie in een economisch en
ecologisch duurzame land- en tuinbouw.
Nevenactiviteiten van agrariërs worden door de provincie gestimuleerd. Wij
geven prioriteit aan zorglandbouw, plattelandstoerisme, groene diensten,
streekproducten en innovatieve projecten. In nauw overleg met de rijksoverheid
moet de betaling van groene en blauwe diensten snel worden geregeld. De
provincie draagt bij aan landschapsfondsen, waaruit de eigenaren worden
betaald die het onderhoud en de verfraaiing van het landschapsbeheer
oppakken. De provincie stimuleert het particulier en agrarisch natuurbeheer,
12
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
door er een redelijke vergoeding tegenover te stellen. De kwaliteit van het
beheer moet daarbij voorop staan.
Inzet van de provincie is om het beleid voor natuurontwikkeling te realiseren op
basis van draagvlak. Dat begint met een goede communicatie met de
betrokkenen, veelal agrariërs.
In situaties waarin men niet tot overeenstemming komt moet duidelijkheid
geboden worden. Herbegrenzen moet dan tot de mogelijkheden behoren.
Aandachtspunten
o Wees zuinig op goede landbouwgrond
o De provincie legt keuzemogelijkheden en alternatieven voor om te komen
tot een balans tussen landbouw en natuur(ontwikkeling).
o Stedelingen en agrariërs hebben vanuit verschillende achtergronden een
gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het landelijk gebied.
o De provincie nodigt de stad Groningen en de stedelijke gebieden uit
financieel bij te dragen aan het in stand houden van het landelijk gebied
ten behoeve van de recreatie van stedelingen.
o De provincie zorgt voor een goede ontsluiting van het landelijk gebied door
het bevorderen en aanleggen van een netwerk van kerkenpaden,
fietspaden etc.
o De provincie onderzoekt de komende periode welke bijdrage het landelijk
gebied
kan
leveren
aan
de
energievoorziening
(biovergisting,
windmolenparken etc.).
o De ruimtelijke kwaliteit van het platteland moet goed in het oog worden
gehouden; verrommeling van het platteland wordt tegengegaan.
o Bij het plaatsen van nieuwe en / of vervanging van verouderde
hoogspanningsmasten zal gekozen moeten worden voor een type dat zo
weinig mogelijk inbreuk maakt op het landschap.
o Duisternis is een te waarderen en te beschermen kwaliteit in onze
provincie. De ChristenUnie vindt het dan ook goed om hieraan extra
aandacht te besteden. In de agrarische sector valt hier ook heel wat winst
te behalen. Maatregelen om lichtemissie in het buitengebied te beperken
zullen moeten worden genomen in overleg met de sector.
o Overwogen zal moeten worden beperkingen te stellen aan uitbreiding van
megastallen voor de intensieve veehouderij.
13
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Waterbeheer
Leven met water is vanzelfsprekend. Veilig en duurzaam leven met water vraagt
voortdurende aandacht en veel extra geld. Wij willen een veilig en bewoonbaar
land hebben, met dijken die voldoen aan de normen en een goede
waterzuivering. Goed rentmeesterschap en verantwoordelijkheid nemen voor
elkaar en voor toekomstige generaties betekent ook op verantwoorde wijze
omgaan met het water. Wij streven naar gezonde en veerkrachtige
watersystemen en naar een duurzaam gebruik ervan.
Klimaatverandering en bodemdaling zetten de waterhuishouding onder grote
druk. Klimaatverandering merken we o.a. aan een versnelde stijging van de
zeespiegel, heviger regenbuien, meer neerslag in de winter en meer verdamping
in de zomer. Dit heeft gevolgen voor veiligheid, geeft wateroverlast, maar
eveneens watertekort, verdroging. Ook zijn er gevolgen voor de waterkwaliteit.
In 2015 moet het watersysteem volgens de Kaderrichtlijn Water op orde zijn en
daarna op orde worden gehouden, rekening houdend met de veranderende
omstandigheden. Duurzaam en doelmatig waterbeheer betekent dat eventuele
knelpunten niet worden afgewenteld op volgende generaties, op andere
milieucompartimenten of op andere regio's. De waterschappen zullen hierin een
belangrijke rol moeten spelen.
De ChristenUnie streeft naar een natuurlijk beheer van water, dat minder
afhankelijk is van technische maatregelen. Daarom is het nodig dat water een
uiterst belangrijk gegeven is voor ruimtelijke ontwikkelingen (een 'ordenend
principe') en dat het een grote rol krijgt in de integrale beleidsontwikkeling. In
laaggelegen gebieden moet extra ruimte worden gemaakt voor wateropvang,
terwijl er bij voorkeur in hooggelegen gebieden gebouwd zou moeten worden.
Het automatisme van 'peil volgt functie' wordt vervangen door het streven naar
grote peilvakken, waarin het uitgangspunt 'functie volgt peil' geldt.
Aandachtspunten
o Het waterbeheer zo effectief en efficiënt mogelijk organiseren en hierbij de
omvang en rol van de waterschappen tegen het licht houden
o Provincies hebben de regie in het ruimtelijk gebied en laten de taken van
het waterbeheer over aan de waterschappen
o De dijken en keringen worden aangepast aan de wettelijke normen,
waarbij geanticipeerd wordt op de gevolgen van klimaatverandering
o De Kaderrichtlijn Water (KRW) wordt volgens de voorschriften en afspraken
geïmplementeerd
14
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
o Bijzondere aandacht wordt besteed aan een nieuw gemaal Lauwersoog
(o.a. capaciteit, kosten en kostenverdeling)
Veiligheid
De ChristenUnie wil zich inzetten voor de bloei van de samenleving. Niemand
leeft daarin voor zichzelf, maar iedereen is op elkaar aangewezen. Gezinnen,
ondernemers, verenigingen, bedrijven, kerken en vrijwilligersorganisaties.
Samen willen we leven in verbondenheid, verantwoordelijkheid en
betrokkenheid. Geweld, onveiligheid, discriminatie, criminaliteit, onleefbaarheid
en verpaupering moeten krachtig worden bestreden. De ChristenUnie wil een
bondgenoot zijn van alle burgers en is tegen een gedoogcultuur, omdat het voor
iedereen van belang is dat er duidelijke regels bestaan en dat die ook
gehandhaafd worden. Burgers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties
zullen zich samen eveneens verantwoordelijk moeten weten voor de bevordering
van de veiligheid. Een leefbare samenleving vraagt om een sterk normbesef: bij
overheid, bedrijfsleven en bij burgers.
Onverdraagzaamheden en geweld, overlast en onveilige buurten manifesteren
zich in de huidige samenleving steeds duidelijker. Ook de provinciale
volksvertegenwoordiging moet zich dit aantrekken en kan een coördinerende en
zo nodig leidinggevende rol vervullen in het zoeken naar antwoorden op de
fundamentele vragen over de oorzaken en mogelijke oplossingen. De
samenleving wordt daarbij nadrukkelijk betrokken.
Om inzicht te geven in de externe veiligheid van de leefomgeving worden digitale
risicokaarten op de provinciale website ter beschikking gesteld. Hiermee kan
iedereen de risico’s uit de onmiddellijke leefomgeving controleren. Deze
risicokaarten worden actueel gehouden.
Aandachtspunten
o
Persoonlijke veiligheid en zich voldoende veilig voelen
o
Provinciale en gemeentelijke rampenplannen worden minimaal 1 x per jaar
getoetst op actualiteit en doeltreffendheid; de plannen dienen meer en
meer op elkaar te worden afgestemd
o
Het provinciebestuur maakt een plan waarin en waarmee de paraatheid en
geoefendheid jaarlijks aantoonbaar worden getoetst
o
Het voor de burger beschikbaar blijven van de actuele digitale risicokaart
via voorlichtingsmateriaal en op de provinciale website
15
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Milieu, duurzaamheid, leefbaarheid en gezondheid
Er is een samenhang tussen crises op financieel vlak, op het gebied van voedsel,
klimaat en natuurlijke hulpbronnen. Die samenhang is dat de westerse wereld te
kampen heeft met een fundamentele waardencrisis. In het christelijk-sociale
denken staan verantwoordelijk beheer van de schepping en onderlinge
solidariteit centraal. De mens leeft niet voor zichzelf. Economische groei is geen
doel op zich, maar een middel.
De handhaving van verleende milieuvergunningen verdient een hoge prioriteit.
Bij een geloofwaardig provinciaal bestuur past geen gedogen. Lik-op-stukbeleid
draagt bij aan het naleven van de regelgeving.
Aandachtspunten
o Doorgaan met voorbeeldfunctie provincie, zoals: provinciale gebouwen
energiezuinig maken, wagenpark op aardgas als overgang naar groen gas,
respectievelijk elektrisch.
o De provincie ondersteunt zo mogelijk lokale klimaatinitiatieven zoals het
plaatsen van windmolens in windmolenparken (op geschikte locaties die
worden aangewezen in het POP) of het benutten van aardwarmte.
o De provincie bevordert energiebesparing voor zover mogelijk en in overleg
met het bedrijfsleven en het midden- en kleinbedrijf.
o In de komende periode moeten controle-instrumenten voor Provinciale
Staten worden gerealiseerd over de wijze waarop milieubeleid wordt
vormgegeven en uitgevoerd.
o In het milieubeleidsplan (als onderdeel van het provinciaal omgevingsplan)
moet de rol van de provincie duidelijk worden vastgelegd op terreinen van
gezondheid en milieu (stapeling geluid, fijnstof, geur, veiligheid) en
landbouw en milieu.
o Integrale afweging milieubeleid met andere beleidsterreinen maken,
waaronder ruimtelijke ordening, economie, verkeer en vervoer.
o Gebleken is dat de Regiovisie Groningen-Assen 2030 nog steeds een goed
instrument is om het grote aantal bestaande plannen gezamenlijk uit te
voeren. Wel is het van groot belang dat er een voortdurende
communicatie is met alle betrokkenen om zodoende ook voldoende
draagvlak te houden voor de ontwikkeling in de komende jaren.
16
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Energie
Nederland heeft nieuwe energie nodig. Onze huidige (fossiele) energiebronnen
zullen steeds minder goed kunnen voorzien in de stijgende wereldvraag naar
betaalbare energie. Dit leidt tot prijsstijgingen, recessies, armoede, sociale
onrust en geopolitieke spanningen. Daarnaast draagt onze huidige energiemix bij
aan een versterkte klimaatverandering met grote ecologische en economische
schade. Onderzoek toont aan dat omvangrijke energiebesparing rendabel is en
een versnelde omschakeling naar volledig hernieuwbare energie technisch
mogelijk is. De uitdaging is om de juiste maatschappelijke en economische
voorwaarden voor deze omslag te creëren die veel van ons land zal vergen, maar
ook belangrijke opbrengsten biedt door ontkoppeling van de olieprijs, verbetering
van onze internationale concurrentiepositie, nieuwe innovatieve werkgelegenheid
en een gezonder leefmilieu. De ChristenUnie wil de bio-energie sterk bevorderen.
De afvang en opslag van CO2 in onze provincie ziet de ChristenUnie als het
leveren van een bijdrage aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Dat is
voor ons een van de belangrijkste redenen om de afvang en opslag van CO2 in
onze provincie te ondersteunen. In dit traject vindt de ChristenUnie het heel
belangrijk dat er veel aandacht wordt besteed aan de maatschappelijke
acceptatie van de opslag van CO2 onder de grond. De informatievoorziening naar
de inwoners moet goed en adequaat verlopen. De provincie dient met een
campagne de bevolking voor te lichten. Tevens dient er een provinciaal
informatieloket / telefoonnummer te komen waar de inwoners terecht kunnen
met vragen in relatie tot de CO2 opslag in onze provincie.
Opslag van CO2 kan ondergronds plaatsvinden met inachtneming van strenge
veiligheidsnormen en lokaal draagvlak. En er overtuigend bewijs is dat het
transport en de opslag van CO2 ten minste even veilig is als het transport en de
opslag van aardgas.
Aandachtspunten
o De provincie formuleert als prioriteit
energievoorziening in 2050 door:
een
volledig
hernieuwbare

een jaarlijkse energiebesparing van 2% tot 2015, daarna 3%
besparing

een jaarlijkse groei in hernieuwbare energie van 20% in 2020
o De ChristenUnie ondersteunt een Provinciaal Energie Investeringsfonds om
de financiering van energiebesparende maatregelen en investeringen in
opwekking van hernieuwbare energie laagdrempelig te maken.
17
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
o De door het Rijk aangekondigde nieuwe 380kv verbinding dient zo snel
mogelijk te worden aangelegd om zodoende voldoende capaciteit te bieden
voor de afvoer van stroom en daarmee de ontwikkeling van de Eemshaven.
o De infrastructuur dient op een zodanige wijze te worden geïmplementeerd
in het landschap dat dit zo weinig mogelijk visuele verontreiniging met zich
meebrengt.
o De provincie investeert zo snel mogelijk in een slimme energieinfrastructuur, waarmee het variabele hernieuwbare energieaanbod en de
vraag goed op elkaar afgestemd kunnen worden.
o De opwekking van duurzame bio-energie wordt in samenwerking met de
land- en tuinbouworganisaties (LTO) bevorderd.
o Vanwege het strategisch belang voor heel Nederland ondersteunt de
provincie het project biomethanol in Delfzijl daadwerkelijk op allerlei wijze.
o De provincie geeft waar mogelijk voorschriften om de bestaande
woningvoorraad duurzaam en energiezuinig te maken; zo mogelijk in 2015
moeten nieuwe woningen (vrijwel) klimaatneutraal gebouwd worden.
o De ChristenUnie vindt het van belang dat de provincie in zijn milieubeleid
een visie heeft of ontwikkelt voor wat betreft duurzame energie en
milieubewust produceren, waarbij rekening wordt gehouden met de
volgende uitgangs- en aandachtspunten:

geen kerncentrales zo lang geen duurzame en betrouwbare oplossing
gevonden is voor de problemen van veiligheid en afval

duurzame biomassa en biogas als meestook bij energiecentrales

inzetten op duurzame energie zoals wind- en zonne-energie,
biomassa en energie uit water(getijden), aardwarmte en warmtekoudeopslag

stimuleren van mogelijkheden voor repowering en participatie bij het
opwekken van windenergie

ambities formuleren voor algenproductie onder meer in relatie tot
duurzame energieproductie en nieuwe grondstoffen

beperking geluidsoverlast

uitstralende
(isolatie)

onnodige verlichting tegengaan
verlichting
kassen
18
en
stallencomplexen
tegengaan
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015

provinciale wegen duurzamer en spaarzamer
verkeersveiligheid en sociale veiligheid dit toelaten
verlichten
als
Economie, kenniseconomie en onderwijs
Nederland begint uit een stevige recessie op te krabbelen. Hoe de economische
ontwikkelingen in de komende jaren zullen zijn, valt nu nog onmogelijk te
voorspellen. Naast bedreigingen, zoals afnemende bedrijvigheid en toenemende
werkloosheid biedt deze situatie ook kansen om tot een duurzamere economie te
komen.
Het christelijk-sociale denken gaat uit van een bredere verantwoordelijkheid. De
mens leeft niet voor zichzelf. Economische groei is geen doel op zich, maar een
middel. Een middel tot het in de volle breedte ontwikkelen van de samenleving.
Economie staat in dienst van gerechtigheid, solidariteit, duurzaamheid en
menselijk welzijn, waarbij economische prestaties evenwichtiger en met een
breder welvaartsbegrip dan het BNP (Bruto Nationaal Product) uitgedrukt moeten
worden.
Mede door de toegenomen scholingsgraad van de beroepsbevolking en de
stijging van de kosten van arbeid wordt de Groningse economie steeds meer een
kenniseconomie. Forse investeringen zijn nodig om koploper te blijven op het
gebied van innovaties (blijven vernieuwen!) en industrie. Hogeschool en
universiteit van Groningen delen hun voortrekkersrol hierin met bedrijfsleven en
industrie. Tussen deze partijen dient meer interactie (bijv. uitwisseling van
informatie) te komen.
De omslag naar kenniseconomie leidt tot een verschuiving van industriële
bedrijvigheid naar dienstverlening. Dat heeft zijn weerslag op locaties en
inrichting
van
bedrijventerreinen.
Op
veel
bedrijventerreinen
heeft
parkmanagement zijn intrede gedaan, vooral met het doel de veiligheid te
vergroten. De detailhandel is grootschaliger geworden. Vaak zijn (oude)
bedrijventerreinen niet meer effectief en efficiënt ingericht. In de loop van de
jaren is verrommeling ontstaan. Herstructurering kan een beter grondgebruik en
daarmee een betere bedrijfsvoering voor de ondernemers opleveren. Bij de
aanleg van bedrijventerreinen is de regio het uitgangspunt, dus niet meer elke
gemeente zijn eigen (uitbreiding) bedrijventerrein. De provincie heeft hier een
belangrijke regierol.
Ondernemingen creëren toegevoegde waarde, werkgelegenheid en daarmee
inkomen. Zij vormen de motor van de economie. Het spectrum van
ondernemingen loopt van mondiaal opererende multinationals tot de kleine
19
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
zelfstandige ‘op de hoek’. Dit vraagt specifiek beleid dat rekening houdt met de
diversiteit aan ondernemers en ondernemingsvormen.
Ondernemers stellen hoge eisen aan het vestigingsklimaat. Een belangrijk
element daarin is de fysieke en digitale bereikbaarheid van de locatie.
Infrastructuur zonder files en de beschikbaarheid van een breedband
internetaansluiting zijn belangrijke trekkers van bedrijven geworden. Net als de
beschikbaarheid van een goed gekwalificeerde beroepsbevolking.
Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is de motor van onze economie. Zes op de
tien werknemers is daar werkzaam. Daarmee vormt het de basis van het
ondernemerschap in Nederland. De regelingen op het gebied van MKB worden
toegankelijker en eenvoudiger, waarbij succesvol ondernemen door provinciale
invloeden niet geremd maar beloond wordt.
Economische ontwikkeling is geen grootheid op zich: immers zij heeft gevolgen
voor het ruimtegebruik, voor de infrastructuur, woningbouw en voor zaken als
mens en milieu (rentmeesterschap). Economie moet daarom altijd in samenhang
met andere beleidsvelden beoordeeld worden.
De ChristenUnie bevordert dat vestiging van industrie en dienstverlening
plaatsvindt binnen randvoorwaarden die een goede ontwikkeling mogelijk maken
en die tevens recht doet aan de belangen van milieu, natuur en landschap.
Scholing en werk biedt mensen de mogelijkheid om hun talenten te ontplooien.
Het biedt zingeving en draagt bij aan de opbouw van een samenleving. Vanuit
het christelijk-sociaal perspectief streeft de ChristenUnie naar een samenleving
waarin iedereen kan meedoen; het liefst via betaald werk en zorgtaken, anders
via vrijwilligerswerk of maatschappelijke participatie.
Werkeloosheid onder bepaalde groepen blijft een aandachtspunt. Vooral de
jonge, de allochtone en de langdurig werklozen verdienen bijzondere aandacht,
onder meer door middel van gebruikmaking van provinciale fondsen. De taken
van de provincie op sociaal-economisch gebied behelzen slechts het scheppen
van voorwaarden voor een optimale ontwikkeling op het gebied van
werkgelegenheid, arbeidsmarkt en bedrijfsleven. De provincie moet daarbij
initiërend, stimulerend en coördinerend optreden.
Aandachtspunten
o
Het bevorderen van kansen voor duurzame economie door innovaties te
stimuleren
20
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
o
Kennisuitwisseling en inzetten op samenwerking tussen onderwijs,
overheden, ondernemers en onderzoeksinstituten; braindrain zo veel en zo
goed mogelijk voorkomen
o
Het provinciale beleid is niet uitsluitend gefocust op hogeropgeleiden,
maar geeft ook ruim aandacht aan lageropgeleiden (vakonderwijs)
o
De provincie beziet (herziet zo nodig) zijn regelgeving voor het
bedrijfsleven en gaat na of vergunningen en aanvragen vereenvoudigd
kunnen worden door het bedrijfsleven medeverantwoordelijk te maken
voor het nakomen van de aanvraag i.p.v. voor het nakomen van de
vergunning (toetsen op hoofdlijnen, controle en bijstelling waar nodig
achteraf) en schrapt eventuele tegenstrijdige regels
o
De provincie bevordert met voortvarendheid de ontwikkeling van de
Eemshaven als mainport van Noord-Nederland
Toerisme
Toerisme is een niet onbelangrijke economische pijler, ook voor het platteland.
De provincie stimuleert (de infrastructuur van) het agrotoerisme, ook om burgers
het belang van een goed ontwikkeld platteland te laten ervaren. Toeristische
activiteiten mogen geen bedreiging voor de conditie van bijzonder cultureel en
natuurlijk erfgoed vormen (duurzaam toerisme). De aanleg van een goed
netwerk van vaarroutes (o.a. kanoroutes), fiets,- wandel- en klompenpaden met
een goede bewegwijzering draagt zeker bij aan de aantrekkelijkheid van het
landelijk gebied. Informatievoorziening voor de toerist is van groot belang. Het
internet is daarbij een belangrijk medium. Hierin dient te worden geïnvesteerd,
zowel door Marketing Groningen als door ondernemingen binnen de toeristische
sector.
Aandachtspunten
o
Toerismepromotie is in de eerste plaats een zaak van het bedrijfsleven
o
Toeristische infrastructuur is een provinciale taak; met andere overheden
(gemeenten en waterschappen) wordt samenwerking gezocht
o
De provincie zorgt (mede) voor een goede toeristische infrastructuur voor
wandelaars, fietsers en vaarders en voor de toegankelijkheid van (nieuwe)
natuurgebieden
o
De provincie bevordert de vaarrecreatie; daar waar mogelijk wordt in de
infrastructuur rekening gehouden met vaarrecreatie (ook staande
mastroutes)
21
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
o
Het eigen karakter van onze provincie moet gewaarborgd blijven. Het
uitbouwen van onze toeristisch sterke punten verdient de nodige aandacht
o
De door de UNESCO tot werelderfgoed uitgeroepen Waddenzee geeft de
provincie in principe toeristische allure van formaat. De provincie moet
deze kans optimaal benutten door mede uitwerking te (blijven) geven aan
de toeristische ontwikkeling ervan
Verkeer en vervoer (infrastructuur en mobiliteit)
De ChristenUnie laat zich leiden door drie criteria: veiligheid (o.a.
verkeersveiligheid), milieu (bescherming van Gods schepping: mensen, dieren,
groen) en leefbaarheid (lawaai, CO2, hoeveelheid groen etc.).
De overheid heeft ten aanzien van het openbaar vervoer nog steeds een
groeidoelstelling; bereikbaarheid van kleine kernen zal steeds aandacht nodig
hebben.
Het scheiden van verkeersstromen (bijvoorbeeld auto’s en fietsen) vindt steeds
meer ingang.
Het verder invulling geven aan de Fietsroutes plus is erg belangrijk.
De baanverlenging van Groningen airport Eelde zal een economische impuls voor
de regio betekenen, de komende Statenperiode zal dit moeten worden
gerealiseerd.
De bereikbaarheid van de stad Groningen als economische motor van het
Noorden is van groot belang; we zullen alles op alles moeten zetten om de
aanpassing van de Zuidelijke Ringweg en het Julianaplein zo snel mogelijk
gerealiseerd te krijgen.
Aandachtspunten
o
De provincie stimuleert (voor zover de werksoort dit toelaat) binnen de
eigen organisatie Het Nieuwe Werken (plaats- en tijdonafhankelijk
werken), waardoor een (weliswaar) kleine bijdrage wordt geleverd aan de
afname van het woonwerkverkeer en dientengevolge de druk op de wegen
(voorbeeldfunctie)
o
De RegioTram zal - indien financieel haalbaar- in de nieuwe Statenperiode
gerealiseerd moeten worden; er moet wel een garantie liggen op de uitrol
in de regio na 2020
22
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
o
Behalve de verkeersveiligheid is ook de sociale veiligheid op en langs
provinciale wegen van groot belang voor de gebruikers (gescheiden
fietspaden; fietstunnels); verkeersveiligheid voorop
o
Landelijk gebied: daar waar mogelijk passeerstroken landbouwverkeer
(cofinanciering met gemeenten)
o
Het ruimtelijk beleid sluit integraal aan op het infrastructurele beleid

afstemming met gemeenten

afstemming wonen en werken met wegen en openbaar vervoer
(aandacht voor bereikbaarheid kernen)

de opwaardering van het Van Starkenborgkanaal moet voortvarend
ter hand worden genomen

aanpassing zeesluizen Delfzijl

verdubbeling spoortraject Groningen-Leeuwarden

realisatie Zuidelijke Ringweg

realisatie rondweg Leek

snelle wegverbinding Delfzijl-Groningen

verdubbeling N33, traject Zuidbroek-Appingedam/Delfzijl
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
Het zwaartepunt van het ruimtelijk beleid ligt bij de provincies. De provincie
moet die rol op een zelfbewuste en sterk regisserende manier invullen. De
provincie zorgt ervoor dat regio en gemeenten steeds de samenwerking
opzoeken en elkaar niet beconcurreren. Er wordt samengewerkt aan integrale
gebiedsvisies en woonvisies.
Open landschappen moeten (ook aan de randen) open gehouden blijven. Steeds
wat afsnoepen kan via provinciaal beleid worden voorkomen. Verrommeling en
versnippering moeten worden tegengegaan. Bedrijfsterreinen, agrarische
bebouwing en andere gebouwen moeten zoveel mogelijk met kwalitatieve
streekeigen beplanting landschappelijk worden ingepast.
In delen van Groningen is de komende jaren geen sprake van bevolkingsgroei,
maar van bevolkingskrimp, met name in de regio Eemsmond, De Marne en OostGroningen. Dit heeft erg grote gevolgen voor de leefbaarheid: voorzieningen
23
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
komen onder druk te staan, de bedrijvigheid loopt gevaar. Als er niets wordt
ondernomen komen er in deze gebieden meer dan 8000 woningen leeg te staan
met verpaupering als gevolg.
Deze problematiek is dermate urgent en omvangrijk dat gezamenlijke aanpak
van gemeenten, Rijk, maatschappelijke organisaties, woningcorporaties en
provincie noodzakelijk is.
Gezamenlijk zullen we het hoofd moeten bieden aan deze ingrijpende
demografische ontwikkelingen. Met minder inwoners zal de kwaliteit van leven,
wonen en werken op peil moeten blijven, ook als er minder inwoners zijn. Dit
vraagt grote financiële inspanningen, waarbij niet alleen gemeenten, provincies
en woningcorporaties een verantwoordelijkheid hebben, maar ook het Rijk die
heeft. Evenals het Rijk jarenlang grote steden financieel heeft ondersteund, ziet
de ChristenUnie nu een belangrijke rol weggelegd voor het Rijk om de oplossing
van de krimpproblematiek te financieren. Daarnaast zullen bestaande financiële
middelen en subsidies van alle partners omgebogen moeten worden ten behoeve
van de krimpproblematiek.
Kleinschalige uitbreidingen van kleinere kernen in de provincie moeten in het
kader van de vitaliteit en de leefbaarheid gerealiseerd kunnen worden. Bij de
opstelling van plannen daartoe wordt extra rekening gehouden met de
landschappelijke inpassing van deze nieuwbouw. Eerst benutten van
mogelijkheden van inbreiding (bijvoorbeeld door herinrichting van een
industriegebied of binnen de bestaande kernen) en vervolgens pas uitbreiden.
Aandachtspunten krimpproblematiek

alleen gemeenten die samenwerken in regionale woon- en
leefbaarheidsplannen krijgen maximale steun van de provincie bij het
bestrijden van krimpproblematiek

de provincie zorgt voor goede afstemming tussen het interbestuurlijk
actieplan, het provinciaal actieplan en de regionale woon- en
leefbaarheidsplannen

de provinciale reserve Leefbaarheid krimpgebieden wordt ingezet
voor leefbaarheid en bestrijding van leegstand

stel een transitiefonds in voor de sloop, sanering en verbetering van
koopwoningen

buig bestaande financiële stromen als ISV (investeringsbudget
stedelijke vernieuwing), PLG (programma landelijk gebied) en
Waddenfonds om door deze uitsluitend in te zetten voor
krimpgebieden

bestrijding van leegstand krijgt afzonderlijke aandacht in de aanpak
van krimp
24
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015

er wordt gezocht naar mogelijkheden om bij de bouw van nieuwe
woningen sloop elders in de provincie te financieren

woningcorporaties
voegen
geen
woningen
woningvoorraad in of nabij krimpgebieden

instellingen voor onderwijs, zorg en gezondheid zoeken naar
verregaande vormen van samenwerking, die erop gericht zijn om het
voorzieningenniveau in krimpgebieden te handhaven en houden bij
het toepassen van opheffingsnormen daarmee rekening

OV-dienstregelingen spelen in op en houden rekening met de
gevolgen van krimp
toe
aan
de
Aandachtspunten algemeen
o
Regionale afstemming kantoren- en bedrijvenlocaties aan de hand van een
behoeftenonderzoek (aanpak overcapaciteit)
o
De ombouw van oude, leegstaande kantoren in woonkernen tot woningen
wordt onderzocht en gestimuleerd
o
Bedrijventerreinen met leegstaande kantoren worden door middel van
sloop en herinrichting geherstructureerd
o
Kleinschalige uitbreiding van kleine kernen is toegestaan volgens bepaalde
toetsingsregels, zoals leefbaarheid en de mate van aanslag op het
landschap; inbreidingsmogelijkheden worden benut
o
De bouw van starterswoningen wordt gestimuleerd
o In gebieden waar sprake is van bevolkingsdaling (krimp) wordt de kwaliteit
van de woonomgeving gestimuleerd; dit geldt ook voor de voorzieningen
Europa
De Europese samenwerking van de afgelopen zestig jaar bracht vrede, stabiliteit
en welvaart. De gezamenlijke aanpak van grensoverschrijdende problemen stelt
de lidstaten beter in staat hun verantwoordelijkheid waar te maken. De
economische crisis heeft de meerwaarde en noodzaak van Europese
samenwerking weer aangetoond.
De ChristenUnie wil dat Nederland een van de meest duurzame en innovatieve
economieën van Europa wordt. Dat vergt o.a. aanhoudende inzet voor een
gunstig vestigings- en investeringsklimaat, positionering van Nederland als
internationaal logistiek centrum en investeren in onderwijs en duurzame
25
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
innovatie. De provincies kunnen hieraan een belangrijke bijdrage leveren. De
ruimtelijk-economische infrastructuur en het regionale ondernemingsklimaat
behoren tot de kerntaken van de provincie.
De ChristenUnie erkent het belang van Europa en de Europese fondsen voor het
regionale beleid. In Nederland is met behulp van Europese fondsen een
belangrijke impuls gegeven aan bijvoorbeeld plattelandsontwikkeling. Ook in de
provincie Groningen is met behulp van deze fondsen veel van de grond gekomen,
denk hierbij aan Blauwestad, healthy ageing, de aanleg van fietspaden en
provinciale wegen. Zolang de Europese fondsen beschikbaar zijn, bieden zij de
provincies een stimulans voortvarend invulling te geven aan vraagstukken op het
gebied
van
energie
en
klimaat,
demografische
ontwikkelingen
en
arbeidsmarktparticipatie.
Decentrale overheden en regio's (al dan niet grensoverschrijdend) zijn steeds
meer van belang voor Europa. Enerzijds om de kloof tussen Europa en de burger
te verkleinen omdat lokale en provinciale overheden dichter bij de burger staan,
anderzijds voor het toetsen van de kwaliteit en praktische uitvoerbaarheid van
regelgeving uit Brussel.
Steeds meer regelgeving uit Brussel werkt rechtstreeks door naar provincies en
heeft gevolgen voor de uitvoering van het provinciale beleid. Voor provincies is
het daarom belangrijk invloed uit te oefenen op de totstandkoming van Europese
regelgeving, zowel in Brussel zelf als in Den Haag, waar de Europese richtlijnen
omgezet
worden
in
nationale
wetgeving
als
bijvoorbeeld
de
Natuurbeschermingswet en de Waterwet.
De ChristenUnie zet zich in voor sterke regio's. Regio's die op een bepaald terrein
excelleren kunnen zo ook een (meer)waarde bieden voor andere regio's binnen
Europa. Noord-Nederland is hier op een goede manier mee bezig.
Aandachtspunten
o
Noord-Nederland zal zich binnen Europa sterk moeten profileren op
thema's als energie en vergrijzing.
o
Provincies en gemeenten moeten, naast de rijksoverheid, meer invloed
kunnen uitoefenen bij de totstandkoming van Europese regelgeving, zowel
richting Brussel als richting Den Haag.
o
Onderzoek de mogelijkheden die er zijn voor de provincies om een rol te
spelen bij het verkleinen van de afstand tussen Europa en de burger.
26
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
Financiën
De provinciale inkomsten en uitgaven staan – mede door de economische crisis onder grote druk. De komende jaren wordt vanuit het Provinciefonds minder
bijgedragen aan de provinciale begroting. Gelijktijdig is er op landelijk niveau
een beweging gaande om de opcenten op de motorrijtuigenbelasting te laten
vervallen en dit te vervangen door een ander systeem. Als de provincie deze
inkomsten niet meer heeft, wordt één van de belangrijke en autonome
(financiële) pijlers ontnomen. De ChristenUnie vindt dat de provincie moet
blijven beschikken over een eigen robuust belastinggebied omdat dit een
voorwaarde is voor het goed functioneren van een democratisch gekozen
bestuur.
De ChristenUnie vindt dat het provinciebestuur zich erg terughoudend moet
opstellen waar het gaat om het verhogen van de lastendruk voor de inwoners.
Efficiëntieverbetering moet een voortdurend proces zijn, onder andere om de
lastendruk binnen de perken te houden. Maar ook het aangaan van een
kerntakendiscussie maakt hiervan onderdeel uit. Om een sluitende begroting te
verkrijgen zal het provinciebestuur inzichtelijk moeten maken op welke wijze
volgens onderstaande trap gewerkt is:






Welke besparing door efficiencyverbetering mogelijk is.
Welke taken tot de kerntaken van de provincie behoren en welke niet
(of niet meer).
Welke voornemens uitgesteld of geschrapt kunnen worden en wat de
consequenties daarvan zijn.
Welke taken afgestoten kunnen worden en wat daarvan de
consequenties voor de inwoners zijn.
Welke taken / tarieven kostendekkend zijn of kostendekkend
gemaakt kunnen worden.
Op welke wijze de lasten voor de burgers zo laag mogelijk gehouden
kunnen worden.
De opcenten op de motorrijtuigenbelasting mogen geen sluitpost van de
begroting vormen waarmee naar believen tekorten kunnen worden gedekt. De
jaarlijkse aanpassing van de opcenten en andere tarieven moet plaatsvinden op
basis van heldere beslisregels. De ChristenUnie wil bij aanvang van de nieuwe
Staten- en collegeperiode de manier van omgang met de motorrijtuigenbelasting
in beleidsuitgangspunten vaststellen. De (meerjaren)begroting zal jaarlijks
sluitend moeten zijn. De begroting dient materieel in evenwicht te zijn, zowel bij
de structurele gelden als bij de ‘eenmalige’ gelden. Helderheid moet gegeven zijn
over het ‘meerjarenperspectief’, waarbij gemaakte keuzes in beginsel als
taakstellend moeten worden beschouwd. Structurele lasten moeten met
‘structurele middelen’ worden gefinancierd. De ChristenUnie geeft veel aandacht
27
Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015
aan de langetermijnaspecten van de begroting, zoals goede planning van
onderhoudbudgetten en degelijke investeringsramingen. In beleidsnota’s moet
helder worden vastgelegd wat de bedoeling is van provinciale financiële
ondersteuning en welke effecten van de subsidie verwacht worden.
Aandachtspunten
o Een sluitende (meerjaren)begroting die materieel in evenwicht is
o Het sluitend maken van de begroting volgens vastgestelde normen
o Een erg terughoudend beleid ten aanzien van lastenverhoging
o Bij nieuw beleid eerst ruimte zoeken in oud beleid, voordat structureel
extra middelen beschikbaar worden gesteld
o Een inzichtelijke begroting (informatiewaarde en leesbaarheid) voor burger
en Provinciale Staten
o Het benoemen van heldere en na te rekenen (kern)doelen in de begroting
o Het vooraf vaststellen van te verwachten effecten bij subsidieverstrekking
o Het driejaarlijks herijken van structurele subsidies op nut en noodzaak voor
de samenleving
o In het geval er teveel is begroot of dat er om een andere reden geld op
een post overblijft, gaat dat geld terug naar de algemene middelen; bij
behandeling van de eerstvolgende begroting komt dit geld weer
beschikbaar en kan het zijn plaats krijgen in een integrale afweging
28