Inhoudsopgave lesvoorbereidingen: Lesvoorbereiding Marieke Buiter Bladzijde 2 Lesvoorbereiding Nynke Pitstra Bladzijde 4 Lesvoorbereiding Majelleke Udo Bladzijde 6 Lesvoorbereiding Sanne Lut Bladzijde 8 Lesvoorbereiding Jantiene Barelds Bladzijde 10 Lesvoorbereiding Corien van Halm Bladzijde 12 Lesvoorbereiding Bernice Schipper Bladzijde 14 Lesvoorbereiding Angela van Oene Bladzijde 16 Lesvoorbereiding Mience Doornbos Bladzijde 18 Lesvoorbereiding Matthea Konijnenberg Bladzijde 20 Lesvoorbereiding Elize de Mots Bladzijde 22 Lesvoorbereiding Lisanne Hogeboom Bladzijde 24 Lesvoorbereiding Jeltje Dijkstra Bladzijde 26 Lesvoorbereiding Reina Vosselman Bladzijde 28 Lesvoorbereiding Marjan Burger Bladzijde 30 Lesvoorbereiding Laura van der Velde Bladzijde 32 Lesvoorbereiding Laetitia Zweers Bladzijde 34 Lesvoorbereiding Thamar Schonewille Bladzijde 36 Lesvoorbereiding Ellen van der Meulen Bosma Bladzijde 38 Lesvoorbereiding Anneke Kramer Bladzijde 40 Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Marieke Buiter 2b PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: Het Kompas Dronten 6 Vak/vormingsgebied: KG Remco Boter Vakdocent: Annemarie van der Krift Mentor: Datum: Periode: 16-052007 8 Opdracht: beeldbeschouwen Beginsituatie: - Evaluatie mentor/docent Nog niet gegeven De kinderen hebben nog niet eerder een les beschouwen gehad ze hebben wel eerder naar dingen gekeken met vragen als wat is het, wat valt op, wat is mooi… Als inleiding van een les. Doelstelling les (product/proces/vorming) - Wat kan anders: de kinderen werken in een groepje met de kijkwijzer de kinderen presenteren aan de rest van de groep wat ze voor antwoorden gevonden hebben a.d.h.v de kijkwijzer Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) - Eigen evaluatie: Wat ging goed: Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) leuk beeld aanbieden Afspraken Tijd Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Poster Escher. Intro 8 Ik hang het werk van Escher voor in de klas. De kinderen mogen er even naar kijken. Daarna behandel ik de volgende vragen: - wat komt er bij je op als je dit ziet? - Waar denk je aan? - Vind jullie het mooi en waarom? - Hebben jullie dit wel eens eerder gezien? Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Bekijken en antwoorden/ mening vormen Kern: Ik vertel de kinderen dat ze per groepje een aantal vragen krijgen die ze moeten maken. Ze moeten dat zo goed mogelijk proberen. Dan wil ik van elk groepje weten wat ze voor antwoorden hebben. Goed luisteren Dan deel ik de klas in groepjes, ik geef aan elk groepje een kleiner formaat van het schilderij. Ik deel de klas in 5 groepen en geef ze allemaal een stuk van de kijkwijzer. 20 Groep 1 Wat zie je allemaal? Welke vormen? En van welke materialen is het denk je gemaakt? Groep 2 Wat gebeurt er? Hoe zal de kunstenaar het gemaakt hebben? Met wat? Waarom zou de kunstenaar het zo gemaakt hebben en niet anders? Kan het wel anders? Hoe? Groep 3 Welke vormen zie je? Waarom zal de kunstenaar dat gedaan hebben? Kun je groepjes maken? Staan alle dingen er helemaal op? Groep 4 Waar op het schilderij is het licht/donker? Zijn er dingen die je vaker ziet? Zijn die dingen hetzelfde of toch iets anders? Groep 5 Voor wie is het gemaakt? Wie zou het kunnen gebruiken? Vind je het mooi? Waarom wel/niet? Zou je het zelf kunnen/willen maken? Waarom wel/niet? In groepjes gaan zitten Vragen van de kijkwijzer beantwoorden Overleggen en samen kijken De kinderen werken de vragen uit, ze verdelen eventueel onderling de taken. Na zo’n 10/15 minuten Belangrijkste punten verzamelen mogen de kinderen even bedenken wat ze willen vertellen voor de klas. Ik wil uit elk groepje namelijk weten welke vragen ze hadden en wat voor antwoorden ze hadden. 10 Afsluiting: De kinderen mogen vertellen Ik vertel ook wat ik ervan vind en waarom. We geven de poster een mooie plek aan de muur in het lokaal. Luisteren en antwoorden vertellen 6 kopieën ervan. 1 kijkwijzer waarvan je de vragen verdeeld over 5 groepen: 5 kijkwijzertjes Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Nynke Pitstra 2b PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: Het Krijt Assen 7a Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis R. Boter G. Peeneman Datum: Periode: Opdracht: Les beeldbeschouwing Egypte: de piramides en Sfinx van Gizeh Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: De klas bestaat uit 26 leerlingen. Ze hebben geen handvaardigheid of een andere les waarbij beeldbeschouwing aan de orde komt. Hier hebben ze dus nog helemaal geen ervaring mee. De kinderen weten wel wat piramides zijn en ze hebben ook wel eens gehoord van hiërogliefen. Wat ging goed: Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De leren kijken bewuster naar het beeld. Wat zien ze precies, hoe breng je dit goed onder woorden? Wat zou het beeld kunnen betekenen? Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) De kinderen genoeg tijd geven om na te denken over mijn vragen, niet te snel een beurt geven en niet te veel informatie weggeven. Afspraken 30/5/07 8 Lesvoorbereidingsformulier Tijd 5 min 25 min 10 min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Inleiding Ik vraag de kinderen wie wel eens wat over piramides gehoord heeft. Wie is er misschien zelfs in Egypte geweest? Wat kunnen ze hier allemaal al over vertellen? Hoe zien piramides eruit bijvoorbeeld, of weet iemand misschien nog iets anders te vertellen over piramides? Wie heeft al eens gehoord van de Sfinx, wat kunnen ze hier al over vertellen? Kern Ik laat de kinderen een afbeelding zien van de Sfinx, een piramide en 1 van de Sfinx met de piramides. Deze platen laat ik eerst rond gaan zodat de kinderen goed kunnen kijken. Daarna hang ik ze op het bord zodat de platen goed in beeld blijven. Ik vraag de kinderen wat ze precies zien op de afbeeldingen. Wat is opvallend? Wat komt er als eerste in je op? Wat zien ze precies aan de Sfinx? Dit is een nog niet zo bekend beeld voor de meeste kinderen. Wat stelt het voor, wat zou een betekenis van de piramide en de Sfinx kunnen zijn? Hierna gaan we beter kijken naar het beeld, wat zien de kinderen precies? Niet alleen de dingen die echt opvallen, maar ook de details. Waar zijn de beelden van gemaakt, wat zie je allemaal aan de vorm, de kleur, waarom zou het zo gemaakt zijn, hoe denk je dat het gemaakt is? Wat roept het beeld bij de kinderen op? Vinden ze de grootte eng, verbazingwekkend? Denk je dat het beeld je wat wil vertellen, wat dan? Wat denk je dat de maker jou wil vertellen? De Sfinx is waarschijnlijk lastig om te interpreteren. Hierbij help ik de kinderen wat op weg door wat voorbeelden te geven waarvoor het beeld zou kunnen zijn. Afsluiting Ik vraag de kinderen wat ze van de piramides en de Sfinx vinden. Vinden ze de beelden mooi, lelijk, indrukwekkend,interessant of misschien juist heel saai? Waarom vinden ze dit? Denk je nu anders over de beelden dan aan het begin? Waardoor komt dit? Wat zou je veranderen aan het beeld om het nog mooier/interessanter te maken? Ik vertel de kinderen dat ik wat boeken mee heb over het oude Egypte waar ook verhalen in staan over de piramides en de Sfinx en over nog andere hele interessante bouwwerken. Wie het leuk vind, mag deze boeken lezen als ze hun weektaak afhebben. PABO Leerlingactiviteiten Eigen ervaringen delen. Luisteren naar elkaar. Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen - Kijken naar de afbeeldingen. Vertellen wat opvallend is. Antwoord geven op de andere vragen die ik stel. Luisteren naar elkaar. Eigen mening vertellen en deze ook proberen te onderbouwen, dus niet antwoorden met ‘saai’ maar ook waarom. Luisteren naar elkaar. Afbeelding piramides Afbeelding Sfinx Afbeelding piramides en Sfinx van Gizeh Boeken over Egypte, de piramides en de Sinx. Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Majelleke Udo 2B PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Wegwijzer Nieuwleusen 6 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Remco Boter Jeannette en Rieks Datum: Periode: Opdracht: Beeldbeschouwen Met een klein groepje. Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: De kinderen hebben nog niet eerder aan beeldbeschouwen gedaan. Ze zijn hier niet bekend mee. Ook hebben ze nog niet eerder les gehad over de Grieken. Wat ging goed: Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De kinderen hebben aan het einde van de les een beeldbeschouwing gedaan. hierbij hebben ze kennis gemaakt met de Vijf kernvragen en hebben dit dmv een werkblad verwerkt. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Afspraken 8 Tijd Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Terugblik: We hebben het een poos geleden gehad over de Romeinen. De Romeinen leefden zo’n 2500 jaar geleden. Zij hebben veel in deze wereld bedacht. Wie kan er een aantal dingen noemen (waterwegen, bruggen enz.) Ook maakten de Romeinen veel kustwerken, maar eigenlijk hadden ze die ideeën niet van zichzelf. Voordat de Romeinen aan de macht kwamen, hadden de Grieken de macht. Ze hadden net als de Romeinen een groot gedeelte van de Wereld veroverd. Zijn maakten heel veel kunstwerken, hiervan zijn er niet veel meer bewaard gebleven omdat het al zo’n lange tijd geleden is. De Grieken waren van 2500 tot 400 v. Chr. aan de macht (zie kaartje) dit was hun gebied. Later hebben de Romeinen dit land veroverd maar hebben ze een heleboel ideeën van de Grieken afgepikt. De kinderen luistern naar het verhaal en Er zijn platen en boeken aanwezig van reageren op de vragen dit gesteld worden de verschillende kunstwerken door de leerkracht. Er is een kaartje van het griekse rijk Oriëntatie: Vandaag gaan we kijken naar kunstwerken van de Grieken. Wat is kunst eigenlijk? (op het bord Kunst woordweb maken, beeldhouwen, schilderkunst, architectuur) samen gaan we eens kijken naar deze platen, (verschillende platen van tempels, vazen, fresco’s en beelden en schilderingen, deze hangen op het bord. De kinderen luisteren naar de uitleg van de opdracht De werkbladen zijn vermenigvuldigd Uitleg: Wat je zometeen gaat doen: je zoekt een afbeelding uit die jij echt heel mooi vindt, of die je aanspreekt. Daarna ga je er heel goed naar kijken en maak je de vragen die op het werkblad staan. zelfstandig werken: de kinderen gaan bezig met het werkblad. Ik begeleid ze daarbij. Evaluatie: Na praten wat voor kunstwerken er gekozen zijn, wat heb je bekeken, wat maakt het zo bijzonder, wat vind je mooi aan het kunstwerk, zou je zelf ook wel zoiets willen maken Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen De kinderen maken zelfstandig het werkblad, dit mag in zacht overleg met de andere kinderen De kinderen verwoorde wat ze hebben gezien en geleerd. Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Sanne Lut P2B PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Rank Wezep 5 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Remco Boter Gerja Burger Datum: Periode: Opdracht: Beschouwingles geven over de Griekse stijl. Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: De klas bestaat uit 25 leerlingen. 1 leerling heeft ADHD. De klas heeft nog niet of nauwelijks gewerkt met kunstbeschouwing. De kinderen weten nauwelijks iets over de Griekse tijd. De kinderen kunnen in groepjes samenwerken. De kinderen hebben nog niet vaker met de 5 kernvragen gewerkt. Wat ging goed: Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De kinderen kunnen met behulp van de kernvragen hun mening geven over het Griekse kunstvoorwerp dat ze met hun groepje hebben uitgekozen. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Ik wil meer uit de kinderen halen, door veel te vragen en zoveel mogelijk door te vragen. Ik wil controleren door vragen te stellen, of de kinderen de opdracht hebben begrepen. Afspraken 23-05-‘07 3 Lesvoorbereidingsformulier Tijd PABO Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Inleiding: In mijn Griekse gewaad kom ik de klas binnen. Ik ben Calliope. Ik ben een Griekse vrouw. Mijn volk is een beroemd volk! En ik heb een reis door de tijd gemaakt, om jullie over mijn geweldige volk te vertellen! Ik vertel hen wat over het dagelijkse leven van de Grieken. Ik laat hen in de boeken een aantal kunstvoorwerpen zijn van de Grieken. De kinderen zitten aan hun tafel. Nodig: werkbladen, lakens, tefa’s, veel boeken over Griekse kunst. Kern: In de groepjes waarin jullie nu zit gaan jullie komen zo een aantal boeken te liggen. In de boeken kun je van alles over de Griekse kunst en de levens van de Grieken vinden. Jullie gaan het volgende doen. Samen met je groepjes bekijk je de boeken, je bladert het wat door, zodat je een beetje in indruk krijgt van de Grieken. Wanneer je dat gedaan hebt, ga jullie samen een kunstvoorwerp uitkiezen. Wie heeft er een idee wat dat kan zijn? een schilderij, een beeld.. Als jullie een Grieks kunstvoorwerp hebben gekozen, maken jullie er vragen bij . Deze staan op de opdrachtkaarten. (blad laten uitdelen) We lezen de vragen even door. Er zijn kijkvragen, nadenkvragen en vertel eens vragen. Wie kan mij vertellen wat nu de bedoeling is? Ze kijken en luisteren naar Calliope. De kinderen luisteren naar de instructie en stellen eventueel nog een vraag. vragenbladen uitdelen Boeken uitdelen, Als iedereen klaar is met de vragen, gaan we er met zijn allen naar kijken. De kinderen gaan in groepjes de boeken bekijken en de vragen beantwoorden. Ik loop rond om de groepjes te begeleiden. Aan de slag met hun groepje. Een kunstvoorwerp Afsluiting: Wat zijn jullie bij het doorbladeren allemaal tegengekomen over de Grieken? Vertellen over hun vondsten. Om de beurt komt er een groepje naar voren. Je laat zien wat jullie hebben uitgekozen. Je mag de antwoorden meenemen. Ik stel er een paar vragen over, maar misschien hebben jullie(de klas) er ook wel wat over de vragen of wat over te zeggen. Dan steek je gewoon je vinger op! We bespreken de kunstvoorwerpen. Vertellen over hun gekozen kunstvoorwerp. Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Jantiene Barelds 2b PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Arendsvleugel Ruinerwold 7/8 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Remco Boter Lenny Veenstra Datum: Periode: Do 26-04 8 Opdracht: Het verzorgen van een les kunstgeschiedenis over de Romeinse tijd. Beginsituatie: De leerlingen hebben nog nooit een les kunstgeschiedenis gehad, maar ze zijn wel heel kritisch en kunnen duidelijk hun mening weergeven over dingen uit hun naaste omgeving De leerlingen maken zelf wel vrij veel beeldende werken, maar dan voornamelijk op het 2d vlak; tekenen, verven en dit werk beschouwen ze wel. De leerlingen werken met geschiedenis met een methode, hierin hebben ze de Romeinse tijd al wel behandeld: wijzer door de tijd. Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Leuk dat je gebruik maakt van de computers, je laat veel voorbeelden zien en hierdoor wordt alles erg aanschouwelijk gemaakt en je merkt dat de kinderen hierdoor erg geboeid zijn. Wat ging goed: Wel lastig dat de kinderen in de klas de film moeten kijken, want dit leid de kinderen die zelfstandig aan het werk moeten best af, maar vanwege de computers is dit niet anders. Je zou misschien de kinderen naar één computer kunnen laten kijken en dan buiten de klas… - materialen goed van tevoren klaarliggen leerlingen wisten veel te vertellen over Rome en door de woordspin waren ze direct geactiveerd leerlingen waren enthousiast over de filmpjes en het maken van de speld beurten goed verdeeld; ook ll. die wat verlegen was, heeft veel gezegd! Het werkblad werkt goed bij de filmpjes. De leerlingen gaan hierdoor goed opletten en weten waar ze naar moeten kijken. Doelstelling les (product/proces/vorming) Aan het eind van de les kunnen de leerlingen zelf een product maken wat uit de Romeinse tijd stamt en wat te maken heeft met toegepaste kunst uit de Romeinse tijd, ze gaan namelijk een Romeinse speld maken. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Ik wil dat de leerlingen zich een beeld vormen van de Romeinse toegepaste kunst, doormiddel van een filmpje, een werkblad en naderhand een verwerkingsopdracht. Ik werk met een klein groepje leerlingen (6) en zorg ervoor dat de beurtruimte bewaard wordt. Wat kan anders: De verwerking is ontzettend leuk. De kinderen zijn enthousiast en tegelijkertijd maak je ook gebruik van techniek - Aangezien ik niet de hele tijd aanwezig kon zijn, heb ik niet alles gezien, maar je geeft een duidelijke instructie. Waar je wel op moet letten tijdens een technische instructie is dat sommige kinderen het lastig vinden om van een werkblad te werken en dat je tijdens de instructie leerlingen dingen ook mag laten doen, bijvoorbeeld een draad buigen met de tang. Zo ervaren ze dit namelijk direct en snappen ze je beter en kunnen ze later meer zelfstandig aan het werk. - Verder een prima les! Afspraken - computers stonden in de klas en we moesten dus de andere leerlingen “lastigvallen”, deze waren namelijk gewoon aan het werk het schuren duurde best wel lang van sommige ll. en was best lastig. Ll. starten de filmpjes niet allemaal tegelijk waardoor ik sommige ll. al eerder terug moest sturen naar lerarenkamer: wachttijd. Volgende keer iets ter overbrugging verzinnen. Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Qua organisatie moet ik meer rekening houden met de verschillende werktempo’s van de leerlingen… en ook bij de instructie meer rekening houden met verschillende manieren van instructie! (beeldend, verbaal etc.) Lesvoorbereidingsformulier Tijd 20min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Introductie: Woordspin over Romeinen. Wat weet je er nog van? De leerlingen vertellen wat ze nog van Rome herinneren; Laten zien van een (zelfgemaakte) Romeinse speld. Deze speld werd gebruikt als sieraad en om twee lappen stof aan elkaar vast te maken. Voorbeeld van Romeinse toegepaste kunst. De leerlingen luisteren en mogen vragen stellen en kijken ondertussen naar mijn computer. Ik heb van tevoren een groot wit vel papier op de muur hangen voor de woordspin. Ik heb zelf een voorbeeld van een Romeinse speld gemaakt en maak gebruik van een powerpoint waar ik allerlei mozaïeken, amfora’s en spelden van de Romeinse kunst op heb geprojecteerd. Toelichten toegepaste kunst + voorbeelden geven (plaatjes uit PPT gebruiken: mozaïek, amfora’s) Wat valt je op? wat zie je? waar van gemaakt? Hoe zou dit gemaakt kunnen zijn? Bestaat dit nog? Wat vind je ervan? 10 min PABO Kern: Elke leerling gaat achter een pc zitten en bekijkt een filmpje over de Romeinse tijd en dan over toegepaste kunst: Richtvraag voordat ze gaan kijken is: welke voorwerpen zie je die de Romeinen gebruiken? De leerlingen (6) gaan elk achter een pc zitten en bekijken de link. Ondertussen mogen ze op een papiertje schrijven welke voorwerpen ze allemaal zien. Ik heb van tevoren de vragen op een werkblad gezet.. De leerlingen bespreken hun bevindingen samen met mij. Ik heb een werkblad gemaakt waar vragen opstaan en waar ruimte voor invullen van de vragen is. http://beeldbank.schooltv.nl/hi/index.jsp?povo=po#u=1594,q=romein Naderhand: bespreking over Romeinse voorwerpen (dit zijn vragen werkblad): wat heb je gezien? Hoe zag dit eruit? Hoe zou dit gemaakt kunnen zijn Wat vind je ervan? Zou je het zelf nog kunnen gebruiken? Wat hebben wij nu nog? 20 min Slot: Zelf maken van een Romeinse speld, toegepaste kunst. Dit met behulp van werkblad (te vinden op onderstaande link!) Van tevoren even instructie over hoe je metaaldraad moet buigen met een tang! De leerlingen maken eerst een ontwerpschets, daarna mogen ze pas gaan buigen! http://www.technika10.nl/webwinkel/pdf/topopdrachten/RomeinseSpeld1.pdf De pc’s in de klas staan aan en de leerlingen gaan hier stil achterzitten, zodat de rest van de klas niet gestoord wordt bij het zelfstandig werken. Dit kan met koptelefoon. Naderhand gaan we weer naar de lerarenkamer voor de bespreking en verwerking. De leerlingen maken eerst een schets van de vorm die ze willen buigen en laten deze ter controle aan mij zien. Hij mag ook helemaal hetzelfde zijn als het werkblad, maar dit is niet verplicht. De leerlingen gaan zelf een voorbeeld van toegepaste Romeinse kunst maken door met een tang ijzerdraad te buigen. Ik heb van tevoren tangen klaarliggen en stukken metaaldraad . Ook heb ik potloden met A4 papier klaar. Er is schuurpapier aanwezig en ik gebruik de bezems uit de schoonmaakkast als buigmal. Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Corien van Halm 2b PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Rank Wezep 8 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Beeldende vorming (kunstgeschiedenis) Remco Boter Datum: Michel Palm Periode: 18-06-07 8 Opdracht: Geef een les kunstgeschiedenis. Beschouw een beeld uit de door jou gekozen stijl samen met je koppelgenoot. Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: De leerlingen hebben nog niet veel kunstgeschiedenis gehad. Wel is de methode van geschiedenis nu helemaal uitgewerkt, dus de basis met wat tijdsindelingen zullen de leerlingen wel bekend zijn. Ook hebben ze zelf met de crea-middagen wel veel dingen gemaakt, dus ze weten wel het een en ander af van beelden werken. Het groepje is druk aan de slag gegaan. Ze waren goed gemotiveerd, nadat ze hadden gezien dat er inderdaad nog veel te zien is hier van de Romeinen. Zelf wist ik ook niet dat het zo heel veel was! Wat ging goed: Doelstelling les (product/proces/vorming) De leerlingen waren gemotiveerd, ik zelf ook, ik vond het leuk om er mee te werken. Het is leuk om met eigen gemaakt materiaal en zelfbedachte lessen, los van de methodes, te werken. Het kost veel tijd, maar je krijgt er veel voor Je kan de leerlingen nog meer los laten, maar doordat je terug, omdat het eens een keer wat anders is dan een klein groepje had, was het ook makkelijk om bij ze normaal! te blijven. Maar ze kunnen zelf ook heel veel! Er was niet veel tijd om dingen op te zoeken, maar ze hebben uiteindelijk wel wat op het internet kunnen vinden. I.v.m. de musical is er weinig tijd voor dit soort dingen, jammer! Je kunt er heel veel kanten mee op! Wat kan anders: Deze bewustwording laten vastleggen op een creatieve manier. Er is weinig tijd zo voor aan het einde van groep 8 in het jaar, voor dit soort opdrachten. Ook staat de opdracht zo los van het geheel van het jaarrooster van de groep. Jij komt daar aan met je zelfbedachte lesje. Ik bedoel daar mee te zeggen, dat het niet goed aansluit op de dingen waar de leerlingen op dat moment mee bezig zijn. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Duidelijke eisen aan de leerlingen stellen, zodat ze weten wat ze van mij verwachten en wat ik van hen verwacht. Ik moet ze behoorlijk vrij laten, dus ze moeten een indirecte structuur hebben, waarmee ze aan de slag kunnen. De leerlingen moeten ook gemotiveerd worden van het inleidende gesprek dat ik ga voeren. Eerder in het jaar met dit soort dingen beginnen en er dan ook meerdere aansluitende lessen over geven. Je kunt het enorm ver uitbreiden! Erg leuk als thema week bijvoorbeeld! De kinderen bewust maken van alle dingen die wij in het hedendaagse leven nog gebruiken van wat de Romeinen allemaal gemaakt hebben. Afspraken Lesvoorbereidingsformulier PABO Tijd Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen 4 min Inleiding: Kijken naar filmpje Filmpje Beamer Internet op de laptop Laptop Illustratie stadsplattegrond Illustratie openbaar wc Illustratie insulae A2 vellen Computers voor de lln Printers Tijdschriften Scharen Lijm Potloden Verf Kwasten A4 vellen Filmpje van de beeldbank rumules en remus. (ontstaan van Rome) 5 min Startgesprekje hoe is dus Rome ontstaan? Hoe heten dit soort verhalen, wat verzonnen kan zijn door mensen en door de jaren heen? Een mythe… Wie kent er nog meer mythes? Wie kan er dingen benoemen die we nu nog terug zien en gebruiken wat door de Romeinen is gemaakt? Wat vind je daar van? Is het handig als wij zoveel daarvan gebruiken? Waarom zijn we zelf niet zo creatief? 15 min We gaan het hebben over hoe de steden van Rome eruit zagen in de tijd van het Romeinse Rijk. Kijken naar de plaat met het ruitjespatroon. Vervolgens naar de huizen insulae en dan naar de openbare toiletten. De plaat met ruitjespatroon ziet er voor ons wel bekend uit. In welk werelddeel gebruiken ze ook wel deze patronen? Ok… New York, bijvoorbeeld! Wie kent er een schilder die dat ook gebruikte in zijn stijl? Mondriaan… Voorkennis activeren over Rome Kijken naar stadsbeeld van Romeinse steden Muurkant maken en een Verwerking jullie maken een muurkrant over de dingen die de Romeinen gemaakt hebben schildering in de stijl van middag en wat wij nu ook nog steeds gebruiken. Je moet het Internet gebruiken. Plak zoveel Mondriaan mogelijk illustraties op en maak er een vrolijk geheel van. Vervolgens als je klaar bent, maak je een schilderij net zoals Piet Mondriaan, zorg dat het ruitjespatroon van de Romeinse steden terug te vinden is! 2X Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Bernice Schipper 2B PABO 2e jaar Vak/vormingsgebied Kunstgeschiedenis : Vakdocent: Remco Boter Mentor: Stageschool: Plaats: Groep: Datum: Periode: 8 Opdracht: Les: Beeldbeschouwen Beginsituatie: De kinderen hebben nog geen lessen gehad waarbij ze iets op deze manier moesten gaan bekijken. Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Wat ging goed: Wat kan anders: Doelstelling les (product/proces/vorming) - De kinderen leren op een andere/ kunstzinnige manier naar een beeld te laten kijken. De kinderen kunnen de verschillende aspecten van het beeld dat ze zien beschrijven. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Tijd Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Leerlingactiviteiten Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Oriëntatie: Ik laat de kinderen een aantal foto’s zien die te maken hebben met de gotiek. Hierbij gaat het om Ik vraag de kinderen hier goed naar te kijken en dan vraag ik ze of ze dingen zien die in beide afbeeldingen hetzelfde lijken. Ik vraag de kinderen ook te kijken of ze verschillen zien. Ik laat de kinderen een afbeelding zien van de Notre Dame en ook een gebouw uit deze tijd (moderne architectuur). Hierbij moeten de kinderen ook weer kijken naar de verschillen. Deze keer zullen ze meerdere verschillen aangeven. Ook kijken we of we overeenkomsten kunnen vinden. Samen met de kinderen kijk ik naar een aantal foto’s. Hierbij kijken we naar het standpunt van de maker en de inval van het licht. Ook het licht contrast komt aan de orde. Uitleg: De kinderen krijgen allemaal per groepje 2 platen met daarop een gebouw en een schilderij. De kinderen kijken naar de volgende punten: - Licht val. - Kleur gebruik. - Licht/ donker contrast. - Standpunt van de maker. De kinderen krijgen een kijkwijzer waar nog meer manieren op staan om naar een beeld te kijken. De kinderen krijgen een papier om aantekeningen te maken. (Er schrijft hier 1 kind). Uit elk groepje wijs ik straks een woordvoerder aan, die vertelt dan aan mij wat het groepje heeft opgeschreven. Zelfstandige verwerking: De kinderen gaan nu zelfstandig in hun groepje naar de beelden kijken. Hiervoor krijgen ze 20 minuten. Evaluatie: Ik wijs uit elk groepje een woordvoeder aan die het woord voert voor het groepje. Ik schrijf zelf mee op het bord, zodat de verschillen goed duidelijk worden tussen de groepjes. (Als deze er zijn). Tenslotte vraag ik aan de kinderen wat hen opviel aan beide schilderijen (kenmerken van de gotiek: veel kleur, landschap komt naar voren, veel mensen) Lesvoorbereidingsformulier Angela van Oene 2B Student: Klas: PABO 1e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Nassauschool Hattemerbroek 7/8 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Remco Boter Evalien Datum: Periode: 25-04-07 8 Opdracht: Les: beschouwen Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent In groep 7 zitten 11 leerlingen. De gemiddelde leeftijd van deze (Mijn mentrix heeft niet veel commentaar kunnen geven, omdat klas is 10 jaar. zij les gaf aan de andere leerlingen. Af en toe kwam ze kijken) In groep 8 zitten 17 leerlingen met een gemiddelde leeftijd van 11 jaar. De voorbereiding was goed. De leerlingen luisterden aandachtig naar je. Soms waren de leerlingen afgeleid: hoe De leerlingen uit groep 7/8 komen binnen school nauwelijks krijg je hun aandacht weer te pakken? met kunst in aanraking. Ze hebben wel een keer een thema over kunst gehad. Dat sprak de leerlingen erg aan. Ze hebben Leuke les! toen allerlei kunstwerkjes gemaakt. Eigen evaluatie: Wat ging goed: De leerlingen waren enthousiast. Ze hadden zoiets nog niet vaker/ vaak gedaan. De voorbereiding was goed. Buiten school komen ze regelmatig in contact met kunst. De meeste kinderen hebben wel eens een museum bezocht. Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De kinderen weten aan het eind van de les: De organisatie kan de volgende keer beter. Ik had niet echt een geschikte plek gevonden om met de leerlingen te beschouwen. Ik zat namelijk in de gang, omdat alle andere ruimtes bezet waren. Hierdoor werd het soms onrustig en waren de leerlingen afgeleid. Op deze 2 doelen wil ik mij richten: wat kijken precies is wat beelden met je kunnen doen - wat je precies ziet hoe je iets kunt zien Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Overzicht over de groep als geheel Afspraken PABO Lesvoorbereidingsformulier Tijd Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak 5-10 min. Inleiding Ik voer deze opdracht met een klein groepje kinderen uit (5 kinderen). Tijdens een inleidend gesprekje laat ik een ouderwetse telefoon zien en een mobiele telefoon. De leerlingen mogen er eerst goed naar kijken. Vervolgens stel ik vragen als: welke verschillen vallen je op? – hoe komt dat? – Wat is daar het gevolg van?- Waarom zou de maker het zo gemaakt hebben? 30 min. Kern Leerlingactiviteiten Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen De leerlingen kijken goed naar de telefoons en beantwoorden de vragen Ik laat 2 afbeeldingen zien (schilderijen uit de gotiek, www.kunstkennis.nl, www.kunstkennis.nl members.lycos.nl/guiver/newpage22.html) (zie onderwijsleermiddelen). Deze schilderijen heb ik op A3 formaat gekopieerd. Ik stel vragen aan de hand van een kijkwijzer: wat valt je op, wat is je eerste indruk? Wat stelt het schilderij voor? Wat zie je allemaal, hoe ziet het eruit? Wat roept het schilderij bij je op? Wat vind je ervan en waarom? 10 min. Als ik ze beide heb bekeken met de kinderen laat ik de schilderijen tegelijk zien. Vervolgens stel ik vragen als: welk schilderij spreekt je meer aan en waarom? Wat zijn de verschillen tussen de schilderijen? Wat zijn de overeenkomsten tussen de schilderijen? Afsluiting Ik stel vragen aan de hand van de doelen. Ik vraag of iemand mij kan uitleggen wat kijken/ beschouwen nou precies is en wat beelden met je kunnen doen. Tenslotte vraag ik aan de kinderen wat hen opviel aan beide schilderijen (kenmerken van de gotiek: veel kleur, landschap komt naar voren, veel mensen) De leerlingen kijken gericht naar beide schilderijen aan de hand van vragen members.lycos.nl/guiver/newpage22.h tml De leerlingen vergelijken beide schilderijen met elkaar De leerlingen trekken conclusies Beide schilderijen op A3 formaat Kijkwijzer Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Mience Doornbos 2b PABO 1e jaar Stageschool: Plaats: Groep: 6 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Datum: Periode: Opdracht: beeldbeschouwen Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Het is een groep van 15 leerlingen. Eigen evaluatie: Wat ging goed: De kinderen weten wat een schilderij is. Ze weten dat je een schilderij met verschillende materialen kan maken, denk hierbij aan potloden, houdskool, verf, enz. De kinderen kunnen informatie verwerven op het internet. Doelstelling les (product/proces/vorming) vorming Wat kan anders: De kinderen leren waarom Michelangelo zo beroemd is. De kinderen leren dat hij in de renaissance veel schilderijen heeft gemaakt. De kinderen leren gericht te kijken naar het beeld door te werken met een vragenlijst De kinderen werken samen in groepjes van 3 á 4 personen De kinderen leren een muurkrant te maken en deze te presenteren Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Rust creeren en houden tijdens de les Samenwerken in goede banen leiden Overzicht houden tijdens de les Afspraken 8 Lesvoorbereidingsformulier Tijd In min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak 10 Inleiding: De kinderen zitten in de klas. Ik vertel vanuit de rol als Michelangelo. Ik vraag de kinderen naar mijn beroep terwijl ik een schilderij aan het maken ben. Dan vertel ik kort wie ik ben en waarom veel mensen mij kennen en waarom mensen mijn werk na willen maken. 50 Kern: Ik heb 4 schilderijen meegenomen die ik gemaakt heb. Die schilderijen hebben allemaal een naam. Maar die ben ik vergeten…. Ook een aantal andere aspecten ben ik kwijt over de schilderijen. Jullie moeten mij helpen om antwoorden te vinden op de vragen die ik heb. Hierbij mag je op internet kijken, in boeken uit de mediatheek kijken en je eigen kennis gebruiken. Als je de vragen hebt gemaakt, maak je een mooie poster van alles. Het schilderij komt in het midden en de vragen met de antwoorden komen er omheen te staan. Deze poster presenteer je dan aan de klas, daarna hangen we hem in de klas op. Zo kan ik en kunnen jullie altijd nog even kijken over hoe het ook al weer zat met die schilderijen. PABO Leerlingenactiviteiten De kinderen denken na over welk beroep ik uitoefen. De kinderen krijgen een vogelvlucht van wie Michelangelo was. De kinderen weten wat de opdracht is. De kinderen zijn aan het werk in groepen. Hier en daar begeleid ik groepen. De kinderen gaan zelfstandig aan het werk met het beantwoorden van de vragen op het formulier. Ik loop rond om te kijken hoe het samenwerken verloopt en geef hier en daar feed-back. Afsluiting: De kinderen presenteren hun poster aan de rest van de groep. De kinderen presenteren hun werk aan de groep Evaluatie: Hoe ging de samenwerking? Zijn jullie er uit gekomen? Welke zoekmiddelen hebben jullie gebruikt? De kinderen kijken terug naar eigen functioneren. 25 (de presentatie kan in een tweede les worden gehouden) Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Verkleed gaan Platen mee Vragenlijst mee Computers zijn vrij Mediatheek is vrij Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Matthea Konijnenberg 2b PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: Passe-partout Apeldoorn 5 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis r. boter R. Smid Datum: Periode: Opdracht: geef een les beeldbeschouwen Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: De kinderen hebben nog nooit een les beeldbeschouwen gehad. In mijn groepje krijg ik alleen de kinderen van groep 5. Dit zijn 8 kinderen. Wat ging goed: Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: Proces Ik wil dat de kinderen in mijn les gericht kijken naar de 2 schilderijen. Ik wil dat de kinderen in mijn les, door erover te praten, de diepere laag in het schilderij te zien. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Dat ik de kinderen betrokken houdt bij de schilderijen door veel vragen te stellen. De tijd in de gaten houden, dit door een horloge neer te leggen en vaak te kijken of ik nog binnen de tijd zit en op te schrijven hou lang ik erover gedaan heb. Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Afspraken 8 Tijd 3 min 1 min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Inleiding: Vertellen Luisteren Ik neem mijn laptop mee naar school. Daar staan de 2 schilderijen op. Via een beamer komen ze groot op het bord. Wie is er wel eens naar een museum geweest? Kern: Orientatie Vandaag gaan we kijken naar 2 schilderijen. Uitleg We gaan zo eerst even kijken, daarna stel ik een paar vragen en gaan we over het schilderij praten. 2 x 10 min 4 min Gesprek Wat valt je op, wat is je eerste indruk? Wat zie je? Wat is het? Waar is het van gemaakt? Hoe is het gemaakt? War roept het kunstwerk bij je op? Wat vertelt het beeld je? Hoe en waarom zie je dat? Wat stelt het voor? Wat wil de maker vertellen? Voor wie zou dit zijn gemaakt? Wat vind je ervan en waarom? Is je mening, nu j e er langer en beter naar kijkt, veranderd? Hoe komt dat? Wat zijn de verschillen en overeenkomsten van de schilderijen? Luisteren Luisteren Vertellen Luisteren Kijken Denken afsluiting: evaluatie Hoe ging het? Hoe vonden jullie het om eens dieper naar een schilderij te kijken? Vertellen Luisteren terug en vooruitblik wat vonden jullie ervan? Zouden jullie nog eens zoiets willen doen? Vertellen luisteren Lesvoorbereidingsformulier PABO Student: Elize de Mots Stageschool: De Kring Vak/vormingsgebied: Klas: 2B Plaats: Zwolle Vakdocent: Groep: 3 Mentor: kunstgeschiedenis Remko boter Datum: Periode: Opdracht: kunstgeschiedenis, koe in de klas Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Wat ging goed: Groep 3 gaat volgende week naar de kinderboerderij. De leerkracht heeft gevraagd of ik iets met de boerderij wilde doen. Ik heb gekozen voor een les beschouwen. Het beschouwen van koeien, schilderijen, beelden, foto’s. De kinderen hebben gegeten en gedronken en gaan op hun eigen plek zitten. Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De kinderen leren het beschouwen van (koeien) beelden die te zien zijn op de pp door middel van het beantwoorden van de gestelde vragen. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kern competenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Afspraken Inleiding: Vanmorgen verhaal gelezen over Mama Moe op de schommel. Kindern vind het spannend, er staat een beemer in de klas. Vertel dat ik platen laat zien en dat we daar over gaan praten. Eerst kijken we goed naar de plaat. Dan stel ik een vraag die jullie mogen beantwoorden. Aan het einde van alle foto’s ga ik jullie vertellen waarom we die foto’s nou allemaal bekeken hebben. Kern: . . Vragen die gesteld kunnen worden: Wat is het een foto, schilderij? Is er iets dat je opvalt? Wat zie je, wat is het voor kunstwerk? Wat is er afgebeeld? Wat doen ze? hoe is het gemaakt? Waarmee is het gemaakt verf, potlood of iets anders? Wat kun je vertellen over de kleuren? Wat kun je vertellen over de vormen? Wat denken, willen voelen de dieren? Wat voor sfeer roept het op, hoe kijkt de koe? Zou het in werkelijkheid ook zo zijn? Wat niet wat wel? De schilder wat wil die dat je denkt over het schilderij, bang, vrolijk? Als jij een koe zou maken hoe zou jij dat dan doen? Ik wil van vier kinderen weten welke koe ze het mooiste vonden en waarom En van vier kinderen welke ze niet mooi vonden en waarom Wij gaan vrijdag een koe kleien. De koe moet heel erg op een koe lijken. Als de klei droog is, gaan we er figuren in schilderen die niet perse iets met koeien te maken hoeven hebben. Net als de laatste foto’s die je hebt gezien. Ik ruim de spullen op jullie mogen je taalboek voor je pakken blz.36 Slot Inleiding: Luister Kern: kijken luisteren beschouwen beantwoorden vragen stellen vragen Afsluiting: luisteren naar de opdracht taalboek blz. 36 Inleiding: boeken mee voor vrijdag vertellen wat we gaan doen Kern: power point beemer vragen Afsluiting: opruimen taalboek blz 36 Lisanne Hogeboom 2B Student: Klas: Stageschool: Plaats: Groep: De zevensprong Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstvorming Datum: Periode: Opdracht: Geef een beschouwingles Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Wat ging goed: Groep: 3/4 Aantal l.l: 4 leerlingen -- De leerlingen kijken na een tekenles of handvaardigheidles gericht naar hun werkstuk. Beschouwing Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De kinderen oefenen met gericht leren kijken naar een beeld doordat ik vragen stel die bij het beeld passen. De kinderen leren te praten over een beeld door naar de kleur en de vorm te kijken. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) - - Ik let op mijn tijdsplanning door een schema te maken van de tijd die ik nodig heb voor mijn les en hierbij let ik op of ik binnen een bepaalde tijd een les kan uitvoeren. Ik sluit met mijn les aan bij de beleveniswereld van het kind. Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Afspraken Tijd 3 min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Inleiding: Verschillende plaatjes van de De kinderen vertellen, luisteren en praten nachtwacht internet zie mee. beschouwingverslag. Kijken naar het schilderij de nachtwacht van Rembrandt. Kernvraag 1: wat is je eerste indruk. Wie wil er iets over vertellen? Kern: Kijken naar het beeld met behulp van de kernvragen. 7 min Wat zie je? Wat voor kleuren zie je in het schilderij? Hoe ziet de man vooraan eruit? Welke man ziet er vrolijk uit en welke chagrijnig? En hoe zie je dat en waarom denk je dat? Wat hebben sommige mannen in hun handen vast? Etc. Wat betekent het? Welke man valt op? En welke persoon zie je niet zo goed? Wat voor werk zouden deze mannen hebben? Waar zie je dat aan? Denk je dat de mannen belangrijk zijn? En waarom? Hoe weet je dat? Ik zie een man met een trom in zijn hand waarom zou hij daar op spelen? Waarom denk je dat?Etc. 5 min Afsluiting: De kinderen vormen een mening Als je een stukje van het schilderij zou uitvergroten welk stukje zou je dan kiezen? En waarom? Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Rembrandt: Doe boek voor kinderen (OWP) plaat van de nachtwacht Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Jeltje Dijkstra 2b PABO 1e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De K.Norelschool Epe 2 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis R.Boter R.Schmidt Datum: Periode: Opdracht: beeldbeschouwen Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent De kinderen hebben wel ervaring met het kijken naar platen, bijvoorbeeld naar een praatplaat, plaatjes over thema’s die de juf behandelt etc. Eigen evaluatie: Wat ging goed: In de groep zitten 24 leerlingen, deze opdracht voer ik met een groepje van 6 leerlingen uit, tijdens een werkles. Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: Na deze les kunnen de kinderen naar twee verschillende schilderijen kijken en vertellen wat de verschillen zijn in schildertechniek. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Tijdens het gesprek niet afdwalen op een subonderwerp, maar het hoofdonderwerp vast blijven houden. Afspraken 30-05-07 8 Lesvoorbereidingsformulier Tijd 5 min. Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak 15 min. Ik ken schilders die hele mooie schilderijen hebben gemaakt. Bijvoorbeeld Vincent van Gogh, misschien hebben jullie daar wel eens van gehoord. Hij schilderde dit schilderij ( ik laat een grote afbeelding uit het boek van de mediatheek van Windesheim zien waar afbeelding van het schilderij de zonnebloem van vincent van gogh in staat) Zien jullie ook verschillen tussen dit schilderij en het schilderij wat ik jullie net liet zien (ik haal het schilderij er weer even duidelijk bij) Welke verschillen (verschillende kleuren, bloemen, etx) Op welk schilderij kun je de bloemen heel duidelijk zien?, zie je alle blaadjes heel erg goed en kun je bijna lezen wat er op de vaas geschreven staat? Juist bij het eerste schilderij! Dit komt omdat Vincent van Gogh niet gedetailleerd schilderde. Hij schilderde wat hij zag maar hij ging niet op de details in. Hier heb ik iets maar wat zou dit zijn? (ik hou de afbeelding van de zonnebloem erbij)(in mijn hand heb ik een stukje uit de zonnebloem vergroot) juist dit is een stukje uit het schilderij maar dan vergroot! Wat valt je hieraan op? Ja het zijn gewone strepen met de kwast gemaakt he. Zo heeft Vincent van Gogh het schilderij gemaakt door met verschillende kleuren strepen neer te zetten op het schilderij. (voor de vergrote afbeelding zie op www3.vangoghmuseum.nl/vgm/mmbase/images/7454 ) Als jullie een schilderij zouden gaan maken, wat zouden jullie dan schilderen? Zouden jullie alles schilderen wat jullie zien, dus als je deze plant uit de vensterbank na zou verven de verschillende kleurtjes van dit blad ook verven? Of zou je het net zoals vincent en andere schilders die jullie nu hebben gezien het allemaal wat gemakkelijker verven, dit blad gewoon groen verven en niet die gele strepen die je hier in dit blad nog zien? Waarom? Wat vinden jullie mooier, dit schilderij van mijn opa die alles heel precies heeft nageschilderd? Of dit schilderij van Vincent die ook wel een bloem heeft geschilderd maar het bij een paar kleuren laat. Zelfstandige verwerking Jullie mogen iets uit deze klas naschilderen. Bijvoorbeeld deze bloembak met de bloem erin of het bord, en dan mag je zelf weten of je het 1 kleur of een paar kleurtjes doet. Of dat je zo precies mogelijk het naschildert met meerdere kleuren. Wat jou heel mooi lijkt mag je schilderen. 6 min. Leerlingactiviteiten De kinderen kijken naar de schilderijen/afbeeldingen en luisteren. Weet je wat ik laatst op zolder bij ons thuis vond? Een heel mooi schilderij, kijk maar! (ik laat een schilderij zien Ze beantwoorden vragen die worden waar een vaas met bloemen opstaat die mijn opa heeft geschilderd., mijn opa schildert heel gedetailleerd) Wat zien jullie op dit schilderij? Ja inderdaad, een vaas met bloemen. Wie van jullie heeft ook wel eens iets geschilderd gesteld door de juf en ze mogen zelf hun eigen inbreng geven in het gesprek met verf? Wat heb je toen geschilderd? dat zal ontstaan na enkele vragen hebben gesteld. Oriëntatie Kern 10 min. PABO Evaluatie De schilderijen zijn klaar. Elke leerling vertelt wat hij heeft geschilderd en vertelt daarbij of hij details op het schilderij heeft geverfd of juist niet. Daarna worden de spullen opgeruimd en hang ik de schilderijen aan de waslijn in de klas. De volgende werkles mag een ander groepje deze “opdracht” doen. We draaien net zolang dan door tot ik alle groepjes heb gehad. Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Materialen: afbeeldingen van verschillende schilderijen van impressionisten vergroting uit het schilderij de zonnebloem van Vincent van Gogh. 6 vellen papier verf kwasten schorten eigen schilderij van thuis waslijn om schilderij van de kinderen aan te hangen als het klaar is. Lesvoorbereidingsformulier Reina Vosselman P2b Student: Klas: PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: K.Norelschool Epe 6 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Remco Boter Mattine Koetsier Datum: Periode: Opdracht: Les beeldbeschouwing Impressionisme Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Wat ging goed: De kinderen hebben vaker schilderijen gezien van dichtbij (uitstapje naar de ring in epe) Ze weten dat schilderijen 2-dimensionaal zijn. Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: Na deze les kunnen de kinderen vertellen wat voor impressie ze krijgen bij verschillende schilderijen. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) - Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) De kinderen enthousiast houden De kinderen begeleiden bij het beschouwen. Afspraken Mei 2007 8 Tijd 5 min 7 min 10 min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Oriëntatie Wie heeft er wel eens een schilderij gezien? En wat vond je daarvan? – even een algemeen rondje houden waarin iedereen kan vertellen Kern. Wie heeft wel eens gehoord van impressionisme? Wie wil wat vertellen daarover? Wat denk je dat het is? Ik vertel over impressionisme en dat een schilderij een bepaalde impressie uitstraalt. Ook vertel ik kort(!) over de stijl van impressionisme en hoe en wat de impressionisten schilderde. Begeleide inoefening Ik laat een plaat zien van de zonnebloemen van Van Gogh. Wat vinden jullie ervan? Waar denk je aan als je dit ziet? Wat straalt het uit? Ik laat veel uit de kinderen komen. Leerlingactiviteiten De leerlingen luisteren naar mijn uitleg en vertellen over hun ervaring. De leerlingen vertellen en luisteren naar elkaar en mij. De leerlingen vertellen wat ze van het schilderij vinden Je gaat zo per tweetal op de computer een schilderij opzoeken op het internet die door een impressionist is gemaakt. Schrijf op wat je ervan vind, door wie het gemaakt is, wat voor gevoel je erbij krijgt, of er schaduw inzit, etc… De leerlingen luisteren naar mijn uitleg. 10 min Kern De kinderen gaan in tweetallen op de computer op zoek naar een schilderij. De leerlingen gaan op de computer opzoek naar informatie 7 min Verwerking De kinderen laten hun schilderij aan de klas zien en vertellen wat ze erover hebben gevonden. Ik vraag vooral naar de impressie die ze erbij hebben aangezien dit erg belangrijk is. De leerlingen laten zien wat ze gevonden hebben. 10 min Afsluiting De leerlingen luisteren naar wat de Ik laat ze kort zelf een schilderij tekenen van iets wat een bepaalde impressie wekt. Evt. kan hiermee doorgewerkt bedoeling is en maken een tekening. worden bij een handvaardigheidles. Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Voorbereiding; Plaatje van de zonnebloemen van Van Gogh 10 computers Papier Potloden Evt nog een schilderij. Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Laura van der Velde 2B PABO Stageschool: De Triangel Plaats: Emmeloord Groep: 8 Vak/vormingsgebie Kunstgeschiedenis d: Vakdocent: Remco Boter Mentor: Ineke Hoekstra Datum: Periode: 8 Opdracht: Kunstgeschiedenis: een les kunst beschouwen binnen het surrealisme Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Wat ging goed: De leerlingen hebben weinig lessen kunst beschouwen gehad. Als ze kunst beschouwen gaat het namelijk alleen maar over wat ze zelf maken. Nabeschouwen dus eigenlijk. Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: Aan het einde van de les weten de kinderen dat kunst een bepaald beeld bij je kan oproepen en dat dat beeld voor iedereen weer anders is. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Ik ga er deze les op letten dat ik elk kind aan het woord laat komen. Dus niet alleen het kind dat altijd praat. Ik ga dit doen door de kinderen omstebeurt om hun mening te Afspraken vragen zodat alle kinderen betrokken zijn. Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Lesvoorbereidingsformulier Tijd 7 min 3 min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Leerlingactiviteiten Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Ik neem een groepje (ongeveer 4 kinderen) mee de klas uit om mijn les kunst beschouwen te gaan uitvoeren. De leerlingen gaan met mij mee. Beeldmateriaal: - plaatjes van www.google.nl - het boek ‘’Alles Dali’’ Ik houd eerst een inleidend gesprekje over kunst in het algemeen. De volgende vragen komen aan bod: - Wat is kunst? - Welke verschillende soorten kunst zijn er? - In welke musea ben je zelf geweest? - Wat zag je daar? - Vond je het mooi? - Wat vind je het mooiste om te zien? De leerlingen beantwoorden de vragen die ik stel. Ik leg uit dat er binnen de kunst verschillende stromingen zijn. Ik zeg dat wij het vandaag De leerlingen bekijken de gaan hebben over het surrealisme. Ik leg uit wat deze kunststroming inhoud. Ik laat een paar plaatjes die ik laat zien uit het voorbeelden van het surrealisme zien uit het boek ‘’Alles Dali’’ zodat de kinderen een idee boek. ervan krijgen. 10 min Ik laat de kinderen een grote afbeelding zien van het schilderij ‘’The Persistence of Memory’’ (horloges die smelten). Samen beantwoorden we de volgende vragen: - Wat valt je op als je dit schilderij ziet? (spontane reactie) - Wat is het, wat zie je allemaal? - Hoe ziet het eruit? - Hoe is het gemaakt en waarom zou het zo gemaakt zijn? - Wat vertelt dit beeld? Waar zie je dat aan? - Wat vind je er van en waarom? 15 min Ik doe dit zelfde met nog een aantal schilderijen. - René Magritte: La Condition Humaine - Max Ernst. L'Ange du foyer ou Le Triomphe du surréalisme Bij deze kunstwerken behandel ik dezelfde vragen. 4 min PABO Nadat we deze schilderijen behandeld hebben stel ik de leerlingen vragen over de overeenkomsten tussen de schilderijen. De leerlingen kijken naar het plaatje en proberen de vragen die ik stel te beantwoorden. De leerlingen kijken naar het plaatje en proberen de vragen die ik stel te beantwoorden. De leerlingen zoeken overeenkomsten tussen de schilderijen. Hierna gaan we weer terug naar de klas. De leerlingen gaan mee terug naar de klas. Literatuur: - www.digischool.nl - bijlage uit de reader Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Marjan Burger 2b PABO 1e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Kring Apeldoorn 7 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Datum: Periode: Opdracht: Beeldbeschouwing Surrealisme Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: De kinderen weten dat er verschillende kunststromingen bestaan. Ze weten nog niet wat het Surrealisme is. De kinderen hebben nog niet zo veel ervaring met beeldbeschouwen. Wat ging goed: Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De kinderen kijken naar verschillende beelden. Ze omschrijven wat ze zien. Ze denken na over wat de betekenis zou kunnen zijn van de beelden. de kinderen vergelijken de beelden, benoemen overeenkomsten en verschillen. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Afspraken 8 205-10-05 Lesvoorbereidingsformulier Tijd Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak PABO Leerlingactiviteiten Inleiding Ik vertel wat over het surrealisme. Het is ontstaan in 1924. In het surrealisme is Luisteren, kijken en vragen droom heel belangrijk, ze noemen dat het onderbewuste. De schilderijen die we stellen. vandaag bekijken zijn ook met invloed van dromen gemaakt. de schilderijen zien er heel echt uit, maar de voorstelling kan niet echt. Je ziet dus een droom die is geschilderd alsof het werkelijkheid is. Als intro laat ik nog een stukje van een klokhuis aflevering zien. Een aflevering over de kunstenaar Dali. Kern De kinderen werken in drietallen. Elke drietal krijgt 2 schilderijen uit het Kijken, beschouwen, vragen surrealisme. Steeds twee drietallen hebben dezelfde afbeeldingen. stellen, vragen beantwoorden, Samen werken ze de vragen van de kijkwijzer af. Één van de drie noteert kort de schrijven, mening geven. antwoorden, zodat we er later klassikaal nog even op terug kunnen komen. Aan het eind kiest elk kind één van de twee schilderijen uit, en geeft daar zijn mening over. Deze mening schrijft hij op, met goede argumenten erbij. Afsluiting We lopen klassikaal nog even de werken langs. Elk kind leest zijn menig voor. Alle Luisteren, kijken, vragen uitgewerkte kijkwijzers, de plaatjes en meningen komen in een boekje. De stellen, vragen beantwoorden, kinderen kunnen die zelf nog inkijken. Er is natuurlijk ook gelegenheid om vragen mening geven. aan elkaar en aan de juf te stellen. Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Kring Groepjes van drie. Mooi uitgeprint beeldmateriaal, voor iedereen. Kring. Lesvoorbereidingsformulier Laetitia Zweers 2b Student: Klas: PABO 1e jaar Stageschool: Plaats: Groep: Kennedyschool Vroomshoop 7/8 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: kunstgeschiedenis L. Zandman & A. Vis Datum: Periode: 27-04-07 8 Opdracht: Op een lesvoorbereidingsformulier ontwerp je een les Beschouwen voor je stagegroep, bij voorkeur je stagegroep want deze les voer je uit. Kanttekening hierbij is dat je ook een groepje kinderen apart mag nemen. Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Wat ging goed: De leerlingen hebben allemaal hun eigen ervaringen met kunst gehad. Sommige veel andere wat minder. Maar ze hebben allemaal zo hun eigen ideeën over wat nou kunst is. Ze hebben waarschijnlijk allemaal wel eens beeld gezien. Doelstelling les (product/proces/vorming) Wat kan anders: De leerlingen: weten wat kunst (voor hen) inhoud, hebben hier over nagedacht. Kunnen aangegeven of ze iets hen aanspreek of niet en waarom wel of niet Weten dat kunst een bedoeling/betekenis heeft. Kunnen een eigen idee vorm geven in de vorm van een ‘kunstwerk’ Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) - Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Ik houd controle/ overwicht over de klas. Afspraken Lesvoorbereidingsformulier Tijd Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Inleiding Uitleggen, geen gewone handvaardigheidles. Wij gaan vandaag kijken naar kunst. 10 min Wat is nou eigenlijk kunst (volgens jullie)? 15-20 min 15-20 min Kern We gaan kijken naar (min.) 3 beelden. Een aantal vragen bij de beelden: - wat vind je van dit beeld? - Wat stelt het voor volgens jouw? Wat zie je? - Als jij een plek mocht kiezen voor dit beeld waar zou dat dan zijn? Dit beeld staat bij …. Vind je dat een goede plek? Verwerking De leerlingen mogen nu zelf een beeld gaan ontwerpen/maken Ze moeten van tevoren goed bedenken wat ze willen maken en wat voor betekenis het heeft (waar moet het komen te staan?) Je kunt bijv. kiezen uit: een beeld voor bij een museum, school, concertgebouw, een pretpark. PABO Leerlingactiviteiten Luisteren/ reageren/ kijken Luisteren/ reageren Maken een ontwerp/ tekening van een beeld (Maken een beeldje van klei) ruimen op 5-10 min Afsluiting (Als er tijd voor is) Een aantal leerlingen mogen hun werk laten zien 45 min totaal luisteren/reageren/ kijken terug op de les. Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Materiaal: 3 beeldjes of platen van beelden papier/ klei zitten eerst in een kring Lesvoorbereidingsformulier Thamar Schonewille 2B Student: Klas: PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Wegwijzer Schuinesloot 4 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Remco Boter Henrike de Jonge Datum: Periode: Opdracht: Beeldbeschouwen Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent Eigen evaluatie: Wat ging goed: - De klas bestaat uit 17 leerlingen. Deze en vorige week is een projectweek die gaat over kunst. De leerlingen hebben het vorige week al over kunst gehad. De leerlingen hebben al verscheidene stromingen en schilderijen gezien. Ze hebben de schilderijen van Vincent van Gogh nog niet eerder gezien/behandeld. Doelstelling les (product/proces/vorming) - Wat kan anders: De leerlingen weten wat enkele kenmerken zijn van het impressionisme. Ze weten wat een ‘stilleven’ is. Ook leren de leerlingen om goed naar schilderijen te kijken. Ze leren bijvoorbeeld kijken naar kleur en betekenis. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) - - Mimiek en/of gebaren gebruiken. Als er leerlingen storen tijdens de les, dan kan ik ook door non-verbale communicatie duidelijk maken dat ze stil moeten zijn. Dat ik het gesprek op gang houdt en dat ik de leerlingen er voldoende bij betrek, zodat het leuk / boeiend voor ze blijft. Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Afspraken 23/04/07 8 Lesvoorbereidingsformulier Tijd Inl. 1 min. Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak - Kern 20 min. Slot ½ min. Ik vertel de leerlingen dat ik het vanmorgen heb gehad over zonnebloemen. Ik laat een plaat met het schilderij ‘Zonnebloemen’ van Vincent van Gogh zien. Ik vertel dat Vincent van Gogh dit schilderij gemaakt heeft. Ik vraag de leerlingen of ze wel eens van Vincent van Gogh hebben gehoord. Ik vraag de leerlingen of ze iets willen vertellen over dit schilderij. Is er iets dat ze opvalt? Dan vraag ik wat de leerlingen zien en of het schilderij ze ergens aan doet denken (betekenis). Zouden de zonnebloemen er in het echt ook zo uit hebben gezien? - Ik vertel de leerlingen dat dit schilderij een stilleven is. Ik vraag of ze weten wat ik daarmee bedoel. - (Dan vertel ik over de impressionistische schilderstijl. Ik vertel wat het inhoudt, wat de kenmerken van deze stroming zijn.) Ik koppel even terug naar de pointillistische schilderstijl, waar de leerlingen de vorige les mee te maken heeft gehad. Ik vraag of deze schilderstijl in de schilderijen van Vincent van Gogh terug te vinden is. - Dan laat ik de leerlingen nog een aantal schilderijen zien. Ik voer een gesprekje, waarbij ik gebruik maak van de vijf kernvragen: Wat is je eerste indruk, wat zie je, wat betekent het, hoe weet je dat en wat vind je ervan. Ik laat verschillende leerlingen aan het woord over de schilderijen. (Bij een aantal schilderijen vraag ik of de invloed van het impressionisme in dit schilderij terug te zien is.) - Tot slot vertel ik de leerlingen dat er nog veel meer schilderijen zijn die Vincent van Gogh en andere schilders gemaakt hebben. Ik vertel dat ik een boekje met platen van schilderijen van Vincent van Gogh in de klas laat liggen, zodat ze erin kunnen kijken. Bronnen: Ogen open, beeldbeschouwen met kinderen uit groep 1 t/m 8, Roozen, I. en Koopmans. Meesters der schilderkunst, het complete werk van Vincent van Gogh **, Mr. Frans L.M. Dony Van Gogh, Berghaus Verlag Doe-boek voor kinderen Vincent van Gogh, Ceciel de Bie, Mertijn Leenen http://nl.wikipedia.org/wiki/Postimpressionisme http://mediatheek.thinkquest.nl PABO Leerlingactiviteiten - Luisteren / antwoorden. - Antwoorden. - Antwoorden / luisteren. - Luisteren. - Kijken / luisteren / antwoorden. - Luisteren. Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen De leerlingen zitten in de kring. Benodigdheden: Verschillende grote platen (voorbeelden) van schilderijen van Vincent van Gogh. Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Ellen van der Meulen Bosma Pabo 2b Opdracht:: Les PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: De Duyvencamp Zwolle 8 Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Wiskunde Remco Boter Herman Hultink Datum: Periode: 27-04-07 8 kunstgeschiedenis Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent De kinderen hebben nog nooit eerder een les kunstgeschiedenis gehad. Ze hebben waarschijnlijk wel van de verschillende kunststromingen gehoord. Wat is kunstgeschiedenis? Stijl. Goed dat je ook zo begon. Eigen evaluatie: Wat ging goed: Bespreken van de soorten ging ook goed. Over smaak valt niet te twisten. Een mooie les, jammer dat zoiets (onze eigen schuld) niet zo vaak gebeurd. De kinderen waren enthousiast, dat had ik eigenlijk niet zo verwacht. Verder ging de les ook goed. De leerdoelen zijn behaald. Wat kan anders: Misschien was het werkblad iets te makkelijk. Iedereen had alle antwoorden goed. Als ik mijn les wat eerder had ingepland had ik nog tijd gehad om een beamer te regelen, dat had denk ik wel veel toegevoegd. Doelstelling les (product/proces/vorming) De kinderen leren schilderijen uit verschillende kunststroming te herkennen. Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Consequent zijn. Les eerder inplannen en het niveau goed inschatten Afspraken Lesvoorbereidingsformulier Tijd 10 min Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Introductie: De klassendienst deelt de informatiebladen uit. Hierop staan 5 verschillende kunststroming die zijn ontstaan in de 16e, 17e, 18e 19e en 20e eeuw. Ik vertel kort iets over de stromingen, maar het gaat er vooral om dat de kinderen naar de schilderijen kijken. Ik vraag bijvoorbeeld welke stijl de kinderen het meeste aanspreekt en waarom. Ook wil ik graag dat ze de belangrijkste kenmerken van de stijlen omschrijven. 5 min Kern: De kinderen krijgen nu ook een werkblad. Hierop mogen ze invullen welke stijl bij de afgebeelde schilderijen hoort. 5 min Afsluiting Als de meeste kinderen klaar zijn bespreek ik het werkblad klassikaal. Totaal: 20 min PABO Leerlingactiviteiten Kijken en naar mij en elkaar luisteren Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Voor de les heb ik de informatiebladen al laten uitdelen door de klassendienst. Later worden ook de werkbladen door hen uitgedeeld. Het werkblad maken Werkblad nabespreken Materialen: - 20 informatiebladen - 20 werkbladen Lesvoorbereidingsformulier Student: Klas: Anneke Kramer 2B PABO 2e jaar Stageschool: Plaats: Groep: Willem van Oranjeschool Kampen 8B Vak/vormingsgebied: Vakdocent: Mentor: Kunstgeschiedenis Remco Boter Wibo Visser Datum: Periode: 26 apr 07 8 Opdracht: Les beeldbeschouwen over Renaissance, in het bijzonder Michelangelo. Beginsituatie: Evaluatie mentor/docent De leerlingen hebben al eerder lessen over kunst gehad. De beameropstelling trekt meteen de aandacht. Maak weer afspraken over reageren op, doordat een aantal leerlingen blijven roepen (reactie) ontstaat er geen gesprek over… (je probeert het wel -> T. waarom vind je het niet mooi?) Een aantal leerlingen is zich aan t ergeren aan de leerlingen achterin de klas. Goed dat je deze waarschuwt. Het is erg leuk hoe sommige leerlingen (bijv. V) in één keer een kunstwerk kunnen doorgronden. T. zet je apart -> prima. De leerlingen raken steeds meer geboeid, prachtig om te zien. -> de moeite van al dat klaarzetten waard. Groepswerk -> Je helpt het groepje van J. goed op weg door duidelijk aan te geven wat je van hen verwacht. Ik hoor hele leuke gesprekken over het kunstwerk. Eigen evaluatie: Wat ging goed: Ze weten al veel over Vincent van Gogh. Doelstelling les (product/proces/vorming) De leerlingen oefenen in het kijken naar kunst, door eerst klassikaal een werk te bekijken en daarna een werk in groepjes te bekijken en erover te discussiëren. Wat ik geweldig vond was dat de kinderen veel enthousiaster waren dan ik had gedacht. Ik was zelf wel enthousiast, dus dat zal hen ook wel enthousiast gemaakt hebben. Maar een meisje van wie ik echt niet had gedacht dat ze dit leuk zou vinden, zat er meteen helemaal in, en zag alles meteen (ook dieperliggende betekenis en beweging e.d.) Maar niet alleen zij, eigenlijk deed iedereen goed mee, en was meer dan de helft van de klas enthousiast. Toen ik na ruim drie kwartier stopte, waren de meesten nog lang niet uitgepraat. Wat kan anders: Het heeft me erg veel tijd gekost om voor te bereiden. Omdat ik niet de presentatie van een kunststroming in de les op Evaluatie: Je bespreekt met de kinderen wat ze zijn tegengekomen. Je Windesheim heb gedaan, moest ik alles nog voor deze stageles stelt goede vragen, en geeft ook steeds weer aan -> vingers omhoog. doorlezen en voorbereiden. Daar was ik echt een stuk langer mee bezig dan ik voor een gemiddelde stageles nodig heb. Je geeft nooit zelf rechtstreeks antwoord op de vragen van de leerlingen. Antwoorden probeer je uit de groep te laten komen. Heel goed. Merk je dat als je wilt stoppen een aantal leerlingen nog helemaal niet uitgepraat zijn over het kunstwerk? Persoonlijk leerdoel bij deze activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan de kerncompetenties) Persoonlijk leerdoel voor volgende activiteit (indien mogelijk gekoppeld aan kern competenties) Improviseren. Consequent blijven. Dat ging deze les goed, en dat wil ik graag vasthouden. Ik laat de kinderen in groepjes samen werken, waarbij ik let op of er goed wordt samengewerkt. Als kinderen niet goed meedoen, eerst een consequentie presenteren. Als ze dan nog niet meedoen, de consequentie toepassen. Afspraken Lesvoorbereidingsformulier Tijd 0.00 0.03 0.10 0.25 0.400.50 Lesfase / leerinhoud: Didactische aanpak Inleiding: Wie heeft er wel eens van Michelangelo gehoord? Inventariseren wat de klas ervan weet door woordspin op het bord te maken. Aantal werken van Michelangelo laten zien. Eerst gewoon eens kijken, en zien wat er naar boven komt. De schepping van Adam, de pieta, de David. Kern: Klassikaal kijken naar de Pieta (vergelijken met Pieta van andere kunstenaar) aan de hand van een kijkwijzer. Fase 1: het onder woorden brengen van de eerste indruk. Fase 2: inventariseren wat er allemaal te zien is Fase 3: het onderwerp, het thema of de betekenis van de afbeeldingen proberen te achterhalen. Fase 4: bekijken van de wijze waarop, en de materialen waarvan het kunstwerk gemaakt is. Fase 5: praten over beeldende aspecten: kleur, vorm, compositie Fase 6: praten over functie en doelgroep van het kunstwerk. Fase 7: vormen van mening na het allemaal bekeken te hebben. Kern 2: In groepjes kijken naar de Schepping van Adam. Per groepje deel ik een kijkwijzer uit -> bij elke fase staan 3 tot 6 kleinere kijkvragen op niveau van groep 8. Groepje 1: fase 1,2,3,7 Groepje 2: fase 1,3,4,7 Groepje 3: fase 1,4,6,7 Groepje 4: fase 1,5,6,7 Groepje 5: fase 1,5,6,7 Klaar: beantwoord ook de vragen bij de andere fasen. Afronding: Klassikaal bespreken van wat de leerlingen gevonden hebben. Om de beurt een groepje aan het woord laten. In elk geval aandacht besteden aan de vraag: Is het verschillend wat je in eerste instantie van het werk vond, en wat je van het werk vond nadat je er op deze manier mee bezig bent geweest? PABO Leerlingactiviteiten Voorkennis ophalen. Kijken naar werken van Michelangelo. Kijken naar de Pieta, nadenken erover, vragen beantwoorden van de kijkwijzer, klassikaal. In groepjes van 4 zelf met een kijkwijzer aan de slag, kijken naar de Schepping van Adam. Klassikaal bespreken. Organisatie: wie, wat, hoe? Onderwijsleermiddelen Cd met powerpointpresentatie. Kijkwijzers. Beamer met computer.