Welkom Publiekslezing Gewrichtsslijtage 22 september 2016 Voorstellen Audrey Baumeister Communicatieadviseur Rivas Zorggroep Programma publiekslezing 19.35 uur Lezing orthopedisch chirurg Marjolijn Henket - Wat is gewrichtsslijtage - Symptomen - Wat kun je er aan doen 20.15 uur 20.45 uur Pauze - Informatiemarkt en vraagtafels Lezing fysiotherapeuten Mariska Veldheer en Annemart van Rijssel - Omgaan met gewrichtsslijtage 21.30 uur Afsluiting publiekslezing - Informatiemarkt en vraagtafels Marjolijn Henket Orthopedisch chirurg in het Beatrixziekenhuis Wat is artrose Artrose is een ander woord voor slijtage van een gewricht Gaat gepaard met dunner en beschadigd kraakbeen en ontsteking van het gewrichtsslijmvlies en gewrichtskapsel Dunner en beschadigd kraakbeen Symptomen artrose Pijn Stijfheid Zwelling (vocht, kapsel en slijmvlies) Beperkte loopafstand Waar zit artrose Hele lichaam, meest aangedaan: - Heup, knie en rug Minder vaak: - Schouder, enkel, voet, vingers, elleboog en pols Ernst van de artrose Oorzaken artrose Leeftijd Botbreuk of ander zwaarder letsel in het verleden Gewrichtsontstekingen (reuma, infectie) Eerdere operaties in een gewricht (meniscus) Overgewicht Aangeboren afwijkingen Wat kun je doen aan artrose Zonder operatie In beweging blijven Spieren rondom gewricht goed trainen Manier van belasten aanpassen met zooltjes Gewricht ontlasten met stok of rollator Pijnstilling Afvallen Injectie met ontstekingsremmer of middel wat het kraakbeen voedt Wat kun je doen aan artrose Met een operatie Nieuw gewricht met kunstmateriaal Osteotomie: stand van het gewricht veranderen Artrodese: gewricht opheffen Nieuw gewricht Osteotomie Artrodese Heup coxartrose Symptomen - Pijn in de lies of bil, uitstralend naar de knie - Stijfheid bij lopen - Moeite met traplopen en schoenen en sokken aantrekken - Beperkte loopafstand Nieuwe heup Met of zonder botcement - Geen kwalitatief verschil bewezen Prothese heeft geen eeuwige levensduur; 15-20 jaar Risico’s operatie: infectie, luxatie, trombose, vaatzenuwschade Operatieduur 45-75 minuten, opnameduur 2-4 dagen Nieuwe heup Nieuwe heup Operatietechnieken Via voorzijde, achterzijde of zijkant Alleen potentiele winst op korte termijn bij voorste benadering Voorste benadering = spiersparend Opereren = volksmond ‘de nieuwe methode’ Nieuwe heup Knie gonartrose Symptomen - Kniepijn - Stijfheid bij lopen, buigen en strekken - Zwelling - Moeite met traplopen - Standsafwijking (X been of O been) Nieuwe knie Halve nieuwe knie of hele nieuwe knie - Tot op heden betere lange termijnresultaten met hele nieuwe knie Prothese heeft geen eeuwige levensduur; 10-15 jaar Risico’s: infectie, trombose, stijfheid, gevoel van kunstmateriaal Operatieduur 45-75 minuten, opnameduur 2-3 dagen Nieuwe knie Schouder omartrose Symptomen - Pijn - Stijfheid - Minder kracht bij heffen - Moeite met aankleden Nieuwe schouder Anatomische of omgekeerde schouderprothese - Hangt af van conditie van pezen en spieren Prothese heeft geen eeuwige levensduur; tot heden 10-15 jaar Risico’s: infectie, luxatie, malpositie, longproblemen, lange revalidatieduur Operatieduur 60-90 minuten, opnameduur 2-3 dagen Nieuwe schouder Samenvatting Artrose kan bij iedereen en in alle gewrichten voor komen en geeft met name pijn en stijfheid Soms kan een operatie helpen Een gesprek hierover met uw huisarts of met een orthopedisch chirurg kan u helpen om een voor u passend besluit te nemen Handige websites - www.orthopeden.org - www.beatrixziekenhuis.nl Wij staan voor u klaar Vragen ?? ? Pauze Vraagtafels Informatiemarkt: - Fysiotherapie - Rivas Leef&-gezondheidswinkel - Informatiecentrum - Het Reumafonds Mariska Veldheer en Annemart van Rijssel Fysiotherapeuten in het Beatrixziekenhuis Omgaan met artrose Wat merkt u ervan https://www.youtube.com/watch?v=hzjje-m0s-o Startpijn Stijfheid Moeilijker bewegen “Krakende” gewrichten Zwelling en instabiliteit Veranderde lichaamshouding Wat merkt u ervan Startpijn Treedt op als u na een periode van rust, weer in beweging gaat komen Pijn is een symptoom dat bij alle gewrichten met artrose kan optreden Wat merkt u ervan Stijfheid Naast pijn kan het gewricht stijf aanvoelen Deze stijfheid verdwijnt vaak na bewegen Wat merkt u ervan Moeilijker bewegen Door pijnlijke en stijve gewrichten kunt u minder makkelijk bewegen Wat merkt u ervan Krakende gewrichten Uw gewrichten kunnen een ‘krakend’ geluid maken tijdens bewegen, dit heet ‘crepiteren’ Dit wordt veroorzaakt doordat het kraakbeen en het onderliggende bot bij artrose van structuur veranderen Wat merkt u ervan Zwelling en instabiliteit Rondom het gewricht kan het dik worden Pijnlijk Instabiel Wat merkt u ervan Veranderde lichaamshouding Door verandering van de gewrichten kunnen stands veranderingen optreden Behandelmogelijkheden Medicatie Injecties Pijnbestrijding Gewichtsmanagement Indien nodig een operatie, bijvoorbeeld een nieuwe heup of een nieuwe knie Fysiotherapie Behandelmogelijkheden Eerste consult bij de fysiotherapeut - Algemene anamnese - Functionele problemen in kaart brengen; ADL, werk, sport - Testen en meten - Informatie over artrose (folder Reumafonds – Artrose) - Samen een behandelplan opstellen voor de korte en de lange termijn Behandelmogelijkheden Doel van de fysiotherapie - Gewrichten soepel houden, spieren trainen. - De best mogelijke lichaamshouding in stand houden - Omgaan met pijn - Omgaan met hulpmiddelen Behandeling bij de fysiotherapeut Oefentherapie gericht op verbetering van: - Spierfunctie/ stabiliteit Deze oefeningen vergroten de spierkracht en de stabiliteit van het gewricht - Beweeglijkheid > Deze maken uw gewrichten beweeglijker > Voor uw spieren zijn dit meestal rek- en strekoefeningen > Voor uw gewrichten beweegt u totdat uw gewricht een grens aangeeft - Functionele oefenvormen Activiteiten die dagelijks uitgevoerd worden zoals lopen, gaan zitten en opstaan Behandeling bij de fysiotherapeut Omgaan met klachten in ADL/ hulpmiddelen - aangepast bewegen - hulpmiddelen inzetten, loophulpmiddelen of aangepast bestek/ gereedschap Behandeling bij de fysiotherapeut Belasting/ belastbaarheid - probeer de balans tussen wat u doet en wat u aan kunt goed te bewaken Behandeling bij de fysiotherapeut Omgaan met artrose - Bewegen - Gezond eten - Gewicht/ afvallen - Ontspanningsoefeningen - Warmte of kou (zwemmen) - Aanpassingen - Praten, bijvoorbeeld www.poly-artrose.nl Take home message Een goede communicatie kan veel problemen uit de weg ruimen Vertel wat u wel en niet kunt Leg uit dat u ondanks de pijn toch ook vrolijk kunt zijn Blijf geïnteresseerd in uw omgeving Vraag begrip voor het feit dat u uw negatieve emoties wel eens af reageert op anderen Blijf praten. Laat weten wat uw problemen, angsten en emoties zijn Blijf in beweging Gebruik hulpmiddelen Schakel ‘hulptroepen’ in Vragen ?? ? Bedankt voor uw komst • • • • • Vraagtafels Informatiemarkt Formulier met aantal vragen Informatieflyer Presentaties te vinden op www.rivas.nl/publiekslezinggewrichtsslijtage