week 12 – 18 maart 2013 – opdrachten niveau B De Trampoline De Haar 200, Leidschendam Voorspellen 1. Lees de uitleg. Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waar de tekst over gaat. Je kijkt eerst naar de buitenkant van de tekst: naar de titel, de kopjes en de plaatjes. Als je gaat voorspellen, dan denk je alvast na over het onderwerp van de tekst. Je bedenkt wat je al weet. Als je daarna gaat lezen, begrijp je de tekst beter. Tijdens en na het lezen controleer je of je voorspelling klopte, of dat je die moet aanpassen. 2. In de tekst staan deze twee plaatjes. Bekijk ze goed. Wat zie je op de plaatjes? _____________________________________________ Waar denk je dat de tekst over gaat? _______________________________________ _____________________________________________________________________ 3. De titel van de tekst is: ALMA ziet alles in het heelal. Wie of wat zou ALMA zijn? _____________________________________________________________________ 4. In de tekst staan vier kopjes. Kijk eerst naar de titel en dan naar het kopje. Waar denk je aan bij elk kopje? Wat weet je er al van? Schrijf het in het schema: Titel: ALMA ziet alles in het heelal Kopje Bijzondere ogen Ik denk aan: Dit weet ik er al van: Hoog, droog en helder pagina 1 van pagina 3 1 van 3 week 12 – 18 maart 2013 – opdrachten niveau B De Trampoline De Haar 200, Leidschendam Terug in de tijd Ontdekkingen 5. Kijk nog eens naar de plaatjes, de titel en de kopjes. Voorspel waar de tekst over gaat. Ik denk dat de tekst gaat over:___________________________________________ _______________________________________________________________________ Tekst lezen Lees de tekst nu verder met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. 1. Hoe komt het dat de ALMA-telescoop de verste objecten in het heelal kan zien? ___________________________________________________________________ 2. In regel 6 staat het woord universum. Welk woord in de tekst heeft dezelfde betekenis? ___________________________________________________________________ 3. In het stukje Terug in de tijd staat het woord heden. Welk woord in hetzelfde stukje betekent het tegenovergestelde? ___________________________________________________________________ 4. Hoe komt het dat je met een telescoop terug in de tijd kunt kijken? ___________________________________________________________________ 5. Hoe zou je je voelen als je een nieuwe planeet ontdekt? ___________________________________________________________________ Een schematische tekening maken Stel je voor, je zit in een vliegtuig en je vliegt over de de Chajnantor-hoogvlakte. Onder je zie de ALMA-telescoop. Maak een tekening waarop je zo goed mogelijk laat zien wat pagina 2 van pagina 3 2 van 3 week 12 – 18 maart 2013 – opdrachten niveau B De Trampoline De Haar 200, Leidschendam iemand vanuit het vliegtuig ziet. De tekening moet een schematische tekening zijn. Dat is niet een tekening die zo goed mogelijk lijkt op de werkelijkheid. Een schematische tekening laat de belangrijkste dingen zien: • Waar staan de schotelantennes? • Welke zijn de grote schotelantennes en welke de kleine? • Waar zijn de bergen? Lees de tekst goed en maak de schematische tekening. Vind je iets niet in de tekst, bedenk het dan zelf. Ontdekkingen voorspellen We zullen met de supertelescoop dingen kunnen bekijken die we ons vandaag zelfs nog niet kunnen voorstellen. Manuel Aravena Misschien dat je later gaat werken bij de ALMA-telescoop of een andere telescoop. En misschien doe je dan een bijzondere ontdekking. 1. Wat zou jij willen ontdekken in het heelal? _______________________________________________________________________ 2. Waarom is het een bijzondere ontdekking? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Maak hieronder een tekening van je ontdekking. pagina 3 van pagina 3 3 van 3