Ik wilde Don vermoorden

© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 20 november 2013
MUZIEK
Captain Beefheart’s Magic Band anno 2013, vlnr.: Denny Walley, Mark Boston,
Craig Bunch, Eric Klerks en John French.
foto GYGX
‘Ik wilde
vermoorden’
wi
Don verm
moorrden’
De heropgerichte
Magic Band van Captain Beefheart geeft
volgende week vrijdag in De Nieuwe
Nor in Heerlen voor
het eerst een optreden in Nederland.
Muzikaal leider toen
en nu is John French.
„Werken met Don
Van Vliet was traumatisch. Het heeft jaren geduurd eer ik
hem kon vergeven.”
door Jeroen Geerts
C
ontact met de grootmeester zelf, heeft John
French niet gehad toen
hij in 2003 het idee opvatte om de oude Magic
Band van Captain Beefheart nieuw
leven in te blazen. „De laatste keer
dat ik hem sprak, was begin jaren
tachtig. Ik speelde met een jazzbandje in een kroeg in Lancaster
Valley. Daar woon ik nog altijd. Hetzelfde plaatsje waar Don (Van
Vliet, Beefhearts echte naam, red.)
en Frank Zappa opgroeiden. Hij
kwam opeens binnen en na afloop
hebben we wat gepraat. Ik heb via
via gehoord dat hij er niet zo blij
mee was dat we weer als band gingen optreden.”
Don Van Vliet stierf in 2010. Al decennialang aan het publieke leven
onttrokken, had hij zich toegelegd
op schilderen. De muziekwereld,
die hij eind jaren zestig compleet
op z’n kop zette, had hij in 1982 al
vaarwel gezegd. Met de heroprichting van de Magic Band is zijn muziek - gebracht door de originele
muzikanten - voor het eerst in lange tijd weer te horen. Drummer en
zanger John French, gitarist Denny
Wally en bassist Mark Boston
brengen, bijgestaan door gitarist
Eric Klerks en drummer Craig
Bunch, een dwarsdoorsnede van
het hele oeuvre van Beefheart.
Don Van Vliet, Captain Beefheart.
Nummers van albums als Safe as
milk, Lick my decals off, baby, Bat
chain puller en het vaker onbegrepen dan geliefde, maar nog altijd
zeer invloedrijke Trout mask replica.
Muziek die French tegenwoordig
met een gerust hart kan horen en
spelen. Maar dat is niet altijd zo geweest. „Jarenlang triggerde die muziek allerlei emoties. Het waren de
moeilijkste en pijnlijkste jaren van
mijn leven.”
Het schrijven en opnemen van het
desoriënterende Trout mask replica
- een in 1969 ongehoorde, tot op de
dag van vandaag moeilijk te behappen mix van avant-garde, blues,
psychedelica en grommende poëzie - is een van de meest bizarre
hoofdstukken uit de muziekgeschiedenis. Beefheart stelde zich op als
een manipulatieve dictator. Negen
maanden lang werd de Magic Band
door hem gevangen gehouden in
een verlaten landhuis. Eén keer per
dag kregen de muzikanten een
kommetje bonen. Beefheart bond
ze vast, sloot ze op in de kelder,
ging verbaal tegen ze tekeer en gebruikte zelfs fysiek geweld. Een tot
fantastische proporties opgeblazen
mythe? French verzekert van niet.
„Allemaal waar. Hij liep rond met
een automatische kruisboog die hij
op je richtte wanneer je speelde.
Het was traumatisch. De hele band
heeft na de opnames last gehad
van posttraumatische stress. We
werden volledig afgebroken, klein
gemaakt, onze persoonlijkheden
uitgewist. Geïntimideerd, gebrainwasht. Alles was er op gericht om
ons bang te maken, zodat we alles
deden wat hij van ons verlangde.”
Om dat over je heen te laten gaan,
moet je wel héél graag in dat bandje willen spelen. „Ik was heel erg in
de war in die tijd. Ik had mijn vader verloren, ik kon ieder moment
worden opgeroepen om te worden
uitgezonden naar de oorlog in Vietnam. En ik dacht dat dit mijn enige
kans zou zijn om het in de muziek
‘te maken’.”
Waren French en Don Van Vliet
vrienden? „Van Vliet kon geen
vrienden zijn met mensen. Hij gebruikte ze. Ik probeerde wel zijn
vriend te zijn. Maar hij mocht me
alleen maar omdat hij me onder de
Hoes album ‘Trout mask replica’.
duim kon houden.”
De legende wil dat Beefheart John
French van de trap af geduwd
heeft. „Nee, hij heeft me van de
trap gegóóid. Hij pakte me bij mijn
riem en mijn kraag en hop. Ik heb
er toen fysiek gelukkig niet al te
veel aan overgehouden, maar het
was wel het moment waarop ik
ben gevlucht. Ik dacht dat ik dood
zou gaan als ik niet zou opstappen
en ben de bergen in gevlucht.”
Toen het album uitkwam, ontbrak
de naam van French. „De ultieme
belediging.” Want behalve drummer was French ook degene die de
ideeën van Beefheart ‘vertaalde’
naar de band. „Hij was zelf niet muzikaal onderlegd. Daar had hij altijd iemand anders voor nodig”
Opmerkelijk genoeg keerde French
nog twee keer kort terug bij de Ma-
gic Band. „Don heeft me ooit verteld dat hij de diagnose paranoïde
schizofrenie had. Van de andere
kant: hij was ook een pathologische leugenaar. Nu weet ik dat ik
veel voor hem heb gedaan uit medelijden. Ik wilde hem helpen.
Maar toen ik 22 was, wilde ik Don
vermoorden. Hij had mijn leven
verwoest. Mijn relatie was kapot, ik
was vervreemd van mijn vrienden.
Hij heeft me nooit betaald, terwijl
ik bankroet was. Ik had het leven
opgegeven en zwolg in woede.”
French zocht hulp. „Vergeven kon
ik hem pas toen ik 30 was. Ik
kwam toen terecht bij de bijbelstudiegroep van een vriend. Die mensen hebben me geholpen. Sindsdien ben ik een ander mens. De
laatste keer dat ik Don zag, in die
kroeg, was het goed. Hij zei dat hij
veel geld ging verdienen met zijn
schilderijen. Dat vond ik fijn voor
hem. Bij het afscheid kreeg ik een
knuffel. Hij realiseerde zich dat ik
zijn vriend had willen zijn en dat
emotioneerde hem. ‘Keep your nose
in the wind and your eye along the
skyline’, zei hij. Een quote uit een
film van Jeremiah Johnson. Een inside-grap van ons, waarvan alleen
ík begreep wat het betekende: ‘we
hadden een band, je hebt van me
geleerd en nu ben je vrij’.”
Ga naar www.limburger.nl voor
geluidsfragmenten.