Vlaanderen en Nederland: een innovatieve kennis

PERSBERICHT
PHILIPPE MUYTERS
VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE EN INNOVATIE
BRUSSEL – 7 november 2016
Vlaanderen en Nederland: een innovatieve kennis-hotspot
Tijdens hun ontmoeting op de Top Vlaanderen-Nederland in Gent legden Vlaams minister van
Innovatie Philippe Muyters en zijn Nederlandse collega staatssecretaris Van Dam vandaag een
versterkte samenwerking vast in hightech innovatie, industriële kruisbestuiving en chemie.
Vlaanderen en Nederland willen zich profileren als een innovatieve kennis-hotspot en hun
concurrentiepositie verbeteren.
Vlaanderen en Nederland behoren in Europa tot de topregio’s inzake hoogwaardig onderzoek en
innovatie. Ook de wereld van kennis, onderzoek, technologie en innovatie internationaliseert aan
snel tempo. Vlaanderen en Nederland willen de boot niet missen en beslisten om zich in de toekomst
vaker samen te profileren als een innovatieve kennis-hotspot.
Vlaams minister van Economie en Innovatie Philippe Muyters: “In plaats van te kiezen voor blinde
concurrentie, gebruiken we elkaars troeven om elkaar slim te versterken en onze beide internationale
concurrentiepositie een boost te geven. Mijn centrale boodschap aan de bedrijven is steevast dat ze
enkel door samenwerking en door van elkaar te leren hun positie kunnen versterken. Het is evident
dat we dat dan ook zelf als overheid doen. Vandaag zetten we internationaal stappen vooruit op vlak
van hightech innovatie zoals regeneratieve geneeskunde, op vlak van industriële samenwerking zoals
de CO2-uitwisseling tussen Arcelor Mittal en Dow Chemistry en op vlak van chemie door de sterkere
samenwerking tussen de chemische clusters van Rotterdam en Antwerpen. Door slimme
samenwerking en een uitgekiende internationale profilering zullen onze beide economieën profiteren.
Ik ben dan ook best fier op de stappen die we vandaag in Gent hebben kunnen zetten.”
(1) ‘samenwerkingsagenda high tech’ binnen zes thema’s: levenswetenschappen &
gezondheid, nieuwe materialen, fabrieken van de toekomst, energie, flexibele elektronica
en fotonica
Gemeenschappelijke strategische projecten, waarin zowel Vlaanderen als Nederland excelleren,
worden door de Vlaamse strategische onderzoekscentra Imec (digitale technologie), Vito (energie),
VIB (levenswetenschappen) en Flanders Make (maakindustrie) samen met hun Nederlandse
evenknieën én bedrijfsorganisaties opgezocht en uitgewerkt in routekaarten en concrete projecten.
De gebundelde inzet van mensen, infrastructuren en middelen zal leiden tot een
concurrentievoordeel en een verhoogde internationale aantrekkelijkheid. De beschikbare Europese
Interreg-middelen – meer dan 40 miljoen euro – zullen prioritair gericht worden op chemie en
hightech.
Volgende samenwerkingen worden opgestart:
a) internationale positionering van duurzame energie, o.a. fotovoltaïsche zonne-energie, geothermie,
Smart Cities/Grids, waterstof en langetermijn-energieopslag,
b) de transformatie van de maakindustrie: Factories of the Future,
c) de uitbouw van onze kennisvoorsprong bij flexibele elektronica,
d) samenwerking op de grens tussen licht en elektriciteit (fotonica),
e) samenwerking bij Nieuwe Materialen en in 3D-Printing bij serieproductie
f)
samenwerking bij levenswetenschappen en gezondheid, zoals bij regeneratieve
geneeskunde (RegMed-cluster)
Als concreet voorbeeld haalt minister Muyters de ondertekening aan van een intentieverklaring
tussen de KU Leuven, het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en het Nederlandse Regmed XB
aan om een leidend onderzoekscentrum in regeneratieve geneeskunde op te starten: “Deze
geneeskunde is erop gericht cellen, weefsels en orgaanfuncties te herstellen of te vervangen door
gebruik te maken van het zelf-herstellend vermogen van ons lichaam. De samenwerking binnen een
consortium van 500 onderzoekers moet nieuwe oplossingen voor de patiënten voortbrengen en kan
een nieuwe industrie opleveren. Op korte termijn ligt de focus op nier-regeneratie en
kraakbeengeneratie in het kader van knieartrose.”
(2) industriële symbiose: uitwisseling van materiaal- en energiestromen binnen een uitgebreid
‘Smart Delta Resources’ grensoverschrijdend samenwerkingsverband
Het platform Smart Delta Resources (SDR) is een samenwerkingsverband tussen elf energie- en
grondstof intensieve industriële bedrijven in de regio westelijk Noord-Brabant, Zeeland en NoordVlaanderen (Arcelor Mittal Gent, Cargill, Delta, Dow Benelux, ICL-IP Terneuzen, Lamb Weston-Meijer,
Sabic Bergen op Zoom, Trinseo (voorheen Styron), Suiker Unie, Yara Sluiskil en Zeeland Refinery). De
betrokken economische sectoren zijn staal, chemie, food en energie.
Dit unieke platform ontwikkelt business cases voor uitwisseling van energie- en materiaalstromen,
ook wel industriële symbiose genoemd: het restproduct van de ene kan als grondstof van de andere
dienen. Het platform heeft als doel de internationale concurrentiepositie van de bedrijven te
versterken en het regionale vestigingsklimaat aantrekkelijker te maken. Daarnaast draagt dit initiatief
significant bij aan het realiseren van de klimaat-doelstellingen, onder andere door reductie van
broeikasgassen zoals CO2 en vermindering van verbruik van fossiele brandstoffen. Onder impuls van
het Havenbedrijf Gent zal getracht worden het platform uit te breiden met meer Vlaamse bedrijven.
“De toekomstige samenwerking in de Gentse Kanaalzone tussen staalbedrijf Arcelor Mittal en het in
het Nederlandse Terneuzen gelegen chemiebedrijf Dow Chemical maakt deze grensoverschrijdende
aanpak concreet,” zegt Vlaams minister Muyters. “De CO2-uitstoot van de ene is de grondstof voor de
productie bij de andere. CO en waterstof zijn de chemische bouwstenen van ethyleen, op zijn beurt de
basisgrondstof van de plastiekindustrie. Door beide bedrijven aan elkaar te koppelen vermijdt men
het verbranden van CO tot CO2, en zorgt de recyclage van koolstof in hoogwaardige producten voor
een daling van de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen. Beide bedrijven liggen op amper 15
kilometer van elkaar en kunnen via een pijplijn met elkaar verbonden worden. Directe chemische
conversie van synthetisch gas (CO + H2) in chemische bouwstenen (ethyleen) wordt zo mogelijk.”
(3) meer intensieve samenwerking binnen de Antwerp-Rotterdam-Area (ARA) Chemische
cluster
Zowel in Vlaanderen als in Nederland vormt de chemiesector een van de belangrijkste industriële
sectoren. De chemie en life sciences tekenen in ons land voor 32% van de toegevoegde waarde van
de verwerkende industrie, staan voor meer dan 88.000 directe jobs en zijn met 3,6 mia € uitgaven
koploper in O&O. Dat is bijna 60 % van de industriële O&O in ons land.
De Antwerp-Rotterdam-Area cluster (ARA-cluster) vertegenwoordigt 14% van de verkoop van de
Europese chemiesector. Het concurrentievermogen van de chemiecluster staat evenwel onder druk
door de schaliegasontwikkeling in de VS, de lage kostprijs van energie en grondstoffen in het
Midden-Oosten en de klimaatuitdaging.
Het intensiveren van de samenwerking tussen de Vlaamse en Nederlandse chemiesector behelst een
proactieve beleidsafstemming over toekomstig EU-beleid (o.a. inzake ETS, emission trading system),
kennisdeling en een versnelling van de innovatie. Dit laatste onder andere op het domein van
demonstratieprojecten en de mogelijkheden van koolstofafvang en -opslag. Tevens wordt een
samenwerking opgestart met Noordrijn-Westfalen zodat een trilaterale strategie uitgewerkt kan
worden voor de ARRRA-cluster (Antwerpen-Rotterdam-Rijn-Ruhr-Area) die 40 % van chemische
producten in Europa vertegenwoordigt. Vlaanderen en Nederland zullen hierin de lead nemen.