Dieetbehandeling bij diarree Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Voedingsadviezen bij diarree Vochtverlies Zoutverlies Uitdroging Gebruik vaak kleine maaltijden Vermijd zoete melkproducten Wees voorzichtig met veel suiker Gebruik een normale hoeveelheid vet Gebruik voldoende voedingsvezels Vermijd prikkelende voedingsmiddelen Tot slot Persoonlijke dieetbehandeling Noteer hieronder uw vragen Belangrijke telefoonnummers 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 3 4 4 Diarree is veelvuldige dunne ontlasting die duidelijk afwijkt van het normale stoelgangpatroon. Het is moeilijk een goede definitie te geven van diarree. Daarom is het belangrijk uit te gaan van het normale patroon van uw stoelgang. Om diarree te kunnen behandelen, is het belangrijk te onderzoeken wat de oorzaak van het ontstaan van de diarree is. Dit is niet altijd gemakkelijk. Als de oorzaak bekend is, kan de diarree, indien mogelijk, op de juiste manier behandeld worden. Bij aanhoudende diarree bestaat er kans op een tekort aan vocht en zouten (uitdroging) en kans op sterke vermagering en verminderde weerstand door onvoldoende opname van voedingsstoffen. Ook is het mogelijk dat medicijnen onvoldoende door de darm worden opgenomen. Mogelijke oorzaken van diarree zijn: een infectie; chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa; voedselintolerantie of -allergie, zoals koemelkeiwitallergie en coeliakie; medicijnen; slechte voedingstoestand; 1 extreem veranderd voedingspatroon; chemotherapie en radiotherapie. Voedingsadviezen bij diarree Gebruik voldoende vocht en zouten. Vochtverlies In een situatie zonder diarree, koorts of extreme warmte, moet u minimaal 1,5 liter vocht per dag drinken. Vocht dat extra verloren gaat met de diarree, moet worden aangevuld. Dat is minstens 2 tot 3 liter per dag. U kunt controleren of u voldoende drinkt door te kijken naar de kleur van uw urine. Deze mag niet donker zijn. Geschikte dranken om het vochttekort aan te vullen: mineraalwater zonder koolzuur; thee; bouillon; groentesap en tomatensap; ongezoet vruchtensap (maximaal ½ liter, eventueel verdund met water). Zoutverlies Zoutverlies kan worden aangevuld door gebruik te maken van voedingsmiddelen die veel zout bevatten, zoals: bouillon en soep; rookvlees, rauwe ham en blokjes kaas; zoute koekjes en zoute stengels; zoute vis, zoals haring. Ook kunt u extra zout toevoegen aan de (warme) maaltijd. Uitdroging Uitdrogingsverschijnselen zijn veel minder urineproductie dan normaal, sufheid, moeheid, droge mond en droge slijmvliezen. Bij uitdroging kunt u gebruikmaken van Oral Rehydration Salt (ORS). Dit is een suiker/zoutpreparaat ter compensatie van verlies aan vocht en zouten bij acute diarree. ORS ® (bijvoorbeeld Dioralyte ) is te koop bij de apotheek of drogist. Bij gebruik moet u de gebruiksaanwijzing op de verpakking volgen. Overigens zit in cola ook een goede mix van zouten en suikers. Bij gebrek aan ORS kan het drinken van lauwe cola zonder prik uitkomst bieden. Gebruik vaak kleine maaltijden Het is aan te raden in plaats van drie grote maaltijden, meerdere kleinere maaltijden verspreid over de dag te gebruiken. De tussendoortjes kunnen bijvoorbeeld bestaan uit een sneetje knäckebröd, een beschuit of een sneetje krentenbrood. Neem de tijd voor de maaltijden en kauw het eten goed. Vermijd zoete melkproducten Zoete melkproducten, zoals melk, vla, pudding, chocolademelk, pap en ijs bevatten melksuiker (lactose). Melksuiker kan extra diarree veroorzaken. Bij diarree wordt melksuiker namelijk niet goed afgebroken, waardoor het gist in de darm. Melk kan vervangen worden door zure melkproducten, zoals yoghurt, karnemelk en kwark. Deze bevatten minder melksuiker en zijn daarom een goed alternatief. Nadat de diarree gestopt is, kunt u zoete melkproducten weer geleidelijk gaan gebruiken. 2 Wees voorzichtig met veel suiker Het gebruik of de aanwezigheid van (veel) suiker in koffie en thee, gezoet vruchtensap, limonade, frisdrank en andere zoete dranken, verhoogt het suikergehalte van de voeding. Hierdoor wordt de kans op gisting in de darm groter. Dit heeft extra diarree tot gevolg. Gebruik een normale hoeveelheid vet Het gebruik van margarine, boter, kaas en vleeswaren hoeft niet te worden beperkt. Vermijd wel vette producten, zoals vette worst, vette jus, snacks en erg vet bereide gerechten. U moet ook voorkomen dat u té weinig vet gebruikt, omdat dit aanleiding kan geven tot gewichtsverlies. Gebruik voldoende voedingsvezels Voedingsvezels kunnen vocht binden in de ontlasting. Eet daarom bij voorkeur bruinbrood, fijn volkorenbrood, roggebrood, groente, gekookte aardappelen, zilvervliesrijst en volkorenmacaroni. Vermijd prikkelende voedingsmiddelen Sommige voedingsmiddelen prikkelen de darm en kunnen extra diarree veroorzaken, bijvoorbeeld ui, prei, paprika, peulvruchten en koolsoorten (met uitzondering van bloemkool, broccoli en zuurkool). Ook rauwkost en sterk gekruide gerechten, kunnen de darm prikkelen. Nadat de diarree gestopt is, vervallen deze voedingsadviezen en kunt u weer langzaam uitbreiden naar een volwaardige goede voeding. Een volwaardige voeding bestaat dagelijks uit: 3 glazen melk, karnemelk, vla, pudding, pap of yoghurt; 1-2 plakjes kaas; 100-125 gram vlees(waren), vis, kip of vegetarische vleesvervanging; Boter of (dieet)margarine; 6-7 sneetjes brood; 4-5 aardappelen of opscheplepels zilvervliesrijst, volkorenmacaroni, volkerenspaghetti en peulvruchten, zoals bruine en witte bonen; 200 gram groente (= 4 eetlepels) en eventueel een schaaltje rauwe groente bij de warme maaltijd of bij de broodmaaltijden; 2 stuks fruit, liefst met schil; 1½-2 liter vocht (ongeveer 10-15 kopjes). Over het algemeen kunt u bij diarree een gezonde en gevarieerde voeding gebruiken. Het effect van ‘stoppende voeding’, zoals witbrood, beschuit, geraspte appel en gekookte witte rijst, berust op een fabel en brengt de voedingstoestand onnodig in gevaar. Tot slot Neem voor meer informatie contact op met Diëtetiek: [email protected] of via uw diëtist. U vindt het nummer bovenaan deze folder. Persoonlijke dieetbehandeling ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Noteer hieronder uw vragen ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Belangrijke telefoonnummers ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis): (013) 221 00 00 Locatie ETZ Elisabeth Route 77 Diëtetiek: bel uw diëtist Locatie ETZ TweeSteden Diëtetiek: bel uw diëtist Locatie ETZ Waalwijk Diëtetiek: bel uw diëtist Diëtetiek, 41_016 06-17 Copyright© ETZ Afdeling Communicatie Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. 4