Jaarvergadering 2012 - wijkraad Kleverpark

Jaarvergadering 2012
Wijkraad Kleverpark
Gehouden:
Te:
13 november 2012
Kweektuingebouw te Haarlem
Thema:
Meeuwenoverlast
De Kleverparkbuurt kampt hier al jaren mee en het lijkt erop dat het dit jaar heviger is
dan voorheen. De gemeente heeft in samenwerking met scholen maatregelen genomen
hier wat aan te doen. Deze maatregelen waren aanleiding om aandacht te besteden aan
dit onderwerp. Duiden de maatregelen op adequaat beleid of zijn het ad-hoc
maatregelen? Meeuwendeskundigen denken dat dit geen goede maatregelen zijn. De
voorzitter stelt de heer Van Esterik, beleidsmedewerker meeuwenbeleid van de gemeente
Haarlem, voor. De heer Van der Sluis van de gemeente Leiden houdt zich binnen die
gemeente reeds dertig jaar bezig met het onderwerp meeuwenoverlast. De gemeente
Haarlem werkt samen met de gemeente Leiden ten aanzien van dit onderwerp.
De zaal merkt op dat er klaarblijkelijk niet veel te doen valt aan meeuwenoverlast als de
heer Van der Sluis zich daar al dertig jaar mee bezighoudt.
De heer Van Esterik legt uit dat de meeuwenoverlast een problematiek is waar geen
eenduidige oplossing voor te vinden is. Hij werkt sinds 2010 aan de meeuwenoverlast.
Het lijkt erop dat de overlast de laatste jaren toeneemt. De gemeente monitort het
probleem en probeert de overlast te verminderen. De gemeente werkt samen met acht
gemeenten en met onderzoeksinstituten omdat het soms beter is iets goeds over te
nemen van een andere instelling dan zelf het wiel uit proberen te vinden. De problemen
zijn niet eenduidig. Problemen kunnen geluidsoverlast, het opentrekken van
vuilniszakken of de meeuwenstront zijn. Alle vogels zijn beschermd tegen bestrijding.
Voor de bestrijding ervan is een ontheffing nodig van het Ministerie. De meeuwen
veroorzaken in het voorjaar de meeste overlast omdat ze dan nestelen en jongen krijgen.
De heer Van Esterik laat zien op twee kaarten dat de meeste meldingen in 2010 en 2011
werden gedaan door bewoners uit de wijk Kleverpark en de Indische Buurt. In 2011
werden iets meer meldingen gedaan verspreid over de gehele stad. Bij de meting en
interpretatie van de cijfers van de meldingen wordt rekening gehouden met het feit dat
sommige bewoners vaker bellen.
De heer Van Esterik laat weten dat de gemeente op twee plaatsen de meeuwenoverlast
heeft aangepakt door netten te plaatsen op de daken. Het oude gebouw van het Sterren
College en de Ter Cleeff-school zijn bedekt. De maatregel bij de Ter Cleeff-school is
onder andere gebaseerd op het feit dat de meeuwen de kinderen op het schoolplein
aanvielen. Ter plaatse was er sprake van afname van de overlast. Het probleem
verschuift echter wel. Het uitzetten van vossen in de duinen heeft niet als katalysator
gewerkt voor het nestelen van meeuwen in de stad. Het is echter niet de oorzaak van de
problematiek, want het probleem speelt op Europees niveau. De stad is een aantrekkelijk
leefgebied met voldoende voedselaanbod en nestgelegenheid.
De heer Van Esterik legt uit dat de gemeente gecombineerde maatregelen toepast. Ze
probeert de bewoners bewust te maken door posters te verspreiden waarop het voeren
van meeuwen wordt ontraden. Afval wordt zo veel mogelijk ondergronds verzameld. De
grootste knelpunten worden aangepakt. Particulieren worden gemotiveerd netten te
spannen over hun daken. Tezamen met de andere gemeenten wil de gemeente Haarlem
ontheffing aanvragen voor het verwisselen van eieren. Het is een complex probleem dat
geen eenduidige oplossing kent.
Opmerkingen uit de zaal:
- Als je als bewoner een aantal keer een melding hebt gedaan en er gebeurt niks,
dan houd je op met het melden van overlast.
- Het lijkt erop dat de kleinere zangvogels als mussen en merels door de meeuwen
worden weggejaagd. De heer Van der Sluis geeft later in de vergadering aan dat
dit niet het geval is.
- De Frans Halsbuurt wordt bezocht door mensen die zakken brood leegschudden
voor de ganzen. Dit trekt meeuwen aan. De heer Van Esterik laat weten dat de
gemeente hier niets aan kan doen omdat zij dit niet kan handhaven.
De heer Van der Sluis heeft reeds dertig jaar ervaring met dit onderwerp. Hij is in 1988
bij de gemeente Leiden hiermee begonnen omdat hij vanuit zijn studie kennis had van de
bestrijding van broedende meeuwen in de duinen. Hij legt uit dat het weghalen van
eieren geen zin heeft omdat meeuwen dan gaan bijleggen. Om die reden worden de
echte eieren verwisseld voor nepeieren. Het probleem van meeuwenoverlast zal nooit
opgelost worden. Het feit dat meeuwendeskundigen kritisch zijn over de maatregelen die
een gemeente neemt, vloeit voort uit het feit dat de deskundigen veronderstellen dat de
gemeente denkt het probleem op te kunnen lossen. Dat is niet zo. De gemeente Leiden
werkt samen met andere gemeenten, onderzoekers van de Universiteit Leiden en
Wageningen en met instellingen in Engeland en Schotland. In Leiden waren dit jaar
ongeveer 800 à 1000 nesten, gebaseerd op het feit dat er 400 nesten bekend waren bij
de gemeentelijke instanties. De gemeente Leiden heeft in de loop der jaren vele
methoden toegepast. Het inzetten van een valkenier werkt niet omdat dit de meeuwen
slechts voor een korte tijd van hun nest jaagt en de meeuwen terugkomen. De inzet van
roofvogelvliegers, harde geluiden of angstgeluiden zijn zaken waaraan de meeuwen
wennen en waar ze zich niet door laten wegjagen. Een meeuw laat zich redelijk snel
verstoren en vliegt dan op van zijn nest omdat de eieren een mooie schutkleur hebben.
Het verjagen van een meeuw die nestelt, is echter veel moeilijker. Ook het verwisselen
van eieren lost het probleem niet op, maar daardoor wordt het probleem verplaatst.
Ondanks dat wordt deze methode in Leiden wel toegepast. Dit heeft een aantal redenen.
Bewoners blijven geen melding maken van overlast als hier toch niets mee wordt
gedaan. Als er wel wat wordt gedaan, krijgt de gemeente een beter overzicht van de
grootte van het probleem. Op het dak waarop de eieren worden verwisseld, heeft de
bestrijding effect. Bij overlast van nestelende meeuwen op het dak van de buren wordt
de buren gevraagd melding hiervan te maken. Na melding weet de gemeente de
nestelplaatsen. Meeuwen komen namelijk terug naar de plek waar zij het jaar daarvoor
nestelden. Meeuwen hebben een broedtijd van ongeveer zeven weken. Dat is de tijd dat
ze de meeste herrie maken en het meest agressief zijn. De herrie die net voor
zonsopgang wordt gemaakt, zijn de sociale contacten van de meeuwen. In het
programma Nederland van boven is een gezenderde meeuw gevolgd. Daaruit bleek dat
deze ruim 300 kilometer per dag vloog om zijn kostje te bemachtigen. Daaruit blijkt dat
een meeuw moeilijk aan voedsel komt. De stad is interessant vanwege het vele voedsel.
Een meeuw wordt ongeveer 25 jaar oud. Uit drie à vier nesten komt ongeveer één
nakomeling die de eerste winter overleeft. Een meeuw gaat broeden zodra deze
ongeveer drie à vier jaar oud is.
Ook de heer Van der Sluis benadrukt dat het probleem niet is op te lossen. De trek van
meeuwen naar de stad is een probleem dat in de gehele wereld speelt.
Reacties vanuit de zaal:
- Groepen kauwtjes lijken af te komen op de meeuwennesten. De heer Van der
Sluis legt uit dat kauwtjes niet de natuurlijke tegenstander van de meeuw zijn. De
kauw is de meest voorkomende stadsvogel geworden. Ze komen gezamenlijk af
op gevaar. Hij meldt dat uit onderzoek nog niet naar voren is gekomen dat
meeuwen invloed hebben op de stand van het aantal zangvogels.
- De meeuwen eten wel eendenkuikens. De heer Van der Sluis geeft aan dat
meeuwen terugkomen naar hun prooi. Dat is ook het probleem dat speelt met het
voeren.
- Wat kan een bewoner aanbrengen ter preventie tegen meeuwen op het moment
dat er werkzaamheden aan het dak worden uitgevoerd? Wat zijn de kosten
hiervoor? De heer Van der Sluis geeft aan dat er netten en meeuwenprikkers
kunnen worden geplaatst. De heer Van Esterik meldt dat op de website
www.haarlem.nl in de ABC kan worden doorgeklikt naar ‘meeuwenoverlast’. Hier
wordt de website van de Vereniging van Plaagdiermanagement genoemd.
- Waarom worden de meeuwen niet gevangen en gedood? Waarom worden de
meeuwen niet afgeschoten? Waarom worden de meeuwen niet vergiftigd? De heer
Van der Sluis legt uit dat het doden van meeuwen niet het probleem oplost. Er
dient dan meer dan de helft van de nestelende meeuwenbevolking te worden
gedood. Het is ondoenlijk zo een grote hoeveelheid meeuwen te doden in de stad.
Schieten in stedelijk gebied is verboden. Bovendien komen er andere meeuwen
terug. Vergiftigen is niet mogelijk omdat de meeuwen slordig omgaan met hun
voer en het gif dan op plaatsen komt te liggen waar het niet veilig is voor
mensen, kinderen of andere dieren.
- Waarom zijn er geen netten geplaatst bij alle scholen in plaats van op een leeg
gebouw? De heer Van Esterik legt uit dat de netten zijn geplaatst daar waar er
overlast van de meeuwen was op het schoolplein en daar waar de overlast het
grootst was. Bewoners kunnen ook netten spannen op hun daken. De heer Van
Esterik beveelt aan dit te laten doen door een professionele partij. Een bewoner
spant vliegertouw. Een andere bewoner spant rood-witte banden. Een andere
bewoner loopt met een laserpen door de wijk en meent dat dit het probleem
plaatselijk vermindert. De heer Van der Sluis legt uit dat dit allemaal maatregelen
zijn die het probleem van de overlast op grotere schaal niet oplossen maar wel
tijdelijk en plaatselijk de overlast kunnen verminderen.
- Kan de gemeente bij het afgeven van een bouwvergunning een beoordeling van
potentiële meeuwenoverlast laten meewegen? Platte grinddaken trekken tenslotte
meer meeuwen aan dan schuine daken. De heer Van der Sluis geeft aan dat de
gemeente Leiden hierover nadenkt. Op dit moment zijn er geen wettelijke
regelingen hiervoor. Ook valt op te merken dat er reeds heel veel potentiële
nestelplekken bestaan, en nieuwbouw daar in verhouding niet veel aan toevoegt.
- Wat is de broedtijd van een meeuw? De heer Van der Sluis vertelt dat de kleine
mantelmeeuw begin maart terugkomt in Nederland en dan de plek opzoekt waar
het vorige jaar is gebroed. Eind april worden de eerste eieren gelegd. De broedtijd
is 27 dagen. De meeuw is in totaal ongeveer 80 dagen gebonden aan het nest,
totdat de jonge meeuwen uitvliegen.
- Waarom is de meeuw beschermd? De heer Van der Sluis legt uit dat de meeuw
beschermd is omdat de meeuw anders ‘vogelvrij’ is ten aanzien van alle zaken die
door de zaal ook genoemd zijn. Deze maatregelen zijn niet effectief. Het
verwisselen van eieren is, ter plaatse, wel effectief.
- Klopt het dat het neerleggen van een dode meeuw andere meeuwen verjaagt? De
heer Van der Sluis ontkent dit. In een meeuwenkolonie liggen vaak dode
meeuwen.
De voorzitter dankt de heren Van Esterik en Van der Sluis voor hun duidelijke toelichting
en hun komst. Het laatste woord is nog niet gesproken over de meeuwenoverlast.