Verklaar de mondiale luchtdrukverdeling / het grote windsysteem?

Paragraaf 2.2: Het Middellandse Zeeklimaat.
Vanwege het klimaat
in de zomer een
geliefde
vakantiebestemming
Cs-klimaat: koele (geen koude) winter met neerslag.
Noodtoestand in Zuid-Spanje
In het zuiden van Spanje is in de afgelopen dagen enorm veel regen gevallen.
Vanwege de wateroverlast hebben inmiddels al zo´n 1.500 mensen uit
veiligheid hun woning moeten verlaten.
In sommige wijken moesten de mensen vandaag worden opgehaald met
rubberen boten.
De Guadalquivir, de langste rivier van de regio Andalusië, trad op sommige plaatsen
buiten haar oevers. Een groot deel van de stuwdammen langs de Guadalquivir
moesten water in de stroom aflaten omdat de stuwmeren dreigden te overstromen.
Door de enorme wateroverlast zijn veel wegen onbegaan geworden.
ATHENE - De bosbranden die Griekenland teisteren, lijken in aantal en
omvang af te nemen. Mede dankzij massale hulp uit het buitenland krijgen de
Griekse brandbestrijders steeds meer controle over de zwaarste bosbranden.
Daarnaast nam de wind af en daalden de temperaturen. Woensdagochtend
woedde het vuur nog op 25 plekken op het schiereiland Peloponnesos en op het
eiland Euboea, meldde de brandweer. Dinsdag werden nog 36 brandhaarden
bestreden.
De jongste reeks branden, die zes dagen geleden begon, heeft ruim zestig mensen
het leven gekost. Minstens 184.000 hectare land - een gebied groter dan de
provincie Zeeland - is daarbij verwoest.
Cs-klimaat: warme, droge zomer
Deelvragen:
-Beschrijf de kenmerken (temperatuur, wind en
neerslag) van het Mediterraan klimaat?
-Hoe zijn deze eigenschappen te verklaren?
´Het mediterraan klimaat kan m.b.v. de mondiale
luchtdrukverdeling en het grote windsysteem
worden verklaard´.
-Beschrijf de mondiale luchtdrukverdeling /
het grote windsysteem!
-Verklaar de mondiale luchtdrukverdeling /
het grote windsysteem?
`Wind ontstaat door luchtdrukverschillen en luchtdrukverschillen
worden veroorzaakt door temperatuurverschillen op aarde.`
Wat moet je te weten?
Weer = de toestand van de dampkring / atmosfeer
op een bepaald moment (veranderlijk!) en op een
bepaalde plaats (klein gebied)
Klimaat = de gemiddelde weerssituatie berekend
over een langere periode (30 jaar) en van
toepassing op een groot gebied
Köppen  kennen
Definitie van ‘droog’:
Er valt minder
neerslag dan er zou
kunnen verdampen
EH (hooggebergteklimaat)
Hoofdletter A, C of D + …..:
-f = droge periode ontbreekt / fehlt
-w = wintertrocken / droge winter
-s = sommertrocken / droge zomer
Cs-klimaat C= Zeeklimaat
s= droge zomer
-Warme, droge zomer
-koele, natte winter
Typisch klimaat diagram van een Cs-klimaat.
Vergelijk dit eens met Nederland !
Lees af uit de grafieken !
Probeer eerst zelf af te lezen. De antwoorden krijg je als je doorklikt.
De gemiddelde januaritemperatuur
-Tunis
 10 °C
-De Bilt
 3 °C
De hoeveelheid neerslag in december
-Tunis
 65 mm
-De Bilt
 76 mm
De gemiddelde julitemperatuur
-Tunis
 28 °C
-De Bilt
 18 °C
De hoeveelheid neerslag in juli
-Tunis
 2 mm
-De Bilt
 75 mm
Vijf factoren die de temperatuur op aarde bepalen:
Kennen! Zie volgende dia´s
1-Breedteligging. (Let op de seizoenen!)
Kleiner oppervlak !
Begrippen:
-Bolvorm
-Invalshoek
-hoge breedte
-lage breedte
FILMPJE
Kortere weg door de dampkring !
2-Hoogteligging.
Begrip: Temperatuurgradiënt
 1000 meter stijgen = 6° C temperatuurdaling
3-Gesteldheid van het aardoppervlak.
Niet alle soorten aardoppervlak worden door de
zon even sterk verwarmt.
Begrip: albedo =
Hoeveelheid
weerkaatst zonlicht.
Vier redenen
waarom land
sneller opwarmt
dan water ! ?
Verschillen in verwarming tussen water en land.
Filmpje
4-De ligging van gebergten.
Gebergten kunnen transport van warmte en koude
belemmeren  klimaatscheiding.
De ligging van gebergten:
Loef- en lijzijde / regenschaduw.
Wel / geen matigende invloed van de zee.
Filmpje
5-Transport van warmte en koude door
zeestromen en wind.
Filmpje
Hoe ontstaat wind?
Temperatuurverschillen  warme lucht zet uit /
stijgt op  luchtdrukverschillen  wind
2-Lucht stroom van
B naar A.
1-Opwarming
Uitzetten
Opstijgen
3-Minder
lucht in
kolom B.
Geen temp verschillen !
Geen wind !
I
H
5-Wind
L
II
III
Weerskenmerken in een hoge- en lagedrukgebied:
-Beschrijven !
-Verklaren
Dalende lucht! warmt op
Wolkendruppels verdampen
De atmosfeer is helder
Stijgende lucht koelt af
Tijdens de heldere nachten kan
het aan het aardoppervlak zo
sterk afkoelen dat de
waterdamp in de dunne koude
laag boven het aardoppervlak
condenseert  mist !
Onzichtbare waterdamp
condenseert tot
zichtbare druppels
Wolk  neerslag
Luchtstromen / wind
veroorzaken neerslag !
Klik in de pijl voor de uitleg over neerslag !
Na dit ‘uitstapje kom je hier weer terug in de uitleg.
Wet van Buys Ballot.
1-Lucht stroomt van een
hogedrukgebied naar een
lagedrukgebied.
2-Lucht krijgt op het noordelijk halfrond een
afwijking naar rechts en op het zuidelijk
halfrond naar links. (Als je met je rug in de
wind staat)
Dit komt door de rotatie van de aarde.
(Corioliseffect).
Eenvoudig schema van de grote windsystemen.
Na dit
‘uitstapje’
kom je hier
weer terug in
de uitleg !
Let op: -gelijke verdeling van land en zee !
-rechte aardas  geen seizoenen !
Filmpje
Stapsgewijs uitleg over het grote windsysteem
Met de seizoenen
verschuift ook de ITC
Met het verschuiven van
de ITC verschuift ook het
regengebied en het
subtropisch maximum.
Klik in de figuren voor
meer info.
Januari
40°NB
Waar ligt de ITCZ?
Waar ligt het
subtropisch
maximum?
20° NB
Welke wind waait er in
Evenaar
het M’Zeegebied?
Het (Azoren)hogedrukgebied
heeft zich teruggetrokken.
De westenwind brengt
koele, vochtige lucht van
de oceaan en neemt
depressies mee.
Weerbeeld ?
Juli
40°NB
Waar ligt de ITCZ?
Waar ligt het
subtropisch
maximum?
20° NB
Waar ligt het
subpolair minimum?
Hoge drukgebied over
het MZG blokkeert
westenwind.
Weerbeeld ?
Evenaar
‘s Winters ligt het M.Z. gebied open voor de
westenwind, die depressies meeneemt.
De westenwind voert depressies aan.
Zonbestemmingen in de herfstvakantie ?
Mistral, Sirocco, etc….
‘s Winters lage druk boven –relatief warmeMiddellandse Zee en hoge druk boven land.
Warme en koude winden.
Welke regel is af te leiden uit onderstaande kaart?
Mistral
-3 ͦ
3.000 m
Met
Mistral
Zonder mistral
25 ͦ
0m
M’Zee
Alpen
…ͦC ?
20 °C
Rhone dal
De lucht wordt onderweg
wel wat opgewarmd !
Dit was de laatste dia van deze dia-les.
Hierna staan alleen nog de dia’s van de ‘uitstapjes’.
Klik in de raket om af te sluiten.
Uitleg: het grote windsysteem
-Zonnestralen vallen loodrecht op de evenaar. Het aardoppervlak heel warm.
-Het aardoppervlak verwarmt de lucht.
-Warme lucht stijgt op. (veel neerslag !)
-Er ontstaat een lagedrukgebied
aan het aardoppervlak.
H +++ Subtropisch maximum +++++
L-
----
Equatoriaal minimum -
---
H +++ Subtropisch maximum +++++
-De lucht daalt op ongeveer
-De opgestegen lucht daalt weer op
30° NB en 30° ZB.
Hier ontstaat een hogedrukgebied
aan het aardoppervlak
En verder……
-Aan de polen is het extreem koud.
De lucht krimpt / daalt.
-Aan het aardoppervlak ontstaat
een hogedrukgebied.
-Van het polair maximum
stroomt lucht naar lagere
breedte.
-Van het subtropisch maximum
stroomt de lucht naar lagere en hogere
breedte.
Polair maximum
++
++
Polair maximum
En dan……
-Bij de evenaar botsen de
luchtstromen die van hogere
breedte komen =
convergentiezone.
LHoge- of lage
druk is
bepalend
voor het
weerbeeld
- subpolair minimum - -
InterTropische Convergentie Zone
L - - subpolair minimum - -Op ongeveer 60°NB
en 60 °ZB botst de
warme subtropische lucht
op de koude polaire lucht.
Langs het frontvlak stijgt de warme lucht
over de koude lucht  lagedrukgebied aan het aardoppervlak.
De stijgende en dalende lucht vormt circulatiecellen !
En hoe ziet het grote windsysteem er dan uit?
1-De luchtdrukverdeling op aarde…
+
------------------
Hier ligt Nederland !
Zuidwesten wind !
Polair
Subpolair
Maximum
Subtropisch
minimum
maximum
Equatoiraal
minimum
ITCZ
++++++++++++++++++
---------------------------++++++++++++++++++
2-Buijs Ballot toepassen !
------------------
2a-Lucht stroomt van H  L
2b-afwijking naar rechts op het NH
…en naar links op het ZH
+
Maar……….de aardas staat (23 ½ °) scheef !
-Nu schijnt de zon loodrecht op
23 ½ ° NB. Dat is de situatie op….
….21
+
juni
-Het equatoriaal minimum
schuift naar het NH.
-…...de andere
drukgebieden
schuiven mee !
+
Dat betekent voor de wind in de tropen ……
-Dat op het traject
van H naar L de
evenaar wordt
overgestoken..
-En als je dan regel
2 van Buijs Ballot
toepast…
Klik even door
om te kiezen
wat je nu wil
gaan doen.
Je krijgt 2 mogelijkheden
Terug overzicht grote windsysteem
Oefenen en daarna terug
A
B
Welke kaart geeft de situatie weer in de maand juli ?
Verstandig ! Je hebt dus gekozen voor oefenen !
Klik op de pijl met het juiste antwoord
B
A
A
B
Antwoord B is fout, want de ITCZ –die ontstaat waar de zon
het aardoppervlak het sterkst verwarmd- ligt op deze kaart
op het zuidelijk halfrond. In januari schijnt de zon loodrecht
op het zuidelijkhalfrond. Klik door naar de volgende dia !
A
JUIST ! De ITZC ligt op het noordelijk halfrond.
In juni schijnt de zon loodrecht op het noordelijk halfrond.
Klik door naar de volgende vraag.
Klik op de pijl die de juiste
windrichting aangeeft.
Ga er vanuit dat het
subtropisch maximum ten
zuiden van de evenaar ligt.
A
B
H
FOUT !
Denk aan de wet van
Buijs Ballot !
A
B
-Lucht stroomt van een
hogedrukgebied naar een
lagedrukgebied.
-….en krijgt daarbij op het
noordelijk halfrond een
afwijking naar recht en op het
zuidelijk halfrond naar links.
Klik HIER en probeer het nog eens !!
Prima !
De lucht stroomt van het
subtropisch maximum op
het zuidelijk halfrond naar
het lagedrukgebied van de
ITCZ.
Op het noordelijk halfrond
krijgt de wind daarbij een
afwijking naar rechts.
Hogedruk
Klik door naar de volgende
vraag.
H
A
B
H
Je begrijpt nu dat……
-Mumbai In juni / juli heeft te maken heeft met een aanlandige
Wanneer
Klik in de juiste pijl
wind. valt de meeste neerslag in Mumbai?
In de periode /december
januari
-Mumbai in december
januari /te
maken heeft met een aflandige
wind.
In de periode juni / juli
H
FOUT !
Je koos voor ‘B’ ?.
Want………(klik verder)
B
H
Dat is dus GOED !
voor een
filmpje over de
Klik nog eens omKlik
hetverder
filmpje
te starten.
moesson !
Daarna in de camera
A klikken.
Hziet
Klik je
na
hetkomt
filmpje
in deze
om terug
gaan naar
Zoals
de lucht
uit pijl
het gebied
vantede
de uitleg
grote windsysteem
evenaar
enover
is dushet
warm.
De warme lucht neemt veel vocht op uit de –
eveneens warme- Indische Oceaan.
De vochtige lucht zorgt voor veel neerslag in de
periode juni / juli !
Hoe ontstaat neerslag?
welke 3 vormen van neerslag moet je kennen?
1- Stijgingsneerslag
-Verwarmde lucht stijgt op
-de lucht koelt af
-onzichtbare waterdamp
condenseert tot zichtbare
druppels = wolken
-uit de wolken kan neerslag
vallen
Hoe ontstaat neerslag?
welke 3 vormen van neerslag moet je kennen?
1-Stijgingsneerslag
2-Stuwingsneerslag
-lucht stijgt op tegen een
heuvel of berg
-de lucht koelt af
-onzichtbare waterdamp
condenseert tot zichtbare
-aan
druppels = wolken
-uit de wolken kan
neerslag vallen
de lijzijde daalt de lucht
-lucht wordt warmer
-(wolken)druppels verdampen
-helder weer
Hoe ontstaat neerslag?
welke 3 vormen van neerslag moet je kennen?
1-Stijgingsneerslag
2-Stuwingsneerslag
3-Frontale neerslag
-Warme en koude lucht
botsen.
-de lichtere warme lucht
stijgt op tegen de
zwaardere koude lucht.
De warme lucht koelt af
 condensatie  wolken
 neerslag
Terug naar de uitleg
over het grote
windsysteem
Hoe ontstaat neerslag?
Verschillende oorzaken van neerslag
Dit was het !
Hopelijk heb je er wat aan gehad.
Heb je vragen of opmerkingen,
stuur dan een mailtje naar
[email protected]
Nog 2x klikken om af te sluiten.