de arbeidsmarkt van morgen

DE ARBEIDSMARKT VAN MORGEN:
Wetgeving
frustreert in
plaats van
faciliteert
40
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2014
PLUS
Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografie: Marco Magielse
Hoe ziet de arbeidsmarkt van morgen er uit? Volgens Marco Bastian, directeur van de Nederlandse Bond van
Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU), moet het antwoord op die vraag niet door de huidige politici en
overige beleidsmakers worden gegeven, maar door de jongere generatie, de werkers van morgen. “Als Henry Ford
een cowboy had gevraagd wat de oplossing voor het mobiliteitsvraagstuk was, had die gezegd ‘een sneller paard’ ”.
Samen met Business Universiteit Nyenrode heeft de NBBU daarom een studentenwedstrijd uitgeschreven om een
duidelijke glimp op te vangen van die toekomst, om het geluid van een ronkende automotor te horen tussen het
gehinnik dat er ongetwijfeld ook in opklinkt.
Tussen de twintig en dertig
procent van de beroepsbevolking
heeft werkafspraken op basis van
bepaalde tijd. Dat zijn alles bij elkaar zo’n
twee miljoen mensen – veel meer dan er
nodig zouden zijn als flexwerk zich
nog altijd zou beperken tot piek &
ziek, zoals vroeger. Op een recent
congres dat door het ministerie van
Sociale Zaken en werkgelegenheid
was georganiseerd werd door de beleidsmakers zelf geconstateerd dat het aantal
flexwerkers in de huidige laagconjunctuur
opnieuw was gegroeid. En toch is het deze
minister die onlangs de Wet Werk en Zekerheid
heeft gelanceerd, waarin wordt gesteld dat
‘iedereen weer recht heeft op een vaste baan’.
Hoe vallen dit Haagse voornemen en de evolutie
in de reële economie met elkaar te rijmen?
SCHIJNCONTRACTEN
“De Partij van de Arbeid wil de vaste baan
minder vast en de flex minder flex maken.
Die gelooft heilig in de mantra en denkt dat
deze vanzelf realiteit wordt als die maar vaak
genoeg herhaald wordt,” zegt Marco Bastian.
“In de oude situatie kon je iemand nog drie
maal achter elkaar een contract van een jaar
aanbieden, met een tussenperiode van drie
maanden, in de nieuwe wordt dat beperkt tot
twee keer. Bovendien krijgt een werknemer na
twee jaar recht op een transitievergoeding.
Het is niet moeilijk om te voorzien dat deze
nieuwe wet tot nog veel meer schijncontracten
zal leiden dan er nu al bestaan.”
FOUTE VERBANDEN LEGGEN
De wetgeving heeft in Nederland de neiging
sterk achter de feiten aan te lopen. Marco
Bastian geeft een voorbeeld: “Wij beweren een
dienstenland te zijn, maar tot in de jaren
negentig viel je als bedrijf niet onder de
huurbescherming als je geen product verkocht
vanuit je pand maar een dienst. We zorgen
voor een patch van regelgeving, waarbij we
bij wijze van spreken met behulp van MS-Dos
de programmatuur voor een Iphone willen
schrijven. Er worden ook zaken aan elkaar
geknoopt die op het oog wel maar in wezen
niets met elkaar te maken hebben. Flexwerk
heeft een slechte naam omdat je zonder vast
contract moeilijk een hypotheek kunt krijgen.
Hoe zit dat dan met al die mensen die een
vaste baan hadden en werkloos werden?
Slapen die sindsdien allemaal onder de brug?
Nee natuurlijk. De AFM legt de banken helaas
op dat inkomen verbonden is met een bepaalde
contractvorm in plaats van met werk.“
VERDWIJNENDE BEROEPSGROEPEN
De nieuwe wet anticipeert niet op de
grote veranderingen die voor de deur
staan, vindt Marco Bastian: “Er zijn
ontwikkelingen gaande waarvan we
de impact nog niet bij benadering kunnen
inschatten, bijvoorbeeld die van het 3d printen.
Of neem de manier waarop de financiële
administratie automatiseert en vereenvoudigt.
Een factuur komt digitaal binnen en wordt
“Het duurt niet
lang meer of
boekhouders zijn
niet meer nodig.“
vanzelf op de juiste post geboekt. Het duurt
niet lang meer of boekhouders zijn niet meer
nodig, een complete beroepsgroep verdwijnt
wellicht. En dat we de betekenis van dergelijke
ontwikkelingen maar moeilijk kunnen overschatten wordt wel bewezen door die van de
App. Nog maar enkele jaren geleden hadden
we er nog nooit van gehoord, nu maakt een
groot deel van de bevolking er gebruik van
alsof ze nooit anders heeft gedaan.”
VAN GEMIDDELD TWEE NAAR VEERTIEN BANEN
Nog een voorbeeld hoe de arbeidsmarkt flexibiliseert, tegen de Haagse stroom in, is het
toenemend aantal malen dat jongeren van
baan veranderen. Cijfers uit de VS spreken in
dat verband boekdelen, vindt Marco Bastian:
“Vroeger had een Amerikaan gemiddeld twee
banen tot zijn vijfendertigste, nu zijn dat er
veertien. Het verlangen naar meer flex groeit
zowel aan de kant van de werkgevers als
aan die van de werknemers. Dat impliceert
ook dat de rol van de intermediair steeds
belangrijker wordt in het verbinden van
opdrachtgevers en opdrachtnemers.
De wetgeving zou die evolutie moeten faciliteren
in plaats van frustreren. Ik moet daarbij denken
aan de parabel van de twee scholen die van
elkaar gescheiden worden door een gemeenschappelijke tuin. Wekenlang vergaderen ze
over de vraag hoe ze die moeten afgrenzen en
inrichten. Ze komen er niet uit, tot ze besluiten
de kinderen zelf hun weg te laten zoeken
erdoorheen en aan de hand van dat pad de
kwetsbare planten en doornige struiken in
perkjes te plaatsen. “
REMMENDE VOORSPRONG
Omdat de jongste generatie werkgevers en
werknemers zich de impact van de veranderende
arbeidsmarkt het meest lijkt te realiseren, moet
die ook meer stem krijgen bij het formuleren
van toekomstbestendige oplossingen voor de
problemen van nu, vindt de directie van de
NBBU. Zelfs binnen het hart van de wereld
van de flexibele arbeid, de uitzendbranche zelf,
werkt de wet van de remmende voorsprong.
Wat vroeger een voorsprong opleverde is nu
een blok aan het been. De NBBU werd een
twintigtal jaar geleden opgericht uit onvrede van
veel kleinere en middelgrote uitzendbureaus
met de inertie van de Algemene Bond Uitzendondernemingen, de ABU, waarin de grote
bedrijven teveel zeggenschap hadden. Het
was dan ook de NBBU die, samen met de
Businessuniversiteit Nyenrode, het initiatief
nam tot het project Sunrise, waarbij de werkers
van morgen worden uitgenodigd mee te denken
over de arbeidsmarkt van morgen. De meest
innovatieve kijk op een van de vijf thema’s
maakt kans op een prijs van vijfduizend euro.
“Degenen die nu aan het roer staan zijn degenen
die de problemen waarmee we nu kampen
hebben veroorzaakt. Van hen mag je niet
verwachten dat ze een effectieve oplossing
aandragen,” vindt Marco Bastian. “We hebben
behoefte aan een nieuwe horizon. In het
najaar van 2014 maken we bekend hoe die
nieuwe horizon er volgens de deelnemers
aan de wedstrijd uit ziet.”
«
Voor meer informatie, surf naar:
www.arbeidsmarktvanmorgen.nl
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 01 • 2014
41