Zorg voor de zintuigen

Zorg voor de zintuigen
Zintuigen bejaarden
Veranderingen aan de ogen:
• Verminderd helder beeld
• Verminderd gezichtsscherpte
• Minder goed zien in het donker
Zintuigen bejaarden
Veranderingen aan de oren:
• Gehoor neemt af
• Minder goed verstaan van de spraak
Preventie
• Observatie van gezicht en gehoor
• Regelmatig oog- en ooronderzoek
• Goed oog- en oorhygiëne
Voorstelling van het oog
Verziendheid
• Mensen met
hypermetropie zien op
afstand beter dan van
dichtbij. Dichtbijzijnde
voorwerpen kan men
dus niet scherp zien.
• Beelden worden pas
achter het netvlies
gevormd
Bijziendheid
• Myopie is de medische
term voor bijziendheid.
• Mensen met myopie
kunnen op korte
afstand goed zien, maar
op langere afstand zien
zij wazig.
• Beelden worden
gevormd voor het
netvlies
Taak van de verzorgende
•
•
•
•
Goede lichtbron bij het lezen
Lichtbron boven linker schouder
Regelmatige controle oogarts
Stimuleren bril te dragen indien
voorgeschreven
Glaucoom
• Verzamelnaam voor een
aantal oogaandoeningen
waardoor de druk in de
oogbol verhoogt.
• Verhoogde druk tast de
oogzenuw aan
• Dit leidt tot verminderd
zicht en uiteindelijk tot
blindheid
• Aandoening kan acuut of
chronisch verlopen
glaucoom
Symptomen glaucoom
Acuut glaucoom
Chronisch glaucoom
• Oog ziet rood
• Hevige hoofdpijn
• Stekende pijn
• Slecht zien
• Hoofdpijn
• ‘s avonds mistig zien
– Rond en boven het oog
• Pupil staat wijd open
Cataract of staar
• Verandering van de
ooglens
• De ooglens wordt troebel
• Staar kan
– aangeboren zijn
– kan het gevolg zijn van een
ongeval
– Gevolg van ontsteking van
het oog.
– ouderdom
Symptomen staar
• Minder goed zien
• Last hebben van scherp
licht
• Beter zien in het
schemer
• Pupil ziet grijs, wit
• Lectuur ver van zich
afhouden om te kunnen
lezen
Taak van de verzorgende
• Scherp licht vermijden
• Zicht observeren en
rapporteren
• Algemene maatregelen
treffen i.v.m.
slechtziende bejaarden
• Oogonderzoek
aanraden
Ooglens vervangen
Blindheid
• Verlies van het
gezichtsvermogen
• Kan geleidelijk of acuut
gebeuren
• Aan één of aan beide
ogen
• Kan geheel of
gedeeltelijk zijn
Blindheid
Oorzaken blindheid
•
•
•
•
•
•
•
•
Glaucoom
Staar
Doorbloedingsstoornissen van het oog
Netvliesloslating
Diabetes
Migraine, komt plots op en is niet blijvend
Regenboogvliesontsteking
Vanaf de geboorte
Symptomen
• Plotselinge blindheid in één of beide ogen,
gedeeltelijk of volledig
• Geleidelijke blindheid in één of beide ogen
Hulp bij blijvende blindheid
• Blind worden grijpt diep in het (dagelijks) leven in. Er
zijn veel instellingen en bureaus die speciale diensten
en opleidingen voor blinden en slechtzienden
aanbieden om hen in staat te stellen een zo zelfstandig
mogelijk leven te leiden.
• Denk bijvoorbeeld aan revalidatie van mensen die
recent blind zijn geworden, speciale hulpmiddelen,
onderricht in braille (een speciaal schrift voor blinden
en slechtzienden), blindenbibliotheken met op band
ingesproken boeken en training van geleidehonden.
Nieuwe technieken voor alternatieve manieren van
zien zijn in ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan
elektronische wandelstokken die piepen en
beeldvorming door elektrische stimulatie van de
gezichtscentra in de hersenen.
Braille
• Braille is een speciaal voor blinden ontwikkeld
lees- en schrijfalfabet.
• Braille is een zogenaamd reliëfalfabet; de
letters en andere aanduidingen worden door
middel van puntjes in het papier gedrukt,
zodat er een kleine verhoging voelbaar is, die
met de vingertoppen 'gelezen' kunnen
worden.
Educatieve filmpjes blindheid
• http://www.garagetv.be/videogalerij/atv/Blinde_geweigerd_door_taxi.aspx
• http://www.hartvannederland.nl/localitem/45
04/Bijna_doofblinde_Marloes_schrijft_full_col
our_dagboek
• http://player.omroep.nl/?aflID=5067567
• http://www.blindenslechtziend.nl/www/page
s/hulp/eurocash/hulp_euro.html
Ja of neen?
• Kunnen mensen met een visuele beperking extra
goed horen?
• Houden blinde mensen hun ogen altijd open, ook
als ze gaan slapen?
• Hoe dromen blinde mensen?
• Weten blinden hoe kleuren eruit zien?
• Waarom bewegen blinde mensen soms zo
vreemd?
• Hoe herkennen mensen met een visuele
beperking andere mensen?
Kunnen mensen met een visuele
beperking extra goed horen?
• Nee helaas, al gebruiken ze hun oren wel meer
dan mensen die wél kunnen zien.
Want als je slechtziend of blind bent, moet je
proberen je andere zintuigen zo goed mogelijk te
gebruiken. Intensiever eigenlijk. De zintuigen
raken beter getraind dan bij ziende mensen.
Veel visueel gehandicapten kunnen bomen,
muren en struiken 'horen'. Dat komt doordat ze
heel goed letten op het geluid dat weerkaatst.
Houden blinde mensen hun ogen altijd
open, ook als ze gaan slapen?
• Nee hoor, als ze gaan slapen doen ze hun ogen
gewoon dicht, net als jij.
Hoe dromen blinde mensen?
• Mensen die pas later blind zijn geworden,
dromen in beelden, net als iedereen.
In hun droom kunnen ze dus gewoon weer
zien!
• Iemand die zijn leven lang al blind is, droomt
in gewaarwordingen.
Ze horen, ruiken en voelen in hun droom.
Bijzonder hè?
Precies zoals ze de wereld overdag beleven.
Weten blinden hoe kleuren eruit zien?
• Iemand die blind geboren is, heeft nooit kleuren gezien
en weet dan ook niet wat kleuren zijn.
Soms is dat wel lastig, zoals met het uitzoeken van
kleren. Hoe weet je nou wat bij wat staat? Welke
kleuren mooi staan met elkaar, moeten ze uit hun
hoofd leren.
Dit gaat wat makkelijker, als je bijvoorbeeld een klein
knoopje naait aan de kleren die goed bij elkaar passen.
Als de knoopjes verschillende vormen hebben, is alles
goed uit elkaar te houden.
Er zijn ook speciale kledingmerkjes te koop waarop in
braille een paar lettertjes staan, die de kleur aangeven.
Waarom bewegen blinde mensen
soms zo vreemd?
• Blinden maken soms vreemde bewegingen met
hun armen en hun hoofd. Met een moeilijk
woord heet dat 'blindisme'.
• Er is veel onderzoek gedaan, maar nog niemand
is er achter, wat blindisme nou veroorzaakt.
• Natuurlijk is het zo dat je als blinde je eigen
bewegingen niet kunt zien. En je weet ook niet,
hoe andere mensen bewegen.
• Ook merkt een blinde niet dat hij met zijn hoofd
schudt; hij ziet de wereld om zich heen daardoor
niet heen en weer gaan.
Hoe herkennen mensen met een
visuele beperking andere mensen?
• Aan iemands stem. Iedereen heeft een andere
stem!
• Wel moet een blinde of slechtziende altijd
even wennen aan nieuwe stemmen, en zal hij
of zij je niet altijd gelijk herkennen.
Gewoon veel praten!
Het oor
• Het oor, waarmee we
kunnen horen, bestaat
uit drie delen:
- het uitwendige oor
- het middenoor
- het binnenoor
Het oor
1.
Het uitwendige oor
De oorschelp, de gehoorgang en
het trommelvlies vormen het
uitwendige oor.
2. Het middenoor
Het middenoor bestaat uit drie
beentjes: de hamer, het aambeeld
en de stijgbeugel. Deze drie
beentjes, die met kleine
gewrichtjes aan elkaar verbonden
zijn, verbinden het trommelvlies
met het binnenoor.
3. Het binnenoor
In het binnenoor zien we het
slakkenhuis. Verder vinden we in
het binnenoor het ovale venster en
de buis van Eustachius die
uitmondt in de keelholte.
Twee soorten gehoorverlies
Geleidingsdoofheid
Perceptiedoofheid
Het gehoor
• http://www.ziekenhuis.nl/index.php?cat=ani
maties&action=show&movie=273