Over mogelijke bronnen van legionella in uw gebouw 5 6 ! Het risico op het ontstaan van grote concentraties legionella in uw drinkwatersysteem is het grootst in Koffieautomaat Bij een aansluiting met een koffie automaat is een keerklep verplicht locaties in uw gebouw de omstandigheden ‘ideaal zijn’ voor bacteriegroei is de beginstap Knijpdouche Bij een knijpdouche is een keerklep onder de kraan in de warm- en koudwaterleiding verplicht. ! over uw wettelijke taak om het drinkwatersysteem in uw gebouw te beheren. Als u alle regels en risico’s in beeld heeft, kunt u een passend plan maken en maatregelen nemen. Met die betrouwbare basis heeft u controle over genoeg en gezond drinkwater in uw gebouw. ! Neem geen risico, verzeker u van genoeg en gezond water. Altijd! Kijk ook op www.dp.nl/legionella www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/legionella ! Quickguide Voor iedere aftakking naar 1 of meerdere brandslanghaspels is een keerklep en een jaarlijkse controle daarvan verplicht! Keerklep Warm water Genoeg en gezond drinkwater Retourwater Koud water ! kennis + maatregelen = controle over genoeg en gezond drinkwater Voor meer informatie over de wetgeving: www.infodwi.nl om besmetting te voorkomen. Een tuinslang die in de zon ligt Draai na gebruik de kraan dicht koppel de slang volledig af en laat hem leeglopen. Legionellapreventie: waar kunt u beginnen? In deze gids staat de belangrijkste informatie Een boiler die water levert onder de 60 ˚C of die verkeerd is geplaatst Laat uw installatie regelmatig controleren en zorg dat de leidingen vanaf de boiler voldoende ruimte laten aan koud waterleidingen gedeelten waar drinkwater lang stilstaat én opwarmt. Weten op welke ! Leidingen in slecht geventileerde (technische) ruimten waar de temperatuur oploopt. Zorg voor voldoende ventilatie www.dp.nl/legionella ! Geen keerkleppen of keerkleppen die niet werken Plaats goed werkende keerkleppen, zodat de bacterie zich niet kan verspreiden. Jaarlijkse controle verplicht! ! Drukverhogingsinstallaties waarin water niet volledig wordt ververst, bijvoorbeeld vanwege een lek drukvat of omdat de installatie niet geheel doorstromend is opgesteld Laat uw installatie regelmatig controleren en onderhouden ! Kruisingen van drinkwater- met heet water/c.v. leidingen, bijvoorbeeld bij vloerverwarming Breng uw leidingwerk in kaart en isoleer of verplaats leidingen om opwarming te voorkomen Leidingen of tappunten die niet gebruikt worden of worden vergeten Verwijder tappunten zoals een kraantje in een schoonmaakruimte die zelden wordt gebruikt ! Wat u moet weten over de ‘zorgplicht’ en ‘deugdelijk drinkwater’ • Toegankelijke uitleg over de wetgeving • Nut en noodzaak van beheer • Checklist gezond drinkwater • Tips & tricks voor gebouweigenaren “In deze quickguide geven wij u een toegankelijke uitleg over de wet en tips om het beheer van de drinkwaterkwaliteit en de invulling van de regels voor u zo makkelijk mogelijk te maken” 2 Legionella wat is het en hoe ontstaat het? De wet: Zorgplicht voor 3 deugdelijk drinkwater Over ingewikkelde regels en makkelijke oplossingen eigenaren de verantwoordelijkheid over de drinkwatervoorziening in een gebouw. U bent verplicht om te kunnen aantonen dat het drinkwater betrouwbaar en veilig (“deugdelijk”) is. Én er wordt verwacht dat u die kwaliteit waarborgt, door maatregelen te nemen die mogelijke gevaren in drinkwater voorkomen. vormt, wordt voornamelijk bepaald door de combinatie van: Waar moet u beginnen? Biofilmvorming en ophoping van sediment Welke gevaren zijn er? Welke eisen worden er gesteld aan “deugdelijk” drinkwater? Wat is er écht verplicht en wat is gewoon verstandig om mogelijke gevaren buiten de deur te kunnen houden? Een temperatuur tussen 25°C en 55°C Verversing van het water in een leidingsysteem ME GABE DRI JF Leveringspunt Verantwoordelijkheid overgedragen aan gebouweigenaar dagelijks controleren. Via een landelijk drinkwatersysteem pompen zij het water naar ieder gebouw of woning met een drinkwateraansluiting. ! (zie tekening) van het gebouw is de kwaliteit Water met legionella drinken is niet gevaarlijk, maar…. je moet je niet verslikken, want dan kunnen er alsnog aërosolen vrijkomen die je inademt. Stilstand + opwarming + voedingsbodem = groot risico Het risico op het ontstaan van hoge concentraties van legionella is het grootst als water lang stil staat in een voedingsbodem bij een temperatuur tussen de 25°C en 55°C. Verplichte beheersmaatregelen Vanaf het leveringspunt heeft een gebouweigenaar bepaalde plichten en verantwoordelijkheden die o.a. zijn omschreven in de waterleidingwet, de NEN1006 en Waterwerkblad 1.4. Vanaf het leveringspunt worden er niet alleen technische eisen gesteld, maar er vloeien uit de wetgeving ook bepaalde beheersmaatregelen: In deze regelgeving staat o.a. een bouwvoorschrift voor de drinkwaterinstallatie die voorschrijft dat in gebouwen de volgende situaties niet mogen voorkomen: Een verplichte jaarlijkse keerklepcontrole Koud en warm leidingen NIET TE DICHT BIJ ELKAAR! Koud water leidingen NIET WARMER DAN 25° Min. 12-14 cm De zorgplicht om aan te tonen dat u veilig drinkwater levert Eisen deugdelijk drinkwater Koud en warm leidingen mogen NIET KRUISEN! De volledige wetteksten over technisch ontwerp en beheer van de drinkwaterinstallatie kunt u nazoeken op deze website: www.infodwi.nl. is besmet en u risico loopt om ziek te worden. Ook kunt u alleen wettelijk aantoonbaar maken dat u deugdelijk drinkwater levert als u passende (beheer)maatregelen neemt die u controle geven over de drinkwaterkwaliteit. (Beheer)maatregelen die u controle geven Welke maatregelen passend zijn, hangt af van uw gebouw en de mate van controle die u zelf wilt uitoefenen. U kunt bijvoorbeeld denken aan: Monstername gebouweigenaar om genoeg en gezond drinkwater te leveren. De bacterie vermeerdert zich met name in slijmlaagjes (biofilms) in leidingen en in sediment (ophoping van kalk of andere kleine deeltjes in De hoeveelheid legionella die zich in het drinkwatersysteem Regels en wetten zorgen dat de drinkwaterbedrijven de druk en kwaliteit Hogedrukstation en druk gewaarborgd door het drinkwaterbedrijf. Daarna is het aan de een knijpdouche. water). Nederland heeft één van de beste drinkwatervoorzieningen ter wereld. Tot aan het leveringspunt aërosolen die je inademt, bijvoorbeeld bij het douchen, of het afspuiten van vuile voorwerpen met 4 Waarom het belangrijk is om de drinkwaterkwaliteit te beheren U kunt met het blote oog niet zien of het water in uw drinkwaterinstallatie zich vermeerdert in watersystemen. Een bepaalde concentratie van de bacterie kan de veteranenziekte ofwel legionellose veroorzaken met longontsteking als voornaamste ziekteverschijnsel. ! Regels en wetten geven gebouw- Reservoir / waterkelder Legionella is een bacterie - belangrijkste soort: legionella pneumophila – die Je kunt alleen worden besmet via besmette 1 Zuivering Een concentratie legionella van boven de 99 kve/l (kolonievormende eenheden per liter) wordt beschouwd als een gezondheidsrisico en een overschrijding van de wet. Bevat uw water een lagere concentratie, dan levert u op gebied van Legionella deugdelijk drinkwater. De zorg om de continuïteit en beschikbaarheid van drinkwater te waarborgen Dit bent u écht verplicht U voldoet als eigenaar aan de wet als u: Jaarlijks de keerkleppen in uw drinkwaterinstallatie laat controleren. U kunt aantonen dat het drinkwater dat u levert altijd genoeg en gezond is. Beheersplan Technische aanpassingen Keerklepcontrole Als u eerst test of uw water veilig is en vervolgens de risicofactoren in u gebouw uitsluit of beheert, kunt u risico’s op besmetting aanzienlijk verminderen.