een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest Wilhelmina Kinderziekenhuis Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen: 13C-ureumtest 6 Tips12 Wil je meer weten?13 Voor ouders: voorbereiding en begeleiding 14 Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door­ geven per E-mail: [email protected] 1 Inleiding voor ouders Een onderzoek in een ziekenhuis kan een ingrijpende gebeurtenis zijn. Uw kind voelt zich misschien niet goed of heeft zelfs pijn. Het krijgt te maken met verschillende behandelaars en hoort allerlei medische termen. Wij vinden het belangrijk u en uw kind hierbij goed te begeleiden. Lees de folder eerst zelf. U kunt de tekst daarna voorlezen of in uw eigen woorden navertellen. Of uw kind leest de tekst zelfstandig. Bespreek daarna samen of alles duidelijk is. Als u korte vragen stelt over de tekst, kunt u nagaan of uw kind de informatie begrepen heeft. Achterin deze folder staat hoe u uw kind kunt voorbereiden en begeleiden bij het onderzoek. Deze folder is bedoeld om uw kind voor te bereiden op het onderzoek. Maar ook om ú te informeren over wat er gaat gebeuren. Begrijpelijke informatie is nodig. Het geeft vaak meer zekerheid en vertrouwen. Een deel van de voorlichting gebeurt in het ziekenhuis. De arts vertelt: •Waarom uw kind dit onderzoek krijgt •Hoe we dit onderzoek doen Thuis stellen kinderen meestal meer vragen dan in het ziekenhuis. Uw kind vertrouwt u. Daarom kunt u het beste uitleggen wat er gaat gebeuren. U weet welke informatie uw kind begrijpt en kan verwerken. Deze folder helpt u bij de voorbereiding. 2 3 Belangrijke informatie voor jongeren vanaf 12 jaar Een onderzoek in het ziekenhuis kan vervelend zijn. Je krijgt te maken met verschillende artsen, assistenten en verpleegkundigen. Je hoort ook allerlei medische termen. Wij willen je zo goed mogelijk voorbereiden op het onderzoek. Lees daarom deze folder goed door. Als je weet wat er gaat gebeuren, ben je meestal minder zenuwachtig. Je ouders lezen deze folder ook. Vraag of ze kunnen uitleggen wat je niet snapt. Wie beslist: jij, je ouders of samen? Wat is het beste voor je als je ziek bent? Wie beslist dat eigenlijk? Moet er rekening gehouden worden met jouw mening? Dat staat in een speciale wet: de Wet op de Geneeskundige Behandelings Overeenkomst (WGBO). Tips Neem iemand mee naar het ziekenhuis. Je vader, moeder of iemand anders die je vertrouwt. Praat met je ouders, broers, zussen, vrienden en vriendinnen over wat er gaat gebeuren in het ziekenhuis. Schrijf je vragen op, dan vergeet je ze niet. Bij je volgende bezoek aan het ziekenhuis kun je ze stellen. Wil je meer weten? www.hetwkz.nl www.umcutrecht.nl www.opeigenbenen.nu www.ikvoelpijn.nl Ben je ouder dan 12 jaar Dan moet de dokter ook aan jou vragen of je het goed vindt wat hij gaat doen. Jij en je ouders moeten allebei toestemming geven. Maar wat gebeurt er als jij het niet eens bent met je ouders? Hoe gaat het dan? Ook dat staat in deze wet. Lees er meer over op www.jadokterneedokter.nl Ben je ouder dan 16 jaar Dan beslis je zelf. Dan is alleen jouw toestemming nodig. Maar moet de arts dan wel informatie over de behandeling geven aan je ouders? Lees er meer over op www.jadokterneedokter.nl 4 5 Een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen: 13C-ureumtest Binnenkort kom je naar het ziekenhuis voor onderzoek: een 13 C-ureumtest. De dokter onderzoekt dan of een bepaalde bacterie in jouw maag zit. Bacteriën zijn heel klein. Zo klein dat je ze niet kunt zien als je gewoon kijkt. Je ziet ze wel met een microscoop. Er zijn goede bacteriën en slechte bacteriën. De goede bacteriën heb je bijvoorbeeld nodig om je eten te helpen verteren. Slechte bacteriën kunnen je ziek maken. Die bacterie waar we bij dit onderzoek naar op zoek gaan, heeft een ingewikkelde naam: de Helicobacter pylori-bacterie. Deze bacterie kan een infectie in je maag veroorzaken, waardoor je maagpijn krijgt. Je vader of moeder mogen bij je blijven tijdens het onderzoek. Voor het onderzoek kom je naar de afdeling Kameleon. Dit is de afdeling waar we onderzoek doen naar je maag, lever en darmen. Afdeling Kameleon is in het WKZ op de 1e verdieping. Vóór de 13C-ureumtest Wat moet je van tevoren weten? Je moet voor het onderzoek nuchter zijn. Dat betekent dat je vanaf zes uur vóór het onderzoek niets meer mag eten en drinken. Voor ouders 13C-ureum is de naam van het stofje dat we gebruiken om de bacterie op te sporen. Je drinkt het opgelost in wat water op. De 13C-ureumtest noemen we ook wel 13C-ademtest. Dit komt omdat de Helicobacter pylori-bacterie uit het 13-Cureum het 13C vrijmaakt. Dit kunnen we in je adem opsporen. Als je de bacterie niet hebt, komt er dus geen 13C uit je adem. Heb je de bacterie wel, dan vinden we 13C in je adem. Het onderzoek duurt ongeveer 45 minuten. Als uw kind jonger is dan twee jaar, dan mag uw kind vanaf vier uur voor het onderzoek niets meer eten of drinken. Water drinken mag ook niet! Poets voor één keer ’s morgens je tanden niet. Dan voorkom je dat je per ongeluk een slokje water drinkt! Een 13C-ureumtest doet geen pijn. 6 7 Wat kun je meenemen: iets om te doen in de tijd dat je moet wachten Dan adem je weer twee keer door het rietje uit. De lucht die je uitademt, vangen we weer op in 2 glazen buisjes. iets te eten of te drinken voor na de test, je bent een tijd nuchter geweest Voor ouders Hoe doen we de 13C-ureumtest? Het onderzoek gaat zo: Je moet langzaam door een rietje ademen. Probeer ongeveer 10 seconden lang uit te ademen. Je mag zitten of staan als je dat doet. •Kleine kinderen ademen de lucht uit in een ballon. Daarop kunnen we eventueel een kapje zetten, zodat het goed om de mond en neus past. •Als uw kind geen sinaasappelsap lust, bel dan vóór het onderzoek om te overleggen welke drank ook geschikt is. Dit moet u dan van huis meenemen. De lucht die je uitademt, vangen we op in 2 glazen buisjes. Na de eerste keer uitademen, krijg je een half glas sinaas appelsap te drinken. Meteen daarna krijg je een glas water te drinken met daarin de testvloeistof 13C-ureum. De testvloeistof heeft geen smaak, kleur of geur. Daarna drink je nog een half glas sinaasappelsap. Als je alles hebt opgedronken wacht je een half uur. Je mag in de kamer blijven daar kun je spelen, spelletjes doen of dvd kijken. Of je gaat even van de afdeling af, maar blijf wel in of rondom het ziekenhuis. 8 9 Na het onderzoek Complicaties Na het onderzoek mag je weer normaal eten en drinken. Je gaat terug naar huis of als je opgenomen bent naar de afdeling. Zelfs als een onderzoek helemaal goed is gedaan ("volgens het boekje"), kunnen er problemen ontstaan. Zulke problemen noemen we complicaties. Samenvatting Bij een 13C-ureumtest is er geen kans op complicaties. Het onderzoek is veilig. Je wordt er niet ziek van. Je klachten worden er ook niet erger door. Je mag een aantal uren vóór het onderzoek niets meer eten en drinken. Je moet een paar keer lang uitademen door een rietje. Je moet een beker sinaasappelsap en een glas water opdrinken. Na het onderzoek mag je weer meteen eten en drinken. De uitslag Ongeveer twee weken na het onderzoek krijg je de uitslag van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Bijwerkingen Bij een 13C-ureumtest heb je geen last van bijwerkingen. Door het onderzoek krijg je er dus geen nieuwe klachten bij. 10 11 Tips Wil je meer weten? Neem iemand mee naar het onderzoek. Hij of zij kan je helpen als je bang bent . Hieronder staan meer tips. Bespreek van tevoren wat jij graag wilt. Kijk dan op: De website van de Maag Lever Darm Stichting: www.mlds.nl Als je niet zoveel bezig wilt zijn met wat er tijdens het onderzoek gebeurt, neem dan een knuffel, een boek of een MP3-speler mee om je af te leiden van het onderzoek. of: Misschien vind je het fijn om een hand vast te houden. Of om je te laten masseren of zachtjes op je huid te laten kriebelen. www.hetwkz.nl www.umcutrecht.nl www.kindenziekenhuis.nl www.jadokterneedokter.nl Heb je ergens last van? Heb je pijn? Of zit je bijvoorbeeld niet goed? Vertel dit dan altijd. Dan kijken we wat we daar aan kunnen doen. Heb je nog vragen? Als je iets wilt weten of iets niet snapt, mag je het altijd vragen. Schrijf ze op, dan kun je ze niet vergeten. Je kunt ze stellen als je in het ziekenhuis bent. Als tijdens de voorbereiding thuis nog vragen hebt over de 13C-ureumtest, bel dan: • het liefst tussen 14.45 en 16.30 uur • telefoonnummer 088 75 544 40 Voor andere vragen of advies kun je bellen met een pedagogisch medewerker via het secretariaat Pedagogische Zorg: • op maandag, dinsdag en donderdag van 9.00 tot 10.00 uur • telefoonnummer 088 75 542 24 12 Je ouders kunnen deze nummers ook bellen. 13 Voor ouders: voorbereiding en begeleiding • Leg geen nadruk op nare dingen, maar vertel er wel eerlijk over. Hoe kunt u uw kind voorbereiden • Vertel alleen over wat uw kind bewust meemaakt tijdens het onderzoek. Dus over alles wat het ziet, voelt, hoort, ruikt en proeft. Hieronder staan algemene adviezen. U kunt zelf inschatten wat bij uw kind past. Hoe kunt u uw kind begeleiden • Kies een rustig moment voor de voorbereiding. Bij voorbeeld niet vlak voor het slapen gaan. Zorg dat er tijd is voor uw kind om vragen te stellen. • Begin bij jonge kinderen niet te vroeg met voorbereiden. Ze hebben een ander tijdsbesef dan volwassenen. Jonge kinderen leven in het ‘hier en nu’. Een paar dagen van tevoren is meestal vroeg genoeg. Zorg wel dat er voldoende tijd is om er nog eens op terug te komen. Herhaling is belangrijk. Bij oudere kinderen kunt u wat eerder beginnen. • Laat uw kind de informatie navertellen aan uzelf of aan anderen. Zo merkt u of alles begrepen is. Wat vertelt u en hoe Ga met uw kind mee naar het onderzoek. Of vraag een ander vertrouwd persoon om mee te gaan. Dat geeft steun en veiligheid. U kunt voor afleiding zorgen. Bespreek thuis al hoe u dat het beste kunt doen. Neem lievelingsspeelgoed, een knuffel en/of een (voorlees)boek mee. U mag verwachten dat we tijdens het onderzoek duidelijk vertellen wat er gebeurt. Stel gerust vragen als u of uw kind iets niet begrijpt. Een goede voorbereiding zorgt voor minder spanning en onverwachte situaties. Toch kan uw kind zich anders gedragen dan u verwacht of gewend bent. Uw kind kan stil worden, of juist druk, of huilerig. Thuis of tijdens het onderzoek. Geef hier aandacht aan en maak het bespreekbaar. Uw kind voelt zich daardoor gesteund. • Kies woorden die uw kind begrijpt, vertel zo eenvoudig mogelijk. Sluit aan bij zijn/haar belevingswereld. • Vraag wat uw kind al weet over het onderzoek. 14 15 Schrijf hier je aantekeningen ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------- Colofon ---------------------------------------------------------------------------------------------- Divisie Kinderen Afdeling MDL, locatie WKZ © oktober 2013, UMC Utrecht ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 16 KITE.03.001 ---------------------------------------------------------------------------------------------- UMC Utrecht Locatie WKZ Lundlaan 6 3584 EA Utrecht Tel 088 75 555 55 www.umcutrecht.nl www.hetwkz.nl