Seksuele en relationele vorming en ASS

Seksualiteit en ASS
Presentatie symposium pleegzorg 19 juni 2014
presentatie symposium pleegzorg
programma
• Opfrissen van informatie over ASS (heel kort
het spectrum toelichten).
• ASS en seksualiteit belichten.
• Seksuele en relationele vorming bij kinderen
en jongeren met ASS.
• Gespreksvoering rondom seksuele en
relationele vorming bij kinderen en jongeren
met ASS.
presentatie symposium pleegzorg
presentatie symposium pleegzorg
anekdotes
Een jongen met ASS vindt het krijgen van een
erectie heel verwarrend. Hij denkt dat hij iemand
anders wordt, omdat zijn lichaam op dat moment
niet meer hetzelfde is.
Een jongere vraagt aan zijn ouders hoe oud je
moet zijn om te trouwen. Zijn ouders vertellen dat
je 21 moet zijn . De jongen vraag nu aan elk meisje
of vrouw of ze 21 is, want dan gaan we trouwen!
presentatie symposium pleegzorg
ASS
Autisme spectrum stoornis
presentatie symposium pleegzorg
Ingrijpende
ontwikkelingsstoornis binnen
het psychiatrisch spectrum, die
in het merendeel van de
gevallen levenslang duurt .
Kernbegrippen ASS
• Centrale Coherentie; Het grote geheel overzien
en de juiste betekenis er aan geven. Details als
hoofdzaak en generaliseren is moeilijk, 1 op 1
associatie.
• Executieve functies; het plannen en organiseren
van taken en daarin schakelvaardig en flexibel zijn.
• Theory of mind; Het innerlijk van de ander
begrijpen en er rekening mee houden en
daarnaast ook het innerlijk van jezelf herkennen,
kunnen verwoorden en ernaar handelen.
presentatie symposium pleegzorg
sociale beperkingen
• Gebrekkige sociale vaardigheden
• Moeite met sociale interactie/sociale codes
• Gebrekkige waardering en inschatting sociale
signalen
• Egocentrisch gedrag
• Emotioneel en sociaal onaangepast gedrag
presentatie symposium pleegzorg
Overige beperkingen
• Star en repetitief gedrag
• Gebrekkige fantasie
• Beperkt voorstellingsvermogen
• Hypo/hypersensitiviteit
Kernsymptomen doch onderling sterke verschillen
presentatie symposium pleegzorg
De cijfers
• 6/7 op de 1000 kinderen; internationale cijfers
overeenkomst met nederlandse cijfers
• Eerste signalen in de eerste 2 jaar
• Jongens vaker dan meisjes
presentatie symposium pleegzorg
Seksualiteit en ASS
• Cliënten met ASS hebben seksuele gevoelens en
verlangens
• Lastig om seksuele gevoelens en verlangens om te
zetten in seksueel gedrag.
• Clienten missen juiste kennis en vaardigheden
• Gemis van intieme relatie
• SGOG en seksueel afwijkend gedrag komt vaker voor,
zowel slachtoffer als dader problematiek
presentatie symposium pleegzorg
Hoe ingewikkeld is het
voor de client….
• Lastig om seksueel gepast en ongepast gedrag
van elkaar te onderscheiden
• Lastig om grenzen te bepalen in de uiting van
seksuele behoeftes
• Groter sociaal isolement
• Toename in blootstelling aan specifieke
beelden op internet/t.v.
presentatie symposium pleegzorg
Ingewikkeld…
presentatie symposium pleegzorg
Uitgangspunten seksuele
opvoeding
• Personen met ASS kunnen hulp gebruiken
• Een programma moet uitgaan van de dialoog
tussen ouders en deskundigen, preventief en
zowel gericht op technieken als waarden
• Dezelfde technieken gebruiken als hij het
aanleren van andere vaardigheden:
Structureren, concreet werken en
individualiseren
presentatie symposium pleegzorg
• Aanleren van gepast seksueel gedrag must
• Programma aanpassen aan
ontwikkelingsniveau van de client (cognitief,
communicatief en sociaal)
presentatie symposium pleegzorg
Doelen seksuele en relationele
vorming
• Kennis bijbrengen, maar ook taal
• Communicatie mogelijk maken
• Sociale kennis bijbrengen
• Gevoelens verduidelijken; ontwikkeling van
het vermogen een intieme relatie op te
bouwen
• Steun vinden
presentatie symposium pleegzorg
• Waarden en normen expliciteren
• Vaardigheden aanleren; Beschikking hebben
over seksueel gedrag
• Voorkomen, stoppen of verminderen van
seksueel inadequaat gedrag en seksueel
slachtofferschap
presentatie symposium pleegzorg
randvoorwaarden
• Veiligheid
• Visueel materiaal
• Doseer informatie en wissel af
• Zakelijke (cognitieve benadering), zonder
emotionele aspecten uit het oog te verliezen.
presentatie symposium pleegzorg
presentatie symposium pleegzorg
presentatie symposium pleegzorg
presentatie symposium pleegzorg
Programma seksuele en relationele
vorming
1. Discriminatievaardigheden
2. Intieme hygiëne
3. Lichaamsdelen benoemen
4. Masturbatie
presentatie symposium pleegzorg
Programma seksuele en relationele
vorming (vervolg)
5. Voorlichting in strikte zin
6. Emotionele begeleiding
7. Uitbouwen van een intieme relatie
presentatie symposium pleegzorg
Lastig voor ouders/begeleiders
• Moeilijk om contact te krijgen over seksualiteit
• Seksuele ontwikkeling en behoefte is niet altijd
zichtbaar
• Moeilijk om grip te krijgen op belevingswereld
• Schroom van ouders/begeleiders;
handelingsverlegenheid
presentatie symposium pleegzorg
vervolg
• Omslachtig taalgebruik versus noodzaak tot
concrete en duidelijke informatie
• Te weinig expliciet voorlichtingsmateriaal
• Versnipperde en fragmentarische kennis bij
begeleiders
• Ethische en juridische vraagstukken
presentatie symposium pleegzorg
Aandachtspunten gespreksvoering
• Hen eerst laten benoemen
• Korte, stapsgewijze boodschappen
• Concretiseer abstracte begrippen (expliciet
maken; wie, wat waar, wanneer en hoe)
• Sorteer woorden naar de context
• Checken
presentatie symposium pleegzorg
• Controleren
• Betekenisdefenities: Eigen seksueel woordenboek
• Sociale signalen interpreteren
• Bespreken van haalbaarheid
• Goede alternatieven
• Discrepanties (ontwikkelingsgebieden) in de
gaten houden; risico op overschatting
presentatie symposium pleegzorg
Materialen
1. [email protected]
2. Aspergersyndroom en seksualiteit (in
adolescentie en volwassenheid)
3. Seks-chat.. Blijven praten over autisme en
seksualiteit
4. Psycho-seksuele ontwikkeling bij
adolescenten met een autisme spectrum
stoornis: ik puber-training
presentatie symposium pleegzorg
Einde
Succes en bedankt
Welmoed Visser-Korevaar
presentatie symposium pleegzorg