De cliënt en zijn gegevens veilig! Toenemende digitalisering en inzet van nieuwe technologieën zoals Big Data, Mobile Devices en Cloud Computing dragen significant bij aan vernieuwing in de langdurige zorg: • Internet of things – Een toenemend aantal organisatie maakt gebruik van apparatuur die verbonden is aan het Internet en gegevens uitwisselt met andere (zorg)systemen en instellingen. • Mobiliteit – Zorgverleners en cliënten kunnen dossiers raadplegen op mobiele apparaten en via apps. • Zorg op Afstand – Klant- en Zorgportalen stellen zorgorganisaties en cliënten in staat frequenter en meer gegevens uit te wisselen. • Elektronisch Patiënten/Cliënten Dossier – Het ECD stelt gebruikers in staat om op een efficiënte wijze medische gegevens vast te leggen en uit te wisselen. Eerste stappen met ECD worden ook gezet op vlak van Artificial Intelligence. Het gebruik van nieuwe technologieën brengt cyber en privacy risico’s met zich mee. De samenleving en de politiek worden steeds kritischer over de hoeveelheden persoonsgegevens die worden verzameld. Het aantal cyberincidenten in de zorg neemt onverminderd toe, waarbij incidenten steeds meer aandacht krijgen. Medische- en persoonsgegevens zijn gewild bij kwaadwillende. Voorbeeld dreigingen zijn: • Datalekken en diefstal van medische- en persoonsgegevens. • Diefstal van intellectueel eigendom, bijvoorbeeld onderzoeksgegevens. • Manipulatie van data. • Hacken van medische apparatuur. • Verstoring van zorgsystemen door bijvoorbeeld DDoS aanvallen, malware en virussen. Cyber Security niet meer alleen een technologie issue Het afgelopen jaar heeft de zorgsector wereldwijd enkele van de grootste cyber incidenten ooit ervaren. Recentelijk hebben meerdere Nederlandse zorginstellingen te maken gehad met datalekken waarbij cliëntgegevens op straat zijn komen te liggen. Top 5 Beveiligings uitdagingen in de zorg 1. Voorkomen van datalekken 2. Cloud computing 3. Toegang tot data en systemen 4. Authenticatie 5. Identiteits diefstal & verlies van patient gegevens Cyber Security vraagt om organisatie brede aandacht De traditionele preventieve manier van informatiebeveiliging is niet meer voldoende, een nieuwe benadering is nodig om continu de belangrijkste cyberrisico’s te adresseren. Veel zorgorganisaties zien het neerzetten van een effectieve cybersecuritystrategie als een uitdaging. Voor het aanpakken van deze uitdaging is het van belang dat cyber security als een integraal onderdeel van strategie en risicobeheersing wordt meegenomen. Figuur 1 Vertrouwen in uw digitale toekomst Priorities Risk PwC’s The Global State of Information Security 2016 Risk Het voorkomen van datalekken en borgen van toegang tot data en systemen wordt door 321 zorgsector deelnemers aan PwC’s ‘The Global State of Information Security 2016’ onderzoek ook gezien als de grootste uitdaging. Cybercriminelen jagen steeds meer op medische gegevens. Deze gegevens zijn op de zwarte markt soms het tienvoudige waard van bijvoorbeeld creditcardnummers. De grotere waarde en het feit dat medische gegevens makkelijker bereikbaar zijn zorgt dat cybercriminelen hun werkterrein verleggen. De mogelijke gevolgschade voor en impact op reputatie van zorginstellingen is vaak aanzienlijk. Uit onderzoek van PwC blijkt dat Nederlandse organisaties nog zoekende zijn naar een effectieve manier om toenemende cyberdreigingen aan te pakken. Het informatiebeveiligingsbewustzijn neemt weliswaar toe, maar de borging blijft achter. Cyber security en privacy zijn strategische onderwerpen die in eerste instantie in de bestuurskamer belegd moeten worden. Hierbij kan onze internationaal befaamde “Game of Threats” helpen. Management moet naast aandacht voor digitale hygiëne, bewustwording en security technologie ook ruimte inruimen voor detectie, bewustwording, incident response en cyber insurance. De welbekende NEN7510 norm vraagt u hier ook om. Crisis Connections Technology People es Om een beeld te krijgen van de mogelijke cyber risico’s binnen uw organisatie, zijn meerdere aspecten van belang (zie figuur 1): • Hoe is het gesteld met het vermogen binnen uw organisatie om prioriteiten te stellen over wat er beveiligd moet worden? Wat zijn uw kroonjuwelen? • Zijn de belangrijkste risico’s en dreigingen voor uw organisatie geïdentificeerd? • Hoe gaat uw organisatie om met afhankelijkheid van externen en zijn de juiste afspraken gemaakt (connecties)? • Zijn de mensen binnen uw organisatie voldoende bewust van cyber bedreigingen en hoe zij met gegevens moeten omgaan? • Heeft uw organisatie het technologische fundament (“digitale hygiëne”) op orde en worden bedreigingen tijdig gesignaleerd? • Hoe gaat uw organisatie om met onverwachte cyberincidenten? Bent u voldoende flexibel en weerbaar in tijden van crises? Priorities gy Hoe kan PwC helpen? Voldoen aan wettelijke eisen, het behoud van sterke zorgprestaties en uw reputatie zijn belangrijk. Maar deze doelstellingen kunnen niet effectief behaald worden als ondermaatse informatiebeveiliging u blootstelt aan aanvallen van personen die uw organisatie willen schaden of informatie willen stelen. Onze dienstverlening helpt om uw beveiligingsmaatregelen te transformeren van een kostenpost en last in een ‘enabler’ voor vertrouwen. Een effectieve cyber security strategie creëert vertrouwen bij patiënten/cliënten, vertrouwen dat hun gegevens veilig zijn bij uw organisatie, Priorities Risk Risk en versterkt uw reputatie. Met onze Breach Indicator Test detecteren we bijvoorbeeld of het netwerk van het ziekenhuis is PwC Security Services Crisis Risk Connections es gy Om de kans op een datalek en de daaruit voortvloeiende gevolgen Priorities te beperken adviseren Priorities Risk wij te starten met Risk het in kaart brengen Risk en prioriteren van uw digitale assets, waaronder medische- en persoonsgegevens. Vervolgens is het van belang te kijken naar Risk Risk uw afhankelijkheid van andere partijen, zoals ketenpartners, collega instellingen en (IT) leveranciers. Tenslotte is het zaak om via continue monitoring een lek zo snel mogelijk te lokaliseren en hierop proactief te reageren. In combinatie met een verzekering kunt u op deze manier passend acteren en de impact van een aanval beperken. Technology Digitalisering biedt kansen Crisis Connections Wij helpen u de mogelijkheden van Connections het digitale tijdperk te benutten. • Vertrouwen in digitalisering is ingebed in de strategie • Naleving van wet- en regelgeving op het gebied van privacy en cyberveiligheid • Risicomanagement en risico appetite Uw mensen maken het verschil People People Technology Risk Wij helpen uw medewerkers bewust te maken van cyber en privacy risico’s. • Bestuurders bewustzijn via “Game of Threats” • Beveiliging cultuur en bewustzijn • Insider Threat Management Priorities People Connections Technology People Crisis Priorities Wanneer in plaats van of Risk Connections Wij helpen u met het bouwen van een robuuste verdediging die u in staat stelt snel en adequaat te reageren. • Continuïteit en resilienceRisk • Crisismanagement • Incident response en forensisch onderzoek • Monitoring en detectie People Crisis Technology Connections Technology Crisis Connections People Technology Priorities Crisis De keten is zo sterk, als de zwakste schakel Connections Wij helpen u de risico’s te begrijpen en te beheersen in uw waardeketen. • Digitale kanalen • Partner en leverancier beheer • Robuuste contracten Huis op orde People Wij helpen u technologie effectief te implementeren. • IT-beveiliging hygiëne • Identity en Access Management • Security Intelligence en Analytics BeschermRisk wat belangrijk is Wij helpen u bij het stellen van prioriteiten en de meest kritische bedrijfsmiddelen te beschermen. • Strategie, organisatie en bestuur • Enterprise beveiligingsarchitectuur • Threat Intelligence gecompromitteerd en of op dit moment informatie weglekt naar cyber-criminelen. Daarnaast voeren wij voor diverse zorgorganisaties al gespecialiseerde security testen uit op hun belangrijkste (medische) systemen. Onze mogelijke ondersteuning richt zich echter niet alleen op de techniek, maar juist op alle aspecten die relevant zijn voor effectieve cyber security. Denk hierbij onder andere aan het creëren van een security bewuste cultuur (bijvoorbeeld via onze cyber security strategiespel “Game of Threats”) en uw organisatie voorbereiden op nieuwe privacywetgeving. Tijd voor een goed gesprek? Wij gaan graag het gesprek met u aan om de mogelijkheden en uitdagingen voor uw organisatie op cyber security en privacy gebied in kaart te brengen. Hiervoor kunt u contact opnemen met uw PwC contactpersoon of direct met: Bram van Tiel Director Security en Technologie [email protected] +31 (0)6 22 43 29 62 Frank Versleijen Senior Manager Risk Assurance Publieke Sector [email protected] +31 (0)6 20 32 12 04 Matthijs van der Wel Director Forensics [email protected] +31 (0)6 20 35 07 10 Mark Tesselaar Senior Director Risk Assurance Publieke Sector [email protected] +31 (0)6 53 13 20 65 Connections © 2016 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289). Alle rechten voorbehouden. PwC verwijst naar de Nederlandse firma en kan soms naar People hetPeople PwC-netwerk verwijzen. Elke aangeslotenTechnology firma is een afzonderlijke juridische entiteit. Kijk op www.pwc.com/structure voor meer informatie.