Relatie tussen organismen

Relatie tussen organismen
Biotische factoren
Binnen populaties
•
•
•
•
Territorium gedrag
Sociale rangorde
Voortplantingsgedrag
Competitie
Tussen populaties
van verschillende soorten
• Voedselrelatie: predatie
• Competitie voedsel: specialisatie
– Verschillend voedsel
– Ander tijdstip van jagen
Specialisatie bij voedselzoeken
Symbiose
• Langere tijd samenleven: tenminste één soort voordeel
• Mutualisme
– Zee-annemoon op Heremietkreeft
• Commensalisme: voordeel voor ene soort, geen nadeel
voor andere soort
– Poolvossen volgen IJsberen: wachten tot die klaar zijn met eten:
eten daarna de rest op
– Bacteriën in de darmen
• Parasieten: voordeel ene soort, nadeel andere soort
– Malariamug
Abiotische factoren
Temperatuur:
• Niet overal op aarde gelijk
• Kan sterk variëren binnen een ecosysteem
– Vb. duinen of heidevelden (wel 50 graden C!)
• Optimum, maximum en minimum
• Tolerantiegebied
• Beperkende factor
Abiotische factoren
Water
• Bouwstof cellen
• Veel reacties in cellen
• Transportmiddel binnen organismen
• Stevigheid kruidachtige planten
• Afkoeling
• Mens 70% water: Plant wel >90%!
Waterhuishouding
• Dieren: haren, schubben, veren
• Planten in droogte: Bladoppervlak, haren,
waslaag, worteldiepte, wortelvertakking
• Planten in zoute omgeving
Geranium
Abiotische factoren
Licht
• Fotosynthese planten
• Gedrag dieren
Abiotische factoren
Lucht
• Zuurstof
• Koolstofdioxide
• Stikstof
• Waterdamp
• Ozon in stratosfeer
• Ozon in lucht