Aanvulling aanvraag TETRA-project februari 2012 Ontwikkeling van

Aanvulling aanvraag TETRA-project februari 2012
Ontwikkeling van een platform voor het ontwerpen van Tastbare Intuïtieve
Interactieve Interfaces of TIII.
Jelle Saldien en Jolien De Ville
Hieronder staan de kwantitatieve KPI’s gedefinieerd waarnaar wij zullen streven tijdens
het verloop van het tweejarig project.
D1 “Het opstarten van een interdisciplinair TIII-netwerk” - Resultaten binnen het TIII-netwerk:
Aantal gebruikers (bedrijven) > 25 na afloop project
Aantal events:
o 3 gebruikersmeetings/jaar
o 1 brainstormsessie in het eerste jaar van het tweejarige project
o 1 conferentie in het tweede jaar (ook in het voortraject)
o 1 workshop in het tweede jaar
Aantal ambassadeurs: 4 ambassadeurs (= aantal projectmedewerkers)
Aantal samenwerkingsverbanden tussen de partners: 4 per jaar
Aantal geregistreerde bezoekers: nu 58, na afloop van het project streven we naar een
verdubbeling van 116 gebruikers.
D2 “Het aanbieden van een experience TIII-lab” - Resultaten naar aanleiding van het opstarten van
het TIII-lab
Een User Experience test-methode wordt opgesteld met als toepassing het testen van een
TIII met zijn gebruiker. Dit kunnen we testen met behulp van proeftuinen (IBBT, Telenet).
Aan de hand van de cases wordt het benodigde materiaal aangekocht om te exploreren. In
samenspraak met de partners wordt er verder bekeken wat nog interessant materiaal kan
zijn om aan te kopen voor het project.
D3 “Het ontwikkelen van een TIII- ontwerpmethodiek" - Beoogde resultaten naar aanleiding van
het ontwikkelen van een TIII-ontwerpmethodiek
De opgestelde ontwerpmethodiek zal afgetoetst worden tijdens de ontwikkeling van de cases en
tijdens projectwerk met studenten op volgende events:
DAE: Creaweek
Devine: projectweken
IDC: IP-week, week van het ontwerpen, summerschool, Dutch Design Week
D4 “Het verbeteren van de marktpositie van een bedrijf”
Door het opstarten van vervolgtrajecten voor het heroriënteren of opstarten van een eigen R&D die
gebruikt maakt van de TIII methodologie en het TIII platform.
Participatie en/of aanvragen aan innovatieve projecten (haalbaarheidsstudies, innovatieprojecten,
O&O-projecten of internationale onderzoeksprojecten) door de leden van de gebruikscommissie
vanuit het TIII-netwerk en/of gebruik makende van de TIII filosofie worden gemeten. Wij
verwachten zo’n 2 à 3 nieuwe aanvragen vanuit TIII per jaar.
Hoeveel meer nieuwe TIII-producten de bedrijven zullen produceren hangt sterk af van het bedrijf
zelf. Er zijn bijvoorbeeld al bedrijven waarbij de TIII-gedachte al deels leeft zoals bijvoorbeeld
Fisheye en Create Multimedia. In het begin zal het maken van TIII’s of het aanpassen van
producten tot TIII’s voor de meeste partners zeer nieuw zijn. Toch verwachten we dat elk bedrijf
op het einde van dit project gestart is met de ontwikkeling om een eigen TIII in de markt te zetten.
In de meeste gevallen zullen de bedrijven dit samen doen met enkele andere partners uit het
netwerk.
D5. Kennis rond TIII vergaren en verspreiden
1 à 2 conference papers/jaar
3 à 4 conferenties of workshops/ jaar bijwonen
Twee-maandelijks een nieuwsbrief uitzenden
Verspreiden van de TIII-kennis naar de studenten door het uitvoeren van cases
De studenten worden bereikt door het uitvoeren van cases. Naar gelang de case is dit een
langdurig project of kortlopend:
o Howest - industrieel ontwerpen:

Cases mechatronisch ontwerpen: ongeveer 10 cases/jaar, aantal studenten
die worden bereikt: +- 20 studenten.
o GroepT - Industriële Wetenschappen: Elektronica-ICT:

Eén of twee TIII projecten in de derde fase van de bacheloropleiding binnen
het opleidingsonderdeel Engineering Experience 5.
Opleidingsoverschrijdend:
o Studenten 3e jaar DAE: vak Integration, 36 studenten
o Studenten 3e jaar DEVINE: vak CMD, 30 studenten
o Studenten 4e jaar Electronica-ICT: ontwerp opdracht, 30 studenten
o 90 studenten uit de opleiding communicatiewetenschappen, usability design (KUL)
voeren usability-tests uit op de mechatronica projecten van de studenten IO.
Stages: 2 à 3 studenten (Industrieel Ontwerpen) lopen nu stage met aansluitende thesis bij
onze partners. Dit willen we nog optrekken tot een 5 a 10 studenten vanuit de
verschillende opleidingen in de komende jaren.
Hoe worden de studenten betrokken in het onderzoek
In het totaal schatten we dat er 200 tot 300 studenten bereikt zullen worden door het TIII-project.
Het is belangrijk om de studenten vanuit hun opleiding kennis bij te brengen over de ontwikkeling
van een TIII. Zij kunnen deze gedachtegang meenemen en verspreiden in de bedrijven waarbinnen
zij na hun afstuderen terecht zullen komen. De drempel tot het ontwikkelen van TIII’s door
bedrijven zal op die manier nog lager worden. Daarenboven leren de studenten werken in
interdisciplinaire teams wat van uitermate belang is voor een toekomstige job.
Geef enkele concrete voorbeelden van concrete toepassingsmogelijkheden voor de leden
uit de gebruikerscommissie. Wat trachten de bedrijven te vinden in het project?
Bedrijven die meedoen met dit tetra-project zijn bedrijven die mee willen werken aan de opbouw
van toekomstgerichte mens-machine interacties. Voorbeelden kunnen zijn toekomstige interfaces
voor televisie (Bedrijf: Telenet), een intelligente spiegel (bedrijf Deknudt), interactieve installaties
met projecties of grote schermen (bedrijf: Create Multimedia), systeem voor het vastleggen van
beelden (Fisheye), game-toepassingen (Cartamundi),…
VB1: Intelligente spiegel voor Deknudt
Zoals in de tetra-aanvraag reeds aangegeven wil Deknudt, een spiegelproducent, in samenwerking
met De Keyzer, een meubelproducent, innoveren door het op de markt brengen van een
intelligente spiegel. Deze spiegel zal gebruikt worden in de badkamer met als beoogde doelgroep
zorgbehoevenden. Wanneer men voor de spiegel staat kan allerhande biomedische informatie
opgevraagd worden zoals hartslag, bloeddruk, ademhalingsfrequentie,… Op die manier kan de
medische toestand van de gebruiker dagdagelijks opgevolgd worden. Er verschijnt als het ware een
scherm doorheen jouw spiegel dat aangestuurd kan worden door het vormen van gebaren met de
handen of de armen.
Deknudt heeft een uitstekende kennis wat betreft de productie van spiegels. Wanneer het bedrijf
een intelligente spiegel wil produceren komen er echter heel wat zaken bij kijken waar Deknudt
weinig tot geen ervaring mee heeft (opvragen biomedische informatie, gebruikerstesten,…). Deze
voorbeeldcase toont aan wat het TIII-platform kan betekenen voor een bedrijf. De TIIImedewerkers bekeken welke stappen dienden gezet te worden om een succesvol product op de
markt te brengen. Het gebrek aan de nodige kennis wordt opgevangen door samen te werken met
andere bedrijven of instellingen uit het netwerk die wel de nodige expertise hebben. Partner Usentric is bijvoorbeeld gespecialiseerd in het uitvoeren van gebruikerstesten wat van groot belang
is voor projecten zoals de intelligente spiegel. Biores Leuven is eveneens ingeschakeld in het
project, zij zijn gespecialiseerd in het meten en beheren van biologische processen bij levende
wezens. Het is dus niet te taak van het platform om studies te doen die gerealiseerd kunnen
worden door bedrijven, wel bieden wij hen een leidraad aan en de connecties met de partners
binnen het netwerk. Indien we een vergelijking zouden maken met het ontwerp van een
interactieve spiegel door een grote speler als Philips, dan zien we dat deze geen TIII-platform
nodig heeft omdat zij veel meer kunnen investeren in R&D. Zij hebben dus wel expertise wat
betreft TIII, maar ontbreken de naam en de jarenlange ervaring in het produceren van spiegels
zoals Deknudt.
VB2: 2D en 3D interface voor digitale televisie, Telenet
Ook Telenet is bij ons gekomen met de vraag om hen te helpen bij de ontwikkeling van een nieuwe
2D en 3D interface voor digitale televisie. Door de stijgende populariteit van gesture-based
toepassingen, onder meer dankzij de komst van Kinect, ziet Telenet een kans om hun interface
voor digitale televisie te herbekijken. Mogelijkheden naar gesture-based input zullen binnen dit
project eveneens bekeken worden. Er werd een roadmap opgesteld in samenwerking met Devine
en DAE, zij kunnen het project ondersteunen daar DAE de kennis heeft van 3D visualisaties en
Devine de nodige expertise heeft omtrent mobiele applicaties. Beide opleidingen exploreren volop
met de mogelijkheden van Kinect en gesture-based toepassingen.
Het bedrijf heeft voldoende kennis over digitale televisie en de inhoud ervan. Toch ontbreekt het
hen aan kennis voor het ontwikkelen van gloednieuwe creatieve mooie interfaces op basis van
zowel gesture-aansturing als remote-aansturing.
VB3: Interface voor Coptermotion
Fisheye is bezig met de ontwikkeling van twee soorten miniatuurhelikopters, één om dynamische
luchtbeelden te maken van de buitenomgeving en één om films te maken binnen voor de
filmindustrie. De technische uitwerking van de zogenaamde Coptermotions zit al in een
vergevorderd stadium, de interface om de helikopters te bedienen zit echter nog in een
beginstadium. Het bedrijf vond via het TIII-netwerk de weg naar Bram Vanderborght uit de
robotica afdeling van de VUB, samen met een interdisciplinair team van studenten uit de Howest
opleidingen DAE, Devine en IO zal de interface zowel softwarematig als hardwarematig verder
ontwikkeld worden.
VB4: CAP sense board game
Cartamundi heeft het idee een game te ontwikkelen voor een volledig "touch sensitive" spelbord,
dat eruit ziet als een "normaal" spelbord. Door het aansluiten van een iPad zou het spelbord
beschikken over de mogelijkheden van een multitouch interface. Dit geeft als voordeel de detectie
van pionnen op bepaalde posities, het uitlezen van kaarten, integreren van dynamische knoppen,…
hierbij is het Multi-user aspect van groot belang. Create Multimedia heeft een uitgebreide expertise
wat betreft touchscreens en touch folies. Beide partners kunnen elkaar dus helpen binnen dit
project. Create Multimedia vindt een nieuwe toepassing op basis van touch-technologieën,
Cartamundi vindt een technische oplossing voor zijn toepassing.
Algemeen:
De onderzoeksresultaten uit de cases zijn breed inzetbaar naar de gebruikersgroep. Uit de
gebruikersgroep kwam algemeen de vraag om de multi-user aspecten van tastbare intefaces
verder te exploreren en te onderzoeken. In het laatste voorbeeld van het “Cap sense board game”
is het multi-user aspect van groot belang, maar ook andere partners krijgen te maken met deze
meervoudige gebruikersaspecten. Televic wordt hiermee geconfronteerd in hun “home”-situatie
waar zij rekening dienen te houden met meerdere inwoners. Ook Create Multimedia krijgt te
maken met multi-users wanneer zij een scherm als conferentie-systeem willen gebruiken in plaats
van posters. Een deel van de resultaten uit de case van Cartamundi kan dus ook naar de andere
bedrijven gecommuniceerd worden terwijl het andere deel geheim zal blijven.
Ook bij zowel de Telenet-case als deze van Deknudt kunnen de resultaten meervoudig ingezet
worden. Voor beide cases is het relevant de mogelijkheden van gesture-based TIII’s te exploreren
voor schermen op afstand:

De gebruiker mag/kan het scherm niet aanraken.

De GUI op het scherm en in het bijzonder de menu-structuur/navigatie methoden moeten
zorgen voor een optimale User Experience
De resultaten uit dit onderzoek rond gestures kan dus breder ingezet worden in verschillende
toepassingen (intelligente spiegel, 2D/3D interface,…) bij verschillende partners zoals onder meer
bij Softkinetic, specialist in het ontwikkelen van 3D camera’s en 3D-herkenningssoftware.
Om de bedrijven op de goede weg te helpen biedt het TIII-platform hen een methode aan die zal
dienen als leidraad doorheen het project. De invulling van de gevolgde methode zal sterk afhangen
van de bepaalde case hoewel dezelfde stappen steeds zullen terugkomen.
Het TIII-platform geeft de kans aan kmo’s om te concurreren met grote bedrijven door te focussen
op innovatie en het binnenhalen van kennis rond het ontwikkelen van een TIII. Door het delen van
kennis via de partners en elkaars kennis te bundelen kunnen zij “voor zijn op de rest”. We merken
van onze huidige bedrijven dat het niet altijd makkelijk is om iedereen binnen het bedrijf meteen
aan boord te krijgen voor dergelijke avonturen. Binnen het TIII-project vergemakkelijken wij de
overtuigingskracht door het demonstreren van indrukwekkende cases.
Door toe te treden tot het TIII-platform krijgt het bedrijf IDEE (Inspiratie, Demonstratie, Exploratie
en Evaluatie) voor zijn ideeën door experts van zowel de academische als de professionele wereld.
Inspiratie:
Lid zijn van het TIII-netwerk. Een constante kruisbestuiving tussen de leden dankzij
het feit dat verschillende bedrijven (van verschillende sectoren), academici (van
verschillende disciplines) en federaties lid zijn van de gebruikersgroep.
Dankzij de organisatie van verschillende evenementen krijgt het bedrijf de kans andere
leden te ontmoeten om al dan niet kennis uit te wisselen.
Samenwerken met andere partners kan inzichten geven binnen jouw bedrijf.
Howest als onderwijsinstelling is een neutraal contactpunt. Er wordt gezocht naar de
beste manier om te voldoen aan de vraag van het bedrijf.
Volledige toegang tot de website waar men de state of the art kan vinden, cases en
waar men het eerst toegang krijgt tot onderzoeksresultaten.
Demonstratie:
De kans om een case in te dienen, uitgevoerd door studenten met als output werkende
prototypes. De case kan door de betrokkenen op elk tijdstip opgevolgd worden via een
blog.
De mogelijkheid om cases in te dienen specifiek op maat gemaakt van jouw
bedrijf/organisatie
Ideeën voor nieuwe TIII’s worden vertaald in nieuwe innovatieprojecten met de juiste
partners.
Exploratie:
Een roadmap voor jouw cases met als doel het bekomen van een innovatieproject.
Gebruik van de kennis en het netwerk van Howest/IDC.
Gebruik maken van het TIII-lab om te exploreren met nieuwe technologieën,
platformen of applicaties.
Een methodologie en toolbox beschikbaar om te helpen bij het creëren van een eigen
TIII.
Beschikbaarheid van de faciliteiten van Howest/IDC en TIII partners:

Gebruik van het bestaande light-lab: Proto Light

Protolab & IDC worshops bieden een verscheidenheid aan prototyping
technieken
Evaluatie:
Cases kunnen door studenten uitgevoerd worden om het potentieel van een project
voor jouw bedrijf aan een lage prijs te valideren.
Wij moedigen onze gebruikers aan ons feedback te geven zodat het project kan leiden
tot resultaten dat voor hen interessant zijn en hen kan ondersteunen in hun
innovatiestrategie.
Wat is er nog nodig na 2 jaar TETRA om het labo volwaardig uit te bouwen/te
onderhouden. Wat zal al tijdens het project uitgebouwd worden – wat blijft in
studiefase.
De TIII-website is het centrale punt waar bedrijven op terecht kunnen. Hierop vinden ze informatie
omtrent TIII en de contactgegevens van de TIII-ambassadeurs die het eerste aanspreekpunt zijn
voor bedrijven. De website zal verder worden uitgebouwd volgens de noden en wensen van de
gebruikersgroep. Van hieruit start het TIII-verhaal en worden bedrijven verder geholpen. Zij
kunnen doorverwezen worden naar andere partners, bepaalde ideeën laten exploreren door
studenten en gebruik maken van het TIII-lab. Deze methode zal verdergezet worden na het
tweejarig project als vorm van dienstverlening. Het TIII-platform kan bedrijven doorverwijzen naar
andere partners, helpen bij het opstellen van een roadmap voor een specifiek project en het TIIIlab openstellen voor exploratie en testen. Binnen het tweejarige tetra project zal de omkadering
van het lab worden vastgelegd. Er zal onderzocht worden wat nodig is willen we zo’n lab
opbouwen. Een plan van aanpak zal opgesteld worden met daarin de scope van het TIII-lab. Hierin
wordt opgenomen wat aangekocht dient te worden, hoeveel werkkracht er nodig zal zijn om het lab
draaiende te houden, hoe kunnen we dit lab winstgevend maken, de locatie van zo’n lab,… Alle
nodige onderzoek naar kennis voor de opstart van het TIII-lab zal dus vallen binnen het tweejarige
tetra-project zodat na het project hiermee meteen aan de slag kan gegaan worden.
Dit betekent niet dat de opstart van het lab nog twee jaar op zich zal moeten wachten. De
bedrijven hebben momenteel al hun eerste centrale contactpunt met TIII, de website. Indien zij
bepaalde zaken nodig hebben voor het uitvoeren van bijvoorbeeld tests, zullen wij hen
doorverwijzen naar een partner binnen het netwerk die hen hierbij kan assisteren. Voor de lopende
cases zal ook het nodige materiaal aangekocht worden waarmee kan geëxploreerd worden. Op die
manier wordt het lab stap per stap opgebouwd en zal er in een verdere fase, na het tweejarige
project, ruimer gekeken worden naar de aankoop van allerhande nieuwe platformen, sensoren,
technieken,… die innovatiepotentieel hebben voor het creëren van een TIII. Onderzoek naar deze
nieuwste ontwikkelingen zal reeds in het tweejarige project plaatsvinden.
Welke dienstverlening zal vanuit de onderzoeksinstellingen nadien geleverd worden.
Wij willen ook na het project ernaar streven het netwerk te kunnen blijven ondersteunen. Om het
TIII-platform self sustainable te maken zal er na de tetra-studie beroep gedaan worden op
dienstverlening naar de bedrijven. De bedrijven kunnen nog steeds bij ons terecht om gebruik te
maken van het TIII-lab, maar ook voor begeleiding van een case:



Cases kunnen nog steeds ingediend worden door bedrijven, maar dan tegen
betaling. Naar gelang de case zal gekeken worden naar de hoeveelheid tijd en
middelen nodig voor de uitvoering ervan om de prijs te bepalen.
Het gebruik van het TIII-lab zal betalend worden. Dit lab zal complementair zijn
met het CUO in Leuven. Hoe de prijs ervan bepaald zal worden dient onderzocht te
worden.
Elke onderzoeksinstelling zal bij de dienstverlening gebruik maken van zijn
specifieke expertise om zo elkaar aan te vullen. Gebruikerstesten rond user
experience zal vooral onder leiding van het CUO gebeuren. Groep T neemt de
ontwikkeling van middleware en authoring tools voor zich. Het IDC zal zich
toespitsen als centraal aanspreekpunt die roadmaps zal uitstippelen voor bedrijven
en hen verder zal begeleiden naar de juiste partners.