Talrijke studies bewijzen momenteel dat de voeding een essentiële

Talrijke studies bewijzen momenteel dat de voeding een essentiële rol speelt in ons
leven. Een onevenwichtige voeding kan het verschijnen van onder andere diabetes,
zwaarlijvigheid, cardiovasculaire aandoeningen, bepaalde kankers bevorderen. Hieruit
blijkt het grote belang van een goede voeding.
Het is belangrijk om te begrijpen dat de voeding kan helpen om bepaalde bijwerkingen
te beperken die verbonden zijn aan de absorptie van geneesmiddelen die in het kader
van een transplantatie worden genomen.
De transplantatie vereist in de meeste gevallen een behandeling tegen afstoting die
bestaat uit geneesmiddelen die bepaalde verplichtingen in verband met het dieet en de
voeding kunnen teweegbrengen. De corticoïden hebben bijvoorbeeld een invloed op de
water- en zoutretentie en op de opname van suikers.
In de meeste gevallen zal de voeding – om bepaalde bijwerkingen te beperken –
hoofdzakelijk worden gecontroleerd op haar zouttoevoer. Ook de suiker- en vettoevoer
zal moeten worden gecontroleerd.
Voor een steeds grotere keuze aan voedingsmiddelen is het aangeraden om te kiezen
voor de voedingsmiddelen die plezier, evenwicht en gezondheid combineren.
De belangrijkste regels voor een evenwichtige voeding kunnen als volgt worden
samengevat:

de energietoevoer aanpassen aan de behoeften

de dagelijkse portie verdelen over 3 maaltijden en eventueel 1 tot 2
tussendoortjes

geen maaltijden overslaan

de keuze van de voedingsmiddelen afwisselen

1,5 tot 2,5 liter per dag drinken

geen pompelmoessap drinken

een overmaat aan suiker, vetten en zout vermijden

minstens 400 g fruit en groenten eten per dag

de maaltijden het belang schenken dat ze verdienen, de tijd nemen om
te eten in een ontspannen sfeer
De voedselpiramide geeft een uitstekend overzicht van dit evenwicht.
De groep van de dranken is samengesteld uit melk, koffie, thee, kruidenthee,
vruchtensap, groentesap. Water blijft de beste drank.
Alcohol in al zijn vormen is afgeraden.
Zetmeelhoudende voedingsmiddelen (brood, beschuiten, rijst, deegwaren, aardappelen,
vruchten, graanproducten) vormen een belangrijke bron van calorieën en moeten aan de
basis staan van de voeding.
Groenten en fruit verdienen een belangrijke plaats bij de maaltijden als men rekening
houdt met hun rijkdom aan vitaminen, mineralen en vezels. Het is aangeraden om er elke
dag te eten, gekookt of rauw, in de vorm van soep of sap. Het ideale is te komen tot 5
porties per dag.
Opgelet! Het eten van pompelmoes of drinken van pompelmoessap tegelijkertijd als de
inname van de geneesmiddelen is verboden!
Vlees, vis en eieren: om de toevoer aan eiwitten en onzichtbare vetten zo goed mogelijk in
evenwicht te brengen, varieert u de bronnen door meermaals per week vis te eten in
plaats van vlees. Een hoeveelheid van ongeveer 120 g bij de maaltijd is wenselijk.
De zuivelproducten: om zo goed mogelijk de vettoevoer te beheersen, moet u de vetten
regelmatig afwisselen. Verse kaas, smeerkaas, harde kaas, … zullen aangenaam passen bij
de maaltijden, terwijl melk, yoghurt, karnemelk als basis voor de tussendoortjes zullen
dienen, bij voorkeur in de halfvolle versies.
De groep van de vetstoffen: met mate te gebruiken, de hoeveelheid is even belangrijk als
de kwaliteit. De voorkeur gaat uit naar vetten van plantaardige oorsprong (olijf-, koolzaaden zonnebloemolie, margarine en minarine). Gefrituurde voedingsmiddelen kunnen af en
toe worden verbruikt.
Het verbruik van producten met hoge suikerconcentraties is best te vermijden.
Calcium: calcium is noodzakelijk voor het behouden van de stevigheid van de beenderen
en de tanden. Het speelt een rol bij het bloedstollingsmechanisme. Ten slotte is het ook
onmisbaar voor de secretie van insuline. Een gebrek aan calcium heeft als belangrijkste
gevolg dat het een afname van de dikte van de beenderen veroorzaakt, osteoporose
genoemd, wat kan leiden tot spontane fracturen. Een tekort aan calcium wordt zeer vaak
gezien bij het gebruik van cortisone. Dit is de reden – nog meer dan de andere – waarom
men moet letten op een voldoende dagelijkse toevoer van calcium.
Bij een veelzijdige voeding komt calcium in een behoorlijke hoeveelheid voor want bijna
alle voedingsmiddelen bevatten het. Toch is er een betere absorptie van calcium met de
zuivelproducten. Bepaalde soorten water bevatten meer calcium dan andere (Contrexville,
Vittel).
Magnesium: magnesium is noodzakelijk voor de synthese van eiwitten, voor de overdracht
van de zenuwinflux en voor de spiersamentrekkingen. Een gebrek aan magnesium kan een
onstabiel humeur, een verandering van de reflexen en spierkrampen veroorzaken. Omdat
de geneesmiddelenbehandeling die getransplanteerde patiënten moeten nemen het
magnesium gehalte in het bloed verlaagt, is het belangrijk dat de voeding voldoende
magnesium aanbrengt.
Alle voedingsmiddelen bevatten magnesium, maar sommige bevatten er meer dan andere.
De voedingsmiddelen die een grote hoeveelheid magnesium bevatten, zijn de volkoren
graanproducten (in de vorm van volkorenbrood, volwaardige rijst en deegwaren,
peulvruchten (linzen, grauwe erwten enz.) en droge vruchten (noten, amandelen enz.).
Sommige soorten water zijn rijker aan magnesium dan andere (Badoit, Derby-water,
Contrexeville, Vittel, Hépar).
Voedingsadviezen
Kalium: omdat het kaliumgehalte in het bloed gevoelig stijgt door de inname van uw
verschillende geneesmiddelen, is het noodzakelijk dat sommige getransplanteerde
patiënten erop letten om de toevoer uit de voeding te beperken. Bijna alle
voedingsmiddelen bevatten kalium in een niet-verwaarloosbare hoeveelheid.
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan kalium zijn vruchten (in het bijzonder de droge- en
oliehoudende vruchten, bananen, vruchtensappen), groenten (aardappelen, soepen, droge
groenten), producten op basis van cacao (chocolade, choco voor op de boterhammen),
producten zonder zout (fijne vleeswaren zonder zout, vervangzout).
Enkele tips:

vervang zo vaak mogelijk aardappelen door rijst, deegwaren, polenta

vermijd het stoomkoken, het koken in de microgolfoven en in de oven:
deze manieren van koken, zorgen niet voor een voldoende kaliumverlies

de groenten en de aardappelen in kleine stukjes en in veel water koken,
zorgt ervoor dat ongeveer de helft van het kalium wordt verwijderd.
Met dank aan Astellas.
Deze brochure wordt u aangeboden door Oostrozebeekse Transplantkring.
Niets uit deze brochure mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke
toelating. OTK kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele
misbruiken.
v.u. OTK Patrick Vandorpe Oostrozebeke
OOSTROZEBEEKSE TRANSPLANTKRING
www.transplantkring.be