Het DNA van MI

Medicatietrouw
en motivatie bij
mensen met
schizofrenie
Jos Dobber
Antipsychotica (1)
Effectieve behandeling in acute fase
Effectieve bestrijder van terugval als
onderhoudsbehandeling
Relapse percentages kunnen + 35%
dalen bij ‘volledige’ compliance
De Haan & Bruggeman (2006)
Antipsychotica (2)
Echter:
Op langere termijn hoge mate van
noncompliance (25-75%)
Fenton et al (1997); Pharmo-Instituut (2002);
Dobber et al (2006)
Medicatietrouw
1. Gedrag van patiënt tav.
gezondheidsadvies / behandelregime
2. Participatie patiënt in besluitvorming
behandeling
3. Strategie hulpverleners ter
ondersteuning patiënt bij uitvoering
behandelactiviteiten
Adherence Therapy
Motivational Interviewing (Miller &
Rollnick)
Stages of change (Prochaska &
DiClemente)
Adaptieve technieken
Adherence therapy
(Barkhof, 2003)
120
60
Adherence Therapy
60
Gezondheidsvoorlichting
Medicatietrouw?
Medicatietrouw?
Technieken?
Fasering?
Attitude?
Motivatie (1)
Intrinsiek of extrinsiek
Geen vast gegeven
Motivatie (2)
Omvat:
Willingness / Importance (is men
bereid)
Ability / Confidence (is men in staat)
Readiness (is dit het juiste moment)
Voorbeeld: Ambivalentie (1)
Wel en niet willen tegelijk
Is normale fase veranderingsproces
Gevaar: in de ambivalentie ‘vastzitten’
Werken aan ambivalentie: werken aan
kern probleem
Ambivalentie (2)
Werken aan ambivalentie vraagt
vakmanschap:
 Bijvoorbeeld:
‘The Righting Reflex’
 Patiënt moet argumenten voor
verandering aandragen:
‘As I hear myself talk I learn what I believe’
Algemene principes MI
(Miller & Rollnick 2002, p36)
1. ‘Express empathy’
2. ‘Develop discrepancy’
3. ‘Roll with resistance’
4. ‘Support self-efficacy’
Do’s en don’ts
 Open vragen
 Question – answer
stellen
laten volgen door
 Reflectief luisteren
trap
 Trap of taking sides
 Expert trap
 Labeling trap
 Blaming trap
 Gelijkwaardigheid
Verklaring effect MI (Miller)
1. Gesprekstechnieken toepassen om
patiënt te laten zeggen dat hij wil
veranderen (commitment)
2. Empathische houding is
doorslaggevend (Carl Rogers)
3. Combinatie van 1 en 2
Patiëntenproces:
Stages of change
1. Precontemplation - voorstadium
2. Contemplation - overwegen
3. Preparing for action - beslissen
4. Action - uitvoeren
5. Maintenance - volhouden
6. Relapse / recycling – terugvallen /
overwegen proces opnieuw te doorlopen
Prochaska & DiClemente
Adaptieve technieken
Normaliseren
Herstructureren beschadigende
schemata
Bekrachtigen voordelen zich goed
voelen
Toepassing in praktijk (1)
1. Therapeutisch:

meer effectieve en efficiënte uitvoering
van MI
(onder andere door verpleegkundigen)
Toepassing in praktijk (2)
2. Omgang / therapeutisch milieu


therapie-ondersteunend: afhankelijk
van het patiëntenproces de juiste
dingen doen
geeft handen en voeten (do’s en don’ts)
in het omgaan met motivationele
problemen
Discussie / stellingen
1. Door het werken in teams is
toepassing van MI-kennis door
verpleegkundigen niet goed
mogelijk:
wat de ene verpleegkundige
opbouwt, wordt door de volgende
verpleegkundige verstoord
Discussie / stellingen
2. Bij het toepassen van MI-kennis
moeten verpleegkundigen het
therapeutisch klimaat sterk
veranderen en dus vooral hun
attitude bijstellen
Discussie / stellingen
3. Verpleegkundigen die MI-principes
kennen en toepassen leveren goede
zorg:
a. het is belevingsgericht en
b. het is evidence based practice.