Patella luxatie - Wikiwijs Maken

Patella fixatie/luxatie
Hoefkennis
Anatomie kniegewricht
• Complex gewricht: 3 compartimenten binnen 1
gewrichtskapsel
• Bovenbeen, onderbeen, knieschijf
• Menisci
• Gekruiste banden naast collateraalbanden
Knieschijf
Ligt in groeve tussen twee kammen van het bovenbeen en kan
daaroverheen glijden bij strekken en buigen. Op rust wordt
knieschijf strak over binnenste (mediale) kam bovenbeen
getrokken. De mediale kam is groter dan de laterale kam.
Aan de bovenzijde van de patella hecht de bovenbeenspier aan
(=kniestrekker). Bij aanspannen wordt knieschijf iets
omhooggetrokken en schiet van kam af.
Aan de onderzijde zit de patella vast met 3 sterke banden aan het
scheenbeen.
Spanzaagmechanisme: als knie buigt, buigt sprong mee: als knie
op slot in gestrekte stand kan paard zonder veel kracht blijven
staan.
Knie op slot (patella fixatie)
Het op slot zetten van de knie = haken van de
knieschijf over de kam van het bovenbeen
Wanneer paard in beweging komt en de knieschijf
blijft over die kam heen zitten, dan blijft het hele
been (spanzaag!) in de gestrekte stand staan
Habitueel/stationair
Oorzaken
- Onvoldoende conditie: kracht bovenbeenspier onvoldoende
- Koehakkige stand/steile stand
- Band die knieschijf met scheenbeen verbind is te lang
- Bij shetlanders (stationaire patellafixatie)
- NB: wanneer knie die op slot staat weer losschiet: achterbeen met ruk
omhoog: lijkt op hanetred
Therapie
- Bij lichtere vormen schiet knieschijf vaak
vanzelf weer los
- Pas achteruit zetten
- Met de hand losmaken
- Orthopedisch beslag
- Goede training
Hoefbeslag
• Zorgen dat de knieschijf meer naar buiten over het kniegewricht glijdt
• Het beslag aan de buiten/achterkant verhoogd en aan de
binnen/voorkant verlaagd (‘binnen door zetten’).
• 40% herstel, 20% verbetering na juist bekappen/beslag
Een voorbeeld uit de praktijk:
Lipjes aan de buitenzijde achterijzers
Extra afrolhulp aan binnenzijde
Losse knie: Patella luxatie
• Zeldzaam
• Knieschijf ligt niet meer in de
groeve van het bovenbeen,
maar er langs (meestal aan
buitenzijde (lateraal))
• Passieve sta-apparaat
functioneert niet goed meer
(spanzaag mechanisme)
Oorzaken patella luxatie
• Aangeboren: Shetland pony
• Verkregen: extreme OCD knie, uitrekken banden
• Traumatische: ruptuur patellabanden
Therapie en prognose
• Conservatieve therapie: bij zeer recente traumatische luxatie
handmatig patella in de in de groeve reponeren.
• Chirurgische behandeling: laterale banden doorsnijden
mediale banden opspannen
groeve tussen de kammen bovenbeen
verdiepen
Prognose
Congenitale patellaluxatie: vrij goed als men chirurgisch ingrijpt
Traumatische of verworven patellaluxatie:
Conservatieve therapie: goed wanneer patella na ingreep gefixeerd blijft.
Operatief: succesvol bij ponies, paarden slechter (vaak osteoarthritis)
Luxatie mediaal heeft ook betere prognose, omdat mediale kam groter is (herluxatie
wordt beter voorkomen).