TEKST MUZIKANT

VISIE VAN EEN MUZIKANT OP DE VERHOUDING TUSSEN PRIJZEN EN GAGES
EN HET LOON VAN DE ARTIEST
Jazzmuzikant zijn is een zeer fijn beroep, het is alleen jammer dat bijna niemand er zijn kost mee kan
verdienen. Om als professioneel jazzmuzikant rond te kunnen komen, zijn er op dit moment twee
opties: ofwel ga je lesgeven, ofwel heb je het artiestenstatuut.
Ik zal kort mijn eigen situatie schetsen om dit te illustreren:
Na mijn opleiding heb ik enkele jaren geprobeerd om te leven van de muziek. Er waren periodes met
veel optredens waarin ik voldoende verdiende om rond te komen, maar er waren ook periodes met
weinig werk en dan had ik recht op stempelgeld dankzij mijn artiestenstatuut. Omdat ik niet meer
afhankelijk wilde zijn van het stempelgeld, ben ik les beginnen geven in muziekscholen en
ondertussen combineer ik een halftime job in het onderwijs met mijn muziekcarrière.
Het voordeel van deze situatie is dat het financiële zekerheid biedt - ik heb nu een vast inkomen maar het gevolg is ook dat er veel minder tijd rest om bezig te zijn met mijn muzikale projecten.
Eén van deze projecten is mijn eigen groep. In de wereld van de jazz betekent een eigen groep
hebben meestal - ook in mijn geval - dat je naast muzikale leider ook je eigen boekingsagent en
manager bent.
Het moeilijkste en meest tijdrovende aspect hiervan is het vinden van optredens, zeker als je degelijk
betaald wil worden. Eens je een optreden hebt kunnen regelen volgt de rest: alle nodige gegevens
bezorgen aan de organisator (bio’s, technische fiche, foto’s, contract), promotie maken, repetities
regelen, zorgen dat de andere groepsleden op tijd de facturatiegegevens hebben, … . Met andere
woorden: het is een tijdrovende bezigheid en voor al het werk dat hierbij hoort worden bandleiders
niet vergoed. En dan heb ik het nog niet over de muzikale voorbereiding: oefenen op je instrument
en nummers componeren.
Vele bandleiders investeren meer in hun eigen project dan dat ze eraan verdienen. We willen onze
muzikanten goed kunnen betalen en staan daarvoor soms een deel van onze gage af. En als je
tegenwoordig een eigen cd wil opnemen, moet je meestal een deel en soms alles zelf investeren.
Ik zou nog even willen terugkomen op de vergoeding voor onze optredens:
In België zijn er 4 circuits waar je als jazzmuzikant kan spelen: er zijn de caféoptredens, waar we voor
een optreden tussen de 25 en 75€ in het zwart verdienen; er zijn de clubs, waar we tussen de 75 en
150€ krijgen (meestal via de regeling van de kleine onkostenvergoeding); er is het culturele centra
circuit, waar we tussen de 200 en 300€ bruto betaald worden; en dan is er nog het festivalcircuit,
waar we als Belgische jazzmuzikant gemiddeld tussen de 250 en 500€ verdienen.
Met mijn groep zijn we nu enkele jaren bezig. De eerste jaren organiseerde ik tweemaal per jaar een
tourneetje van 5 à 6 concerten in jazzcafés en clubs. Dat bracht gemiddeld ongeveer 400€ op per
muzikant. Ongeveer 6 maanden geleden hebben we een Jazzlabtournee gespeeld, een tiental
concerten op één maand tijd in fijne omstandigheden en nog redelijk betaald ook; 250€ bruto per
concert. Als je 10 keer op één maand speelt, betekent dat dus een brutoloon van 2500€. Niet slecht,
maar dat is relatief als je weet dat je als muzikant waarschijnlijk slechts één keer om de zoveel jaren
zo’n tour kan spelen.
Het probleem is ook dat het zeer moeilijk is om na een Jazzlabtour optredens te vinden die minstens
even goed betaald zijn. De meeste culturele centra die jazz willen programmeren werken immers
samen met Jazzlab Series, dus daar kunnen we de eerste jaren al niet terecht. Voor de rest blijven er
enkel nog een paar muziekclubs en -theaters over die degelijk betalen en kunnen we in het beste
geval één of twee festivalgigs per zomer spelen.
Dat stelt ons voor de keuze: ofwel beperken we ons tot die optredens en spelen we bijgevolg slechts
enkele keren per jaar, ofwel gaan we terug naar af en gaan we opnieuw optreden voor 50 à 100€ in
cafés en clubs. Het is dus kiezen tussen kwantiteit en kwaliteit.
Stelling: jazzmuzikanten doen hun marktwaarde sterk dalen als ze voor weinig geld in cafés en/of
kleine clubs spelen, met als gevolg dat podia met grotere budgetten hen niet meer willen
programmeren.
Tot slot nog even dit: er is mij gevraagd om het ook even te hebben over mijn utopie als
jazzmuzikant. Ik denk dat ik in dit geval uit naam van alle professionele muzikanten kan spreken: het
is onze droom om te kunnen leven van onze muziek. Dat is heel gemakkelijk gezegd maar momenteel
zeer moeilijk realiseerbaar, hopelijk zal daar ooit verandering in komen!
Yves Peeters, 21 september 2010