Europese richtlijnen ter bestrijding van discriminatie

Europese richtlijnen ter bestrijding van
discriminatie.
1. De Europese Unie
De gelijkheid van mannen en vrouwen, gelijke rechten en gelijke behandeling waren
van bij de oprichting van de Europese Unie (1957) grondbeginselen in de Europese
regelgeving. De klemtoon lag lange tijd op werkgelegenheid en sociale zaken. In het
Verdrag van Amsterdam van 1997 wordt het principe van non-discriminatie ingevoerd.
Discriminatiegronden die expliciet worden vermeld zijn geslacht, ras of etnische
afstamming, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid.
Sindsdien werd de Europese regelgeving inzake discriminatie aangevuld met een aantal
belangrijke richtlijnen. Deze richtlijnen werden in het Vlaams gelijkekansen- en
gelijkebehandelingsdecreet van 10 juli 2008 omgezet in Vlaamse regelgeving.
Het huidige rechtskader (grijs) kan als volgt weergeven worden:
Gebied
Arbeid &
beroepsopleiding
Onderwijs
Goederen &
diensten
Sociale
bescherming
Grond
Ras
Ja (1)
Ja (1)
Ja (1)
Ja (1)
Godsdienst
Ja (2)
Neen
Neen
Neen
Handicap
Ja (2)
Neen
Neen
Neen
Leeftijd
Ja (2)
Neen
Neen
Neen
Seksuele
geaardheid
Ja (2)
Neen
Neen
Neen
Geslacht
Ja (3)
Neen
Ja (4)
Ja (3)
(1) Richtlijn 2000/43/EC: gelijke behandeling ongeacht ras of etnische afkomst.
(2) Richtlijn 2000/78/EC: employment equality directive
(3) Richtlijn 76/207/EEG: gelijke behandeling van mannen en vrouwen voor toegang tot
arbeid, beroepsopleiding, promotiekansen en arbeidsvoorwaarden. Herzien in richtlijn
2006/54/EC met ondermeer opname van genderidentiteit als discriminatiegrond.
(4) Richtlijn 2004/103/EC: gelijke behandeling op vlak van toegang en gebruik van
goederen en diensten
In 2008 is de Europese Commissie aan een nieuwe horizontale richtlijn over
discriminatie buiten de arbeidsmarkt beginnen werken. Deze richtlijn breidt de
Europese anti-discriminatieregelgeving uit inzake onderwijs, goederen en diensten, en
sociale bescherming met de discriminatiegronden godsdienst, handicap, leeftijd en
seksuele geaardheid (groen). Enkel voor discriminatie op basis van geslacht in het
onderwijs zal er na inwerkingtreding van deze nieuwe richtlijn nog een lacune zijn.
Maar ook daar hoopt de EC in de toekomst aan te kunnen werken.
Voor het bestrijden van economische en sociale ongelijkheden werd het Europees
Sociaal Fonds (ESF) opgericht. Het fonds ondersteunt scholingsmaatregelen en
werkgelegenheidsregelingen om werklozen en achtergestelde groepen in te passen in
het arbeidsproces en om sociale integratie te bevorderen. Het ESF-agentschap
Vlaanderen beheert de Europese middelen en subsidieert projecten die aan bepaalde
voorwaarden voldoen. Gender is één van de actiedomeinen van het ESF-agentschap.
In het Europees kader is de cel Gelijke Kansen in Vlaanderen een actieve participant in
het Athena-netwerk. Het Advanced Thematic Network in Acitivities in Women’s
Studies in Europe, of kortweg Athena, is een internationaal forum inzake vrouwen- en
genderstudies. Het is opgenomen in het Socrates Thematisch Netwerk Programma van
de Europese Commissie en telt meer dan honderd leden (universiteiten,
onderzoeksinstellingen, beleidsmakers en documentatiecentra) uit diverse Europese
landen, die gespecialiseerd zijn in onderzoek, onderwijs of beleid met betrekking tot
vrouwen en gender. Doelstelling is een platform creëren om krachten en kennis te
bundelen.