Jaarplanning met overeenkomsten natuurwetenschappen theorie – wetenschappelijk werk (met eindtermen voor de onderwerpen wetenschappelijk werk) Downloaden van www.knooppunt.net (na registratie, gebruik de code in deze handleiding) Periode week 1A september 1B 2A 2B 3A 3B 4A 4B 1A 1B 2A Oktober 2B 3A 3B 4A 4B Leerinhouden Natuurlijk! 2 1 Organismen en hun biotoop 1.1 1.3 We onderzoeken een biotoop: excursie naar een bos of park 1.1 1.3 We onderzoeken een biotoop: excursie naar een bos of park 1.1 1.3 We onderzoeken een biotoop: excursie naar een bos of park Bespreking excursie 1.4 1.9 Bespreking excursie 1.4 1.9 Bespreking excursie 1.4 1.9 1.10 De invloed van de mens op het milieu 1.11 Informatieopdracht 1.12 Planten zijn aangepast aan hun omgeving 2 Organismen vormen een levensgemeenschap 2.1 Leven in een biotoop 2.2 Levensgemeenschap in een biotoop 2.3 Voedselrelaties in een levensgemeenschap: eten en gegeten worden 2.3 Voedselrelaties in een levensgemeenschap: eten en gegeten worden (vervolg) 2.4 Ecologisch evenwicht en verstoring 2.5 De mens beïnvloedt de natuur negatief 2.6 Alarm voor biodiversiteit 2.7 Informatieopdracht 3 Energie - Zon, bron van alle leven 1 Energie, energiebronnen en energievormen 1.1 Wat is energie? 1.2 Energie in verschillende vormen 1.2 Energie in verschillende vormen (vervolg) 1.3 Energiebronnen en energieomzetters 1.4 Behoud van energie 1.5 Degradatie van de energie 1.6 Energiebesparende tips Leerinhouden Natuurlijk! 2 Wetenschappelijk Werk Eindtermen, VOET 1 Hoe groot is een grootheid? 25 2 Onderzoek naar variabiliteit 6, 20 24 3 Opstellen dichotome determineertabel 20 24 4 De ecologische voetafdruk berekenen 9, 20 24, 4/3, 4/4 5 Determineren van paddenstoelen 20 24 6 Wateronderzoek 20 24 7 Voedselwebben 7, 20 24 8 Onderzoek naar geschikte plaatsen voor een winterslaap 8, 20 24 10 Proeven i.v.m. onzichtbare straling 15, 19, 20 24 1 November Periode 1A 1B 2A 2B 3A 3B Januari december 1A 1B 2 3 2A 2B 3A 3B 4A 4B 1A Februari 1B 2A 2B 3A 3B Leerinhouden Natuurlijk! 1 1.7 Duurzaam en nu nog alternatieve energie 2 Zichtbare en onzichtbare straling 2.1 Straling, een alledaags verschijnsel 2.2 Elektromagnetische straling 2.3 Het licht als zichtbare straling 2.3 Het licht als zichtbare straling (vervolg) 2.4 Terugkaatsing van het licht 2.5 Lichtbreking of refractive 2.6 Lichtbreking en kleurschifting bij een optisch prisma 2.7 Kleurwaarneming 2.8 Kleur van de voorwerpen Voorbereiding examens Examens 3 Bouw en functie van de plant in relatie tot de fotosynthese 3.1 De groene plant als voedselproducent 3.2 De groene plant en de gasuitwisseling 3.3 De fotosynthese of bladgroenverrichting 4. Uitzetting van vaste voorwerpen, vloeistoffen en gassen 4.1 Temperatuur en warmte zijn verschillende grootheden 4.2 De lengteverandering van vaste voorwerpen 4.3 Verklaring van de uitzetting 4.5 Volumeverandering van vaste voorwerpen, vloeistoffen en gassen 4.6 Verklaring van de uitzetting bij vloeistoffen en gassen 4.7 Krachten bij uitzetting en inkrimping 5 De temperatuur meten 5.1 De temperatuur voelen of meten? 5.2 De vloeistofthermometer 6. Warmtetransport 6.1 Warmtetransport 6.2 Warmtetransport door geleiding 6.3 Warmtetransport door stroming bij vloeistoffen en gassen 6.4 Warmtetransport door straling 6.5 Warmteregeling bij mens en dier 4. Energie-uitwisseling en stofomzetting in de materie 1 Faseovergangen 1.1 Smelten en stollen 1.1 Smelten en stollen (vervolg) Leerinhouden Natuurlijk! 2 Wetenschappelijk Werk Eindtermen 20 Elektrolyse van water 18, 20 24 9 Ik zie kleuren 15, 20 24 12 Onderzoek naar het voorkomen van bladgroen in bruine bladeren 13, 20 24 11 Informatieopdracht i.v.m. fotosynthese 13, 20 24 13 Uitzetting van de materie tengevolge een temperatuurverandering 14, 20 24 14 Onze tastzin en de temperatuur 2 15 Geleiding en stroming van warmte 16, 20 24 16 Isoleren van warmte 16, 20 24 17 Volume, oppervlakte en warmteregeling bij warmbloedige dieren 15, 16, 20 24 18 Smeltpunt, smelttraject en onderkoeling 14, 20 24 Periode 1A 1B Maart 2A 2B 3A 3B 4A 4B April 1A 1B 2A 2B 1A 1B Mei 2A 2B 3A 3B 4A juni 4B 1A 1B 2+3 4 Leerinhouden Natuurlijk! 1 2 Chemische stofomzetting, atoom, molecule 2.1 Wat we al weten 2.2 Stoffen vormen chemische verbindingen 2.3 Chemische verschijnselen waarnemen 2.4 Aanpassing van het deeltjesmodel 2.5 Stofomzetting 2.6 Vergelijking faseovergang en stofomzetting 5 Energie-uitwisseling en stofomzetting in organismen 1 Het spijsverteringsstelsel 1.1 Situering van de organen bij de dissectie van het konijn 1.2 Bouw van het spijsverteringsstelsel 1.3 De samenstelling van het voedsel 1.4 De vertering van het voedsel 1.5 Opslorping of resorptie en vervoer van nutriënten 1.6 Functie van de voedingsstoffen 1.7 Gezondheidszorg voor het spijsverteringsstelsel 2 Het ademhalingsstelsel 2.1 Ademen is een noodzakelijke levensfunctie 2.2 De ademhalingsorganen 2.3 De adembewegingen 2.4 Het verschil tussen in­ en uitgeademde lucht 2.5 De gasuitwisseling in de longen 2.6 Gezondheidszorg voor de ademhaling 3 De bloedsomloop 3.1 De functie van de bloedsomloop 3.2 De samenstelling van het bloed 3.3 De functies van het bloed 3.4 De bouw van het hart 3.5 De werking van het hart 3.6 De bloedsomloop 3.7 Hygiëne en gezondheid van bloed, bloedvaten en hart 4 Het uitscheidingsstelsel 4.1 De nieren 4.1 De nieren (vervolg) 4.3 De longen 4.5 Opgaven Opgave 1: Samenhang tussen de stelsels Voorbereiding examens Examens Eindejaarsactiviteiten (deliberaties,…) Leerinhouden Natuurlijk! 1 Wetenschappelijk Werk Eindtermen 18 Smeltpunt, smelttraject en onderkoeling (vervolg) 19 Koken bij veranderde druk 14, 20 24 21 Samenstelling van voedingsmiddelen 11, 20 24, 1/5 22 Energiewaarde van een dagmenu 11, 12, 20 24 23 Bepalen van procentueel watergehalte in voedingsmiddelen 20 24 24 Kwantitatieve bepaling van de energie in een pindanoot 20 24 26 Onderzoek naar de verschillen in vitale capaciteit bij leerlingen 1, 20 24, 1/8 25 Bepalen van het vitamine C-gehalte 20 24 27 Reactiesnelheid, hartslag en ademfrequentie bij inspanning 1, 20 24, 1/2 28 Stoffen in de urine 1, 20 24 29 De nier onder de microscoop 20 24 30 Onderzoek van de huid 1, 20 24 3