Gastro-oesophageale reflux bij zuigelingen Walther Tjon A Ten Kinderarts Maxima Medisch Centrum - Veldhoven Definities • Braken = krachtig onvrijwillig terugstromen van maaginhoud, patiënt meestal misselijk. • Rumineren = zonder enige kracht terugstromen van maaginhoud. Patiënt heeft het onder controle en vindt het plezierig. • Regurgitatie = het zonder enige kracht onvrijwillig terugstromen van maaginhoud. • Gastro-oesophageale reflux ziekte = regurgitatie van maaginhoud in de oesophagus welke aanleiding geeft tot klachten Gastro-oesophageale reflux • • • • Aetiologie Symptomatologie Diagnostiek Therapie • Dagelijkse Praktijk - Casus Gastro-oesophageale reflux Erfelijkheid ? • Concordantie GOR hoger in monozygote dan in dizygote tweelingen Gastroenterol 2002;122:55-9 • Relatie ernstige GOR – chromosome 13q bij 5 families JAMA 2000;284:325-34 Gastro-oesophageale reflux Oorzaken • Primair: – Transiente LES relaxaties • Secundair: – Passage problemen oesophagus – Vertraagde maagontlediging (Anatomisch of functioneel) Symptomatologie GOR Zuigeling GE Ouder kind Spugen / Voedingsproblemen Spugen / Zuurbranden Failure to thrive Misselijkheid Respiratoir Hoesten / stridor Eetproblemen (atypisch) Aspiratiepneumonie Chronisch hoesten Cyanose / Apneus Aspiratie ALTE Bronchieectasiën neurologisch S.v.Sandifer-Sutcliffe (atypisch) Convulsies?? Overige Zuurruiken / Kolieken Tandbederf Slaapproblemen Ferriprieve anaemie Overstrekken na voeding Hikken / Hematemesis Ferriprieve anaemie Symptomatologie GOR Zuigeling GE Ouder kind Spugen / Voedingsproblemen Spugen / Zuurbranden Failure to thrive Misselijkheid Respiratoir Hoesten / stridor Eetproblemen (atypisch) Aspiratiepneumonie Chronisch hoesten Cyanose / Apneus Aspiratie AfwezigheidALTE van/ Stridor symptomen sluitBronchieectasiën GOR niet uit neurologisch S.v.Sandifer-Sutcliffe (atypisch) Convulsies?? Overige Zuurruiken / Kolieken Tandbederf Slaapproblemen Ferriprieve anaemie Overstrekken na voeding Hikken / Hematemesis Ferriprieve anaemie Symptomatologie GOR Zuigeling GE Ouder kind Spugen / Voedingsproblemen Spugen / Zuurbranden Failure to thrive Misselijkheid Respiratoir Hoesten / stridor Eetproblemen (atypisch) Aspiratiepneumonie Chronisch hoesten Cyanose / Apneus Aspiratie ALTE / Stridor Bronchieectasiën neurologisch S.v.Sandifer-Sutcliffe (atypisch) Convulsies?? Overige Zuurruiken / Kolieken Tandbederf Slaapproblemen Ferriprieve anaemie Overstrekken na voeding Hikken / Hematemesis Ferriprieve anaemie GOR ONDERZOEKS METHODEN empirische therapie röntgen onderzoek scintigrafie echografie endoscopie drukmeting electrogastrografie impedantie meting 24 uurs pH-meting in de slokdarm Gastro-oesophageale reflux • Empirische therapie: Bij volwassenen altijd initiële therapie • X-slokdarmmaag : Aantonen anatomische afwijkingen, oesophagitis. Nadeel: momentopname, alleen postprandiaal, stralenbelasting. Volwassenen: 40% vals-positief, 35% vals-negatief. Gastro-oesophageale reflux Hiatus hernia hiatus hernia diafragma Oesophagitis Gastro-oesophageale reflux Scintigrafie: • Aantonen longaspiraties • Iets langere observatie periode maar meet alleen postprandiale reflux en maaglediging. Nadeel • Geen normaalwaarden • Sensitiviteit laag. Gastro-oesophageale reflux • Echografie: vergelijkbaar met scintigrafie, echter tijdrovend en resultaat afhankelijk van ervaring; geen normaalwaarden. Gastro-oesophageale reflux • Manometrie : • Aantonen sfincter relaxaties en slokdarmmotoriek; nadeel: medewerking patiënt nodig invasief Gastro-oesophageale reflux • Electrogastrografie: verstoring van de maagmotoriek geeft een veranderd elektrisch patroon. Meet geen reflux. Migrerend Motor Complex: MMC Gastro-oesophageale reflux • Endoscopie: Aantonen oesophagitis; anatomische afwijkingen; nadeel: invasief Microscopie: oesophagitis graad I Gastro-oesophageale reflux Niet zure Reflux 15 % 85 % % niet zure reflux % zure reflux Wenzl 2002 Gastro-oesophageale reflux Impedantie meting 20 cm 15 cm 10 cm 5 cm Meet zowel zure als niet-zure reflux. Nadeel: Duur + geen normaalwaarden kinderen. LES Gastro-oesophageale reflux pH-meting : gouden standaard, Normaalwaarden Invasief,alleen zure reflux Gastro-oesophageale reflux GOR ONDERZOEKS METHODEN empirische therapie röntgen onderzoek scintigrafie echografie endoscopie drukmeting electrogastrografie impedantie meting 24 uurs pH-meting in de slokdarm Therapie Gastro-oesophageale Reflux Doel • Vermindering klinische verschijnselen • Verbetering Ph-reflux parameters • Preventie lange termijn effecten Gastro-oesophageale reflux Therapie – conservatieve maatregelen • Rechtop houden na de voeding • Dieet adviezen: verhoogde frequentie voeding, kleiner volume • Voeding indikken : Johannisbroodpitmeel • Trial Hydrolysaat Gastro-oesophageale reflux Aantal episoden van braken per dag bij indikken voeding Horvath, A. et al. Pediatrics 2008;122:e1268-e1277 Copyright ©2008 American Academy of Pediatrics Gastro-oesophageale reflux Voedingsindikking Voor (n=30) Reflux index 18.4 N. episodes/24 uur 34.5 N. episodes/24 uur >5 min 6.8 Duur langste periode(min) 23.2 Na (n=24) (n=6) 17.8 3.6 15.1 13.8 7.8 1.7 56.6 7.2 Clin Paed 1987;26:66-8 Gastro-oesophageale reflux Therapie - medicatie LES: Cisapride (geen registratie meer) Gastro-oesophageale reflux Verlenging QT tijd door Cisapride • 7 kinderen ritmestoornissen of verlengde QTc • Wereldwijd 140 miljoen recepten. • 126 overdoseringen (N=17 x5, N=20 x10) • Prevalentie congenitaal verlengde QTc 1:10.000. Verwachting: 14.000 ernstige ritmestoornissen. Nu alleen case-reports. Gastro-oesophageale reflux Therapie LES: Cisapride (geen registratie meer) Prokinetica: Motilium / Erytromycine / Baclofen • Geen goede studies • Erytromycine en Baclofen wel iets versnelde maagontlediging Gastro-oesophageale reflux Therapie LES: Cisapride (geen registratie meer) Prokinetica: Motilium / Erytromycine / Baclofen Zuurremming: PPI 0.7-2 mg/kg/dag of H2receptor antagonisten 2-8 mg/kg/dag Geen Alginaat Gastro-oesophageale reflux Operatie: - anti-reflux operatie: Nissen plastiek, Thal plastiek. - etiologie gericht: correctie anatomische afwijkingen Casus Jongetje 3 maanden oud. Spuugt sinds de leeftijd van 6 weken. Moeder is toen gestopt met BV en overgegaan op flesvoeding. Rest regelmatig 30-40cc per fles. Erg onrustig, huilt continue. Al diverse voedingen geprobeerd, ook hypoallergeen zonder veel effect. Sinds 2 weken nutriton, maar het kind blijft volgens moeder voeding wegslikken en huilen. Defecatie en mictie normaal. Lichamelijk onderzoek: Huilende zuigeling. Wat droge huid. Verder l/o g/b. Heeft dit kind • Een pathologische GER? • Koemelkallergie? Met welke therapie start u? • Koemelkvrije voeding • Verhoging voedingsfrequentie / kleiner volume • Bed in Anti-Trendelenburg • Verwijzing naar KA / HA voor medicatie Waarom behandelt u? • Ter vermindering symptomen? • Preventie oesophagitis Causaliteit = Prevalentie spugen bij zuigelingen Aantal uren huilen per dag bij normale zuigelingen 70 60 50 40 30 20 10 0 0-3 1-3 x p/dag 4-6 7-9 10-12 > 4 x /dag Is een probleem Arch Pediatr Adolesc Med 1997;151:569-72 Am J Gastroenterol 2006;101:628-40 Causaliteit = Oorzaken GER Voedingsproblemen GOR: Voorspellende waarde symptomen Heine et al. Journal of Paediatrics and Child Health 42 (2006) 134–9 Effect PPI’s op symptomen bij GOR klinisch vastgesteld Bijwerkingen PPI’s bij GOR klinisch vastgesteld GORD: Effect PPI’s op RI J Pediatr 2003;143:219-23 GORD – Effect PPI op symptomen J Pediatr 2003;143:219-23 Effect KM vrije voeding bij spugen • N=37 • 2 weken • Advies: Extensief gehydrolyseerde voeding óf bij BV KM en soja vrij 5% verslechtering 17% geen verandering Zo min mogelijk zitten of rugligging na de voeding Niet roken 54% verbetering 24% klachtenvrij • Evaluatie dmv GERQ (spugen, huilen, voedselweigering etc) Orenstein SR. J Pediatr 2008;152:310-4 Anti – Trendelenburg bij GOR • Rugligging 45o verhoging druk intra-abdominaal • Toename GER Casus Jongetje 3 maanden oud. Spuugt sinds de leeftijd van 6 weken. Moeder is toen gestopt met BV en overgegaan op flesvoeding. Rest regelmatig 30-40cc per fles. Erg onrustig, huilt continue. Al diverse voedingen geprobeerd, ook hypoallergeen zonder veel effect. Sinds 2 weken nutriton, maar het kind blijft volgens moeder voeding wegslikken en huilen. Defecatie en mictie normaal. Lichamelijk onderzoek: Huilende zuigeling. Wat droge huid. Verder l/o g/b. Heeft dit kind • Een pathologische GER? • Koemelkallergie? Met welke therapie start u? • Koemelkvrije voeding • Verhoging voedingsfrequentie / kleiner volume • Bed in Anti-Trendelenburg • Verwijzing naar KA / HA voor medicatie Waarom behandelt u? • Ter vermindering symptomen? • Preventie oesophagitis Casus • Trial: Caseïnehydrolysaat – geen effect • Trial: Omeprazol 1 dd 10 mg – geen effect • Ph metrie zonder Omeprazol 24 uurs Ph-metrie casus RI < 5% Casus • Trial: Nutramigen – geen effect • Trial: Omeprazol 1 dd 10 mg – geen effect • Ph metrie zonder Omeprazol • TC 1 week na Ph-metrie kind spuugt duidelijk minder huilt minder Casus Prevalentie spugen bij zuigelingen Aantal uren huilen per dag bij normale zuigelingen 70 60 50 40 30 20 10 0 0-3 1-3 x p/dag 4-6 7-9 10-12 > 4 x /dag Is een probleem Arch Pediatr Adolesc Med 1997;151:569-72 Am J Gastroenterol 2006;101:628-40 Beleid eenvoudige refluxklachten – geen alarmsignalen • Geruststelling / uitleg • Rechtop houden na de voeding • Melkindikking: Johannisbroodpitmeel • Dieet adviezen: verhoogde frequentie voeding, kleiner volume • 2 weken Trial Hydrolysaat ESPGHAN 2009 Toch mogelijkheid van GOR - alarmsignalen – geen oesophagitis Fase 1: • Rechtop houden na de voeding • Melkindikking: Johannisbroodpitmeel Fase 2: • H2 receptor antagonist • PPI Fase 3: • Houdingstherapie: buik + antitrendelenburg Fase 4: Chirurgie pH meting normaal heroverweeg GOR afwijkend GOR fase 1 + 2 persisteren klachten Röntgenfoto/endoscopie ESPGHAN 2009 Take Home Message • Niet alle zuigelingen die spugen en huilen hebben een pathologische GOR • Medicatie heeft vaak geen effect op de symptomen van GOR • Na geruststelling / uitleg, Rechtop houden na de voeding, Melkindikking: Johannisbroodpitmeel en mgl andere Dieet adviezen verbetert een deel van de klachten • 2 weken KM hydrolysaat wordt geadviseerd Vragen?