Protocol preventie wiegendood

Protocol preventie wiegendood
Kinderopvang Bij Lotte
Als een baby die kort daarvoor nog kerngezond leek plotseling en onverwacht levenloos in zijn bedje
wordt aangetroffen, spreekt men van wiegendood. Het betreft meestal jonge baby’s: 85% is jonger
dan een half jaar. Helaas is er nog geen oorzaak of verklaring voor wiegendood gevonden. Aandacht
voor zorgvuldige preventie, zal het risico tot het uiterste beperken.
De belangrijkste risicofactoren zijn:





slapen op de buik
warmtestuwing
onveilig bedmateriaal
adembelemmering
roken door de moeder
Als uw baby een minder goede conditie heeft moeten deze risicofactoren tot een minimum beperkt
worden. Het beste is om je baby vanaf de geboorte altijd in rugligging te slapen te leggen. Uit zijligging
rolt een kind namelijk al na een paar weken gemakkelijk op de buik. Ouders zijn soms bang dat een
kind bij rugligging stikt in zijn eigen slijm of voedsel. Daarom leggen veel ouders hun kind liever op de
zij. Er is echter geen enkel onderzoek bekend waaruit blijkt dat het risico daarop groter is bij rugligging
dan bij zij- en buikligging.
Vanaf een maand of drie zijn kinderen in staat van de rug naar de buik te draaien, dit heet secundaire
buikligging. Door meer toezicht te houden, kan dit worden voorkomen. Bij eventuele buikligging kan je
kind weer op de rug worden gedraaid. Daarnaast maakt het gebruik van een babyslaapzak het draaien
moeilijker. Wanneer je kind overdag wakker is, kun je hem onder jouw toezicht op zijn buik leggen om
de motoriek te oefenen. Als je kind zichzelf vlot op zijn buik en rug kan draaien kun je hem zelf zijn
slaaphouding laten bepalen.
Borstvoeding
Als je minstens drie maanden borstvoeding geeft, verminder je het risico op wiegendood, zo blijkt uit
onderzoek. Over het waarom is nog weinig bekend. De volgende drie veronderstellingen kunnen
mogelijk verklaren waarom borstvoeding een positieve invloed heeft op het risico voor wiegendood:




de aanwezigheid van antilichamen in de moedermelk.
door de zuigmethode bij borstvoeding worden de spieren van de mond en kaak beter
ontwikkeld dan bij flesvoeding.
tijdens borstvoeding moeten baby’s hun nekspieren meer gebruiken, waardoor ze mogelijk
het hoofd sneller kunnen draaien als ze zich omdraaien naar hun buik.
borstvoeding verlaagt de wekdrempel ('arousal'), waardoor de baby eerder wakker wordt.
Fopspeen
Ook de fopspeen zou het risico op wiegendood verminderen. Harde bewijzen zijn daar echter niet
voor te vinden. Mogelijk spelen de volgende factoren een rol:

Een kind met fopspeen ligt minder snel met neus en mond op het matras. Het leert vlotter het
hoofdje te draaien naar de zijkant, omdat de speen anders in het gezicht drukt.



Het zuigen stimuleert de spierontwikkeling in mond en kaak. De tong komt hierdoor
meer naar voren te staan, wat de luchtwegen vrij houdt.
Met een fopspeen ademt een kind door de neus. Het zal daardoor minder snel onder het
beddengoed raken, omdat het de neus wil vrijhouden.
Kinderen met een fopspeen draaien minder in bed.
Als je borstvoeding geeft, is het verstandig je baby een fopspeen te geven, als de borstvoeding goed
op gang is gekomen. Zo voorkom je mogelijke tepel - speenverwarring. Bouw het gebruik van een
fopspeen na tien maanden af.
Voorkom dat een baby te warm ligt
Door slechte ventilatie in de kinderkamer en teveel lagen beddengoed kan een kind het te warm
krijgen of kan zijn ademhaling worden belemmerd. Als een kind de warmte niet kan afgeven aan de
omgeving en de lichaamstemperatuur verhoogd is, spreken we van warmtestuwing. Let daarom goed
op dat je je kindje niet te warm toedekt.
Indicatoren t.a.v. temperatuur
- Zolang de voetjes van een baby prettig aanvoelen, heeft deze het niet koud. Ook in de nek van
een baby is goed te voelen of hij het warm of koud heeft.
- Een baby die zweet heeft het al gevaarlijk warm.
- Wij zorgen dat het niet te warm is in de slaapkamer. De slaapkamer temperatuur is tussen de
15 tot 18 graden.
- Wij hebben een luchtvochtigheid – en temperatuurmeter op de slaapkamer en meten de
temperatuur iedere dag d.m.v. een logboek in te vullen met de tijd en datum erin vermeld.
- Wij leggen een baby te slapen in een slaapzak of onder een katoenen dekentje dat kan
worden ingestopt.
- Wij gebruiken nooit een dekbed.
- Wij gebruiken geen dikke gevoerde slaapzak in combinatie met winterdeken.
- Kinderen die een slaapzak meekrijgen liggen in principe met romper, of T-shirt aan in de
slaapzak en toegedekt met een lakentje. In de winterperiode kan er bij gebruik van een dunne
slaapzak en een dekentje gebruikt worden.
- We gebruiken bij het inbakeren de goede techniek in verband met warmte stuwing.
- Kinderen worden niet ingebakerd als ze koorts hebben.
- Bij koorts wordt extra gecontroleerd, en worden kinderen niet te warm toegedekt.
- De slaapkamer wordt regelmatig geventileerd en er zit een ventilatie rooster in.
Bij het openen van het KDV staat het slaapkamer raam open. Als er geen kinderen in de bedjes
liggen die bij het raam staan, staat het raam open. Indien de temperatuur in de slaapkamer
lager wordt dan 15 C als het raam openstaat, dan gaat het raam dicht of op een kier.
Zorg voor veiligheid in het bed
- Wij gebruiken nooit een kussen, hoofd- en zijwandbeschermers, zeiltjes, tuigjes, koorden of
voorwerpen van zacht plastic in het bed.
- Het bed van de baby wordt kort opgemaakt, zodat de voetjes vrijwel tegen het voeteneind
komen. Beddengoed wordt niet dubbelgeslagen; een kind kan daar makkelijker
onderschuiven.
- De slaapkamers en beddengoed worden regelmatig gelucht.
- Het kind neemt één knuffel mee in bed. Wij verzoeken ouders knuffels mee te geven waar
geen lange voorwerpen aan zitten. Zoals een konijn met ‘lange oren’, die kunnen kinderen in
hun mond stoppen en stikken.
Voorkom gezondheidsschade door (mee) roken.
- De rook van volwassenen kan een baby veel schade doen. Daarom mag nergens
binnen ons gebouw gerookt worden.
Houdt voldoende toezicht
- Iedere keer als een leidster een kind naar bed brengt, kijkt zij ook even in de andere bedjes
- Wij controleren slapende kinderen iedere 10 minuten. Wij luisteren en kijken extra goed bij
verkouden kinderen.
- Als er buiten wordt gespeeld wanneer er kinderen slapen. Zullen de leidster ook iedere 10
minuten de slapende kinderen controleren.
- Wij hebben een babyfoon op de slaapkamer en er is camera bewaking.
Voorkom oververmoeidheid van de baby
- Indien een baby langdurig gehuild heeft (bijv. omdat het overstuur is geraakt) kan een kind
oververhit raken.
Handelen in geval van calamiteit
 Blijf kalm.
 Roep de hulp in van collega’s, leidinggevende.
 Laat direct 112 bellen.
 Prikkel de baby, door bijvoorbeeld onder te voetjes te kriebelen (zonder krachtig te
schudden!).
 Pas bij niet reageren op prikkels mond-op-mondbeademing en reanimatie toe.
 Waarschuw de ouders.
 Maak notities.
Het is helaas onmogelijk om volledige veiligheid te garanderen, maar niemand hoeft onder angst voor
wiegendood gebukt te gaan. Wie de preventieadviezen volgt, vermindert de kans dat er iets met de
baby gebeurt tot het uiterste. Heel veel kan worden voor komen door bepaalde dingen niet en andere
juist wel te doen. De leidinggevende beseft dat in geval van overlijden nazorg voor de ouders, de
betrokken groepsleidster en eventueel medewerkers belangrijk is. Goede communicatie tussen alle
betrokkenen staat daarbij voorop. In de eerste plaats hebben de ouders recht op volledige informatie.
Nazorg is van groot belang. © Stichting Onderzoek en Preventie Zuigelingensterfte kan adviseren en
behulpzaam zijn bij nazorg.
Meer informatie is te verkrijgen bij:
Stichting Wiegendood, Postbus 1008, 2430 AA Noorden.
Tel. 0172-408 271.
E-mail :
[email protected].
Websites:
www.wiegendood.nl
www.veiligslapen.nl