Factsheet Gele koorts

Factsheet Gele koorts
Gele koorts
Gele koorts is een ernstige infectieziekte, veroorzaakt door een virus. Van de mensen die besmet raken
overlijdt ongeveer 30 procent.
Deze ziekte wordt overgebracht door een mug, die vooral in steden leeft; er is ook een soort dat in oerwouden
leeft. Het virus heeft in de geschiedenis enorme epidemieën veroorzaakt met vele doden en werd
waarschijnlijk ten tijde van de grote slaventransporten vanuit West-Afrika in Amerika geïmporteerd. Sinds er
een vaccin beschikbaar is, komen veel minder epidemieën van deze ziekte voor. De laatste grote epidemie was
in 2001 in Brazilië.
Gebieden
Het virus komt uitsluitend voor in Afrika ten zuiden van de Sahara en in Zuid-Amerika, Panama en op de
Caribische eilanden Trinidad en Tobago. Het risico op besmetting is het grootst in West-Afrika en het
Amazonegebied. De meeste besmettingen gebeuren tijdens het regenseizoen en het begin van het droge
seizoen.
Besmetting
Gele koorts wordt overgebracht door een muggensteek. Het virus komt oorspronkelijk bij apen vandaan.
De muggen zijn overdag actief; van zonsopgang tot zonsondergang. Met name vroeg in de ochtend en
de namiddag. Dit in tegenstelling tot de malariamuggen die juist ná zonsondergang actief worden.
Verschijnselen
Een deel van de mensen merkt niet veel van de klachten en een deel heeft milde klachten, maar gele
koorts kan ook dodelijk verlopen. Drie tot zes dagen na besmetting beginnen de eerste klachten: koorts
met koude rillingen, spierpijn, rugpijn en hoofdpijn. Geelzucht en bloedingen en braken zijn opvallende
klachten. Ongeveer 30 procent van de patiënten overlijdt aan gele koorts. Mensen die het overleven,
genezen volledig.
Voorkomen
Alleen vaccinatie biedt bescherming tegen gele koorts. Het vaccin werkt zeer effectief, een eenmalige
inenting geeft tien jaar bescherming. De bescherming is tien dagen na vaccinatie op peil.
Verplichte vaccinatie
In landen waar gele koorts voorkomt, is vaccinatie verplicht. Maar ook in landen waar geen gele koorts is
kan vaccinatie verplicht zijn om verspreiding van het virus te voorkomen. Hiermee wil de World Health
Organisation (WHO) voorkomen dat gebieden besmet raken die vrij zijn van gele koorts maar waar wel
muggen leven die het virus kunnen overbrengen. Bij binnenkomst in een dergelijk land heb je een geldig
inentingsbewijs nodig. Reis je naar een bestemming waar gele koorts vaccinatie verplicht is of
aanbevolen wordt, laat je dan minimaal tien dagen voor vertrek inenten. Ben je niet ingeënt, dan kom je
het betreffende land niet in of kan men eisen dat je in quarantaine gaat of je aan de grens alsnog laat
inenten. Naast de landen die de gele koorts vaccinatie verplicht stellen, zijn er ook landen waar het
wordt aanbevolen, m.a.w. het is verstandig om je te laten inenten tegen gele koorts, maar je krijgt aan
de grens geen problemen als je niet bent ingeënt. Informeer bij de GGD, vaccinatiecentrum of huisarts
die zich bezighoudt met reizigersadvies.
Gezond op reis, gezond weer thuis
Referenties: LCI/Gr oktober 2004, laatst gewijzigd november 2008. In:Steenbergen JE(Red.) LCI-richtlijnen Infectieziektenbestrijding Editie
2008. Bilthoven:LCI: Landelijke Coördinatie Infectieziektenbestrijding, 2008