Isis in de mythologie

ISIS
------------------------------------------------------------------------------------------ door Dries van den Akker s.j. (zie ook: www.heiligen-3s.nl)
Betekenis
Oud-Egyptisch = 'Huis (van de Zon)'?
Isis in de mythologie
Zij was met haar tweelingbroer Osiris voortgekomen uit de liefde van hemelgewelf, Noet, en aarde, Geb. Zij huwde
met Osiris. Naast het eveneens uit Geb en Noet ontsproten oerpaar Set en Nyphtis, dat alle levenden overliet aan
duistere machten van het kwaad, vormde Isis en Osiris een oerpaar dat zorg en aandacht had voor pijn, lijden en
menselijk tekort. Uit hun samenzijn kwam de god Horus voort. Zo werd ze de godin-moeder, beschermster van de
liefde en heerseres over het lot.
Osiris was een menselijke koning, een goed en verstandig heerser die de Egyptenaren de landbouw, de hoge kunsten
en ambachten leerde. Seth werd echter jaloers op de populariteit van Osiris en zinde op zijn dood. Hij nodigde Osiris
uit voor een feestmaal. Tijdens dit maal liet hij een houten kist zien die hij aan die gast beloofde te geven, die er
precies in zou passen. Verschillende gasten deden een poging de prijs te winnen door in de kist te gaan liggen. Toen
Osiris aan de beurt was, paste hij er precies in. Seth had natuurlijk de kist speciaal voor dit doel ontworpen. De
medeplichtigen van Seth lieten de kans niet voorbijgaan en sloten Osiris op. Zij droegen de kist met de gevangene
erin naar de rivier en gingen stroomafwaarts naar de Nijldelta, waar zij Osiris in zijn benarde gevangenis aan de zee
toevertrouwden. De kist legde vele kilometers af en spoelde uiteindelijk aan op de Fenicische kust bij Byblos (= het
huidige Jbail bij Beiroet in de Libanon).
Isis ging op zoek naar het lichaam van haar echtgenoot. Zij ontdekte hem uiteindelijk te Byblos en bracht hem terug
naar Egypte. Na de dood van Osiris was ze nog van hem zwanger geraakt van een zoon, en in de verlatenheid van de
moerassen in de Nijldelta wachtte zij de geboorte van haar kind af. Zij moest echter nog steeds oppassen voor Seth.
Tijdens een jachtpartij ontdekte hij de kist van Osiris, die zij verborgen hield. Seth sneed daarop het lichaam van
Osiris in stukken en verspreidde deze over heel Egypte. Isis begon vervolgens de verschillende stukken bij elkaar te
zoeken. Zij heelde het lichaam van haar echtgenoot met gebruikmaking van haar toverkunsten en zij zalfde het. Haar
zuster Nephtys stond haar bij dit alles trouw terzijde. Aldus werd Osiris tot leven gewekt.
Tenslotte, na tal van gevaren werd Horus geboren. Isis bracht hem groot in de Nijldelta en beschermde hem door
middel van haar toverkunsten tegen de kwade praktijken van Seth. Als volwassene zal Horus zijn vader op Seth
wreken en door het godentribunaal vrijgesproken worden van elke straf of schuld. Zo zal het goede uiteindelijk het
kwade overwinnen.
[Richard Cavendish (red.) 'Spectrum Atlas van de Mythologie' Spectrum, 1982 ISBN 90-274-9480-0]
Zij was godin van het Nijldal, van de zee en van de scheepvaart; van de onderwereld, van leven en vruchtbaarheid;
daarnaast was zij de godin van de maan.
In de Hellenistische tijd (vanaf de 4e eeuw vóór Christus) verspreidde zich haar verering in verGriekste vorm over het
hele oosten, vooral door de zeelieden. Zij werd aangezien voor Demeter (godin van de oogst) en voor Afrodite (godin
van de liefde). Van lieverlee werden in haar vele goddelijke functies verzameld en werd ze 'godin met de talloze
namen'.
Haar beroemdste tempel stond te Philae in Egypte. Haar priesters hadden kaal geschoren hoofden, droegen linnen
gewaden en hadden een 'sistrum' bij zich, een soort ratel of klepper. Uit een kruik plengde men Nijlwater. De koe,
bijuitstek het symbool van de vruchtbaarheid, was aan haar als godin van de vruchtbaarheid toegewijd.
Zij wordt afgebeeld met een slang, de halve maan, met koehoorns op haar hoofd met de zon ertussen, of zittende met
de kleine Horus op haar schoot.
*
De verGrieksing van Isis' verering klinkt nog door in namen als Isidorus of Isidora (= 'geschenk van Isis'). Bv. Isidora
van Lentini, Sicilië, Italië; martelares met haar zus Neofyta; † ca 236; feest 17 april. Isidora van Tabennisi, Egypte;
kluienares; † 5e(?) eeuw; feest 1 mei.