Jessa Ziekenhuis `Als acuut residentieel dient te worden`

Jessa Ziekenhuis
‘Als acuut residentieel dient te worden’
Verslag en kritische beschouwingen vanuit
de Commissie “Q & S GGZ”
Voor deze best practice presenteert Frederic Ulburghs het belang van netwerken voor een
Psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis.
Toelichting best practice
De PAAZ van het Jessa Ziekenhuis werkt voornamelijk met kortdurende opnames van gemiddeld 2
weken tot maximaal 6 weken en richt zich tot een brede groep van patiënten. Enkel patiënten onder 17
jaar, patiënten met een heroïneverslaving of een mental handicap worden niet opgenomen. De
behandelingswijze richt zich op zowel individuele therapieën als groeps-therapieën in functie van de
patiëntenkenmerken en het behandelplan. Patiënten worden bij hun behandeling maximaal betrokken,
waarbij er wordt naar gestreefd de patiënten zo maximaal mogelijk zelfstandig te laten zijn.
Zeker de laatste jaren zijn de opnamevragen van een PAAZ toegenomen. In 2014 werden 850 opnames
gerealiseerd voor 35 plaatsen. Deze beweging wordt onder andere verklaard door de afbouw van
psychiatrische bedden, maar ook door de complexiteit van psychiatrische problemen waardoor een
oplossing pas op langere termijn en over meerdere opnames wordt bereikt.
De rol en de functie van een PAAZ zijn daardoor veranderd. Een opname op een PAAZ geldt niet meer
alleen voor een crisisopvang, maar vormt ook de eerste aanzet van behandeling door onder meer het op
punt stellen van het medicatieschema en het bieden van intensieve therapie. Daarnaast wordt er ook
gewerkt aan een concreet transmuraal behandelplan. Vanuit de verschillende disciplines wordt hiervoor
informatie verzameld om een advies voor verdere behandeling uit te werken.
De PAAZ wordt geconfronteerd met een aantal uitdagingen. De dienst draait bijna steeds aan zijn
maximale capaciteit, waardoor wachtlijsten ontstaan en patiënten via spoed niet kunnen opgenomen
worden omwille van plaatsgebrek. Een tweede uitdaging is dat de PAAZ meer mensen moet opvangen,
waarbij de sociale problematiek op de voorgrond staat, bijvoorbeeld daklozen.
Vanuit de veranderende rol en functie van een PAAZ en de uitdagingen waarmee de afdeling wordt
geconfronteerd, is het van belang om een netwerk uit te bouwen en in stand te houden. Hierdoor kan
meer gericht antwoord gegeven worden op de hulpvraag van de patiënt.
Hieronder worden de netwerkpartners van de PAAZ van het Jessa Ziekenhuis kort toegelicht:
 Reling (Artikel 107 project)
Er wordt ambulante zorg aan huis georganiseerd, waarbij zowel crisisopvang als langdurige zorg
mogelijk is. Hierdoor kan de patiënt de periode van ontslag uit de PAAZ en de opname in een andere
GGZ-voorziening overbruggen. Daarnaast biedt de PAAZ ook een ‘bed-op-recept’ aan voor Reling, dit
geeft de mogelijkheid dat patiënten vanuit Reling snel kunnen opgenomen worden.
Zorgnet Vlaanderen vzw – Guimardstraat 1, 1040 Brussel – ondernemingsnr. 417659828 Icuro vzw – Handelsstraat
82, 1040 Brussel – ondernemingsnr. 0879988552 www.zorgneticuro.be – [email protected]
Pagina 1 van 3
 Thuislozencentrum Sonar
Vanuit een toenemende vraag voor opvang van daklozen werd de samenwerking met Sonar
aangegaan. Hierdoor is de mogelijkheid ontstaan voor kortdurende opnames, maar met de garantie
dat de dakloze steeds terug wordt opgevangen door Sonar. Fanny Dumarey, psycholoog voor het
Tijdens een ‘daklozenoverleg’ wordt tweewekelijks een overlegmoment georganiseerd waar onder
andere PAAZ en Sonar aan participeren.
 Centrum voor Alcohol en andere Drugs (CAD)
Ongeveer de helft van de patiënten wordt opgenomen omwille van een afhankelijkheids-probleem met
alcohol of andere drugs. Vandaar dat het CAD tweewekelijks een groepssessie komt geven op de
afdeling. Het CAD wordt daarnaast ook betrokken in het nazorgtraject voor deze patiënten.
 Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG)
Er is een contact met het CGG in functie van opname en/of ontslag zodat een verwijzing op korte
termijn mogelijk is.
 Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW)
Vanuit de PAAZ-afdeling worden mensen verwezen naar het CAW wanneer de hulpverlening
voornamelijk kadert in niet-complexe psychosociale problemen.
 Psychiatrische ziekenhuizen
Op regelmatige basis worden psychiatrische ziekenhuizen in de onmiddellijke omgeving bezocht. Dit laat
toe om de werking toe te lichten en om de zorg proberen beter op elkaar af te stemmen (bijvoorbeeld
intakegesprekken).
 Associatie met PAAZ Jessa Ziekenhuis en PAAZ St.-Franciskusziekenhuis
Hierdoor wordt de zorg beter op elkaar afgestemd waardoor er ook een optimalisatie is van de
beschikbare bedden en wordt de toegankelijkheid meer gegarandeerd.
Conclusie: het belang van het onderhouden van goede contacten met netwerkpartners kan niet ontkend
worden. Het is daarom belangrijk om voldoende tijd en middelen te investeren in de ontwikkeling van
een netwerk.
Zorgnet Vlaanderen vzw – Guimardstraat 1, 1040 Brussel – ondernemingsnr. 417659828 Icuro vzw – Handelsstraat
82, 1040 Brussel – ondernemingsnr. 0879988552 www.zorgneticuro.be – [email protected]
Pagina 2 van 3
Bespreking in de Commissie
Frederic wordt bedankt voor zijn toelichting.
Vanuit de bespreking werden volgende vragen nog gesteld:
 Wat is de rol en de taak van een opnamecoördinator? Hebben deze medewerkers niet veel
werk ten gevolge van de hoge turnover?
De opnamecoördinator is een vaste medewerker uit het team. Deze persoon neemt elke aanvraag tot
opname op van de verschillende partners. Bij opname of ontslag neemt de opnamecoördinator steeds
contact op met de huisarts. Door deze functie vallen er heel wat praktische regelingen voor het team
weg, waardoor deze persoon als erg ondersteunend wordt ervaren.
 Hoe wordt de samenwerking met de verschillende partners geborgd?
Er worden op regelmatige basis overlegmomenten georganiseerd (bijvoorbeeld bij CAD is dit jaarlijks, bij
Sonar tweewekelijks). De informatie die daar wordt besproken, wordt beleidsmatig gebruikt
(bijvoorbeeld opvang van daklozen).
 Worden patiënten met lichamelijke klachten opgenomen?
Voor een opname op een PAAZ mag de somatische problematiek niet op de voorgrond staan. Indien de
patiënt bedlegerig is of er is nog intraveneuze medicatie nodig, dan kan de patiënt niet opgenomen
worden. De patiënt zal wel doorverwezen worden naar het liaisonteam van het ziekenhuis.
 Beschikt de PAAZ over transmurale zorgpaden?
Op de afdeling zelf zijn er 14 zorgpaden in gebruik. Ieder zorgpad regelt uitvoerig wat er in iedere fase
moet gebeuren. Er is echter nog geen transmuraal zorgpad (over verschillende voorzieningen heen) in
gebruik.
Zorgnet Vlaanderen vzw – Guimardstraat 1, 1040 Brussel – ondernemingsnr. 417659828 Icuro vzw – Handelsstraat
82, 1040 Brussel – ondernemingsnr. 0879988552 www.zorgneticuro.be – [email protected]
Pagina 3 van 3