Vulkanen - CBS de Brug

Vulkanen
Blz. 1
Vulkanen
Voorwoord!
Ik heb dit onderwerp gekozen omdat, ik een onderwerp wou dat niet vaak voor komt .
En dan kan je er ook nog iets van leren .
Blz.2
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 voorblad
Blz. 1
Hoofdstuk 2 voorwoord
Blz. 2
Hoofdstuk 3 inhoudsopgave
Blz. 3
Hoofdstuk 4 inleiding
Blz. 4
Hoofdstuk 5 wat is een vulkaan ?
Blz. 5
Hoofdstuk 6 hoe werkt een vulkaan ?
Blz. 6
Hoofdstuk 7 wat is een krater ?
Blz.7
Hoofdstuk 8 wat is magma ?
Blz.8
Hoofdstuk 9 wat voor types vulkanen zijn er ?
Blz. 9-10- 11-12
Hoofdstuk 10 Hebben een aardbeving en een vulkaan uitbarsting
met elkaar te maken ?
Blz. 13
Hoofdstuk 11 Kan je een uit barsting voor spelen ?
Blz. 14
Hoofdstuk 12 beroemde vulkanen
Blz. 15
Hoofdstuk 13 nawoord
Blz. 16
Hoofdstuk 14 biografie
Blz. 17
Hoofdstuk 15 woordweb
Blz. 18-19
Blz. 3
Inleiding !!
Ik ga in dit werkstuk op zoek naar de werking van een vulkaan . En wat is een
vulkaan en zijn er verschillende soorten . Het is wel gebleken dat het een moeilijk
onderwerp is en ga er zo veel mogelijk op mijn eigen manier op in . Ik hoop dat ik
magma goed kan uitleggen en het verschil van magma naar lava .
Maar nu genoeg van mijn voorwoord anders verklap ik te veel , veel lees plezier .
Blz. 4
Wat is een vulkaan
Vulkanen zien er vaak uit als grote bergen, maar dat is niet altijd zo. Het woordje
vulkaan stamt af van Vulcano een eilandje boven Sicilië. De Romeinen geloofde dat
de god Vulcanus daar leefde en er wapens voor de goden maakte .Ze dachten dat
de uitbarstingen met vonken van vuur kwam omdat daar wapens maakte . Dat is de
reden dat een vulkaan een vulkaan genoemd wordt. Een vulkaan is niet altijd een
berg ze kunnen er ook heel anders uitzien .Als een scheur in de aard oppervlak of
als een rond meertje met helder water. Eigenlijk is een vulkaan niet meer dan een
scheur in de aarde waar lava en as en steentjes uit komen en de lava en steentjes
hopen op in de loop de tijd en zo ontstaat een berg en die noemen we vulkaan.
Vroeger deelden de mensen de vulkanen in drie soorten in :
# De werkende vulkaan
# De slapende vulkaan
# De uitgebluste vulkaan
Daar verteld straks meer over.
Blz. 5
Hoe werkt een vulkaan? En wat komt er uit ?
Je kunt onze aardebol een beetje vergelijken met een grote appel ,om het makkelijk
te maken
Het klokhuis is de gloeiend hete kern ,het vrucht vlees is de dikke stenen mantel en
de schil is de aardkorst waar wij op leven. De mantel is vele malen dikker dan de
korst die is ontzettend dun. De korst rust op de stenen buitenmantel. Omdat dat het
daar heel erg warm is zijn de sten op sommige plaatsen vloeibaar geworden ,die
rood gloeiende massa noemen we magma.
Dit gebeurd er in een vulkaan
In het magma zitten veel gassen zoals : waterstof , koolstof en fluor. Door de hoge
temperatuur en het bewegen van die gassen ontstaat er een grote druk.
Bij veel vulkanen zit de kraterpijp verstopt met afgekoelde lava en stenen door
eerdere uitbarstingen Daar door is de uitgang naar buiten geblokkeerd. Als dan de
druk in de magmahaard hoger word hoor je onderaards gerommel ,het geluid lijkt op
onweer maar dat hoor je alleen als je dicht bij woont. Maar als er rook pluimen uit de
vulkaan opstijgen kun je beter zorgen dat weg bent want de kans op een uitbarsting
is dan groot .Als het gerommel erger wordt gaat de grond ook trillen en klinken er
opeens harde knallen ,dan vliegt de prop uit de kraterpijp net als de kurk van een
champagnefles maar dan vele malen harder. Stenen, as en lava worden de lucht in
geslingerd. De as die uit de vulkaan komt is erg licht, dus blijft lang in de lucht
hangen en daar door ontstaat er verder van de uitbarsting vandaan asregen .Tijdens
een uitbarsting ontstaat er ook puimsteen uit lava . Puimsteen lijkt op een spons en
kan daarom ook water drijven ,omdat het poreus is kunnen er later ook bloemen en
planten op groeien . Rondom de vulkaan vallen stenen als bommen naar beneden
die stenen zijn erg heet en door de lucht koelen ze af en krijgen daarom rare vormen.
De lava die er uit gespoten wordt is erg heet en vernield alles op haar weg naar
beneden geen huis, boom kan het stoppen ,als het aan de lucht bloot gesteld wordt
koelt het af en wordt het.
Blz. 6
Wat is een krater ?
Een krater is een komvormige, ringvormig of cirkelvormige landschapsvorm. Het
woord krater komt uit het Grieks en betekent: mengkom. Het is de uitmonding van
een vulkaan maar je hebt ook de zogenaamde eruptiespleten die langgerekt (en niet
cirkelvormig) zijn. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het ontstaan van vulkanische vlakten.
Wanneer water door neerslag in een krater blijft staan, wordt dit een kratermeer
genoemd.
kratermeer
eruptiespleet
Blz. 7
Wat is magma ?
Magma is vloeibaar gesteente, dat in de kern van onze aarde zit en nog niet aan het
aardoppervlak is verschenen. Zodra magma aan het aardoppervlak verschijnt, wordt
het lava genoemd. Magma is een mengsel van verschillende materialen, mineralen.
Het hoofdbestandsdeel is kiezen vermengd met metalen zoals ijzer en aluminium
maar ook de mineralen zoals soda, kalk .koolzuur en fluor. Dit zijn de bestandsdelen
van magma .
Blz.8
Wat voor types vulkanen zijn er ?
Op de aarde zijn er minstens wel 1500 vulkanen. Al deze vulkanen verschillen
van elkaar, maar je kan deze vulkanen wel indelen in 4 groepen. Hierbij hebben
ze gekeken naar de vorm van de vulkanen. De vulkanen die het meeste
voorkomen worden hier beschreven.
Spleetvulkaan
Bij sommige vulkanen komt het magma door een scheur in de aardkorst naar
buiten, dit wordt een spleetvulkaan genoemd. Deze vulkanen bevinden zich bij
divergente plaatgrenzen. Hiermee wordt bedoeld dat twee platen uit elkaar
bewegen. Omdat deze platen uit elkaar bewegen, vormt er een ruimte tussen de
platen. In deze spleet zit geen aardkorst. Hierdoor kan de magma heel
gemakkelijk naar boven komen. Deze plekken komen heel veel voor onder water,
waardoor de spleetvulkanen dan ook vaak voorkomen onder het wateroppervlak.
IJsland is het enige land waar deze vulkanen voorkomen boven water. IJsland is
zo ontstaan omdat er zo veel druk was van de magma onder de grond, dat de
spleten boven het water gingen uitsteken. De spleetvulkanen worden ook wel
IJslandse vulkanen genoemd, omdat ze alleen hier op het land voorkomen.
Blz. 9
Schildvulkaan
Een schildvulkaan is een vulkaan met vlakke hellingen. De magma wat in deze
soort vulkaan zit is een dunne, hete vloeistof. Omdat deze magma zo dun is, kan
het makkelijk door spleten naar boven stromen. In een vulkaan heb je een
magmakamer, hierin zit de magma. Deze magma stroomt via de kraterpijp naar
boven, maar het einde van de kraterpijp zit dicht. De magmakamer staat dus in
verbinding met de kraterpijp. De magma stroomt dan naar de kraterpijp en vreet
het dichte uiteinde aan, totdat deze gedeeltelijk of helemaal open is. Omdat dit
heel erg langzaam en rustig gaat, komen er bijna geen ontploffingen voor.
Wanneer de druk in de magmakamer toch te hoog is, ontstaat er een lavafontein.
De lava stroomt dan langzaam uit de vulkaan. Doordat deze lava zo dun en heet
is, kan het een lange afstand afleggen. Door het langzaam stromen van de lava
hoop het zich niet op. Hierdoor ontstaat er geen hoge berg. Bij deze soort vulkaan
ontstaat er een berg met hellingen. Schildvulkanen kunnen een grote omvang
hebben in vergelijking met andere soorten vulkanen. Schildvulkanen ontstaan op
plekken waar de aardkorst dun is.
Blz.10
Stratovulkaan
De stratovulkaan wordt ook wel “samengestelde vulkaan” genoemd. Dit is de
meest voorkomende vulkaansoort op de aarde en ontstaat bij tektonische platen
die naar elkaar toe verschuiven. Deze vulkanen zijn opgebouwd uit gestolde lava
met verschillende lagen zoals gesteente en as. De stratovulkanen hebben steile
hellingen en een kenmerk is de explosieve uitbarstingen. Stratovulkanen hebben
vaak een soort gangetjes waaruit kraters op een helling kunnen ontstaan. Deze
ontstaan wanneer de magma moeite heeft om de krater te bereiken. Zo ontstaan
er allemaal kleine vertakkingen. Wat eerder genoemd werd als kenmerk zijn de
explosieve uitbarstingen. Hierdoor zijn stratovulkanen erg gevaarlijk wanneer ze
uitbarsten. Wanneer er een lange tijd zit tussen de uitbarstingen, zal de volgende
uitbarsting heftiger zijn. Bij de schildvulkaan wordt de kraterpijp door het dunne,
hete lava opgeruimd. Bij de stratovulkaan wordt deze verstopping juist met een
grote ontploffing opgeruimd. Een gevolg hiervan is dat de vulkanische assen met
een grote snelheid de lucht in spuiten. Wanneer dit gebeurt zullen er eerst stenen
vliegen en daaropvolgend komt het as. Deze as kan dagenlang rondvliegen. De
magma in een stratovulkaan is, in tegenstelling tot de magma bij de
schildvulkanen, een dikke vloeistof. Doordat het zo dik is, stroomt het moeilijk
door het aardoppervlak heen. Wanneer de druk in de magmakamer dus te hoog
is, vormt zich een uitbarsting. Deze magma koelt snel af vlakbij de krater,
waardoor er hoge bergen
ontstaan
Blz.. 11
Calderavulkaan
Een caldera is een grote krater die gevormd is door een vulkanische activiteit.
Wanneer een vulkaan uitbarst kan de magmakamer leegraken. Een gevolg hiervan is
dat een deel van de vulkaan in de magmakamer stort. Hierdoor kan een kratermeer
gevormd worden. De kleur van dit water kan verschillende kleuren zijn. De oorzaak
van dit verschijnsel zijn de elementen uit het vulkanische gesteente. Zo heb je op
Lanzarote een groen kratermeer. Wanneer de druk in de magmakamer weer hoog
genoeg is, kan er een nieuwe uitbarsting plaatsvinden. Hieruit ontstaat een
calderavulkaan.
Blz .12
Hebben een aardbeving en een vulkaan uitbarsting met elkaar te maken ?
Een aardbeving en een vulkaan komen voor uit een breuklijn. Als die breuklijn lang
elkaar schuren krijg je een aardbeving, als die aardbeving erg genoeg is krijg je een
scheur in de aard korst , als die scheur diep genoeg is kan er magma naar boven
komen. Als dat gebeurt kan de lava een berg vormen en zo een vulkaan . Dus ze
hebben een beetje met elkaar maken.
De bekendste breuklijn is San Andreas Fault Line.
Blz.13
Kan je een uit barsting voor spelen ?
Een vulkaan is erg gevaarlijk. Gelukkig zijn er wetenschappers, vulkanologen, die
zich verdiepen in de uitbarstingen van vulkanen. Zij hebben middelen waarmee
ze kunnen op meten wanneer een vulkaan uit gaat barsten.
Door middel van een Seismograaf
Een seismograaf is een apparaat die trillingen op de grond rondom de vulkaan
kan op meten. De grond rondom een vulkaan gaat voor en tijdens een uitbarsting
trillen. De seismograaf meet deze trillingen op en vulkanologen kunnen hier aan
uit maken of dat een vulkaan uit dreigt te barsten.
Door middel van Gasmeters
Aan de hand van gasmeters kunnen vulkanologen meten of de gas die uit een
vulkaan komt verandert. De samenstelling van het gas van een vulkaan is anders
wanneer deze dreigt uit te barsten.
Door middel van Radar-technieken
Met radar-technieken in de ruimte kunnen vulkanologen de vorm en de hoogte
van een vulkaan in de gaten houden. De vorm en hoogte van een vulkaan
verandert naarmate deze uit dreigt te barsten.
Met deze drie middelen en goede evacuatieplannen kunnen de gevolgen van een
vulkaan worden beperkt.
Blz. 14
Beroemde vulkanen ?
Naam
waar
Etna
Sicilië
Vesuvius
Italië
Tamborini
Indonesië
Mt st Helens
Verenigde staten
Katla
IJsland
nog steeds actief
En er zijn er nog veel meer ,maar de hebben een redelijk aantal doden op hun naam
staan .
Etna
Blz. 15
Nawoord
!!
Zoals ik al aan gaf voor ik begon te schijven was het weer een zwaar onderwerp
,waar veel verschillende dingen over te vertellen zijn . Maar ook veel tegenstrijdige
informatie . Ik heb er zo veel mogelijk mijn eigen verhaal van gemaakt ,maar soms is
het toch het opsommen van feiten en weetjes en die kan ik niet leuker maken al zou
ik dat wel willen. Ik hoop dat u er ook iets van geleerd heb en het lekker lezen was.
Ik weet een ding dat ik blij ben dat ik niet bij een vulkaan in de buurt woon en dat ook
nooit ga doen .
Blz. 16
Biografie
Ik heb alle informatie van het internet af gehaald en door gelezen en samen
gevoegd van wat ik dacht dat belangrijk was . Heb ook wat dingen vergeleken en
daar het beste van gemaakt . Alle foto`s komen ook van internet want kan van me
zelf niets toevoegen want heb het nog nooit meegemaakt en dat hoeft van mij ook
niet .
Blz. 17