Waarde van

Voereiwitcomponenten kunnen op verschillende manieren een bijdrage
leveren aan diergezondheid. Sommige aminozuren ondersteunen de
integriteit van de darmwand, andere spelen een rol bij het immunologisch
functioneren van het dier. Eiwit is dus niet alleen van belang voor productie
van vlees, melk en eieren, maar ook voor de gezondheid van het dier.
Fu nctionele eiwitten
•
•
Waarde van eiwit
[Carolien Makkink)
Het melaminedrama van de afgelopen
verbetert de activiteit van macrofagen
tegen bacteriële en parasitaire infecties
maanden heeft pijnlijk duidelijk ge-
en lymfocyten. Glutamine is essentieel
te verhogen.
maakt dat 'eiwit' niet simpelweg kan
voor het instandhouden van de gut-
Er wordt steeds meer bekend over de
worden opgevat als 'N • 6,25', De waar-
associated lymphoid tissues (GALT) en
rol van verschillende aminozuren bij het
functioneren van het immuunsysteem.
de van eiwit in diervoeders
w~dt
be-
voor de synthese van immuunglobuline
paald door de aminozurensamenstel-
A. Een tekort aan vertaktketenige ami-
Het is
ling. Voor productiedoeleinden is het
nozuren (Ieucine, isoleucine en valine)
sector om gebruik te maken van de
zinvol om de samenstelling van voerei-
verstoort het immuunsysteem. Glycine is
nieuwe kennis om voeders te formule-
wit te laten aansluiten bij de aminozurenbehoefte voor vleesgroei, melk~ of
een sterke antioxidant.
ren die een bijdrilge kunnen leveren
Verstrekking van extra methionine (1,2
aan de diergezondheid en tegelijkertijd
eiproductie.
in plaats van 0,35 procent in het voer)
de productie op een hoog niveau hou-
(enlof cystine) aan New Castle Diseilse
den,
een uitdaging voor de diervoeder-
Eiwitbehoefte
geinfecteerde kuikens verbetert de T-eel
Eiwit is nodig voor productie, maar ook
proliferatie en verhoogt het gehalte aan
voor onderhoud. De behoefte aan ami-
immuunglobuline G in het plasmil en
nozuren voor onderhoudsprocessen kan
antilichailmtiters tegen NCO. Meer diln
ma) verbeteren de groei van jonge big·
afwijken van de behoefte voor produc·
1,45 procent methionine of cystine in
gen met soms meer dan 25 procent.
tie. Dat geldt met name onder subopti-
het voer heeft echter een negatief
Gesproeidroogd plasma in het voer biedt
male omstandigheden. Bij een hoge
effect op de groei en immuunrespons
bescherming tegen darmaandoeningen
Functionele eiwitcomponenten
Bloedplasmaproducten (spray-dried plas·
infectiedruk zal het
Viln kuikens.
veroorzaakt door E. coli. De functionele
dier bijvoorbeeld
Threonine is een
componenten van bloedplasma
meer aminozuren
r
r
moeten investeren
in het op peil hou-
belangrijk bestand·
(immuunglobulinen, glycoproteTne.glyca-
deel van mucine in
nen) spelen een rol bij het blokkeren van
de darm en van
de aanhechting van pathogenen in de
den van zijn immuunsysteem, Bij schade
gammaglobuline in het plasma. Extra
aan het darmepitheel (bijvoorbeeld bij
threonine in het voer verhoogt de NCO·
darm en bij immuunmodulatie.
Bloedplasma in het voer vermindert ont-
pasgespeende biggen) zal het dier meer
antilichaamtitef1 van NCD-geinfecteerde
stekingsreacties bij gezonde varkens en
en andere aminozuren nodig hebben
kuikens en het IgG-gehatte in het serum
stimuleert de immuunfunctie bij infectie.
voor herstelwerkzaamheden.
viln zeugen. Bij jonge varkens die wer·
Door hennen te immuniseren tegen var-
den besmet met E, coli leidt verhoogde
kenspathogenen (bijvoorbeeld E. coli
Immuunsysteem
Diverse aminozuren hebben een essen-
threonine-opname tot meer anti-
KSS) kunnen eieren worden geprodu-
lichaamproductie, hogere IgG-spiegels in
ceerd met een verhoogd gehalte aan
tiële rol in het immuunsysteem (zie
het bloed en meer 19G en IgA in de
antilichamen tegen deze pathogenen.
kader). Arginine is nodig voor de ont·
mucoS3 van de dunne darm; de concen-
Door deze eieren te verwerken in var-
wikkeling van lymfocyten en extra argi·
tratie van interleukine·6 in de darmmu-
ni ne verbetert de immuunfunetie bij
COSil nam af bij extra threonineverstrek-
kensvoeders kan de immuunstatus van
varkens verbeteren. Het effect van der-
infecties. Aspartaat, glutamaat en gluta-
king.
mine zijn belangrijke brandstoffen voor
Tryptofaan kiln de fagocytose-activiteit
gelijke ei producten lijkt echter kleiner
dan het effect van bloedplasmaproduc-
de enterocyten en helpen daardoor de
integriteit van de darmwand in stand te
van macrofagen en de aangeboren
immuunrespons verbeteren. Extra tryp-
ten.
Ook melkproducten (wei poeder) bevat-
houden. Extra glutamineverstrekking
tof aan kan dus helpen om de weerstand
ten functionele componenten die de
Door hennen Ie Immunl.eren lellen varkenopalhogenen kunnen eieren worden geprodu<ee.d mei etn v•• hoOlld geh.lte "n antili<hamen lellen den palhogenen.
gezondheid van biggen kunnen verbeteren. Weipoeder bevat immuunglobulinen, lactoferrine, lactoperoxidase en
Iysozyme. Wei-('iwinen in varkensvoeders verbeteren de groei van varkens
met zo'n 4 procent.
Van 'IOja is uit de humane voedingswetenschap bekend dat het kan helpen bij
het ~r1agen van het cholesterolgehalte
in het bloed en bij de preventie van
hilrt- en vilatziekten en bepaalde kankervormen. lsoflavonen in soja (daidzelne, genisteïne, glyceteine) vertonen oestrogene en antio)[idantactiviteit. Een
metaboliet van daidzeine is equol, waarYiln wordt aangenomen dat het sterkere
gezondheidsbevorderende effecten
heeft dan daidzeine. De darmflora
speelt een belangrijke rol bij de omzetting van daidzeine in equol.
50jaeiwitconcentrailt (ethanolextractie)
bevat nauwelijks isoflavonen, terwijl
sojaeiwitisolaat (geextrilheerd met heet
water) net zo veel isoflavonen bevat als
sojabloem.
Eiwitbronnen
Meer kennis over de gezondheidsbevorderende werking van bioactieve componenten in eiwit is gewenst. Dat geeft de
diervoederindustrie aanknopingspunten
om voeders te formuleren die de
n
'3
gezondheid van landbouwhuisdieren
ondersteunen. Functionele ingredienten
kunnen bijvoorbeeld worden ingezet
om de weerstand te verbeteren en om
het herstel na infectie te versnellen. _
Aminozuren en het immuunsysteem
Voor dit onderdeel is gebruikgem<l<lkt viln Peng U,
Vu-long Yin, Def<l li, 5ung Wao Kim en GuoY<lO Wu
(2007): Amino .leids and immune function. Br. J. Nutr.
98:237-252.
De Molenaar ll.L.J
~7
feb.ua.;
~oo9