Samenvatting opdracht Periode A
advertisement
Samenvatting opdracht Periode B Chromosomen, genen, DNA, RNA, eiwit, Gebruik elk van bovenstaande termen 2 x. In de celkern zitten de ……………….. Deze zijn opgebouwd uit … Op ………………… komen verschillende ……… voor. ……… bevatten informatie voor de aanmaak van …….. Bij transcriptie wordt van ….. een kopie gemaakt. Deze kopie noemen we boodschapper ……. . Dit …… wordt door ribosomen vertaald. Dit proces heet translatie Bij translatie worden ………. gemaakt. Verschillen DNA en RNA Maak onderstaande tabel kloppend. Vul in de tweede en 4e kolom telkens RNA of DNA in. 1 enkelstrengs dubbelstrengs 2 opgebouwd uit A, G,C,T opgebouwd uit A, G,C,U 3 komt alleen voor in celkern komt voor in celkern en celplasma 4 Bevat informatie voor translatie bevat informatie voor transcriptie Rij …. uit bovenstaande tabel klopt niet voor bacteriën omdat die geen ……………………… DNA technologie DNA van de ene soort in een andere soort inbrengen is tegenwoordig in alle rijken mogelijk. Deze techniek heet recombinant DNA technologie of …………………………. Organismen waarbij een soortvreemd gen is ingebracht noem je ………………. Als DNA in cellen wordt ingebracht om erfelijke ziektes of kanker te behandelen noemen we dat ………. Kankeronderzoek Een verandering in het DNA heet een ……….. Als zo’n verandering optreed in een groeiregel-gen raakt de celdeling verstoord en kan er een …….. ontstaan. Als er sprake is van een kwaadaardige ……. spreken we van kanker Een uitgezaaide tumor heet een ……… Eigenschappen van goedaardige en kwaadaardige tumoren. Maak de volgende tabel kloppend. goedaardig kwaadaardig De tumor blijft op een plaats zitten en verstoort het omliggende weefsel niet De tumor vormt uitzaaiingen De cellen veranderen van vorm De tumor ontstaat door een mutatie Drie behandelwijzen van tumoren zijn ……………….., ……………………….., …………………….. Ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting. maak de tabel kloppend geslachtelijke voortplanting ongeslachtelijke voortplanting bij deze manier van voortplanting blijft de variatie van de soort in stand bij deze manier van voortplanting zijn de nakomelingen klonen van de ouders bij deze manier van voortplanting speelt meiose een rol deze manier van voortplanting is ideaal voor veredelaars deze manier van voortplanting bevordert het voortbestaan van een soort Erfelijkheidbegrippen Maak onderstaande zinnen kloppend. Het genotype/fenotype ontstaat onder invloed van het genotype/fenotype en het mlilieu De plaats van een gen op een chromosoom noem je een locus/allel De variatie van een gen noem je een locus/allel Indien er twee variaties van een gen voorkomen noem je dat homo/heterozygoot Indien er twee variaties van een gen voorkomen heeft het organisme vaak het dominante/recessieve genotype. Indien twee variaties allebei een even grote rol spelen noem je ze co-dominant/intermediair. Het fenotype/genotype noem je dan co-dominant/intermediair Indien er van een allel meer dan 2 variaties bestaan noem je dat multiple /dihybride allelen Indien je naar twee eigenschappen kijkt noem je dat een multiple/dihybride kruising BLoedgroepen Vul in onderstaande tabel de mogelijke genotypen in bloedgroep A B AB 0 resus positief resus negatief 0iirr Dihybride kruisingen Als je naar de overerving van 2 eigenschappen kijkt dan noem je die eigenschap gekoppeld als beide genen op hetzelfde/verschillende chromosomen. Een kruisingstabel van twee niet-gekoppelde genen kun je op twee manieren maken: twee losse tabellen waarin je per eigenschap de kans berekent en daarna de kansen vermenigvuldigd, of een grotere tabel met de mogelijkheden voor beide eigenschappen samen. Voor twee gekoppelde genen werkt alleen de eerste/tweede manier. Erfelijkheidsonderzoek Twee weefsels waarin cellen verkregen kunnen worden van ongeboren kinderen voor prenataal erfelijkheidsonderzoek zijn ……………….. .en …………………….. De testen noem je dan ……………………. en …………………… Twee weefsels waarvan cellen onderzocht kunnen worden van volwassenen zijn ………………. en ……………….. Onderzoek kan plaatsvinden op chromosoom niveau (door middel van karyogrammen) of DNA niveau (o.a PCR). Maak de tabel kloppend Mogelijk bij: prenataal onderzoek postnataal onderzoek tumorcel onderzoek Chromosoomonderzoek DNA onderzoek
