Betreft: Sportimpuls 2017 Beste vechtsportclub, Op 9 januari 2017

Betreft: Sportimpuls 2017
Beste vechtsportclub,
Op 9 januari 2017 wordt de zesde ronde van de Sportimpuls opengesteld. Dit is twee maanden
eerder dan het afgelopen jaar. Via deze weg dan ook meer informatie over de mogelijkheden voor
vechtsportclubs én tevens een oproep om bij interesse binnenkort te beginnen met de
voorbereidingen en ook al snel contact met ons op te nemen!
Met een Sportimpuls project kunt u mensen activeren die niet of nauwelijks sporten en bewegen
vanwege het ontbreken van (aansprekend) sportaanbod in de buurt. Het is mogelijk om een
aanvraag te doen in drie verschillende rondes opengesteld, te weten voor:

de reguliere Sportimpuls die zich op alle doelgroepen richt;

de Sportimpuls Kinderen sportief op gewicht (KSG) die zich richt op kinderen van 0 tot 4
jaar, 4 tot 12 jarigen en van 12 tot 18 jaar met (dreigend) overgewicht of obesitas;

de Sportimpuls Jeugd in lage inkomensbuurten die zich richt op jongeren (en hun ouders)
uit buurten waar veel mensen met een laag inkomen wonen.
U hebt, vanaf het moment van openstelling tot 23 februari de tijd om uw aanvraag in te dienen. De
gehonoreerde projecten zullen in september 2017 van start moeten gaan.
Ondanks dat de openstelling van deze nieuwe tranche nog ver weg lijkt, adviseren we de komende
weken al een start te maken met de lokale voorbereidingen. Via dit schrijven, willen we u informeren
over de stappen die u nu al kunt zetten en wat onze rol kan zijn in dit proces.
Het NIVM heeft de volgende vier interventies op de menukaart staan:
1.
2.
3.
4.
Vechtsporten voor iedereen
Sport Zorgt
Respons
Tigers (in te zetten binnen KSG)
In de bijlage bij deze brief vindt u een samenvatting van deze NIVM interventies om u alvast een
beeld te geven van de mogelijkheden van deze vechtsportinterventies. De gehele menukaart is te
bekijken via: www.effectiefactief.nl/menukaart Er kan minimaal € 10.000,- en maximaal € 80.000,(inclusief BTW) aangevraagd worden voor de opstartkosten van het project. Een Sportimpuls project
kent een lengte van 24 maanden.
Starten van de voorbereiding
Een kwalitatieve en kansrijke aanvraag vergt ook een goede voorbereiding en hiervoor kunt u nu al
verschillende stappen doorlopen. Deze zijn:
Contact opnemen met de gemeente
Gemeenten spelen een cruciale rol in de Sportimpuls. Zij hebben zicht op wijken waarin de
sportparticipatie achterblijft. Op basis van de leeftijdsopbouw in de gemeente kunnen ze
bijvoorbeeld bepalen welke leeftijdsgroep veel potentieel heeft om in aanmerking te komen voor
een sportstimuleringsprogramma. Voor een aanvraag zijn de steun van de gemeente en
onderbouwing met behulp van een buurtactieplan een verplichting.
Via de gemeente kunt u de lokale gegevens opvragen om de behoefte in uw wijk inzichtelijk te
maken in uw aanvraag.
- Opvragen van gegevens over sportparticipatie, demografische gegevens of gegevens
uit het Kennis- en Informatiesysteem Sport (KISS) van NOC*NSF (op te vragen via uw
bond). Zie ook:
- Buurtscan (indien de gemeente dat heeft gedaan) opvragen
- Wijkactieplan (indien de gemeente dit heeft) opvragen
(de laatste twee punten zijn onderdelen van Sport in de Buurt voor gemeenten. Als uw gemeente
hiervan niet op de hoogte is, kunt u verwijzen naar: www.sportindebuurt.nl/sportimpuls/buurtscanen-buurtactieplan)
Verzamelen van de wensen en behoeften van de doelgroep. De wensen en de behoeften van de
doelgroep moeten leidend zijn voor de aanvraag! Een doelgroeponderzoek (bijvoorbeeld een
enquête onder jongeren) en een inventarisatie van het huidige sport- en beweegaanbod in uw wijk is
te samen met cijfers over de achterblijvende sportparticipatie dé aanleiding voor het doen van een
Sportimpuls aanvraag. Ook kunt u met deze gegevens bepalen welke interventie van de menukaart
het meest geschikt is.
Zoeken van partners. Nadat u weet waar de behoefte liggen van de doelgroep die u wilt gaan
bereiken in uw project, is het belangrijk om te zoeken naar geschikte partners om het project samen
mee uit te voeren. Wat zijn relevante en goede organisaties om mee samen te werken? U kunt nu al
partners benaderen om een coalitie te vormen, of indien dit in uw wijk al gebeurt, aansluiten bij een
samenwerkingsverband.
Contact opnemen met de ondersteuningsorganisatie Sportimpuls. De Ondersteuningsorganisatie
Sportimpuls (OOSI) zoals deze de afgelopen jaren door NOC*NSF in de regio’s is ingevuld is niet meer
actief. In plaats van ondersteuning tijdens de aanvraagperiode zal de OOSI zich de komende periode
meer richten op het begeleiden bij de opstart van gehonoreerde Sportimpuls-projecten.
Als alternatief voor de OOSI is er een landelijk punt ingericht waar vragen, die lokaal of regionaal niet
beantwoord kunnen worden, toch in behandeling worden genomen.
Het landelijke punt is bereikbaar via e-mail: [email protected]
Rol interventie-eigenaren / Rol NIVM
Iedere interventie van de menukaart heeft een eigenaar. Het NIVM is eigenaar van de vier eerder
genoemde interventies. Als uw ambities en de lokale situatie aanleiding is om met één van onze
interventie (of een combinatie ervan) een aanvraag te doen, horen we dat graag. Wij kunnen dan
ondersteuning op maat aanbieden bij het maken van een lokale vertaalslag. De interventie-eigenaar
ondertekent ook de verplichte intentieverklaring die onderdeel uitmaakt van de Sportimpuls
aanvraag.
Nogmaals, wanneer u de ambitie heeft om een projectaanvraag te doen aan de hand van één van de
beschreven interventies, horen we dat graag binnenkort en denken we mee waar nodig. Hoe eerder
u bij ons aanklopt, hoe groter de kans dat we de tijd kunnen nemen om u te begeleiden. Ons
ondersteuningsteam heeft beperkte capaciteit. Voorrang krijgen projectaanvragen die zich richten
op de Sportimpuls regeling ‘Jeugd in Lage Inkomensbuurten’ en ‘Kinderen Sportief op Gewicht’ (KSG).
Succes met uw voorbereiding!
Met vriendelijke groet, namens het team van het NIVM
Wouter Schols,
Nederlands Instituut voor Vechtsport en Maatschappij
Een Sportimpuls aanvraag is een geweldige kans voor uw wijk en uw club. Op
www.sportindebuurt.nl kunt u alle beschikbare informatie over de subsidieregeling
vinden.
Bijlagen
1.
2.
3.
4.
Vechtsporten voor iedereen (samenvatting van de interventie)
Sport Zorgt (samenvatting van de interventie)
Respons (samenvatting van de interventie)
Tigers (samenvatting van de interventie)
Vechtsporten voor iedereen
Hoe kan ik met mijn vechtsportclub bijdragen aan het structureel verhogen van de sportparticipatie
van jongeren uit mijn wijk? Hoe verhoog ik mijn ledenaantal? Hoe richt ik mijn club en lesaanbod
zodanig in dat ik ook nieuwe doelgroepen bereik in de wijk? Hoe positioneer ik me nog beter in de
buurt en geef ik mijn club een maatschappelijk en betrokken gezicht? En hoe vertaal ik de
populariteit en de mogelijkheden van de vechtsporten naar structurele groei en creëer ik een veilig
en verantwoord sportklimaat in de club? De antwoorden van al deze vragen en meer staan centraal
in de interventie Vechtsporten voor iedereen.
Het Nederlands Instituut voor Vechtsport en Maatschappij heeft werkende elementen uit succesvolle
projecten verzameld en samengevoegd in een totaalaanpak, de interventie ‘Vechtsport voor
iedereen’. Het hoofddoel van de interventie is dat 20% meer jongeren uit de wijk vechtsport
beoefenen bij de club in de periode van 2 jaren. Om dit te bereiken werken we eerst aan het creëren
van de juiste randvoorwaarden bij de club (mogelijkheden scheppen om sportparticipatie te
verhogen) waarbinnen vervolgens jongeren uit de wijk worden geworven en behouden voor de club
(het daadwerkelijk verhogen van de sportparticipatie).
De interventie bestaat uit de volgende onderdelen.
1. Organiseren van passend beweeg- en sportaanbod
2. Verhogen van pedagogisch en veiligheid verantwoord klimaat in de club
3. Verhogen van de kwaliteit van het kader
4. Weghalen / verlagen van drempels om te gaan sporten, te weten financiën, cultuur en
sociale omgeving.
5. Positief positioneren van de vechtsporten (imago) en zichtbaarheid van de club in de wijk
vergroten (bekendheid)
6. Stimuleren van sociale inclusie ( tegengaan van uitsluiting)
De club ontvangt tijdens het uitvoeren van de interventie uitgebreide handvatten waarin de
jarenlange ervaring en expertise is gevat in overdraagbare producten, scholing en methodiek.
De interventie kent drie fasen:
1. Initiatie: het creëren van lokale randvoorwaarden (o.a, kennisoverdracht, kwaliteitsimpuls,
aansluiten bij buurt en actieplannen) om de sportparticipatie te vergroten.
2. Uitvoering: In deze fase wordt de interventie in de wijk uitgevoerd. Potentiele nieuwe leden
worden benaderd, drempels om te gaan sporten worden verlaagd en (wervings-) activiteiten
georganiseerd.
3. Verankering: De toestroom van nieuwe leden, de contacten op wijkniveau met partners, het
communicatiebeleid en de methode worden in deze fase verankerd in de werkwijze en
organisatie van de club
Deze interventie is gebaseerd op het enorme succes van het landelijke Meedoen-programma Tijd
voor Vechtsport. Waarin 99 verenigingen in vier jaar tijd 13.500 nieuwe leden mochten
verwelkomen. Het programma ontving na afloop de IOC Trophy voor de jarenlange inzet voor
uiteenlopende (jeugdige) doelgroepen.
Sport Zorgt
Een grote groep jongeren binnen de jeugdhulpverlening kan niet meekomen in regulier sportaanbod.
Verschillende onderliggende, vaak zich in gedrag uitende problemen liggen hieraan ten grondslag.
Sport Zorgt creëert voor deze groep sportaanbod waardoor ze met de juiste begeleiding van specifiek
geschoolde vechtsportdocenten deel kunnen nemen aan sportactiviteiten. Maar sport zorgt doet
meer. Vechtsport kent een eeuwenoude traditie in het begeleiden van sporters bij persoonlijke
ontwikkeling. Verschillende pedagogische thema’s komen aan bod tijdens (verantwoorde) vechtsport
beoefening. Sport Zorgt draagt bij aan een positieve gedragsverandering van jongeren binnen de
thema’s weerbaarheid en agressieregulatie.
Sport Zorgt kent een eigen ontwikkelde methodiek gericht op weerbaarheid en agressieregulatie en
het creëren van een sociaal pedagogisch klimaat. Bij de inzet van vechtsport als pedagogisch
instrument staat niet het aanleren van sport specifieke technieken centraal. Het doel is om de
persoonlijke ontwikkeling van de sporter te bevorderen. De basis van de zogenaamde
‘agressieregulatie en weerbaarheidmethodiek’ wordt gevormd door het werken aan verschillende
(psychosociale) thema’s vanuit een integrale aanpak. Zowel fysieke, mentale als emotionele
elementen hebben hier een plek. Deelnemers worden in een vechtsportomgeving uitgedaagd om
zowel fysiek, mentaal als emotioneel op een bewuste wijze te handelen. In de Sport Zorgt interventie
wordt specifiek gewerkt met jongeren uit de jeugdzorg of uit het speciaal onderwijs. In de aanpak is
het creëren van een juiste toeleiding en het aangaan van een intensieve samenwerking met de
jeugdzorg en het onderwijs een belangrijk uitgangspunt.
De interventie bestaat uit drie uitvoerende pijlers, namelijk:
1. Wijksport aanbod
In het wijkaanbod verzorgt de club lessen voor iedereen in de buurt. In deze lessen vormt de inzet
van sport als middel de basis. Iedereen kan kennismaken met de maatschappelijke en pedagogische
thema’s uit vechtsport onder begeleiding van geschoolde ‘budopedagogen’.
2. Vechtsport Plus
Dit aanbod, voor jongeren uit de jeugdhulpverlening of speciaal onderwijs, is geïntegreerd in de
reguliere lessen van de club. Het gaat uit van de intrinsieke waarden van vechtsport, waarbij
jongeren met lichte tot matige gedragsproblemen begeleid worden door een docent die specifieke
begeleiding op de gedragsthema's kan leveren. Tijdens de interventie wordt impliciet aan
gedragsdoelen gewerkt door middel van een zo normaal mogelijk sportaanbod. Het aanbod wordt
geïntegreerd in de bestaande lessen, waarbij wel extra aandacht is voor de deelnemende jongeren
vanuit het speciaal onderwijs of de jeugdhulpverlening.
3. Vechtsport met een Missie
Hierbij wordt een specifieke gedragsinterventie aan jongeren met duidelijke agressie- en/ of sociale
weerbaarheidproblemen individueel of in kleine homogene groepen aangeboden. Tijdens de
interventie wordt er expliciet en methodisch gewerkt aan agressieregulatie en/of sociale
weerbaarheid.
Een speciaal ontwikkelde én in de praktijk getoetste beslissingsboom zorgt ervoor dat de juiste
jongeren in één van de twee laatste aanpakken stromen. De jeugdzorgorganisatie en/ of speciaal
onderwijs instelling selecteert de doelgroep aan de hand van de criteria in de beslissingsboom.
Respons
De methode Respons is ontwikkeld om problemen in het onderwijs aan te pakken. Hierbij kun je
denken aan problemen als pesten, agressief gedrag en onveiligheid op school. De basis van Respons
wordt gevormd door een op vechtsport gebaseerde pedagogische methode. Deze komt terug in een
serie lessenreeksen voor het primair-, voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs. Elke reeks bevat
zeven lessen die afgestemd zijn op een specifiek probleem en doelgroep. Sport wordt ingezet als
pedagogisch instrument om de benodigde vaardigheden en inzichten over te brengen op de
deelnemers. Uniek aan Respons is dat het de leerlingen op een leuke en fysieke manier uitdaagt zélf
te werken aan het oplossen van problemen.
Met Respons wordt een samenwerking tussen een vechtsportclub en minimaal één
onderwijsinstelling aangegaan. Op school worden de Respons lessen gegeven waarin leerlingen door
beoefening van vechtsport getraind worden in het weloverwogen, proportioneel en
oplossingsgericht reageren op dreigende situaties (zoals pesten of agressie). We noemen dit ook wel
de flexibele respons. Je leert situaties zelf beoordelen en de juiste reactie te geven op
gebeurtenissen die een andere (flexibele) reactie (respons) vragen.
Daarnaast zorgen de Respons lessen ervoor dat de vechtsporttrainer op een andere manier jongeren
kan bereiken (sport kan meer voor mij betekenen) en te interesseren in bewegen, in de vechtsporten
én in de club. Na de lessen op school organiseert de vereniging dan ook vervolglessen op de club om
de jongeren enthousiast te maken voor haar (reguliere) aanbod. Door de aandacht voor deze
doorstroom zal een deel van de deelnemers ook deel gaan nemen aan het reguliere aanbod van de
club. Inzet van Respons werkt dan ook sportparticipatie verhogend.
Binnen de interventie is er tevens aandacht voor het realiseren van een sociaal pedagogisch
vechtsportklimaat in de club, zodat deze nieuwe leden ook kunnen rekenen op de aanwezigheid van
het juiste sportklimaat, veiligheid en blijvende aandacht voor competentieontwikkeling na deelname
aan de lessenreeks.
Elke Respons reeks bevat zeven lessen die afgestemd zijn op een specifiek probleem en doelgroep.
Sport wordt ingezet als pedagogisch instrument om de benodigde vaardigheden en inzichten over te
brengen op de leerlingen. Respons kent de volgende modules:



Omgaan met pesten en groepsdruk (basisonderwijs)
Omgaan met agressie en geweld (voortgezet onderwijs)
Omgaan met onveiligheid (MBO)
De uitvoerende club ‘kiest’ naar aanleiding van de vraag in de buurt of de wens van de
samenwerkende onderwijsorganisatie(s) één of meerdere van de modules. Zowel de vereniging als
de trainer worden door het NIVM zodanig begeleid en geschoold dat ze op een kwalitatieve en
veilige wijze de genoemde lessenreeksen kunnen inzetten.
Tigers
Tigers (Life Skill Education) is een internationaal professioneel en vooruitstrevend
beweegprogramma gericht op ‘levensvaardigheden’ voor kinderen van 2-6 jaar. Het programma is
afkomstig uit Engeland en heeft al meer dan 10 landen veroverd waaronder Nederland. Binnen de
regeling ‘kinderen sportief op gewicht’ wordt Tigers ingezet om de jongste jeugd van 2-4 jaar en hun
ouders te activeren. Het project kent drie pijlers, namelijk:
1. Sport en beweegaanbod
2. Samenwerking met zorg
3. Ouder betrokkenheid en opvoedondersteuning
Sport en beweegaanbod
Het programma kent zes thema's, van elk een kwartaal. In totaal duurt het programma dus een
kleine 2 jaar. Voorbeelden van onderwerpen zijn: leiderschap en teamwerk, omgaan met vreemden,
vuur, water & weg veiligheid en voeding & gezondheid. Na de lessen krijgen de kinderen opdrachtjes
mee om thuis, samen met hun ouders, te oefenen. Al deze opdrachtjes staan in het persoonlijke
Tigers boekje. Ook worden ouders tijdens de lessen begeleid op de thema’s die het programma
omvat. Ouders worden op deze manier betrokken én bewust gemaakt. In de wekelijkse Tigers lessen
worden de kinderen meegenomen in de belevingswereld van Timmy en Tina de tijgers. De lessen
duren 45 minuten.
Tigers wordt georganiseerd door de sportaanbieder binnen het reguliere aanbod van de club. Het
volledige programma heeft een looptijd van 2 jaar en is opgebouwd vanuit 6 verschillende
basisthema’s, waarvan gezonde voeding en fitheid een belangrijke is. Ieder themablok wordt
afgesloten met een ‘examentje’. Hier behalen de kinderen badges waarmee ze zichtbaar dat
onderdeel hebben afgesloten. De motorische vaardigheid, de ‘kennis’ van de thema’s en uitvoeren
van de thuisopdrachtjes worden daar afgesloten.
Trainers volgen de Tigers opleiding bestaande uit twee cursussen, Tigers instructeur Level I en Level II
Trainers ontvangen een handleiding voor het verzorgen van de lessen. Aan de deelnemende clubs
wordt de eis gesteld dat ze in de beginfase van het project in het bezit komen van het Fight Right
Keurmerk. Dit keurmerk waarborgt ouders en toeleiders dat er op een veilige en verantwoorde
pedagogische wijze binnen de club wordt gesport.
Samenwerking met Zorg
De regeling KSG heeft als doel om door middel van sport overgewicht onder jonge kinderen terug te
dringen. Hiervoor is samenwerking met lokale zorgpartners een vereiste. Deze partners zijn
verantwoordelijk voor het bereiken en doorverwijzen van de doelgroep. Tigers wordt ‘op recept’
aangeboden. Potentiele partners zijn: consultatiebureaus, CJG’s, huisartsen, kinderfysiotherapeuten
e.d. De zorgpartners en andere organisaties, zoals kinderopvang, kunnen daarbij gebruik maken van
flyers en ander Pr-materiaal.
Ouderbetrokkenheid en opvoedondersteuning
Ouders zijn een belangrijke doelgroep binnen een KSG aanvraag. Bij het terugdringen van
overgewicht van jonge kinderen is de betrokkenheid van ouders erg belangrijk. In de aanvraag moet
daar dan ook voldoende aandacht voor zijn. Zo zijn ouders aanwezig tijdens de lessen en zijn ze
betrokken bij het uitvoeren van de huiswerkopdrachtjes van de kinderen. Maar binnen het project
wordt er samen met lokale (zorg)partners tijdens de Tigers activiteiten een specifiek programma
gericht op een actieve en gezonde leefstijl voor ouders georganiseerd.