Internet als informatiebron

Internet als informatiebron
Op basis van de ervaring van een aantal enthousiaste internetgebruikers ontstond de
overtuiging dat actuele informatie veel beter via internet kan worden gevonden. Als
bijkomend voordeel werd gezien dat internet het mogelijk maakt om rechtstreeks de bron
van de informatie te raadplegen, zoals ministeries, onderzoeksinstituten en
dergelijke. Dit maakt de professional minder afhankelijk
van informatiebronnen met een (al dan niet journalistieke) tussenschakel. De keuze
voor internet als primaire informatiebron was gemakkelijk omdat alle medewerkers
beschikken over een eigen desktopcomputer met breedbandinternet.
Na een inventarisatie van alle abonnementen is besloten een groot aantal daarvan te
beeindigen en op zoek te gaan naar andere informatiebronnen. Alleen de abonnementen op
enkele opinierende vaktijdschriften, zoals Arbo en Milieu Magazine, bleven
gehandhaafd.
De informatiebehoefte van de arbodeskundigen ligt vooral bij het op de hoogte blijven
van actueel nieuws, wijzigingen in wet- en regelgeving en achtergrondinformatie over
de vakgebieden. Het grootste deel van deze informatie is via internet te vinden.
Actueel nieuws wordt op enkele arbosites dagelijks bijgehouden. Ook is het mogelijk
een gratis abonnement te nemen op persberichten en attenderingsservices van enkele
organisaties, zoals de ministeries van SZW (www.szw.nl ) en VROM (www.vrom.nl). Ook de
site van het Arbo Platform Nederland (www.arbo.nl) kent een dergelijke service. De
wetteksten, daarop gebaseerde wettelijke besluiten en andere overheidspublicaties zijn
sinds 2003 op een speciale website van de overheid te vinden(www.overheid.nl). De
overheid garandeert dat in deze publicaties altijd de meest actuele wijzigingen zijn
verwerkt. Door een abonnement op de RDMG e-mailservice worden wijzigingen in wet- en
regelgeving wekelijks actueel gehouden. Achtergrondinformatie over
arbeidsomstandigheden, gezondheid, milieu en straling (de aandachtsgebieden binnen de
dienst) is op enkele algemene sites, dan wel op specialistische sites terug te vinden.
Onafhankelijke organisaties, waaronder overheidsinstellingen en beroepsverenigingen,
garanderen hier actuele, betrouwbare informatie. Informatie die desondanks niet kan
worden gevonden op deze sites, kan worden verkregen door gebruik te maken van
webgidsen, startpagina’s of zoekmachines.
Internetsites waar de arbodeskundigen van de IAD hun informatie vandaan halen, moeten
aan enkele belangrijke eisen voldoen. Zo moet de informatie bijvoorbeeld inhoudelijk
juist en actueel zijn en worden aangeboden door een betrouwbare, liefst onafhankelijke
organisatie. Deskundigen van een zelfde discipline gebruiken bij voorkeur dezelfde
websites om informatie te verzamelen. Dat pleit voor het inrichten van een
gerubriceerd overzicht van verwijzingen naar websites die aan de gestelde eisen
voldoen. Vanaf begin 2003 kunnen de medewerkers van de IAD daarom gebruikmaken van een
startpagina op de eigen website van de dienst: Startpunt.
Deze startpagina is niet zomaar een verzameling van honderd bekende internetsites.
Iedere arbodeskundige is gevraagd een overzicht te geven van veelgebruikte websites op
zijn of haar vakgebied. De links naar deze websites zijn daarna gerubriceerd op
Startpunt geplaatst. Op deze eenvoudig opgemaakte pagina zijn de links in drie
kolommen weergegeven. De rubrieken zijn afgeleid van de categorieen in de
Inspectiemethode Arbeidsomstandigheden. Omdat de IAD enkele aanvullende disciplines
kent, zoals stralingsdeskundigen en
milieudeskundigen, zijn hiervoor aparte rubrieken opgenomen. Verder zijn rubrieken als
tijdschriften en arboconvenanten toegevoegd. Startpunt bevat op dit moment 23
rubrieken: algemeen, arboconvenanten, gevaarlijke stoffen, biologische agentia,
genetisch gemodificeerde organismen, medisch, externe verwijzingen, functie-inhoud en
-werkdruk, werk- en rusttijden, mens en organisatie, lichamelijke belasting,
werkplekinrichting, verlichting en uitzicht, klimaat, geluid, trillingen,
arbeidsmiddelen, ioniserende straling, niet-ioniserende straling, milieu, algemene
voorzieningen, zoekmachines en startpunten, en tijdschriften.
Kwaliteit van informatie is in het kwaliteitssysteem onder meer gebaseerd op de
kwalificaties actualiteit, volledigheid en betrouwbaarheid. In het kwaliteitssysteem
is vastgelegd dat iedere site minstens twee keer per jaar wordt gecontroleerd.
Hiervoor is een checklist ontwikkeld met vragen over de bron van de informatie op de
site, de volledigheid van de informatie, de actualiteit van de informatie, de
navigatie op de site en de bereikbaarheid van de website:
(http://www.leidenuniv.nl/arbodienst/links/checkliststartpunt.pdf).* [1] Er zijn twee
categorieen vragen, aangeduid met ‘voldoet’ en ‘aanwezig’. Aan alle vragen uit de
categorie ‘voldoet’ moet een website daadwerkelijk voldoen. De vragen uit de andere
categorie zijn slechts een aanbeveling voor een website. De rubrieken op Startpunt
zijn verdeeld onder de arbodeskundigen. Zo hoeft iedere deskundige slechts een beperkt
aantal websites aan de hand van de checklist te controleren. De arbodeskundige levert
de ingevulde checklists binnen een voorgeschreven tijd in bij de kwaliteitsmedewerker,
die hiervan een registratie bijhoudt. Websites die niet geheel aan de checklist
voldoen, worden verwijderd. Hiermee wordt voorkomen dat op Startpunt websites staan
met onbetrouwbare, verouderde of onvolledige informatie. Wanneer een website moet
worden verwijderd, levert de betreffende arbodeskundige zo mogelijk een vervangende
website aan. Uitbreiding van het aantal sites in een rubriek is ook mogelijk, mits het
aantal met het oog op de overzichtelijkheid van Startpunt beperkt blijft. De nieuwe
sites moeten vanzelfsprekend aan de checklist voldoen.
Niet iedereen binnen de dienst heeft evenveel ervaring met internet en zoeken op het
net. Daarom is besloten om zes maanden voor het beschikbaar stellen van Startpunt een
introductie te organiseren. Deze introductie was gesplitst in twee delen: een algemene
introductie over het gebruik van internet en een tweede deel over het gebruik van
Startpunt en een strategie voor het zoeken van informatie op het net. Deze introductie
is door de arbodeskundigen als zeer nuttig ervaren. Tijdens de introductie is speciaal
aandacht besteed aan het gebruik van zoekmachines, een zoekstrategie en het
controleren van de verkregen informatie op actualiteit en betrouwbaarheid. Het
programma van deze introductie is nog op internet te vinden
(http://home.wanadoo.nl/a.noort/webgids/introductie.htm).
In eerste instantie is de nadruk gelegd op praktische zoekvaardigheid. Welke
zoekmachines geven de beste resultaten, welke zoekstrategie geeft de meest betrouwbare
‘hits’? In tweede instantie kan de zoekvaardigheid ook inhoudelijk worden verdiept. In
2005 zal een in-company vervolgtraining aandacht besteden aan het gebruik van
databanken op internet.
Voor de meeste arbodeskundigen binnen de dienst is Startpunt de belangrijkste portal.
Zij gebruiken Startpunt als begin bij het zoeken naar vakinhoudelijke informatie op
internet. Bij een evaluatie bleek dat een groot aantal abonnementen op papieren
informatie, zoals tijdschriften en handboeken, terecht is opgezegd en door de
arbodeskundigen ook niet wordt gemist. Startpunt blijkt, in ieder geval voor de meer
ervaren internetgebruikers, een volwaardig alternatief te bieden voor gedrukte
informatie. Periodieke herhaling en verdieping van de introductiecursus vormen
waarschijnlijk de belangrijkste succesfactoren voor Startpunt op langere termijn.
Startpunt is ook bereikbaar voor websurfers van buiten de Universiteit Leiden. Het is
te vinden op: http://www.arbodienst.leidenuniv.nl/index.php3?c=152.