Kinderen, seksualiteit en intimiteit in de kinderopvang

www.kind-enzo.nl
De seksuele opvoeding
Ervaringen van moeders en leidsters
Channah Zwiep
Kind&Zo
Met dank aan Astrid Onderwater en Jo Hermanns
In opdracht van het FWOS
Onderzoeksvragen
• Wat zien opvoeders van de seksuele ontwikkeling?
• Hoe begeleiden zij de seksuele ontwikkeling?
• Hoe beleven zij de seksuele opvoeding?
Kenmerken onderzoeksgroepen:
51 Moeders
50 Leidsters
- HBO/WO
- NL achtergrond
- Lft gemiddeld 37 jaar
- Gemiddeld 2 kinderen
- Met partner
- Niet gelovig
- MBO en hoger
- Hoofdzakelijk NL
- Lft gemiddeld 30 jaar
- Werkervaring 6 jaar
- Niet gelovig
Theoretische uitgangspunten:
• Seksuele ontwikkeling als interactief proces
• Seksuele ontwikkeling als onderdeel van algemene
ontwikkeling
• Seksuele opvoeding draagt bij aan (latere)
seksualiteitsbeleving
Seksuele ontwikkeling volgens opvoeders:
• Seksuele ontwikkeling speelt vanaf zeer jong
• Gerelateerd aan fasen
• Gevarieerd en regelmatig voorkomend
• Is seksueel getint gedrag en vragen van kinderen
Voorbeelden van seksuele ontwikkeling
en opvoedreacties:
Soms zit mijn zoon aan mijn borsten of raakt even de
piemel van zijn vader aan. We reageren daar niet spastisch
op. (Moeder van 1-jarige zoon).
Als je de luier verschoont en ze grijpen naar de geslachtsorganen, dan vind ik dat ik niet hun handen weg moet
trekken. (Leidster 0-4 jaar).
Op de opvang hoor ik dat meisjes vingers in hun kutje
stoppen. Ik denk dat ik daar op een gegeven moment iets
over moet uitleggen. (Moeder van 3-jarige dochter).
Kenmerken van opvoedgedrag:
•
•
•
•
•
•
Grenzen aangeven
Stimuleren
Benoemen
Controleren
Afkeuren / verbieden
Ingaan op vragen
De kinderopvang
• Pedagogisch beleid mist op veel instellingen
• Leidster ervaart gebrek aan kennis
• Iedere leidster vindt nu ‘wiel’ uit
Beleving van opvoeders:
• Groot deel ervaart onzekerheid / twijfel
• Grote groep ervaart weinig kennis
• Kleine groep heeft vragen
• Grote groep wil opvoedingsondersteuning
• Vooral behoefte aan informatie en overleg
Conclusies:
•
Bewuste opvoeders met autoritatieve opvoedstijl
•
Staan positief tegenover seksuele ontwikkeling
•
Vinden seksuele opvoeding soms lastig
•
Reageren overwegend aarzelend
•
Behoefte aan handvatten en kennis
Aanbevelingen
• Discussie over seksuele opvoeding
• Voorlichting over seksuele ontwikkeling
• Ontwikkeling pedagogisch beleid
De seksuele opvoeding als ‘kans’!
De seksuele opvoeding
Ervaringen van moeders en leidsters
www.kind-enzo.nl