Insteek interview De Morgen

IPA / relanceplan
Liberale accenten
I. Een Liberaal herstelplan met budgettair realisme
De regering en sociale partners zijn geland. Het te volgen pad voor de “weg uit de crisis” is
bepaald. Open Vld is niet ontevreden over dit pad. De Vlaamse liberalen hebben duidelijk
hun stempel kunnen drukken op het herstelplan. Het plan is gericht op het versterken van de
sociaal-economische hefbomen, waarbij vooral veel aandacht gaat naar het versterken van
onze competitiviteit: dé garantie voor jobbehoud en koopkracht. We geven ondernemingen
zuurstof, trachten werkgelegenheid (en dus koopkracht) te verzekeren en we investeren slim
in groei en duurzaamheid.
Tegelijkertijd heeft Open Vld woord gehouden in haar pleidooi voor budgettaire orthodoxie:
het plan is zeer gericht, met vooral tijdelijke maatregelen (70% van het totaal) die de
toekomstige begrotingen niet belasten. De structurele maatregelen zijn gericht op het
versterken van de competitiviteit en de werkgelegenheid en op de lange termijn groei van
onze economie.
Het federale plan heeft een kost van 2,1 miljard of 0,6% van het BBP, vér onder de Europese
richtcijfer van 1,2% van het BBP. Met de inspanningen van de regio’s erbij loopt het budget
voor de impulsmaatregelen op tot 0,9%, nog steeds onder het Europese cijfer. Dit is ook
logisch. België heeft met zijn hoge schuldratio (87% BBP versus 67% EU-gemiddelde) en de
opkomende vergrijzing niet de budgettaire ruimte om zeer genereuze plannen op te zetten.
De doortastendheid van Open Vld heeft er m.a.w. voor gezorgd dat we de fouten uit het
verleden niet herhalen en de toekomstige generaties niet opnieuw met een overdreven
schuldlast opgezadeld worden.
Door de crisis en het relanceplan zullen komende begrotingen dus tijdelijk een tekort
oplopen, met name 1,8% in 2009 en een tekort van 1% in 2010. Na de crisis zullen we onze
begrotingen weer normaliseren, met een evenwicht in 2011 en 1% overschot in 2012. De
verslechtering van het begrotingsaldo is dus niet structureel.
II. Liberale accenten in het IPA en het herstelplan
Tweederde van het herstelplan is gericht op het versterken van onze competitiviteit, dit is
0,4% BBP of 1,4 mia euro. Als we de impulsmaatregel voor de bouw meerekenen loopt dit
bedrag op tot 1,7 mia euro (0,48% BBP of 80% van het totale plan).
Open Vld is verheugd met deze belangrijke vooral tijdelijke injectie in onze economie. De
voorbije twee jaar is de loonhandicap met 2,6% toegenomen tot 4,1%. Met de voorziene
lastenverlaging en de loonnorm van de sociale partners verkleinen we deze handicap. Veel
hangt natuurlijk af van de loonevoluties in het buitenland.
Hierbij geven we kort een overzicht van de liberale accenten binnen het IPA en het
impulspan van de regering.
1
II.1. Liberale accenten binnen het IPA
1. Loonnorm
De sociale partners hebben beslist om de lonen de komende twee jaren enkel te indexeren.
Dit is belangrijk voor onze competitiviteit. Zoals reeds gezegd bedraagt onze loonhandicap
momenteel 4,1%. Reële loonsverhogingen zouden op dit moment onverstandig geweest zijn.
Wel komen er extra netto-voordelen ten belopen van max. 125 euro voor elke werknemer in
2009 en max. 250 euro in 2010.
2. lastenverlagingen
In 2009 voorzien we voor 420 mio euro aan lastenverlagingen. In 2010 loopt dit cijfer op tot
meer dan 1 mia euro. Deze maatregelen zijn structureel en versterken dus onze
competitiviteit voor de langere termijn.
A) Gerichte lastenverlagingen (2009: 184 mio / 2010: 428 mio)

Ploegen- en nachtarbeid
De lastenverlaging op ploegen en nachtarbeid wordt opgetrokken van de huidige 10,7% (niet
doorstorting bedrijfsvoorheffing) naar 15,6%, verspreid over twee jaren. Deze
lastenverlaging is van groot belang voor de grote industrie, maar ook voor andere
ondernemingen. Maar liefst één op de drie werknemers is actief in een bedrijf waar men
met ploegen werkt.

Overuren
Het aantal fiscaal voordelig behandelde overuren wordt opgetrokken van 65u naar 130u (in
twee jaar tijd). Deze maatregel komt de flexibiliteit van onze arbeidsmarkt ten goede.

Herverdeling sociale lasten kleine en grote ondernemingen
In het kader van de herverdeling van de sociale lasten genieten kleinere ondernemingen
momenteel een forfaitaire bijdragevermindering en betalen grotere ondernemingen een
compenserende bijdrage. Het voordeel voor de KMO’s moet in se steeds gelijk zijn aan de
extra bijdrage van de grote bedrijven. Dit is niet meer het geval. Om hieraan een antwoord
te bieden wordt er een plafonnering ingevoerd op de compenserende bijdragen die de grote
bedrijven moeten betalen.
Overzicht gerichte lastenverlagingen
2009
2010
2
Ploegen/nachtarbeid
Overuren
Herverdeling sociale lasten
Totaal
Vanaf 1.6.2009
± 160 mio euro
Vanaf 1.6.2009
± 24 mio euro
184 mio euro
312 mio euro
45 mio euro
±71 mio euro
(= saldo)
428 mio euro
B) Algemene lastenverlagingen m.h.o. looncorrectie
Verder zal de bestaande algemene lastenverlaging van 0,25% op de bedrijfsvoorheffing
worden opgetrokken naar 0,75% in 2009 (233 mio) en 1% in 2010 (590 mio).
3. Vereenvoudiging banenplannen
De voorbije dagen is er in de pers reeds veel te doen geweest over de geplande
vereenvoudiging van de banenplannen. Open Vld verdedigt het principe dat hier achter zit.
Dankzij deze vereenvoudiging zal er 521 mio euro, dat momenteel verscholen zit in 101
verschillende banenplannen en premies, verschoven worden naar een versterking van de
structurele lastenverlaging. De meeste aandacht gaat naar de laagste en middellage lonen,
die vaak het moeilijkst aan werk geraken. Dankzij dit voorstel van de partners zullen de
sociale bijdragen voor de werkgevers op deze lonen – die bij de hoogste zijn van gans Europa
– significant dalen. Bovendien wordt onze loonkost transparanter, hetgeen niet onbelangrijk
is voor het aantrekken van investeerders. Voor de werkende 55-plussers wordt er een
overgangsperiode voorzien van twee jaar.
Open Vld stelt samen met minister Vandenbroucke vast dat oudere werkzoekenden door
deze vereenvoudiging duurder worden. Toch is Open Vld niet bereid, omwille van
bovenstaande argumentatie, het kind met het badwater weg te gooien.
Doelgroepmaatregelen behoren tot arbeidsbemiddelingsbeleid van de deelstaten. De
federale overheid moet de algehele loonkost in de gaten houden.
Bovendien is de problematiek van ouderen op de arbeidsmarkt veel breder dan enkel het
verlies van 2% of 5% loonkostcompensatie. Ouderen zijn gemiddeld 50% duurder dan hun
jongere collega’s en dit door leeftijdsbarema’s en anciënniteitstoeslagen. Bovendien kunnen
ouderen nog steeds té gemakkelijk op brugpensioen gaan of worden ertoe gedwongen. Ook
vallen oudere werkzoekende niet onder het succesvolle activeringsbeleid van begeleiding en
controle. Tenslotte brengt het in termen van pensioenopbouw nog steeds te weinig op om
langer aan de slag te blijven.
Open Vld roept dan ook op voor een breder debat inzake de tewerkstelling van ouderen en
wil het debat niet verengen tot louter de problematiek van federale banenplannen. Dat is
intellectueel oneerlijk.
II.2. Liberale accenten in het herstelplan van de regering
3
Aanvullend aan de IPA-maatregelen die zeer gericht zijn op de competitiviteit van onze
bedrijven, heeft de regering een aantal zeer belangrijke liberale maatregelen genomen
binnen haar herstelplan. Deze maatregelen geven op een zeer directe wijze zuurstof aan
mens en bedrijf, beschermen tewerkstelling, of kunnen beschouwd worden als investeringen
in de toekomst.
1. Ondernemingen zuurstof geven
A) Financiële ademruimte voor bedrijven

Als gevolg van de crisis bestaat het risico dat bedrijven in thesaurieproblemen komen.
Om hieraan tegemoet te komen voorziet de regering een pakket aan maatregelen ten
belopen van 443,5 mio euro in 2009.
-
-
In de eerste 3 kwartalen van 2009 kunnen bedrijven en zelfstandigen gemakkelijker
een betalingsplan bekomen voor het uitstel van betaling van sociale bijdragen en
zullen de bijdrageopslagen en verwijlintresten verminderd worden.
Ook voor BTW en bedrijfsvoorheffing wordt er in diezelfde periode uitstel van
betaling toegekend zonder boetes en met verlaagde verwijlintresten.
Tot slot breidt de regering het beperkte regime van maandelijkse terugbetaling van
BTW-tegoeden uit naar sectoren die door de aard van hun activiteiten de facto
maandelijkse BTW-tegoeden opbouwen.

Om toegang tot krediet te vergemakkelijken wordt het participatiefonds versterkt met
een nieuw product “INITIO” (via extra leningcapaciteit voor het fonds van 300 mio, kost
overheid 11 mio), waarbij een verhoogde toegankelijkheid t.a.v. het product voor
kredietaanvrager en kredietgever vooropstaat.

Tot slot zal de overheid een stipte betaler worden. Het is onaanvaardbaar dat bedrijven
in de problemen komen door de nalatigheid van “hun” overheid. Daartoe zal de federale
overheid in 2009 een inhaalbeweging doen en haar facturen sneller betalen (400 mio).
Deze maatregel heeft bovendien een verlichtend effect op komende begrotingen.
B) Bijkomende structurele lastenverlaging op onderzoekers en kredietverzekering
Naast de structurele lastenverlagingen in het IPA trekt de regering – op vraag van Open Vld –
ook de lastenverlaging voor onderzoekers op (van 65% niet doorstorting BV naar 75%) (38
mio) en dit in het kader van de kenniseconomie.
Verder zal in het kader van het versterken van de export de taks op de
kredietverzekeringscontracten afgeschaft worden (15 mio) en de kredietcapaciteit van
Delcredere verhogen.
Tot slot zal er nagegaan worden in welke mate de vrijstelling op gewestelijke
investeringsubsidies uitgebreid kan worden.
4
2. Werkgelegenheid verzekeren en werken interessanter maken
De crisis leidt ongetwijfeld tot jobverlies. Het is dan ook van groot belang dat getroffen
werknemers zo snel mogelijk toegeleid worden naar een nieuwe job, in de eerste plaats naar
openstaande vacatures. Om dit te bereiken voorziet de regering een versterking van het
herstructureringsbeleid (samen met de gewesten).
De versterking zorgt ervoor dat alle werknemers die hun job verliezen door herstructurering
of faillissement via een tewerkstellingscel en outplacement opnieuw aan het werk geholpen
worden. Voor bedrijven zal de tussenkomst bij een succesvol outplacement toenemen én
worden er RSZ-verminderingen toegekend aan werkgevers die een getroffen werknemer
aanwerven. Mensen die in economische werkloosheid zitten, tenslotte krijgen niet alleen
een toeslag, zij zullen ook opleidingen kunnen volgen gedurende deze periode van verplichte
inactiviteit.
Vergeet ook niet dat er reeds heel wat inspanningen zijn gedaan om werken interessanter te
maken:



Zo zal de forfaitaire beroepsaftrek verhoogd worden vanaf mei 2009 (85 mio).
In Vlaanderen zal iedere werkende Vlaming in maart 2009 een jobkorting ontvangen
van minstens 250 euro (710 mio).
Tenslotte zal ook de indexering van de belastingsschalen (die direct wordt
doorgerekend in de bedrijfsvoorheffing) een positief effect hebben op het inkomen
van de werkende Belg (2009: 1,2 mia euro injectie).
3. Investeren in groei en duurzaamheid

Om de bouwsector te ondersteunen, maar ook om het eigenaarschap aan te moedigen
zal – op vraag van Open Vld – de BTW op nieuwbouw voor gezinswoningen verlaagd
worden van 21% naar 6% en dit op een eerste schijf van facturen.

De 6% op vernieuwbouw wordt veralgemeend.

Tenslotte wordt er een verruiming voorzien van het aantal energiebesparende
investeringen waarop een belastingsvoordeel van toepassing is.
In totaal voorziet de regering voor deze maatregelen een budget van 300 mio euro.
III. Inspanningen voor koopkracht
Ook inzake koopkracht zijn er binnen het relanceplan aantal maatregelen genomen.
5



Zo zal het vervangingspercentage van de werkloosheidsuitkering bij economische
werkloosheid tijdelijk opgetrokken worden met 10% (70% voor samenwonenden, 75%
voor alleenstaande en gezinshoofden) (100 mio)
In 2009 zal er een eenmalige korting op de elektriciteitsfactuur toegekend worden van
30 euro per gezin (135 mio)
Via een nieuwe welvaartsenveloppe 2009-2010 zullen de sociale zekerheids- en
bijstandsuitkeringen worden verhoogd. De minima zullen toenemen met 2%, alle andere
uitkeringen met 0,8%. De welvaartsenveloppe bedraagt 234,2 mio in 2009 en 541,4 mio
in 2010.
Verder wenst Open Vld eraan te herinneren dat er in de begrotingen 2008 en 2009 ook
reeds vele inspanningen geleverd zijn voor het verhogen van de koopkracht van de burgers
en dit zowel voor de actieven als de inactieven:





Zo heeft de regering in 2008 en 2009 extra geld voorzien voor het verhogen van de
pensioenen en de inkomensgarantie-uitkering voor ouderen (IGO). Totaal budget: 235
mio.
De indexering van de belastingsschalen betekent een koopkrachtverhoging van 500 mio
in 2008 en 750 mio in 2009.
De forfaitaire aftrek voor beroepskosten zal volgend jaar vanaf mei verhoogd worden (85
mio).
62,8 mio euro wordt er voorzien voor de versterking van het sociaal energiebeleid
(stookoliefonds en korting op factuur gas en elektriciteit).
In Vlaanderen zal er in 2009 een jobkorting worden toegekend voor een budget van 700
mio euro.
Tot slot heeft de automatische indexering (uniek in de wereld) gezorgd voor een
koopkrachtverhoging ten belopen van om en bij de 3 miljard euro.
In totaal betekent dit koopkrachtverhogingen voor meer dan 5 miljard euro verspreid over
2008 en 2009 (welvaartsenveloppen niet meegerekend).
6