Kristallografie met kernen: neutronen- en gammastralen

Kristallografie met kernen: neutronen- en gammastralen
- door prof. Kristiaan Temst
Lezing in het kader van 2014 - het jaar van de kristallografie
Auditorium Dierkunde, Charles Deberiotstraat 40, te 3000 Leuven
21 oktober 2014 om 20u
Wanneer we aan kristallografie denken, dan is dat meestal automatisch verbonden met het gebruik
van X-stralen, zoals in de oorspronkelijke experimenten van Röntgen en von Laue. X-stralen worden
‘verstrooid’ door de elektronen die rondom de atoomkernen zitten in het materiaal waarvan we de
kristalstructuur willen ontrafelen. X-stralen zijn evenwel niet het enige type van straling dat ons
toelaat om aan kristallografie te doen. In deze lezing willen we het dan ook voornamelijk hebben
over het gebruik van neutronenbundels in plaats van X-stralenbundels. Neutronen worden
verstrooid door de atoomkernen en door ongepaarde elektronen, hiermee toegang verschaffende
tot de kristalstructuur, de magnetische ordening en de atomaire bewegingen. In de lezing gaan we
dieper in op het maken van bruikbare neutronenbundels in grote onderzoeksfaciliteiten en de
interessante complementaritiet tussen X-stralenverstrooiing en neutronenverstrooiing. Dit wordt
geïllustreerd aan de hand van een aantal voorbeelden uit de fysica, de materiaalwetenschap en het
biomedisch onderzoek. Tot slot bekijken we ook nog kort de nieuwe mogelijkheden die aangereikt
worden door gebruik te maken van gammastralen uitgezonden door de atoomkernen van
welbepaalde isotopen en die ongekende mogelijkheden openen om nanogestructureerde materialen
te bestuderen.