haam lic Werkblad -HOLFKDDP GROEP 3-4 Je LES 3: Spijsvertering Via de mond en de slokdarm gaat het eten naar de maag. De maag geeft het eten door aan de dunne darm. Als laatste komt het in de dikke darm. Onderweg worden alle voedingstoffen die je nodig hebt eruit gehaald en wordt het eten verteerd. Dat wat overblijft poep en plas je eruit. Neem dit blad mee naar huis en praat thuis met je papa en mama over het wc-gedrag. Wanneer ga je naar de wc? (ga gelijk als je voelt dat je moet gaan). Hoe zit je op de wc? Hoe lang zit je op de wc? Duw je heel hard om te kunnen poepen? Stel een wc-bezoekje nooit uit Ga meteen naar de wc als je voelt dat je moet poepen! Wacht niet omdat je aan het spelen bent of televisie aan het kijkt. Als je in de klas zit, houd je dan wel aan de gemaakte regels. Ga ontspannen zitten op de wc. Ga rechtop zitten, met je voeten op de grond. Als je voeten de grond niet raken, kun je een voetenbankje gebruiken. Neem voldoende tijd. Ga rustig zitten en wacht tot je de poep voelt komen. Dit gaat vaak het beste als je net gegeten hebt. Als de poep niet goed komt, helpt de volgende tip misschien: Ga direct na het eten naar de wc. Neem een leuk (strip)boek mee, en blijf rustig zitten. Vaak komt de poep dan vanzelf. Pers niet hard. Door hard te persen, kun je last krijgen van wondjes. Deze wondjes kunnen pijn doen bij het poepen. Niet hard persen dus! Maar zachtjes meepersen als je de poep voelt komen. Maak op een tekening van jezelf met een activiteit waar veel energie voor nodig is. www.gavoorgezond.nl haam lic Instructieblad -HOLFKDDP GROEP 3-4 Je LES 3: Spijsvertering Benodigdheden een glazen pot, een hardgekookte ei (ongepeld), wasmiddel met enzymen, warm water. Benodigdheden per kind werkblad en een potlood, een glaasje water met een stukje brood op tafel. Inleiding (10 min) Vertel de leerlingen dat de les gaat over het verteren van eten. Om iets in je buik te laten verteren, moet je eerst iets opeten. Dat doe je door eten door te slikken. Doe experiment 1 met de klas. Slikexperiment 1 Neem een klein slokje water en hou dat in je mond. Probeer nu te ademen en te slikken tegelijkertijd. Bespreek dit na. Leg uit dat een mens niet kan ademen en slikken tegelijkertijd. Dat komt door een klepje in de keel dat de ingang van de luchtpijp afsluit als je slikt. Zo komt er geen water in je longen. Als je jezelf verslikt is er iets misgegaan met het afsluiten van de luchtpijp: er is toch iets in je luchtpijp terechtgekomen! Door te hoesten wordt het uit de longen geblazen. Slikexperiment 2 Neem een stukje brood in je mond. Pak het puntje van je tong tussen duim en wijsvinger. Probeer te slikken. Bespreek dit na. Wat wil je tong doen? Kern (15 min) Leg de kinderen uit dat je lichaam eigenlijk een wonderlijke eetmachine is. Als je er eten in stopt haalt die er keurig de brandstoffen en bouwstoffen voor je uit. Maar er zitten nog veel meer nuttige stoffen in je eten, zoals bijvoorbeeld mineralen. IJzer is zo’n mineraal (goed voor je bloed) of kalk (goed voor je botten). Voor een goed spijsvertering (spijs is een ouderwets woord voor eten) is het ook belangrijk dat er veel vezels in je eten zitten. Vraag de leerlingen waar ijzer in zit ………...…..(appelstroop) Vraag de leerlingen waar kalk in zit ………...…..(melk) Vraag de leerlingen waar vezels in zitten ………(bruin brood) Bespreek het eerste gedeelte van het werkblad. Verteringssappen proefje Doe een lepel wasmiddel in de glazen pot. Vul de pot met warm water en roer het wasmiddel zodat het oplost. Doe het ei ook in de pot. Vul het water bij zodat het ei onder water ligt. Zet de pot op een warme plaats en laat een paar dagen staan. Wat gebeurt er? Slot (10 min) Hoe meer energie je verbruikt, hoe meer voedsel je nodig hebt. Vraag de leerlingen een aantal voorbeelden te geven van iets waar je veel energie voor nodig hebt. Denk aan allerlei soorten sporten, hele moeilijke rekensommen, een taaltoets enzovoort. De leerlingen maken het werkblad af. Na een paar dagen wordt het verteringssappenproefje nabesproken. Na een paar dagen lijkt het alsof het ei gedeeltelijk is opgegeten. Het wasmiddel bevat enzymen. Een enzym is een chemisch stofje dat materiaal in kleine stukjes kan afbreken. Maagsappen doen dat in je maag. Het voedsel wordt afgebroken zodat de voedingsstoffen in je lichaam kunnen worden opgenomen. Dat gebeurt in de darmen. www.gavoorgezond.nl